(c. 1223 Cossobudi, Coszobudi, Kossobudy, Cosobuda) 5 km na E od Raciąża.

1. 1473 n. ziemia płoc. (MK 5, 30v); 1578 pow. rac., par. Krajkowo (ŹD 87).

3. Włas. szlach. 1223-1224 Krajko z s. Tomaszem darowują Chrystianowi bpowi pruskiemu wieś C. za zgodą ks. Konrada I (K nr 228; Pr. Un. nr 49; CPr. I, Regesten III); 1404 wszyscy bracia herbowi Mścisława z C. posiadają pr. nieodpowiedne (Pł. nr 442; WS 94); 1404-1426 Mścisław h. Pobóg z C. i Krajkowa star. płoc. i płoń., 1410-1413 star. generalny z. płoc., 1412-1426 psęd. płoc. (Pł. nr 442, 1537, 1637, 1659, 1695, 2086; L nr 162; ADP perg. 178; ZDP nr 83); 1412 Borek i Więcław, dziedzice z Dramina [Wielkiego], poręczają Przedborowi z C. 20 kóp gr pras. za wdowę po Stanisławie z Kruszenicy i za Kanimira, którzy nie spłaciwszy w terminie swych rękojemców będą musieli wwiązać ich w połowę swej wsi Kruszenica (Pł. nr 1880); 1413 – zm. 1449 Tycza s. Mścisława z C. i Krajkowa notariusz publiczny, 1429 kan. płoc. i oficjał, 1438 fundi Kamion (ADP perg. 151, 202, 236, 237, 238; MPH V, 459; AG perg. 3509); 1418 Ziemak z Wyszyn ma wymierzyć Mścisławowi z C. włóki w Otoczni (Wysz. 44); 1448 Tycza darowuje synowcowi Piotrowi z Otoczni cz. swoją w C. i wieś Lipę (MK 335, 137); 1449 Piotr z K. i Wojciech z Krajkowa kupują 6 1/2 wł. w Kruszenicy (MK 337, 76); 1449-1467 Piotr z C. pkom. wysz., psęd. wysz. (WS 295, 297; ZDP nr 167)¹Piotr z K. wg Wolffa występuje jako pkom. wysz. w latach sześćdziesiątych XV w. (bez określenia roku), jako podsędek wysz. w r. 1467. W r. 1456 jest wymieniony wśród arbitrów, którzy dokonują rozgraniczenia wsi prep. Dołęgi, Galomin, z sąsiednimi wsiami (ZDP nr 167). Wydawczyni ZDP podsędkiem wysz. uczyniła Jakuba z K., i to z powołaniem się na Wolffa! (ZDP nr 221 przypis nr 1); 1450 szl. Stanisław alias Niemiec z Krajkowa kładzie z tytułu pr. bliższości areszt na domu zakupionym przez Mikołaja z Mierzeńca oficjała płoc. od Piotra z C. i Wojciecha z Krajkowa (MK 337, 84; ZDP nr 150); 1451 Piotr z C. kupuje od Mikołaja i Andrzeja z Niedarzyna części w Niedarzynie za 52 kopy gr (MK 335, 38); 1456 tenże Piotr kupuje od Jana Wrzeszcza cz. w Niedarzynie za 130 kóp gr (MK 337, 66v); 1460 ur. Piotr z C. poręcza za ur. Jana ze Szreńska (MK 335, 172v); 1466 Maciej z Otoczni magister sztuk wyzwolonych, kanclerz i kan. płoc., darowuje braciom, Jakubowi, Janowi i Andrzejowi z Otoczni K. i Lipę (Ep. 5, 182v); 1468-1527 Mikołaj z K. syn Piotra h. Pobóg, 1468 student Uniwersytetu Krakowskiego, 1472 kan., kanclerz kap. płoc. (AG perg. 3589; Ep. 10, 99, 164, 166; Ep. 13, 1; Ep. 11, 62v, 194v; ZDP nr 195); 1472 Jan z K. skarbnik płoc. (Bon. XI, 327); 1473 ur. Śmichna z C. podkomorzyna płoc. z synami: Mikołajem, kanclerzem kap. płoc., Tyczą, Maciejem, Mateuszem, Matateuszem kupują od Macieja z Drozdowa wszystkie jego włóki miary chełm. w Drozdowie z młynem i pr. patronatu kościoła tamże (MK 5, 35); przy podziale dóbr braci z Otoczni i z C. Jakub kuchmistrz ks. Kazimierza III otrzymuje części w C., Lipie, Zdunowie i Kruszenicy (MK 5, 30v); → Otocznia Stara; 1476-1477 Katarzyna