LUBELSKA ZIEMIA.

Najstarsze granice nieznane, zapewne pokrywały się z granicami archidiakonatu lub. (Szafran rozdz. I). 1359 rozgraniczenia z z. chełmską: od rz. Wieprz, między w. → Oleśniki, Suchodoły, Częstoborowice, Pilaszkowice po stronie polskiej, oraz w. Dobryniów, Stężyca, Gorzków, Żółkiew po stronie ruskiej (ZDM IV 961) 1470-80 granica diecezji krak. identyczna z granicą z. lub. od E. Pograniczne parafie: Czemierniki, Parczów, Ostrów, Nowogród, Łęczna, Łańcuchów, Białka, Biskupice, Czemierniki, Częstoborowice, Krzczonów, Bychawa, Targowiska, Wysokie, Goraj, Biała, Potok, Słupie (DLB I 1).

W XV w. z. lub. w szerszym znaczeniu dzieli się na z. łuk., oraz z. lub. w węższym znaczeniu, która dzieli się na pow. lub., urzęd., okresowo także pow. kurówski, parczowski, wąwolnicki.

1241 najazd Tatarów (DH VII 12). 1244 najazd sprzymierzonych z Konradem Mazowieckim Prusów i Jaćwingów (MPH II 838, III 167, DH VII 46). 1243-4 kniaź Daniel oblega Lublin, jego br. Wasylko pustoszy południową Lubelszczyznę biorąc wielu jeńców (LH 795-6, MPH II 804, DH VII 46). 1255 najazd ks. litewskiego Mendoga (DH VII 100). 1273 najazd Prusów i Litwinów (DH VII 185). 1280 najazd kniazia Daniela (DH VII 211). 1282 najazd Jaćwingów i Litwinów (DH VII 217-8). 1285 najazd Litwinów (LH 888). 1287 najazd Tatarów (DH VII 247). 1288 kniaź Jerzy Lwowicz pustoszy okolice L. (LH 910). Ok. 1300 Polacy odzyskują z. lub. okupowaną od kilku lat przez Rusinów (DH IX 19-20, MPH II 853). 1337 najazd Tatarów i Rusinów (H. Paszkiewicz, Polityka ruska Kazimierza W., Warszawa 1925, 36-7). 1341 najazd Tatarów i oblężenie L. (Paszkiewicz, o. c. 67-70). 1352 najazd Tatarów (MPH II 885). 1370 najazd Litwinów (DH X).

1359 Bodzęta bp krak. na prośbę Kazimierza W. zrzeka się dzies. należnych bpowi na lat 30 z z. lub. i łuk. spustoszonych przez Tatarów i Litwinów (Mp II 730). 1413 bp Wojciech [Jastrzębiec] mówi, że z. lub. pokryta jest licznymi lasami (ZDM V 1258). 1424 Władysław Jag. prosi papieża o przeniesienie katedry z Chełma do Lublina (RSup CLXXII 18). 1425 bp Zbigniew [Oleśnicki], prałaci i szlachta zebrani na sejmie sieradzkim proszą papieża Marcina V o unieważnienie bulli włączającej z. lub. do diecezji chełmskiej (CE II 147-8). 1426 Lucidus kardynał tytułu Ś. Marii in Cosmedin na polecenie papieża Marcina V unieważnia przeniesienie katedry chełmskiej do Lublina i włączenie z. lub. do diecezji chełmskiej (CE II 151-2).

1382 i 1384 wzm. wiec z. lub. (ZDM VI 1833, SP VIII 2802). 1425 i 1428 wzm. księga sądu wiecowego (Mp IV 1227, ZL II 170).

Urzędnicy z. lub.1Urzędników uszeregowano w układzie chronologicznym wg kolejności ich pojawiania się w źródłach, a to w celu uwidocznienia ewolucji powstawania hierarchii urzędniczej w z. lub:

Kasztelanowie:

1224-9 Wojciech (Mp I 10-12).

