GĄSKI

(1429 Gansky, Ganszka, Ganszky, Gassky, Gaszky, Rutki-Gąski) 5 km na W od Ciechanowa.

1. 1446 n. distr. zawkrz. (MK 336, 20); 1497 pow. sulerz. (MS II nr 935); 1578 pow. niedzb., par. Ciechanów (ŹD 115, 121).

2. 1472 włóka zw. Zdzichowska w G. z przeczą pod Chruszczewem, obok gaju (MK 5, 23).

3. Włas. szlach. 1429 ks. Janusz I nadaje Jakubowi, Szczepanowi, Dziersławowi, Pawłowi i Maciejowi z G. 30 wł. w z. wiskiej (PP VI nr 79; Wiśń. Grajewo 87)1Powstały tu nie istniejące dziś Gąski; 1446 → p. 4; 1452 Olechna żona Pomścibora z Kowalewa kwituje braci: Sasina, Szczepana i Mikołaja z Rakowa z zadośćuczynienia za dobra G. (MK 337, 102v); 1460 Marcin z G. świadczy wraz z in., że Mikołaj z Niestuma kupił cz. w Cierzynku (MK 6, 261v; MK 5, 80); 1470 w podziale dóbr między Sasinem z Rakowa a jego bratankami: Janem, Marcinem i Stanisławem, synami zm. Szczepana z G., Sasin dostaje Borzeń, 1/2 Rakowa i 1/3 Żukowa, a Jan, Marcin i Stanisław całe dobra G. i 150 kóp gr w półgr., które winien jest Ninota Rybieński, oraz czynsz roczny od tegoż Ninoty z dóbr Kręgi (MK 5, 138-138v); 1472 Marcin z G. sprzedaje ucz. Piotrowi wójtowi z G. 1 wł. miary chełm. w G. za 17 kóp gr w półgr., z której wójt ma pełnić posługi konne na rzecz Marcina, zwłaszcza na wyprawę wojenną ma dać konia z zaprzęgiem (MK 5, 23); 1474 Marcin s. Szczepana z G. z żoną Małgorzatą c. zm. Jana [z Otocznej i Modły] psęd. zawkrzeńskiego sprzedają Szczepanowi, Janowi i Pawłowi całą cz. dziedzictwa Marcina, tj. trzecią cz. dóbr G. wraz z trzecią cz. wójtostwa tamże za 156 kóp gr w półgr.; Marcin w sprzedanej cz. rezerwuje dla siebie 1 wł. pola wraz z 1 prętem miary chełm. i z siedliskiem; ks. Kazimierz III nadaje rzeczonym Szczepanowi, Janowi i Pawłowi pr. nieodpowiedne i zwolnienie od kar oraz ponawia nadanie pr. chełm. na wieś G., z czynszem po 4 gr szerokie, rozciągając to pr. na wieś Rutki, należącą do wzmiankowanych (MK 5, 48); 1482 Marcin dz. z G. (Ep. 10, 263, 266); 1492 szlachta z Koźniewa zabezpiecza Małgorzacie wd. po Marcinie z G. i jej dzieciom, Jakubowi, Janowi, Szczepanowi, Annie, Małgorzacie i Katarzynie, dług pod przepadkiem na 14 wł. w Woli Koźniewskiej (MK 18, 117); 1497 król Jan Olbracht daje Janowi Rakowskiemu m. in. skonfiskowane dobra Jana, Wojciecha, Mikołaja Lenkowica i ich sąsiadów w G. (MS II nr 935); 1500 król Jan Olbracht zatwierdza przepadek Woli Koźniewskiej na rzecz Jana s. Marcina Gąseckiego (MK 18, 117); 1531: Jakub – 6 1/2 wł. os., Krzysztof – 4 1/2 wł. os., Wojtyczek i Pasuł – 1 wł. os., Andrzej Bunikowski – 1 wł. os. (RP 41, 149v).

4. 1446 ks. Włodzisław I nadaje Szczepanowi, Sasinowi i Mikołajowi z Rakowa pr. chełm. na wieś G. z czynszem po 4 gr pras. (MK 336, 20; MK 337, 36); 1472, 1474 → p. 3.

1 Powstały tu nie istniejące dziś Gąski.