(1389 or. Grodziczko, Grodzko, 1391 Grodzisco, 1394 Grodziska, Grodziczszko, 1395 Grodziska, 1396 Grodziszko, 1397 Parvo Grodziskko, 1398 Grodzisczco, Grodzisko, 1424 Grodziszczko, 1432 Grodzyczsko, 1432 Grodzysczsko, 1440 Grodzyschczko, 1493 Grodzyschko, 1580 Grodzisko) 5 km na N od Buku.

1. 1450 n. pow. pozn. (PG 4, 102v); 1508, 1510 par. Nieproszewo [obecnie Niepruszewo] (ASK I 3, 12v; LBP 97).

2. 1397 Mścigniew [z Brodziszewa, posiadacz zastawny G.] z żoną Wincencją z Brodziszewa zapowiada swą dziedzinę P.G. wobec pani Brzeskiej [z Brzozy k. Buku] i wszystkich, którzy mają prawo do G., a 1398 Wincencja z G. [ż. Mścigniewa] zapowiada G. z pożytkami i drogami wobec wszystkich, którzy mieszkają w Brzozie (Lek. 1 nr 2342, 2379); 1440 sędziowie polubowni w sporze między Bernardem z Wysoczki i dziedzicami z G. Janem Tarnką, Gniewomirem i Przybkiem dokonali podziału stawu, który leży między G. a Wysoczką, przysądzając do G. oba brzegi stawu, poczynając od końca [obiektu nieokreślonego] Grabowiec [do] gruszy, zaś Bernard z Wysoczki winien odstąpić od łowienia ryb, natomiast [Jan] Tarnka, Gniewomir i Przybek dziedzice G. odstąpili od brzegu, poczynając od wspomn. gruszy aż do kopca zw. Zegowski, który rozgranicza G. i Zegowo, a nadto zgodzili się, aby Bernard [z Wysoczki] usypał groblę na Wysoczce [tj. na swoim gruncie] od Wysoczki do Zegowa, tak wysoko, jak zdoła, i aby zalał grunty G., czego nie mają mu wzbraniać, jak również spuszczania stawu, ponadto z tego stawu dziedzice G. nie mają pobierać żadnych korzyści, lecz jedynie Bernard z Wysoczki (PZ 14, 82v); 1509 młyn [wodny?] opust. (ASK I 3, 50v); 1597 Wacław, Stan. i Aleksander ss. zm. Bartosza Grodzickiego oraz Ewa Więckowska wd. po Marcinie Grodzickim z ss. Adamem, Andrzejem i Stan. Grodzickimi zawierają ugodę o podziale G.; wymieniono: drogi Bukowską, Wierzejską i Lwowską [do Lwówka], granice Zegowskie [z Zegowem], Brzeskie [z Brzozą k. Buku], Wilkowskie [z Wilkowem k. Buku], [obiekty nieokreślone] glinki zw. Piasecznica, Kamionki, Grabowiec, Krocica, Wielgie Błoto, Gawroniec, Krzewie, Szubienice, Zapowiednica, Pławisko, Lipie, ogrodzisko, stawek, plosy Wezgłowna, Pełczynska (PG 169, 994v-998).

3. Własn. szlach. 1389 Trzebiesław z G. (Lek. 1 nr 528; WR 1 nr 55, 62).

1391 Smoła z G., Michał Grella z G, świadkowie [przynależność stanowa nie podana, prawdop. szlachta] (WR 1 nr 246).

1394-99 Mścigniew z G., Grodzicki, Grodziski, 1389-1403 z Brodziszewa: 1394 tenże toczy proces ze Szczepanem (Stephanus) Skórą [z Gaju Wielkiego k. Buku] o 4 woły, pług i konia wartości 8 grz. (Lek. 1 nr 1722, 1913); 1396 tenże z ż. posiadaczem zastawnym G. (Lek. 1 nr 2107); 1397, 1398 tenże z ż. Wincencją z Brodziszewa (także z G.) zapowiada G. → p. 2; 1398 tenże odpiera roszczenia pani Brzeskiej [z Brzozy k. Buku] do 20 grz. i z powodu służebnika zw. Owczarz (Lek. 1 nr 2626); 1398 tenże w sporze ze Szczepanem (Stephanus) Skórą [z Gaju Wielkiego k. Buku], który dowodzi, że jego „kmieć nie uczynił gwałtu we Mścigniewowej wsi, ani kogo ranił” (WR 1 nr 360; Lek. 1 nr 2457); 1399 tenże toczy proces z Janem Dziurką [z Połajewa, potem z Gnuszyna, synem Piotra z Połajewa] o konia wartości 3 grz. i 2 gr (Lek. 1 nr 2834, 2852).

1395 sąd wyrokuje, że Prędota Wierzejski może pozwać dziedziców ze wsi G. (Lek. 1 nr 2080).

1396 Formoszka z synami i pozostałymi dziećmi pozwana przez Prędotę z Wierzei uznaje dług na jego rzecz, lecz nie mając czym go zapłacić, twierdzi, że należność winni uregulować Mścigniew z ż., jako posiadacze zastawni G. (Lek. 1 nr 2107).

