BRONIKOWO

(1397 or. (Bronkowo, 1399 Broncow, 1402 Bronckowo, 1403 Bruncowo, 1434 Broncowycze, 1464 Bronykowo, 1524 Bronice) 5 km na SW od Śmigla.

1. 1412 n. pow. wsch.1Jedynie 1524 zaliczono B. do pow. kośc. zapewne omyłkowo (CP 439, 2) (KoścZ 4, 51); 1423 par. własna (Now. 2, 433); 1510 dek. Kościan (LBP mapa).

2. 1446 łany zw. Jeleniowo (Gyelenowo) → p. 3; 1453 rozgraniczenie między B. Jana Bronkowskiego a Machcinem Rafała z Leszna kaszt. przem.: usypano kopce od szóstego kopca nad strumieniem przy Kamionym Brodku, wzdłuż strugi aż do wysokiego drzewa, kopce aż do kopca na polu; kopce gran. od kopca narożnego wsi Szczepankowo aż do kopca na polu (KoścZ 14, 193).

1464 rozgraniczenie między B. Jana Bronkowskiego i Morownicą Dobrogosta Karśnickiego: usypano 44 kopce (KoścZ 14, 359); 1549 ogród Skotnica (K 3, 202); 1551 rozgraniczenie między B. Macieja, Wojc. i Stan. Bronikowskich a Morownicą Jana i Piotra Karśnickich: od kopca gran. na Bielawach (na Byelyawach), czyli blisko miejsca zw. Wyręby (Vyrąbi; natomiast K 3, 246 czyta Vvrabi) w pobliżu drogi z Morownicy do Krzywego Młyna w Radomicku; od tego kopca prosto drogą aż do kopca koło miejsca [brodu] Bystrzec (KoścG 8, 744); 1556 podział B. między braci Mac. i Wojc. Bronikowskich; obiekty fizjograficzne: strugi Sucha, Fudza, Święta, bród Bystrzec, mł. Wodnik ze stawem i zalewkiem do grobli pośredniego stawu; Stary Dwór (Sthari Dwór) ogród (KoścG 11, 63-66v); Obora i Swarzykowo (Obora, Szwarzikovo) łąki, Piasecznik (Pyaszecznik) staw, Kamionka, Lipieniecz, Wyremba obiekty nieokreślone (K 3, s. 21, 279, 425, 621, 656, 688); 1599 Ostrówek i Łuszczyn (ku Lusczynowi, ku Lusczynom) obiekty nieokreślone między B. a Śmiglem (K 2, s. 434-435, 568).

3. Własn. szlach. 1397 Wojc. Barkliński w sporze z Ramszykiem o czwartą cz. B. i całe Jeleniewo (Lek. 2 nr 1993); 1399-1403 Gunter zw. Pradel z B. (Wp. 3 nr 2000, KP nr 1125), jego brat Mikołaj zw. Pradel z B. (Wp. 3 nr 2000): 1402 Piotr Zoyberlich z Piotrowa [par. Głuchowo k. Czempinia] zobowiązuje się temuż zapłacić 12 grz. w terminie; dług swój umacnia zobowiązaniem do przybycia do domu Pradla w B. i nieopuszczeniem go, nast. zgodą na schwytanie i uwięzienie go przez Pradla, wreszcie Kachna Falkenhanowa z Piotrowa w razie nieuiszczenia długu zgadza się na dokonanie egzekucji z jej dziedziny Piotrowo (KoścZ 2, 32v); 1403 Dziersław Taczanowski winien zapłacić Gunterowi 50 grz., a Gunter ustąpić mu z zastawionego Żakowa (KP nr 1125); 1412 pani Henrykowa z dziećmi ma być pozywana z B. do sądu wsch., a nie do kośc. (KoścZ 4, 51); 1412 wd. po Henryku Ramszu Opolskim z Czacza siedzi w B. (Cieplucha 131); 1416 pani Filka w sporze z Pradlową dowodzi, że nie pozostawiła ról nie obsianych, gdy wraz z mężem miała Pradlowej oddać B. (WR 3 nr 581); 1416 Mikołaj z braćmi, ss. Ramsza Koszanowskiego w sporze z Filką dowodzą, że Ramsz sprzedał B. Henrykowi oraz poręczył, iż będzie go bronić od roszczeń innych osób oraz że nie był o to pozywany przez trzy lata (WR 3 nr 584); przed 1437 Oswald Ramsz Bronikowski z ż. Więcoszką sprzedaje Łęg i Mechlin Mik. Sepieńskiemu (Cieplucha 261).

