ZERZĘCIN

(1369 Zerzocin, 1374 Sarzacin; XVII-XVIII w. Żerzocin, Rserocin, Rzerzęcin, Zerzęcin) dziś nie istnieje. Pierwotna nazwa dąbrowy lub pustki, następnie sołectwa. W XVI w. na jej terytorium powstała wieś → Paprocice.

1. 1369 dziedzictwo (hereditas), dąbrowa (merica) (Mp. III 830), 1374 dąbrowa (merica) (ib. 864); [pow. sand.].

2. 1369, 1374 → p. 3.4.

3.4. Własn. kl. święt.

1369 opat Stefan sprzedaje na pr. dziedzicznym za 6 grz. Okosławowi sołtysowi Olszewnicy dziedzictwo (hereditas) Z. rozciągające się od kopców granicznych klucza łagowskiego do granic wolnizny Miłowana czyli Ratajów [ob. → Wólka Milanowska], a stąd, włączając dąbrową (merica) Z., aż do ścieżki lechowskiej1Nazwa pochodzi od pobliskiej wsi Lechów, między dąbrowami (merica) → Senno i → Citanika. Sołtys otrzymuje 3 ł. wolne od wszelkich świadczeń łącznie z dzies., trzeci denar z kar sąd., szósty denar z czynszów, 3 ogrody, jatki mięsne, ławy piekarzy i szewców, wolny staw, młyn, karczmę oraz pełne sądownictwo w sprawach dużych i małych nad mkcami Z. Może też odstąpić sołectwo dowolnej osobie, akceptowanej przez kl. W zamian ma służyć wedle woli opata oraz dawać co roku obiedne. Kmiecie uzyskują 20 lat wolnizny, po której mają płacić na ś. Michała [29 IX] 1 wiard. za dzies., a na ś. Marcina [11 XI] 1 wiard. czynszu, uprawiać, tzn. orać, siać, zbierać i zwozić 2 morgi, 1 na zimę, 1 na wiosnę, dawać 2 razy w roku obiedne lub po 1 wiard. za każde, inne honory oddawać tak jak w innych wsiach opactwa (ib. 830); 1374 opat przyłącza do wsi Rataje m.in. dąbrowę (merica) Z. z lasami i łąkami, położoną między wsią Rataje a → Wolnizną Berstana, którą to dąbrowę Jakub, obecny sołtys Ratajów, kupił za 6 grz. od Żegoty z Olszownicy (ib. 864).

5. 1369 → p. 3.4.

7. Gacki 81, 255-6; Derwich 1992 wg indeksu.

Uw. Por. Paprocice. Kam. 242, 249, a za nią Niec. 329, mylnie identyfikowali „Sarzacin” z 1374 r. z wsią Zarzęcin położoną nad rz. Pilicą. Zapiski dorsalne na dok. z 1369 r. oraz kronikarze klaszt. wyraźnie stwierdzają, że Z. to późniejsze Paprocice (AG 1787 dorso; Jonston II/9 19v; Szepiński 140). Wzmianki te oraz opis granic Z. dowodzą, że Paprocice lokowano w 1580 r. rzeczywiście na terytorium Z. Lokacja z 1369 r. nie powiodła się i już w 1374 r. teren ten przyłączony został do Ratajów, czyli do ob. Wólki Milanowskiej. Stan taki utrzymywał się jeszcze w XV w. (DLb. III 232). Por. też Wolnizna Berstana i Raszkowice.

1 Nazwa pochodzi od pobliskiej wsi Lechów.