1405-32 Wincenty z G., Grodzicki (WR 1 nr 638, 783, 1053, 1238; WR 3 nr 459, 534, 590, 1423); 1409 rzekomo jego ż. Hesterna (tak KR 8, 17 na podstawie PZ 3, 154v, lecz zapiska ta dot. 1411 r. i nie wynika z niej, aby Hesterna z G. była ż. Wincentego z G.); 1420 jego brat Jan Grodzicki (WR 1 nr 992).

1407-40 Gniewomir z G. (WR 1 nr 604 pod mylną datą 1406, w istocie 1407, por. PZ 2, 347; WR 1 nr 856; WR 3 nr 1426; PZ 9, 106v); 1418 tenże toczy proces z Janem kmieciem z Wilkowa [k. Buku] o 10 grz. (PZ 5, 100); 1420, 1434 tenże brat Jana Tarnki [występuje też bez przydomka] (WR 1 nr 992; PZ 12, 174v); 1424 tenże, Jan [Tarnka] i Paweł [ten pisze się też z Pietrska] dziedzice, [bracia] z G. toczą proces o dziedzinę Otusz: Jadwiga ż. Wojciecha Srama z Otusza ma na następnym terminie okazać dok. przeniesienia własności [list wienny], a w sporze o 72 grz. Wojciech Sram z Otusza zastawia za 70 grz. wspomnianym [braciom], swym poręczycielom, 3 ł. w Otuszu, jakie dzierży Sędziwój, dopóki im nie zapłaci; Jadwiga ż. Wojciecha zgadza się na to, nie ma im szkodzić, a sama ma posiadać 2 ł. w Otuszu w sumie 40 grz. gr prask. tytułem swego posagu (PZ 7 k. 147v, 151v); 1434 tenże i Jan Tarnka bracia toczą proces z Mikołajem z Tomic o czynsz (PZ 12, 174v); 1434 ciż, jako poręczyciele Jana niegdyś z Iwna [k. Kostrzyna], pozwani przez Mik. Tomickiego o szkody (PZ 12, 176); 1440 tenże → p. 2.

1411 Hesterna z G. toczy proces z Gerwardem ze wsi Sarb [obecnie Sarbia] o 10 grz. z tytułu poręczenia (PZ 3, 154).

1415-50 Jan, Jan Tarnka, z G., Grodzicki, brat Gniewomira (WR 1 nr 994, 1060, 1215; WR 3 nr 885; PZ 7 k. 147v, 151v; PZ 8, 99v-100; PZ 9 k. 43v, 46v, 47; PZ 10 k. 6v, 22, 164v, 167v, 187; PZ 11, 27; PZ 12, 174v); 1415 tenże w sporze z Mik. Lubiatowskim o zniewagi (PZ 4, 82); 1435 tenże z G. i Otusza toczy proces z Janem Mleczko z Nieproszewa (PZ 13, 4); 1440 tenże → p. 2; 1450 tenże sprzedaje Winc. Strzępińskiemu cz. G. za 300 zł węg. (PG 4, 102v); 1453 tenże z Wierzei PZ 17, 141).

1420 Stan. Grodzicki (WR 1 nr 1061).

1424 Paweł z G., tenże z Pietrska [obecnie Piersko], brat Gniewomira (PZ 7, 152; KR 8, 17).

1427 Treplin¹W okolicy Grodziska Wlkp. występuje Mik. Treplin w Grąbiewie 1425-43, w Kurowie 1428-43; nie wydaje się, aby był on identyczny z Treplinem z G z G. uwalnia Wierzbiętę z Rozbitka od pozwów w sądzie kościelnym, ponieważ ten zeznał 2 kopy gr prask. [długu] na jego rzecz (PZ 9, 89v).

1434-70 Przybek z G., Grodzicki (WR 1 nr 1441); 1440 tenże → p. 2; 1470 jego ż. Małgorzata toczy procesy: a) z Jadwigą c. zm. Bernarda z Wysoczki, a ż. Wojc. Bielawskiego [Bielawy k. Poznania] o zapłatę 15 grz. półgr, b) z Andrzejem, Jakubem synami zm. Jakuba z Mchów i Jadwigą wnuczką (lub bratanicą czy siostrzenicą – neptis) Bernarda z Wysoczki (PG 57, 36v); 1495 tenże Przybysław wspomn. jako zm.; jego c. Dorota ż. Mik. Rudzkiego sprzedaje za 170 zł węg. Sędziwojowi Przystanowskiemu [z Przystanek k. Pniew] cz. w Krzestkowicach [obecnie Krzeszkowice] spadłą na nią po Adamie synu Wojc. Grodzickiego swym bracie [! zapewne stryjecznym] oraz inną cz., która winna jej przypaść po Jadwidze Słopanowskiej pani wiennej, wd. po Wojc. Grodzickim, zaś Mik. Rudzki zapisuje ż. Dorocie 150 grz. półgr [nie podając tytułu, prawdop. jako posag i wiano] na 1/2 wsi Rudki (PG 7, 84).

