STUPSK

([1065-1155] Stolpzco, Stopsko, Stopsk, Stopszko, Stopssko, Stupsko) 11 km na SE od Mławy.

1. [1065-1155] gród S. (K nr 22); 1438 n. distr. zawkrz. (MK 335, 22); 1461 par. S. (Ep. 5, 123); [c. 1483] pow. mław. (MK 6, 166); 1506 dek. mław. (MD); 1578 pow. mław., par. S. (ŹD 69).

3. Włas. szlach. 1436 Mikołaj ze S. ma wykupić cz. swoje w Lubowidzu i Osówce, należące do Wojciecha ze S., od Świętosława z Lipy i Stan. Czajki z Trzcianki za 37 kóp gr i 48 gr (MS IV/3 Supl. nr 703); 1438 Mikołaj ze S. odstępuje Marcinowi zw. Śledź dz. z Miszewka Strzałkowskiego połowę wsi S. ze źrebiem w Konopkach i z cz. w Bolewie za wieś Rostkowice z dopłatą 60 kóp gr posp. (MK 335, 22); 1446 Bernard ze S. pomocnik plebana ze Szreńska (ZDP nr 143); 1449 Jan z Grąbca zamienia ze Szczepanem z Miszewka[-Stefanów] wieś dziedziczną zw. Białyszewo na Życk z warunkiem, że w Życku będzie mieszkać przez czas pewien Mik. Stopski (MK 337, 82v-83); 1450 Mik. Stopski sprzedaje Szczepanowi z Miszewka pół stawu i rzeczki w Grąbcu; Stan. Podgórski zatrzymuje sprzedaż (MK 336, 50); 1451 Katarzyna ż. [Mik.] Stupskiego zrzeka się na rzecz Szczepana z Miszewka[-Stefanów] podstolego płoc. wiana zabezpieczonego na Życku (MK 335, 40v); ks. Włodzisław I zobowiązuje się zapłacić Mik. Stupskiemu 100 grz. pruskich za Szczepana Miszewskiego pod zastaw Nowej Wsi (MK 335, 46v; MK 337, 100); 1452 Mik. Stupski sprzedaje Pawłowi z Kowalewa cz. w Dobrzyjałowie darowaną mu przez księcia za 40 kóp gr w szelągach (MK 337, 98v); 1459 Mikołaj Szcząciel dz. ze S. (Ep. 5, 105); 1471 Mikołaj ze S. zapisuje córkom Helenie i Świątce 900 kóp gr w półgr. na dobrach w ziemi zawkrz.: S., Konopkach, Krośnicach, Lubowidzu i Osówce; Helena żona ur. Stanisława z Załszyna star. płoc. darowuje swój zapis mężowi (MS IV/3 Supl. nr 1034; MK 6, 161v); 1483 w podziale dóbr między braćmi z Miszewka Śledziowego, Rocław otrzymuje Rostkowice i 6 wł. w Miszewku Strzałkowskim, Jan – dobra w S. i Konopkach, Maciej – posiadłość w Węgrze (MK 6, 166); 1526 discr. Jan ze S. w wieku 20 lat, uczeń szkoły w Ciechanowie (Ep. 204, 31); 1531: cz. Wieczfińskiego – 7 1/2 wł. os.; cz. Strzałkowskiego – 7 1/2 wł. os. (RP 41, 137).

5. 1464 ksiądz Szczepan z Kosin zaprezentowany na plebanię w S. (Ep. 5, 147); ksiądz Mikołaj z Bielska zaprezentowany na plebanię w S. przez Marcina Śledzia z Miszewka [Strzałkowskiego] i Mikołaja ze S., dziedziców i patronów kościoła w S. (Ep. 5, 144v); 1474 dzies. ze S. darowana Jakubowi sufraganowi płoc. (Kap. P 50, 27v-28); 1480 ksiądz Maciej s. zm. Marcina Śledzia z Miszewka [Strzałkowskiego] pleban w S. (MK 6, 131v); 1497 bp płoc. darowuje kapitule płoc. dzies. snop. z wsi S. (Kap. P 50, 46-46v; L nr 267); 1598 kościół par. Ś. Wojciecha (WP 5, 155v).

7. 1462-1504 (Ep. 5, 166; Ep. 9, 35v; Ep. 10, 159, 325, 342-343, 385, 478, 479, 480, 513, 636; Ep. 11, 260; Ep. 15, 13v, 29, 273v; Ep. 16, 211-211v).

8. Grodzisko pierścieniowate z XI-XII w. w dolinie prawobrzeżnego dopływu Łydyni, 3,5 km na SW od kościoła w S. Średnica wnętrza ok. 15 m. W wale od SW ślad przejścia bramnego. Fosa obecnie ledwo widoczna. Wewnątrz grodziska odkryta półziemianka o kamiennej posadzce, zbudowana z belek wiązanych na zrąb. Obok resztki kamienno-glinianego piecowiska. Materiał zabytkowy: ceramika i kości zwierzęce (GMP 130).