(1308 reg. 1784 Borowo, 1387 or. Borowo, 1398 Magna Borowo) 3 km na SE od Czempinia.

1. 1445 n. pow. kośc. (PG 2, 108); 1448 pow. kośc. z tymczasową siedzibą w Śremie (PG 3, 9v); 1510 n. par. Czempiń (LBP 126).

3. Własn. szlach. 1387-1412 Piotr, Piotrek, Pietrasz Borowski z B. (Lek. 2 nr 503; WR 1 nr 87, 270, 443, 572; WR 2 nr 27; WR 3 nr 141, 200, 274, 295; MHP s. 287; KP nr 1497; Wp. 5 nr 63); 1399, 1406, 1412 asesor sąd. w Kościanie (Lek. 2 nr 2333; BR 628 nr 42; ZSW po nr 1066), 1401-1405 wicewojewoda w Kościanie (GUrz. C 759; MHP s. 289, 287; ZSW passim); 1387, 1398 tenże pozywany przez Żydówkę Czachanę i jej s. Jordana o długi 10 i 14 grz. (Lek. 1 nr 265, 2603); 1398 tenże w sprawie z Świętomirem zw. Kornoesz (Kornesz WR 3 nr 99) [z Zakrzewa niezident.] o rękojemstwo (Lek. 2 nr 2141); tenże oraz Jan Górecki [z Górki k. Stęszewa?] mają zapłacić Mik. Zgirzy (Sgirsza) [ze Zgirzyc?] 10 grz. rękojmi za wiano jego żony oraz 2 grz. z czynszu od kmieci w B. (Lek. 2 nr 2209, 2264); 1399 tenże i [jego brat] Przybigniew Borowski oraz Jan Górecki dowodzą przy pomocy świadków, że Mik. Zgirza i jego ojciec Jan nie ponieśli szkody z powodu umowy o rękojemstwo (WR 3 nr 118); 1400 tenże w sporze z braćmi Andrzejem i Mikołajem, dziedzicami z Ptaszkowa [nie podano przedmiotu sporu → niżej 1398 Halszka, z B.] (KP nr 252); 1402-04 tenże pozywany przez Markela, Żyda z Poznania o długi (KP nr 946, 1919, 2055).

1391-1408 Przybigniew Borowski z B. (Lek. 2 nr 503; WR 1 nr 270, 333, 572; WR 3 nr 58, 85, 95) brat Piotra (KP 1497); 1393-94 tenże pozywany przez Markela, Żyda pozn. o długi (Lek. 1 nr 1467, 1841); 1398-99 tenże oraz Jan Górecki skarżeni przez Mik. Zgirzę o szkody (Lek. 2 nr 2066; 1399 → wyżej, Piotr); 1399 tenże pozwany przez Szymona s. Piotrka (Potrkowszin) [s. Piotra Borowskiego?] w sprawie o mł. Dokowski [k. Dokowa Suchego, obecnie Dakowy Suche → niżej 1398 Piotrek z Piotrkowic] (WR 1 nr 403); 1399, 1401, 1405-06 tenże w sprawach z Żydami Markelem i Abrahamem o długi (Lek. 1 nr 2848; KP nr 777, 2501, 2512); 1406 Paszka z Baworowa [obecnie Baborowo], ż. Lorka, oddala pretensje Żyda Markela o długi Przybigniewa z B. (KP nr 2646); 1408 sąd orzeka, że Kerstan Żyd z Kalisza nie może dochodzić należnych mu sum od Przybigniewa w B., ponieważ ten nic już nie ma po zastawieniu wszystkiego, co posiadał; odpowiadać winien rękojemca Jan Łódzki [z Łodzi k. Stęszewa] (ZSW nr 1246).

1396-1423 Maciej, Maciek Borowski z B. (WR 3 nr 100, 318, 368, 985, 1411); 1396 tenże oskarżony przez Piotra Bodzewskiego o zajęcie gwałtem jego dziedziny (Lek. 2 nr 1943); 1398 tenże w sporze z Świętomirem Karneszem (Karnoesz) ze wspomn. Zakrzewa o sumy 7,5 i 8 grz. (Lek. 2 nr 2128, 2132; WR 3 nr 99); 1399 tenże w sporze z Święchną z Krzywinia o rękojemstwo (Lek. 2 nr 2394); 1400 tenże pozwany przez Piotra Górzyńskiego [z Górzna k. Osieczny] o niewykupienie się rękojmi (Lek. 2 nr 2723).

