ZAWIDZ KOŚCIELNY

(1350 Zavicz, Zawidze, Zawicz Magna, Sawitzki, Safitth, Zawicz Troyani, Zawycz, Zawydz, Zawidz Ecclesiastica) 14 km na SEE od Sierpca.

1. 1481 n. par. Z. (ADP perg. 367); 1506 dek. sierp. (MD); 1578 pow. sierp., par. Z.E. (ŹD 41, 51).

3. Włas. szlach. 1350 ks. Bolesław III darowuje braciom Wojciechowi podstolemu soch. i Mikołajowi Nagórkom, dziedzicom z Z., las zw. Osówka, leżący między Zieloną i Lubowidzem, wraz z pr. chełm. na Osówkę, Z. i inne włości, oraz pr. łowów wszystkich zwierząt z wyjątkiem tura (MK 45, 824; MS IV/3 nr 15691); 1408 ks. Siemowit IV nadaje szlachcie h. Bolesta, m. in. Trojanowi z Z.M. pr. nieodpowiedne i zwolnienie od kar (MK 5, 110; MPR 383); 1410 Jan Zawidzki z Z., poddany ks. Janusza I, wzięty do niewoli w czasie wojny polsko-krzyżackiej (Bi. 705, 707); 1434-1436 Wojciech z Z. podskarbi [ks. Włodzisława I] (MK 335, 5av; MK 336, 61; MK 335, 32; MK 335, 79); 1441 Jan z Z. (MK 336, 36v); 1445 Mikołaj Stupski zastawia Janowi z Z. swe cz. w Lubowidzu i Osówce w 39 kopach gr i w 15 1/2 kopach gr (MS IV/3 Supl. nr 809); 1446 ks. Włodzisław I zmniejsza Janowi s. Adama z Z. czynsz pr. [niem.] od kmieci z Lubowidza i Osówki do 4 gr (MK 336, 7v); 1448 Fineta żona Adama z Z. kwituje Wojciecha z Izbisk z synami, Jana Marchewkę i braci jego z Pawłowic oraz Lasotę z braćmi z zadośćuczynienia za wszystkie dobra dziedziczne (MK 335, 137); 1454 Mikołaj z Z. winien Tomaszowi z Przedborza 14 kóp gr w szelągach prus. (MK 335, 132v); 1460 tenże Mikołaj kupuje od Tomasza i siostry jego Katarzyny ich cz. ojcowizny w Gołocinie za 30 kóp gr w szelągach i za konia wartości 10 kóp gr (MK 335, 140v); 1467 Mikołaj i Trojan z Z. zastawiają Wojciechowi z Lubowidza cz. zm. Dobka z Lubowidza w Osówce w 64 kopach gr (MS IV/3 Supl. nr 1002); 1472 Mikołaj z Z. z żoną Małgorzatą c. Ziemaka z Cieksyna sprzedają br. Trojanowi swą własność w Lubowidzu i Osówce za 60 kóp gr (MK 5, 18); 1476 Wojciech Świder z Gościszki [s. Piotra Świdra z Lubowidza i Osówki] kwitują Małgorzatę wd. po Trojanie z Z., obecnie żonę Bernarda z Gawarca, i jej s. Piotra z zadośćuczynienia za cz. po Wojciechu z Lubowidza (MS IV/3 Supl. nr 1057); 1491 Piotr. s. zm. Trojana z Z. zamienia z Maciejem Kossobudzkim z Drozdowa cz. ojcowizny w Lubowidzu zw. Świdrowska z młynem i pr. patronatu kościoła tamże na 1/2 wł. miary chełm. w Lipie z dopłatą 150 kóp gr w szelągach przez Macieja; jednocześnie poręczył pokój ze strony żony Wszeborki (MK 6, 269); 1497 król Jan Olbracht daje Jakubowi Zawidzkiemu skonfiskowane dobra Gutowo i Szumanie (MS II nr 930); 1508 ksiądz Mik. Gutowski bakałarz procesuje się z Jakubem z Z., który otrzymał był obie wsie Gutowo i Szumanie, skonfiskowane temuż Mikołajowi; Mik. Gutowski twierdzi, że wyprawił na wojnę braci, Stanisława i Jana, z całych dóbr Gutowo, które aż dotąd były niepodzielne (AC III nr 276); 1531: Jakub – 5 wł. os.; Bierka – 5 wł. os.; pleban – 1/2 os. (RP 41, 78).

4. 1350, 1446 → p. 3.

5. 1388 bp płoc. zatwierdza wikariuszom wieczystym katedry płoc. posiadanie m. in. dzies. z Z. (L nr 114); 1421 bp płoc. przywraca tymże wikariuszom posiadanie dzies. z Z. (ADP perg. 180); 1481-1487 Stanisław rektor kościoła par. w Z. oskarżony o przywłaszczenie dzies. z obu wsi Z., należących do wikariuszy płoc. (ADP perg. 367, 379); 1598 kościół par. Ś. Anny i Ś. Marcina (WP 5, 72v).