1469-77 Piotr Grodzicki, Piotr zw. Oprzałka (PG 57, 26); 1477 tenże sprzedaje Wawrz. Niegolewskiemu cz. G. za 200 grz. (PG 9, 84), a 1478 tenże niegdyś z G. z ż. Sądochną i c. Barbarą zeznaje, że Wojciech z G. zaspokoił ich roszczenia w wysokości 9 grz. (PG 58, 69v).

1476-79 Wojc. Grodzicki (PG 58, 69v); 1476 tenże zapisuje ż. Jadwidze [Słopanowskiej] po 100 grz. posagu i wiana na dwóch częściach części dóbr dziedz. w G. i na dwóch częściach swych dóbr ojczystych w G. (PG 9, 44v); 1478 tenże kupuje od Michała Konińskiego [z Konina pod Lwówkiem] 1/2 Krzestkowic [obecnie Krzeszkowice] za 300 grz. szer. półgr (PG 9, 93v); 1479 tenże Wojc. Grodzicki z Krzestkowic sprzedaje Andrzejowi Sarbskiemu [z Sarbi k. Buku] 1/3 G. za 200 grz. (PG 9, 114v); 1480 tenże dz. Krzestkowic niegdyś Grodzicki kupuje od Jakuba z Buszewa cz. Krzestkowic za 150 grz. (PG 9, 195v); 1495 tenże Wojc. Grodzicki wspomn. jako zm., wd. po nim Jadwiga Słopanowska (PG 7, 84).

1479-81 Andrzej Sarbski; 1479 tenże ze wsi Sarb i G. zeznaje 20 grz. szer. półgr długu na rzecz Wojciecha z Krzestkowic (PG 58, 87v; natomiast na podstawie tego samego źródła K 8, 21 podaje, że Andrzej Sarbski ma sprawy z Gerwardem Piekarskim; 1481 tenże sprzedaje Wawrz. Niegolewskiemu 1/3 G. z wiatrakiem za 150 grz. (PG 9, 136).

1493-1504 Wojc. Niegolewski; 1493 tenże, Jan i Jerzy bracia niedz. z Niegolewa sprzedają Winc. Kuślińskiemu niegdyś ze Strzeżmina [obecnie Strzyżmin] części w G. za 100 kóp gr tytułem posagu ich siostry Elżbiety a ż. Wincentego (PG 7, 2; PC 11, 2v); 1495 tenże sprzedaje szwagrowi (gener) Winc. Kuślińskiemu części G. za 100 kóp z zastrz. pr. wykupu (PG 7, 74v); 1495 tenże zapisuje ż. Annie c. Grzegorza Romiejewskiego [ze wsi Romiejki Małe w pow. pyzdr., obecnie Rumiejki Szlacheckie] po 80 grz. posagu i wiana na 1/2 części dziedz. z działów z braćmi Jerzym i Janem w Niegolewie, Wilkowie [k. Buku] i G. (PG 7, 60v); 1504 tenże sprzedaje Łukaszowi Polickiemu [z Policka k. Międzyrzecza] 2 części w G. za 200 grz. (PG 13, 15).

1495-96 Winc. Kuśliński; 1496 tenże części G., nabyte [1495] od Winc. Niegolewskiego za 100 kóp z zastrz. pr. wykupu, sprzedaje Dorocie Chraplewskiej ż. Mik. Chraplewskiego za 100 kóp z zastrz. pr. wykupu (PG 7, 121v).

1508 pobór z cz. pana Łukasza [Polickiego]: 5 półł., wiatrak (ASK I 3, 12v); 1509 pobór: wiatrak, 5 półł., młyn [wodny?] opust. (ASK I 3 k. 50v, 271); 1510 G. wieś [Łukasza] Polickiego, 5 ł., folwark (LBP 97); 1580 części Jana Rosnowskiego, Wacława i Stan. Grodzickich, pobór: 4 zagr., 1 komor., 7 półł. opust. (ŹD 22; ASK I 6, 120).

1398 służebnik zw. owczarz (Lek. 1 nr 2626); 1427 kmieć Maciej z G. toczy proces z Bartoszem z Brzozy [o nie podanej przynależności stanowej, prawdop. kmieć] o zboże i w tej sprawie ma doprowadzić do sądu szl. Gniewomira i dwóch ławników z G. (PZ 9, 106v).

4. 1427 Mikołaj i Tomasz ławnicy z G. (PZ 9, 106v).

5. 1510 dla plebana w Nieproszewie meszne z łanów [kmiecych] i dzies. z folwarku (LBP 91).

8. Na wzgórzu (107, 3), które znajduje się 1 km na E od Grodziszczka, 0,7 km na NW od Brzozy, przy wschodniej stronie drogi z Brzozy do Grzebieniska grodzisko wklęsłe o nieustalonej chronologii (Kowalenko 185; Hensel 1, 92-93).