1231 Dzierżykraj (Mog 12).

1252 Siegniew (Mp II 436, KK I 41-42).

1255 Mikołaj (Mp II 447).

1258 Piotr (Mp I 51, KK I 58).

1259-62 Warsz (Mp I 60, II 455-9).

1268 Janusz (Mp I 77, Mog 31).

1271 Jakub (Wp I 611).

1280-1 Żegota (Mp I 100, II 487-90).

1284-5 Jan (Mp II 501, KK I 85).

1286 Florian (KK I 88).

1311 Prandota (ZDM IV 891).

1320-5 Sąd (Mp I 163, II 588).

1333 Pełka (Mp I 190).

1333-6 Jan (Mp III 636, KMK 21).

1347-59 Eustachy (ZDM I 47-90).

1362-3 Abraham (AGZ VII 12, Mp III 762).

1363-74 Grot z Chrobrzan h. Rawa (Pol III 138, ZDM I 145).

1375-84 Piotr ze Szczekocin (Mp III 874, SP VIII 1524-2337).

1385-1401 Piotr Kmita z Wiśnicza (ZDM I 174. VI 1645).

1403-10 Michał z Bogumiłowic i Czyżowa (SP II 1014, Mp IV 1118).

1410-33 Jan ze Szczekocin (AKH VIII 173, MPH VI 668).

1433-5 Dobiesław Oleśnicki z Sienna (AKH VIII 173, Mp IV 1295).

1435-6 Domarad z Kobylan (ZDM V 1410, AKH VIII 173) [mylna data w PSB XII 306-7].

1439-43 Warsz z Ostrowa (Ostrowca Świętokrzyskiego), Złotej, Złotnik (AKH III 74, VIII 174).

1444-59 Krzesław z Kurozwęk (AKH VIII 174, KMK 168).

1460-3 Piotr z → Kurowa.

1464-74 Dobiesław Kmita z Wiśnicza (AKH VIII 174).

1475-1517 urząd kaszt. nie obsadzony. W. Pałucki, Studia nad uposażeniem urzędników ziemskich..., Warszawa 1962, s. 152-3.

Komornicy kasztelana:

1228 Bogusław (Mp II 395).

1444 Jan Krzowski z Chmielika (KL 31-166).

Sędziowie kasztelana:

1381 Jan Syrko z → Brzezic.

1418-21 Stanisław Nogawka z → Kłodnicy.

1444-6 i 1458 Marcin z → Bobów.

1447-8 Jan Krzowski z → Chmielika.

1448-9 Jan Głowacz z → Niezabitowa.

1461-2 Piotr Pszonka z → Babina i Radawca.

1461-70 Maciej z → Chrzanowa.

1464-74 Mikołaj Syrek ze → Szczuczek.

Wojscy:

1230 Zdzisław (Mp II 401).

1353 Dominik zw. Jawen z Zęborzyna (ZDM IV 945).

1360-2 Pełka h. Janina (Mp III 740, KK II 260).

1368-77 Borzuj z Ninkowa (AGZ III 19, ZDM IV 1031).

1407-14 Zawisza Oleśnicki z Ruszkowa (ZDM V 1204-1414).

1419-30 Andrzej z → Bychawy.

1434-54 Piotr z Podgrodzia alias z → Bychawki.

1476 Dominik Kazanowski (ZL IX 163).

1481 Wincenty Kazanowski (OK XI 190).

1491- a. 1499 Mikołaj z → Targowiska.

1501-23 Grot Gut z → Pliszczyna.

Sędziowie:

1359 Adam z Bychawy.

1382-3 Świętosław z → Strzeszkowic.

1392 Pietrasz (ZDM VIII 2546).

1401-8 Jan Kuropatwa z Grudzyn i → Łańcuchowa.

1409-31 Maciej z → Suchodołów.

1434 - Piotr (ZDM II 466).