c. zm. Budka z Nakwasina psęd. wysz., żona ur. Jakuba z C., kwituje ur. Jana sędziego wysz. i brata jego z Nakwasina z zadośćuczynienia za dobra dziedz. (MK 6, 245; MK 18, 206v); 1478-1483 Jakub z C. herbu Pobóg psęd. płoc. (ADP perg. 361; MK 6, 166, 192v; ZDP nr 221); 1491 Maciej Kossobudzki z Drozdowa zamienia z Trojanem z Zawidza 1/2 wł. w Lipie na cz. zw. Świdrowska w Lubowidzu z młynem i pr. patronatu kościoła tamże z dopłatą 150 kóp gr w szelągach przez Macieja, który poręcza spokój ze strony żony Wszeborki (MK 6, 269); 1492-1494 Anna c. zm. Piotra z C., żona Stanisława z Ławska, kwituje braci: Mikołaja kanclerza kap. płoc., plebana w Gralewie, Macieja, Mateusza i Matateusza z zadośćuczynienia za dobra dziedz. (MK 6, 281v; ADP perg. 392); 1495 Mikołaj z C. kan. płoc. zaprezentowany na plebanię w Glinojecku (Ep. 15, 37); 1497 Mikołaj z C. kanclerz kap. płoc. wydzierżawia od kanoników płoc. wszystkie dzies. na Zawkrzu, dane kap. płoc. przez bpa płoc., za 65 kóp gr (Kap. P 50, 47v-48); król Jan Olbracht daje Maciejowi Kossobudzkiemu skonfiskowane dobra Macieja Śliwki ze Zdunowa, Michała Kruka, Katarzyny wd. po Piotrze, Ścibora, Piotra Kruka, Mikołaja, Stan. Starościca, Marcina, Macieja, Marcina Duchnicza z Dramina, Jakuba Lisa z Pęs (MS II nr 987); 1503 król Aleksander Jagiellończyk zabezpiecza Mikołajowi z C. kanclerzowi kap. płoc. 100 fl. na dzierżawie w Raciążu (MS III nr 945); 1504 i następnie zabezpiecza temuż Mikołajowi 500 fl. węg. na dobrach m. Raciąż (MS III nr 1223); ma być ustanowiona ugoda między braćmi z C.: Mikołajem kanclerzem kap. płoc., Maciejem, Mateuszem i Matateuszem z jednej i Janem z C., ich br. stryjecznym, z drugiej strony w sprawie dóbr dziedz. C., Zdunowo, Lipa, Otocznia [Stara] i Pobożany²Wieś Pobożany w pow. wąs. (zwana tak od herbu Otockich) to Dybła Stara, zwana następnie Kuchmistrzewo (od właściciela Jakuba, kuchmistrza ks. Kazimierza III), w nieznanym czasie przeszła do Wierzbowskich i w XVII w. zmieniła nazwę na Wierzbowo (Wiśń. Grajewo 155) (MS III nr 1271); 1505 Mikołaj z C. kanclerz kap. płoc., posiadacz wsi Gralewo, przekazuje kap. płoc. 4 wł. wójtostwa w Gralewie (Kap. P 50, 67v); 1506 tenże Mik. Kossobudzki winien dać w ręce pełnomocnika kap. płoc. 10 kóp gr na budowę kościoła par. w Gralewie (Kap. P 50, 70); 1512 Andrzej z Radziejowic dzierżawca Płońska otrzymuje pozwolenie zastawu tego miasta Mik. Kossobudzkiemu kanclerzowi kap. płoc. oraz Andrzejowi Kostce doktorowi medycyny, kan. płoc. i Janowi dz. z Lasotek (MS IV/1 nr 1811); 1512 – zm. 1521 Maciej Kossobudzki podstoli płoc. (Ep. 2, 153; Bon. XI, 327); 1527 Mik. Kossobudzki kanclerz kap. płoc. pozywa Kowalskich o zwrot kielicha, krzyża i pieniędzy zabranych z kościoła w Gralewie i Glinojecku (Bon. XII, 21); 1531: wdowa po Macieju – 2 1/2 wł. os., Jakub – 2 1/2 wł. os. (RP 41, 103).

7. 1486-1512 (Kap. P 50, 36, 97v-98; 100v, 106v); S. Zakrzewski, Nadania na rzecz Chrystyana biskupa pruskiego w latach 1217-1224, “Rozprawy Wydz. Hist.-Fil. Akademii Umiejętności”, seria II, t. XVII, Kraków 1902, s. 275; Bon. XI, 327.