BOGUSZYN

(1403 kop. 1582 Boguschino, Boguszyno, 1431 or. Bogussino, Bogussyno, 1567 Boguszino) 9 km na SW od Śmigla.

1. 1505 n. pow. wsch. (PG 13, 45); 1404 n. par. własna (Now. 2, 432); 1510 n. dek. Kościan (LBP 133).

2. 1518 łany opust. Lubaczewski, Żylińskie (Zylynskye, Zylynsche), Starklewskie (Starklewskye), ogród Kubaczewski (Cubaczewsky), miejsce Kąty (Cathy) i lasek w B. → p. 3; 1577 staw Borowiec (Borowiecz) w B. (K 4, 58).

3. Własn. szlach. 1418 Zewrzyd Kotwicz dz. w B. → p. 4, → też Kotwicze-Nankierowie od 1405 r. w Radomicku, Machcinie i Gołaszynie [k. Ponieca]; 1428/29 Henryk Kotwicz [w B.?] → p. 5; koniec XV w. w B., Radomicku i Daleszynie dziedziczą Radomiccy zw. też Daleszyńskimi (Cieplucha 183 → też własn. w Radomicku i Daleszynie w l. 1483-97); 1505 Bernard Radomicki sprzedaje z zastrz. pr. odkupu wikariuszom kat. pozn. wieś B. i 1/2 Radomicka za 5 1/2 grz. czynszu rocznego (PG 13, 45); tenże wykupuje czynsz od sumy 67 grz. dla wikariuszy kat. pozn. z 1/2 Pniew i z Biezdrowa i przenosi na swoje dobra B. i Radomicko (CP 14, 638); Kat. Kobylińska wd. po Janie Radomickim, ż. Szymona Wilkowskiego [z Wilkowa Niem., pow. wsch.], sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Bernardowi Radomickiemu posag oprawiony jej przez pierwszego męża na 1/2 B., 1/2 mł. Błutkowo i stawu przy nim za 200 zł węg. i 30 grz. (PG 13, 48); 1514 Piotr Radomicki w asystencji swych opiekunów: Mik. Kobylińskiego dziada ze strony matki, Wojc. Daleszyńskiego swego brata i Wojc. Kobylińskiego wuja, sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Daleszyńskiemu 3 części wsi B. i 3 części mł. Błutkowo za 50 zł węg. (PG 15, 9v); 1517 kop. 1675 Jan Dobrzycki wicewojewoda kal., sprzedaje z zastrz. pr. odkupu szpitalowi Ś. Barbary [Chwaliszewo] 3 grz. czynszu rocznego na m. Dobrzyca i wsi Klonowo [k. Dobrzycy, pow. kal.] za 36 grz., przejmując m.in. 1/2 grz. czynszu rocznego z sumą główną z całej wsi B. i 1/2 Radomicka (CP 440, 9v-10); 3 grz. czynszu z m. Dobrzycy od sumy 36 grz., dla szpitala Ś. Wawrzyńca w Poznaniu, przeniesione z B. i 1 /2 Radomicka (CP 439, 6-nota w sumariuszu szpitala jw.); 1518 Andrzej Radomicki dz. w Radomicku kwituje Piotra Radomickiego z należności za odstąpione Piotrowi różne dobra w → Radomicku [→ też Błutkowo] oraz w B.: 3 ł. os. z kmieciami zw. Mały Maciek (Maly Maczek), Jakub Karczmarczyk (Carczmarczyk), Wielki Maciek (Vyelgy Maczek), 1 ł. opust. zw. Lubaczewski, 3/4 ł. opust. zw. Żylińskie, 1/2 ł. opust. zw. Starklewskie, cz. folw. po ojcu, leżącego po prawej stronie w stronę [miejsca zw.] Kąty, 1/2 lasku i ogród leżący k. ogrodu Kubaczewskiego (KoścZ 23, 46v); 1523 Dobrogost Pogorzelski zastawia wikariuszom kat. pozn. na dobrach swoich w Grąbkowie, Śląskowie i Golejewie czynsz roczny 14 grz. wykupiony za 170 grz. z dóbr w Łącku [niezident. k. Osieczny], B., Radomicku i Rogoźnie [niezident., pow. kośc.] (CP 14, 642-43); 1523 Jan Podleski zastawia wikariuszom jw. na dobrach swoich w Podlesiu [k. Żerkowa, pow. pyzdr.] i na 1/2 Kretkowa i 1/2 Żernik [pow. kal.] czynsz 8 grz. wykupiony za 100 z Żelic, Brzeźna i Kamienicy [k. Wągrowca, pow. kcyń.] oraz z B. i 1/2 Radomicka (CP 14, 643); 1527 Andrzej Chwaliszewski zastawia wikariuszom jw. na dobrach swoich w Strzegowie i Orpiszewie [pow. kal.] sumę 100 grz. wykupioną z Żelic, Brzeźna i Kamienicy jw., Podlesia jw. oraz z B. i Radomicka (CP 14, 643); 1539 Stan. Radomicki daje w dziale rodzinnym m.in. bratu Maciejowi 1/4 wsi B., a Maciej daje Stan. 1/4 wsi Radomicko z dworem (PG 17, 251).