1435-45 Jan z → Kiełczowic.

1447-73 Mikołaj z → Prawiedlnik.

1473-99 Piotr Firlej z → Dąbrowicy.

1501-4 Piotr Pszonka z → Babina.

1504-12 Stanisław z Chrobrzan (MS III 1347-1453, IV 1438).

1512-23 Bernard Maciejowski z → Kłodnicy.

1524 Piotr z → Bystrzejowic.

Chorążowie:

1359 Bernard z → Jaszczowa.

1442-7 Jan z → Wronowa.

1451-69 Mikołaj Tarło z → Wronowa.

1480 Ota z → Wronowa.

1491-8 Paweł Chotecki z → Zawady.

1501-14 Jakub Morawiec z → Kolczyna.

1518 Jan Tęczyński (MS IV 2707).

1518-21 Prokop Ossoliński (MS IV 2753-3728).

Łowczowie:

1392-8 Jan Kuropatwa z Grudzyn i → Łańcuchowa.

1410-21 Aleksander z → Goraja.

1432 Skarbko (AKH VIII 207).

1437-43 Jan z → Włostowic.

1444-5 Jakub z → Niedrzwicy Małej i Mętowa.

1448-53 Jan z → Kijan i Tomaszowic.

1456-84 Wojciech z → Nowogrodu, Tomaszowic i Witaniowa.

1503 Andrzej z → Milanowa.

1507 Piotr z → Bystrzejowic.

Komornicy ziemscy:

1409-18 Piotr z → Kijan.

1419 Michał (ZL X 337) i Łowiesza z → Krępca.

1426-7 Mikołaj z → Prawiedlnik i Gotard z → Wilczopola.

1430-42 Wojciech z → Kozic.

1461? Jakusz z → Zęborzyc.

1465 Grot (ZL V 409).

1469 Wojciech Jaroski z → Krężnicy i Piotr z → Trzenika [komornik podsędka].

1479-1503 Dobiesław z → Pankrowic.

1479-96 Jakub z → Radawca.

1481 Jan Dłoto z → Słupia.

1485-90 Leonard z → Trzenika.

1495 Piotr z → Bystrzejowic i Mikołaj z → Radawca.

1496-1503 Stanisław Syrek z → Szczuczek.

1499 Jan z Góry (AKH VIII 199).

Podczaszowie:

1411-42 Jan z Bejsc (SP II 1266-2483, CE II 248).

1440! Goworko z → Woli Wilkołaskiej.

1447-65 Hektor z → Niedrzwicy.

1462 Jan Kosarzowski z → Niedrzwicy.

1437 Mikołaj z → Turki.

1535 Stanisław Lanckorouski (MK XXI 154-200).

Woźni ziemscy:

1415-30 Stanisław (ZL II 267, X 107-157).

1418 Piotr z → Suchodołów.

1419 Kaźko (ZL X 286) i Gemza (ZL X 299).

1469 prac. Paweł z → Szczuczek.

Pisarze ziemscy:

1418-28 Marcin z → Chmielika podpisek. 1428-31 pisarz.

1419-48 Mikołaj Cebulka z → Czechowa.

1426-7 Marcin z → Krza.

1442 Paweł Chotecki (ZDM III 615).

1454-9 Mikołaj pleban lub. (ZL I 162-273).

1459-66 Stanisław z → Przybysławic.

1461 ks. Michał podpisek (ZL V 327).

1466 szl. Jan Kilowski (ZL V 482).

1477-88 Jan z → Kijan.

1493 Mikołaj z → Kijan.

1525 Mikołaj Pszonka z → Babina.

1525 Zbigniew Słupecki (MS IV 4699).

Podsędkowie:

1419 Mikołaj zw. Vrencz, Wrzicz, z Rzeczycy [,,subiudex temporalis”] (ZL X 299-333).

1420-9 Dobiesław z → Komaszyc i Pankracowic.

1430-46 Mikołaj z → Prawiedlnik.