1398 Piotrek z Piotrkowic [k. Czempinia] pozywa Mik. z Baranowa [k. Mosiny] o cz. B. trzymaną w zastawie od [braci] Wilka, Floriana, Jana i Grzymka z Dokowa [Suchego]; wspomn. Wilk przedstawia dok., że posiada dziedzinę B. od 21 lat (Lek. 2 nr 2107; Cieplucha 236); pani Ha[l]szka z B. w sporze z Andrzejem i Mik. z Ptaszkowa o 1/6 cz. 100 kóp [gr? zboża?] (Lek. 2 nr 2161); 1399 Grzymek Borowski [z Dokowa Suchego] w sporze z Pietraszem Wierzbińskim [z Wierzbna niezident.] i z Pietraszem Jeżewskim [z Jeżewa k. Borku] o rękojemstwo (Lek. 2 nr 2278).

1406 Dobrogost z Szamotuł w sporze z Filipem Cieleckim [z Cielczy k. Jarocina] z wyroku sąd. otrzymuje 1/9 cz. Piechinina [Małego, obecnie Piechanin] i 1/9 cz. B. (KP nr 2809: BR 628 nr 23 kop. XIX w.); 1408 tenże Dobrogost w sporze z Mik. Zwanowskim [z Zwanowa, pow. gnieźn., obecnie Dzwonowo k. Skoków] o Piechinin, B., Gołaszyn [k. Obornik?] i Sobolewo (PZ 3, 110); po 1419 tenże Dobrogost wraz z bratem Wincentym zakupili 1/2 B. i [w cz.?] Tarnowo [obecnie Tarnowo Stare k. Czempinia] (Cieplucha 137).

1408-20 Paszek, Paweł Borowski z B. (WR 1 nr 834, 887; WR 3 nr 370, 678, 696, 1411), s. Piotrka (KR 8, 29) i jego ż. Chwałka: 1412 tenże w sporze z Przybysławem Gryżyńskim [i z Brenna] o 2 śl. w B. (Cieplucha 123); 1418 Chwałka z B. [ż. Paszka] i Włodak z Dąbrowy [k. Poznania] pozwana przez żony Bryla [Halszkę] i Dobiesława [Grzymkę] z Gorzycka w sprawie pr. bliższości w Osowie [k. Szamotuł, obecnie Stare Osowo] (PZ 5, 79); 1420 Chwałka ż. Pawła Borowskiego wraz z stryjem swym Włodakiem z Dąbrowy w sporze z Włodzimierzem z Sławna [k. Czarnkowa] o sołectwo [nie podano, gdzie] i o 40 grz. (WR 1 nr 989, 990; KR 2, 117).

1408-20 Winc., Więcenicc Borowski (WR 1 nr 1048; WR 3 nr 467, 505, 696; KR 8, 29 podaje, że był bratem Maćka i Mik. z B.); 1415 tenże w sporze z Białdamą [Baldama] Zborowską [ze Zborowa k. Buku] o zabranie jej żyta (WR 3 nr 543); 1420 tenże w sporze z Małgorzatą [ż. Bawora Wyskoty, ze Zborowa?] o wyręby w zapustach podzielonych między nimi (WR 1 nr 1404, gdzie błędna transkrypcja „na Sczborowe” jako „na Ściborowie” zamiast „na Scborowie”, czyli prawdop. „na... Zborowie”)¹Ze względu na treść zapisek z l. 1415-20, można brać pod uwagę możliwość, że Winc. zw. w cytowanych tu źródłach Borowskim, jest identyczny z Wincentym Zborowskim ze → Zborowa k. Buku, znanym z l. 1412-50.

1412 Przybysław [Gryżyński] z Brenna posiada Jasień i cz. B. (Cieplucha 213; → też wyżej 1412 Paszek); 1413 Samson i bracia z B: (KR 8, 29; K 2, 40).

1421-28 Mikołaj, Nikiel Borowski z B. śwd. (WR 3 nr 885, 985, 1335; KR 8, 29 podaje, że był bratem Maćka i Wina); 1448 Mik. Borowski [ten sam?], wicepodsędek w Kościanie (GUrz. C 829).

