BORÓWKO

(1298 or. Borowo, 1398 Borowko, 1399 Borofka, 1439 Minor Borowo, 1523 Borowco), obecnie Stare Borówko, w bezpośrednim sąsiedztwie od SE m. Czempinia.

1. 1448 n. pow. kośc. z tymczasową siedzibą w Śremie (PG 3, 9v); 1298 n. par. własna (Wp. 2 nr 770); 1470 n. par. Czempiń (Now. 2, 426); 1510 dek. Kościan (LBP 126).

3. Własn. szlach. 1398 śwd. Kosman (Coszman) z B. (WR 3 nr 109); 1399 śwd. Bieniek (Benko) z B. (WR 3 nr 129); 1407 Dobrogost i Wincenty, bracia z Szamotuł posiadają główną cz. → Czempinia, Piechinina [Małego, obecnie Piechanin] i B. (Cieplucha 137).

1439-40 Andrzej i Wojsław z → Gryżyny pozwani przez Andrzeja Jaszkowskiego o równy podział dóbr po ich stryju Przybysławie Gryżyńskim, m.in. 1/2 M. B. (KoścZ 12, 137v i 322; KObceRyc. 15); [po 1440?] Mac. Borek z Osieczny otrzymuje po stryju Przybysławie z → Brenna [i Gryżyny] Bojanice, Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, 1/2 Gorzyc i 1/2 B. (Cieplucha 152, gdzie mylnie 1/2 Borowa zamiast 1/2 B.).

1448 Jan z Bnina, dz. w Czempiniu zapisuje ż. Agnieszce na m. Piechininie, czyli Czempiniu i połowach wsi Borowo, B., Tarnowo i Piechinin [Mały] po 500 grz. posagu i wiana (PG 3, 9v); 1463 Mikołaj dz. w Bninie, s. Piotra, oddaje swemu bratu stryj. Andrzejowi Bnińskiemu z Czempinia, s. Jana, kaszt. kam., całe m. → Czempiń z wsiami przyległymi m.in. z B. i 1/4 cz. Borowa w zamian za m. → Borek i wsie przyległe (PG 7, 189; Cieplucha 138).

a. 1470 Łukasz Górka wda pozn., zięć Dobrogosta Szamotulskiego, nabywa od Bnińskich dobra → Czempiń [m.in. B.] (Cieplucha 123, 138); 1523 Łukasz Górka, kaszt. pozn., zapisuje w dożywocie [swej ż.] Katarzynie, c. zm. Andrzeja z Szamotuł, liczne swe dobra m.in. dobra → Czempiń z wsią B. w sumie 10 000 fl. węg.; po śmierci tejże Kat. dobra te wraz ze wspomn. sumą mają przejść na jego s. Andrzeja (MS IV/1 nr 4138).

1510 w B. 7 ł. os., sołtys ma 2 ł. i 2 zagr. (LBP 126); 1530 pobór z 5 ł. (ASK I 3, 122v); 1563 pobór z 10 1/4 ł. i 2 ł. sołtysa, w tymże r. 4 ł. opust, po pożarze (ASK I 4, 151v); 1581 pobór z 5 ł. (ŹD 62).

4. 1510, 1563 łany sołtysa → p. 3.

5. 1298 or. kościół par. w B. wymieniony w nowo utworzonym archidiakonacie „średnim” [śremskim] (Wp. 2 nr 770); [1387?] Wyszak [Wojsław?] Gryżyński zeznaje, że szlachta z Gorzyczek [k. Czempinia] już przed 1387 oddawała dzies. nie plebanowi w B., lecz pleb. w Piechininie [tzn. → Czempiniu] (Cieplucha 136); 1428 pleb. Jan (SzPozn. 28); 1440 dzies. z 2 ł. w Iłowcu zostaje przysądzona wbrew roszczeniom pleb. z Brodnicy plebanowi w B. (Now. 2, 426); 1446 w sporze między plebanami Tomaszem w Piechininie [→ Czempiń] i Michałem w B. a mieszczanami z Piechinina o dzies. z 14 ról wymierzonych tymże mieszczanom z folwarków dziedziców w Piechininie bp pozn. orzeka, że mieszczanie ci mają płacić wspomn. plebanom z tychże ról po 5 gr dzies. wiard., natomiast z ról [wykarczowanych] z lasu wspomn. dziedziców będą obowiązani płacić dzies. snop. (AE 1, 133v). 1450 Jan Stęgoski były pleb. w B. fundatorem altarii Nar. NMP, ŚŚ. Szymona, Judy i Wszystkich Świętych w kat. pozn. (Now. 1, 269); 1460 bp pozn. dekretuje połączenie par. w B. z pra. w Czempiniu po śmierci jednego z plebanów; 1470 (zm. pleb. Michał) kościół w B. staje się kościołem sukursalnym pra. w Czempiniu (Now. 2, 426; SzPozn. 28); 1510 wieś B. w par. Czempiń, dzies. wiard. z ł. kmiecych w B. pobiera pleb. w Swarzędzu [należącym do Górkow] (LBP 126); 1672-83 kościół ŚŚ. Szymona i Judy → por. wyżej 1450 wezwanie altarii (SzPozn. 29).