BRODZISZEWO

(1389 or. Brodziszewo, 1391 Brodzissewo, 1393 [Brodysewo], 1402 Brodzeszewo, 1511 Budzyschewo! 1595 Grodziszewo!) 6 km na SW od Szamotuł.

1. 1496 n. pow. pozn. (PG 7, 102v); 1413 n. par. Otorowo (Wp. 5 nr 222).

2. 1525 łąki Brodziszewskie wymienione w akcie podziału dóbr → Szamotuły (PP 10 k. 352, 396).

3. Własn. szlach. 1389-1408 Bodzęta Brodziszewski (Lek. 1 nr 512: WR 1 nr 239); 1389 tenże w sporze z Wincentym z Trzcielina (Lek. 1 nr 512); 1393 tenże w sporze z Andrzejem Głuchowskim o 20 grz. (Lek. 1 nr 1659); 1393-95 tenże w sporach ze Szczepanem Skórą [z Gaju k. Buku] (Lek. 1 nr 1487, 1488, 1893, 1903a, 1932, 1985); 1408 tenże w sporze z Dobrogostem z Szamotuł z powodu poręki złożonej przez Bodzętę (WR 1 nr 645).

1389-1403 Mścigniew Brodziszewski albo Grodzicki [posiadacz zastawny Grodziszczka k. Buku] (Lek. 1 nr 1210, 2379, 2626; Lek. 2 nr 1795; WR 1 nr 335, 364; KP nr 1436); 1389 tenże skarży Piotra z Połajewa, że mu nie odstąpił zastawu w Prusimiu wartości 40 grz. i nie dał mu 10 grz. za szaty (Lek. 1 nr 603); 1393 tenże w sporze z Sędziwojem i Niemierzą o 13 grz. i 3 konie; o tenże? dług ich ojciec tegoż Mścigniewa więził (Lek. 1 nr 1629); 1394-95 tenże w sporze ze Szczepanem Skórą [z Gaju k. Buku] o 4 woły, konia i pług wartości 8 grz. (Lek. 1 nr 1722, 1885, 1919, 1986); 1396-97 tenże w sporze z Kilianem ze Strzeżmina w związku z poręką złożoną mu za Chemkę z Gnuszyna na sumę 40 grz. (Lek. 1 nr 2246, 2256, 2257, 2538); 1397 Wincencja, ż. Mścigniewa z B. (Lek. 1 nr 2379); 1399 Mścigniew z B. w sporze z Janem Dziurką [z Gnuszyna] (Lek. 1 nr 2834, 2852); 1403 tenże w sporze z Dobrogostem [z Szamotuł] i Borzysławem Siekierką [ze Strzeszyna] o 2 1/2 grz. (KP nr 1441).

1391-1404 Dobiesław Brodziszewski (WR 3 nr 248); 1391 tenże w sporze z Wincentym z Trzcielina (Lek. 1 nr 955); 1402 tenże winien jest 40 grz. Janowi Bukowieckiemu (KP nr 919, 920, 954).

1469 Jan starszy Świdwa posiada cz. → Szamotuł oraz połowy wsi Gałowo, Jastrowo, B. i Komorowo (PZ 18, 182v).

1496 Andrzej z Szamotuł, kaszt. kal. daje c. Katarzynie 1/2 m. → Szamotuły i m.in. 1/2 B. na pewien czas, dopóki nie wypłaci jej mężowi [Łukaszowi z Górki] 2000 grz. posagu (PG 7, 102v; PG 11, 125v); 1508, 1509 pobór z części wdy pozn. Andrzeja z Szamotuł z 5 ł. i z części [Wina] Świdwy [z Szamotuł] z 6 ł.; 1509 sołtys płaci z 1 ł. (ASK I 3 k. 14, 52); 1511-12 1/2 B. należy do dóbr posażnych Katarzyny c. Andrzeja z → Szamotuł, ż. Łukasza z Górki, kaszt. pozn. i star. gen. wlkp., które tenże Łukasz otrzymał od żony, a następnie przekazał jej w dożywocie (MS 4/2 nr 10 171, 10 209); 1512 Mikołaj Gardzina z Lubrańca wda pozn. wykupuje czynsz dla wikariuszy kat. pozn. 16 grz. od sumy 200 grz. z 1/2 m. → Szamotuły i m.in. z 1/2 B. i przenosi je na dobra → Kazimierz [w pow. kon., obecnie Kazimierz Biskupi] (CP 14, 640); 1526 Jan Niewieski, dz. m. Krotoszyn wykupuje czynsz 20 grz. dla wikariuszy kat. pozn. od sumy 250 grz. z 1/2 m. → Szamotuły i m.in. z 1/2 B., zapisany w l. 1497 i 1502 i przenosi go na m. Krotoszyn i wieś Krotoszyn Stary [w pow. pyzdr.] (CP 24, 28).

1535 pobór zaległy z 1 ł. opust. i z karczmy opust. (ASK I 5, 140); 1553 pobór z cz. Górków z 5 ł. i z cz. Świdwów [z Szamotuł] i z 6 ł. i karczmy (ASK I 5, 166); 1563 [Jan Świdwa z Szamotuł] kaszt. biech. płaci pobór od 6 ł., 1 ł. soł. i karczmy, a [Łukasz Górka] wda kal. płaci od 6 ł. (ASK I 5, 228v); 1577 Jan Świdwa płaci pobór (ASK I 5, 696v); 1580 Jan Świdwa płaci pobór od 6 ł. os. i 2 ł. soł., Jakub Rokossowski od 4 ł. (ŹD 24).

4. 1509, 1563, 1580 łany soł. w B. → p. 3.

5. po 1406/10? dzies. kmiece z B. należą do par. Tarnowo [obecnie Tarnowo Podgórne] (Now. 2, 372); 1413 Piotr bp pozn. odtwarza zagin. przyw. erekcyjny par. Otorowo; do tejże par. należy m.in. meszne po 4 korce żyta i owsa z łanu [kmiecego] w B. (Wp. 5 nr 222); 1449 [meszne?] z B. należy do par. Otorowo (Now. 2, 463).

Uwaga: W r. 1457 występował w Turzynie w pow. kcyn. Stan. Turzyński, niegdyś Brodziszewski, „de clenodio Ogonow” (Koz.Nieznane nr 51a).