1434 bracia Jan i Andrzej Jaszkowscy dzielą się dobrami po ojcu Wyszaku [z Gryżyny] Jaszkowskim, m.in. B. (KObceRyc. 15); 1445 Mac. [Borek] z Osieczny kaszt. nak. sprzedaje wspomn. braciom 1/2 B. za 300 grz. (PG 2, 108); 1448 Andrzej Jaszkowski otrzymuje w dziale od swego brata Jana m.in. 1/2 B. (PG 3, 28); 1449 Jan i Andrzej Jaszkowscy kupują od Wincentego i Piotra braci niedz., dziedziców z B., ich nabytki w Przylepkach (PG 3, 51); 1462 Andrzej z Jaszkowa sprzedaje Stan. Świerkotowi (Swyrzkoth) z Pigłowic, 9 1/2 ł. os. i karczmę opust. w B. za 300 grz. (PG 6, 116).

1446 Jan Bniński kupuje od Nałęczów [Szamotulskich] dobra → Czempiń, m.in. cz. B. (Cieplucha 123); 1448 Jan z Bnina, dz. w Czempiniu zapisuje ż. Agnieszce na m. Piechininie, czyli Czempiniu i połowach wsi B., Borówko, Tarnowo [k. Czempinia], Piechinin [Mały] po 500 grz. posagu i wiana (PG 3, 9v); 1463 Mikołaj dz. w Bninie, s. Piotra, oddaje swemu bratu stryj. Andrzejowi Bnińskicmu z Czempinia, s. Jana kaszt. kam., całe m. → Czempiń z wsiami przyległymi m.in. z Borówkiem i 1/4 cz. B. w zamian za m. → Borek i wsie przyległe (PG 7, 189; Cieplucha 138 wymienia przy tej transakcji 1/2 B.); 1466 Piotr kan. pozn. i Maciej Mosińscy [Bnińscy] sprzedają Janowi z Baranowa [k. Mosiny] wsie B. i Grabowiec w pow. pozn. oraz Rogaczewo z folw. w pow. kośc. za 1200 grz. (PG 7, 240a).

a. 1470 Łukasz Górka, zięć Dobrogosta Szamotulskiego, wda pozn., nabywa od Bnińskich dobra → Czempiń [m.in. część B.] (Cieplucha 123, 138); 1471 tenże Górka kupuje od Stan. Świerkota (Syrkoth) z Wielkiego całą jego część w B. za 500 grz. (PG 8, 94); 1489 Jan Borowski zapisuje ż. Małgorzacie na 1/2 swej części w B. po 50 grz. posagu i wiana (PG 10, 124); 1523 Łukasz Górka, kaszt. pozn., zapisuje w dożywocie Katarzynie, c. zm. Andrzeja z Szamotuł, liczne swe dobra m.in. dobra → Czempiń z wsią B. w sumie 10 000 fl. węg., po śmierci tejże Kat. dobra te wraz z wspomn. sumą mają przejść na jego s. Andrzeja (MS IV/1 nr 4138).

1510 w B. wsi star. [gen. wlkp. Łukasza Górki] 17 1/2 ł. os.; 2 ł. opust., folw., 2 karczmy (LBP 126); 1530 pobór z 11 ł. (ASK I 3, 122); 1563 pobór z 24 ł., 2 karczem, od 3 komor., 1 rzem. i 1 przekupnia (ASK I 4, 152); 1580 pobór z 20 ł., 1/2 karczmy, od 5 zagr. i 4 komor. (ŹD 62).

4. 1402 Wojciech sołtys z B., śwd. (WR 3 nr 186).

5. 1308 bp pozn. nadaje dzies. z Iłówca i z B. jako uposażenie altarii Ś. Mikołaja i Ś. Szczepana w kat. pozn.; 1403 bp pozn. przekazuje tę fundację wikariuszom kat. pozn. (CP 14, 607; Now. 1, 259 i 271-72); 1510 wieś B. w par. Czempiń, z 17 1/2 ł. os. pobierają dzies. wiard. wikariusze kat. pozn.; 2 karczmy i 5 1/2 ł. wydzielonych z folw. oraz folw. płacą dzies. snop. plebanowi w Czempiniu (LBP 126).

6. 1423 spory Dziersława, Dzierżka, niegdyś z B., mieszcz. w Kębłowie [k. Wolsztyna] z Hampelem mieszcz. z Kościana mają być rozstrzygane przez sąd ziemski, jeśli Hampel zaprzysięgnie, że Dziersław nie ma pr. miejskiego w Kębłowie (WR 3 nr 983).