1531 pobór z 4 ł. i 8 prętów i z karczmy (ASK I 3, 186v); 1535 pobór z 1 1/2 ł. i 1 karczmy (ASK I 4, 37v); 1563 pobór z 20 ł., 4 komor. i 1 karczmy w dzierż. dziedz.; 1567 pobór z cz. Słupskiego z 10 ł., 3 zagr. i 1 karczmy dziedz., z cz. wd. Radomickiej z 5 ł. i 3 kwart; 1577 pobór z cz. Kaspra Słupskiego z 4 ł. i 2 zagr., z cz. Jana Radomickiego z 2 ł., 3 ł. opust. po pożarze (ASK I 5 k. 206v, 302v, 778v); 1579 pobór z cz. Kaspra Słupskiego z 8 ł., 3 zagr. z rolą, 2 komor. z bydłem, 9 komor, bez bydła, 1 pasterza z 34 owcami; z cz. Wojc. Kuranowskiego z 4 ł., 1 zagr. z rolą i 1 komor, z bydłem (ŹD 99).

4. 1418 Kusz mieszcz. kośc. i Katarzyna jego wnuczka, pozywają Zewrzyda Kotwicza dz. w B. o sołectwo w B. i in. dobra bezprawnie zagarnięte (KoścZ 5, 125, dawna k. 65).

5. 1403 kop. 1582 bp pozn. sprzedaje kościołowi par. w Radomicku dzies. pien. z ról kmiecych, m.in. w B., uznając je za przynależne do stołu bpiego, chociaż pleban w Radomicku oraz Mikołaj dz. tamże i patron wspomn. kościoła, uważali te dzies. za należące do tegoż kościoła od dawnych czasów (Wp. 5 nr 40; LBP 246-48); 1428/29 pleban w B. wytacza proces Henrykowi Kotwiczowi [dz. w B.?] o meszne (Now. 2, 432); 1510 par. B. (LBP 133 formularz nie wypełniony); dzies. wiard. w Bronikowie i B. pobiera w połowie pleban w Radomicku, druga połowa należy do stołu bpa pozn.; pleban jw. pobiera z obydwu tych wsi meszne (LBP 129-130); 1579 w par. B. tylko wieś B. (ŹD 99).

Plebani: 1404 Stanisław (Now. 2, 432); 1406 Mikołaj (K 4, 52); 1428/29 Mikołaj, 1429 Piotr (Now. 2, 432); 1431 Mikołaj śwd. plebana w Kamieńcu [k. Grodziska Wlkp.] (ACC 37, 76; BJ 8057 IV, 161); 1431 Wojciech, 1436 zm. Andrzej, 1437 Maciej, 1450 Paweł, 1455 Mikołaj, 1468 Marcin, 1470 Andrzej, 1475 Wojciech (zabity), 1487 Andrzej, 1527 Piotr (ustępuje), 1539/40 nieznani z imienia (Now. 2, 432)1Kozierowski podaje błędnie pod r. 1403 jako pierwszego pleb. w B. Grzegorza (SzPozn. 25), w rzeczywistości pleb. z Radomicka (Wp. 5 nr 40; LBP 246-48). Kościół par. w B. znajdował się pod zarządem plebanów w Radomicku nie, jak przypuszczał Kozierowski, „w XV w.” (SzPozn. 25), lecz prawdopodobnie tylko na przełomie XV/XVI w. (→ dane z 1510) oraz po 1540, jak sądził Nowacki; być może też, przeszedł w tym czasie w ręce innowierców; w 1594 został konsekrowany w B. nowy kościół NMP (Now. 2, 432).

7. SzPozn. 25.

Uwaga: Kozierowski dopatruje się związków B. z Boguszą (zm. przed 1287) s. Piotra z Charbielina, bratem Blizbora Barana (Junoszy) i wnukiem Detleba (K 2, 35-36; K 4, 52; SzPozn. 25 i → Dlebowice).

1 Kozierowski podaje błędnie pod r. 1403 jako pierwszego pleb. w B. Grzegorza (SzPozn. 25), w rzeczywistości pleb. z Radomicka (Wp. 5 nr 40; LBP 246-48). Kościół par. w B. znajdował się pod zarządem plebanów w Radomicku nie, jak przypuszczał Kozierowski, „w XV w.” (SzPozn. 25), lecz prawdopodobnie tylko na przełomie XV/XVI w. (→ dane z 1510) oraz po 1540, jak sądził Nowacki; być może też, przeszedł w tym czasie w ręce innowierców; w 1594 został konsekrowany w B. nowy kościół NMP (Now. 2, 432).