1447-79 Andrzej z → Leszcz.

1479-87 Piotr z → Opoki.

1490-9 Piotr Pszonka z → Babina.

1501-4 Stanisław, Chobrzański z → Łazisk.

1504-11 Bernard Maciejowski z → Kłodnicy.

1512-9 Piotr z → Bystrzejowic.

1524 Mikołaj Bystram z → Popkowic i Radlina.

Podkomorzowie:

1420 Bartosz z Charbinowic [łącznie z z. sand.] (ZL X 374, 388).

1425-8 Andrzej Ciołek z Żelechowa [łącznie z z. sand.] (ZDM V 1354, 1365, ZL II 178).

1436-40 Jan Szczekocki z → Wojciechowa.

1440-62 Jan Kuropatwa z → Łańcuchowa.

1462-72 Grot z Ostrowa [Ostrowca Świętokrzyskiego] (LP 127-131, Ep III 67).

1478 Stanisław Pilecki z → Bełżyc.

1480-96 Ota Pilecki z → Bełżyc, i Krężnicy.

1504 Jan Ossoliński (AAR 441, MS III 1891).

1504-24 Stanisław Litwos z Kaznowa (MS III 1891, IV 4404).

1524 Jan z → Targowiska.

Komornicy podkomorzego:

1436 Jan z → Krężnicy i Włostowic.

1443-9 Piotr ze → Śmiłowa.

1448 Grzymko z → Wilczopola, Jan Krzowski z → Chmielika i Jakub Jakubowski z → Łucki.

1449-50 Franko z → Wilczopola.

1451-60 Mikołaj z → Suchodołów.

1474 Jan Gutek z → Pliszczyna.

1485-6 Mikołaj Bystram z → Radlina.

1493 Mikołaj Pszonka (PŁ 102).

1496 Marcin Koniński z → Osin.

Podstolowie:

1440 Dobiesław Szczekocki (AKH VIII 205).

1440-60 Goworko z→ Piotrowic, Woli Wilkołaskiej i Zdziechowa.

1462 Tomasz Sancygniowski (CE III 99).

1462-80 Jan Maciejowski z → Kłodnicy i Godowa.

1521 Andrzej Lasota (MS IV 3718).

Stolnikowie:

1457 Mikołaj z → Melgwi.

1475 Mikołaj z Chrząstowa (ZL IX 67).

1485-6 Mikołaj Bystram z → Radlina.

1505 Jan Wilczek z Lubienia (MS III 2332).

1507-9 Jan z → Osmolic i Stoczka.

a.1518 Prokop Ossoliński (MS IV 2753).

1518 Jan z → Markuszowic.

1523 Andrzej Lasota (MS IV 4194).

Wojewodowie:

1474-8 Dobiesław Kmita z Wiśnicza (AKH VIII 164).

1480-4 Jan Feliks z Tarnowa (AKH VIII 165, MK XIV 96).

1484-94 Dobiesław z Kurozwęk (AKH VIII 165, MK XIV 92).

1494-7 Mikołaj z Ostrowa (MS II 442, MK XVI 3-8).

1499-1501 Jan z Tarnowa (AKH VIII 165).

1501-7 Mikołaj z Kurozwęk (MS III 18-1768, Dworaczek 99).

1507-14 Mikołaj Firlej z →Dąbrowicy.

1515-9 Andrzej Tęczyński (MS IV 2563-2852, SP VI 104-171).

1521-32 Jan Oleśnicki z → Bochotnicy.

Sędziowie wojewody:

1477-8 Dobiesław z → Pankracowic.

1485 Stanisław Syrek z → Szczuczek.

Urzędnicy grodzcy → Lublin zamek i starostwo.

1 Urzędników uszeregowano w układzie chronologicznym wg kolejności ich pojawiania się w źródłach, a to w celu uwidocznienia ewolucji powstawania hierarchii urzędniczej w z. lub.