WIENIAWA

/328/, część m. Lublina. Na terenach należących od lokacji do m. Lublina rozciągały się w XV w. ogrody mieszczan lubelskich m. in. Kreydlara (MHL 12). W XVI w. na obszarze późniejszej jurydyki Wieniawy leżał 12-łanowy folwark Lubomelskich - rodziny mieszczan lubelskich pochodzenia szlacheckiego, którzy w 1598 r. sprzedali go lekarzowi królewskiemu Wojciechowi Oczce (ibid. 89). Po jego śmierci Lubomelskie, jak nazywano ten folwark, nabył najpierw Krosnowski, od niego Burkacki, a od tego Rafał Leszczyński, wojewoda bełski. W 1636 r. pojawiło się tutaj miasteczko Wieniawa, nazwane tak od herbu Leszczyńskich. W połowie XVII w. Wieniawa z Gorajszczyzną i Czechówką (Dolną) należała do Gorajskich (Juryd 34), miała własnego wójta, własne targi (ibid. 48, 99) i liczyła 60 domostw (L 1661 128; Juryd 43). Zniesiona w 1670 r. dekretem królewskim jako nielegalnie ustanowiona (Juryd 59, 99; MHL, 127), istniała jednak nadal (Juryd 103), notowana jako samodzielne osiedle (ZD XV 29a). W 1768 r. ówczesny jej właściciel Andrzej Tarło uzyskał na sejmie uznanie Wieniawy za dobra ziemskie (Juryd 70, 102, 111). W 1780 r. było to miasteczko zamieszkałe w większości przez Żydów (KmL 254 183-184), którzy w tym czasie pobudowali tutaj piękną klasycystyczną bożnicę zburzoną przez hitlerowców w 1943 r. W 1826 r. nabył Wieniawę Skarb Królestwa Polskiego i odtąd była ona miasteczkiem rządowym (Juryd 119). Miastem przestała być w 1866 r. (ibid. 123). W 1905 r. jako osiedle w gm. Konopnica liczyła 140 domów i 5592 mieszkańców, w tym 3879 Żydów (SKLG 347). W 1916 r. włączona została do m. Lublina (DL 21). Nazwa utrzymała się do dzisiaj (DzUL 1, 2-10). Na planie z 1970 r. widnieje jako nazwa części Lublina (L plan), przechowała się pamięć o niej w nazwie ulicy Wieniawskiej (L plan 1978). Leży w zachodniej części śródmieścia Lublina.