1434-73 Jan z B., Bronikowski, Bronkowski (KoścZ 10, 229; KoścZ 14 k. 193, 359), 1447-73 sędzia wsch. (GUrz. A 382; PG 8, 54v), 1443 krewny Mik. Ramsza ze Śmigla (Wp. 5 nr 700); 1434 tenże w sporze z Dominikiem z Wilkowa [Polskiego k. Śmigla] o 100 grz. poręczenia (Cieplucha 261); 1445 jego ż. Małgorzata [Korzbok z Kamieńca] potwierdza, że przy podziale ojcowizny bracia Jan i Piotr zapłacili jej 50 grz. posagu oraz toczy proces z braćmi Wincentym i Stanisławem z Kamieńca o dalsze 50 grz. posagu (KoścZ 12 k. 632, 635v; Żychl. 2, 23); 1446 tenże kupuje za 30 grz. szer. gr pras. 2 ł. zw. Jeleniowo w B. od opata z Przemętu (PG 2, 151v).

1466-77 Mik. Bronikowski (GUrz. C 894; PG 9, 85), 1472-77 ż. Małgorzata (PG 8, 159v; PG 9, 85), 1466-69 wicechorąży w Kościanie, 1470-71 wicesędzia w Poznaniu, 1475-76 wicepodsędek w Pyzdrach (GUrz. C 651, 894, 1000), 1497 wspomn. jako zmarły (MS 2 nr 796): 1470 tenże kupuje od Marcina Jastrzębskiego 1/2 czwartej cz. w Zielęcinie [k. Grodziska Wlkp.] (PG 8, 73v); 1472 tenże otrzymuje od ż. Małgorzaty trzecią cz. dóbr po ojcu i matce w Piątkowie [Białym], Dębiczu, Starkowcu w pow. pyzdr. i Zielęcinie [k. Grodziska Wlkp.] (PG 8, 159v); 1475 tenże, dz. w Piątkowie [Białym w pow. pyzdr.] wraz z ż. Małgorzatą sprzedaje za 300 grz. Stanisławowi z Zielęcina całą ich czwartą cz. we wsiach Zielęcin [k. Grodziska Wlkp.] i Lechowo (PG 9, 30).

1480-86 Mik. Włodek Bronikowski z B., 1476 z Zimnej Wody [pow. pyzdr., obecnie Zimnowoda] (KR 7, 8; SzPozn. 37); 1497 Ambroży z Pępowa wda sier. otrzymuje pr. do dóbr Apolonii, Elżbiety i Jadwigi cc. zm. Mik. Bronikowskiego [skonfiskowanych z powodu zaniedbania udziału w wyprawie wojennej] położone w ziemi wsch. (MS 2 nr 796, Posp. Rusz. nr 154); 1519 Winc. Bronikowski zapisuje dla pleb. w Grobi czynsz 2 grz. rocznie na swej cz. B. z zastrz. pr. wykupu za 22 grz. (ACC 94, 115).

1531 pobór po 1 wiard. od 3 1/2 ł. (ASK I 3, 186v); 1535 pobór: 3 1/2 ł. i 3 prętów, 1 karczma (ASK I 4, 38); 1563 pobór: 5 ł., 5 zagr. (ASK I 5, 205); 1566 B. wieś Mac. i Wojc. Bronikowskich, pobór z 5 ł., od 7 zagr. po 2 gr., od wiatraka 5 gr (ASK I 4, 305); 1569 B. obciążone długiem 24 grz. na rzecz kościoła par. w Grobi (Now. 2, 435); 1579 pobór z cz. Wojc. Bronikowskiego: 2 1/2 ł., 1 oracz (arator) od 1 pługa nic nie płaci z powodu pożaru, owczarz zmarł, 2 zagr. bez roli; cz. Mac. Bronikowskiego: 1 1/2 ł., 2 zagr. z rolą, 1 oracz (arator) od 2 pługów, 1 ł. i 2 zagr. opust., z powodu zarazy (ŹD 99; ASK I 3, 661-672v).

4. 1423 Andrzej były burmistrz [!] w B. (Now. 2, 433); 1556 w podziale B. między braci Mac. i Wojc. Bronikowskich każdy z nich otrzymuje m.in. 1/2 sołectwa (KoścG 11, 63-66v).

5. 1403 bp pozn. sprzedaje kościołowi par. w Radomicku dzies. pien. z ról kmiecych, m.in. w B., które uważał za przynależne do stołu bpiego, zaś pleban radomicki był w ich posiadaniu od dawnych czasów i uważał je za przynależne do swego kościoła (LBP 246-248); 1510 pleban z Radomicka pobiera meszne z B. oraz 1/2 dzies. wiard., a drugą 1/2 bp pozn. (LBP 129-130); 1619 wizytator z dawnego uposażenia plebanii stwierdza 1/2 ł. roli, dzies. z dwóch folw. i meszne od chłopów; kościół drewn., zrujnowany, jego wezwanie nieznane (Now. 2, 433).

Plebani: 1423 Więcław, 1427-45 Piotr, przejściowo 1440 Mikołaj, 1449-54 Marcin, 1454-56 Piotr, 1456 Jan, 1458 Mikołaj, 1472 Piotr (Now. 2, 433).

7. SzPozn. 37-38.

1 Jedynie 1524 zaliczono B. do pow. kośc. zapewne omyłkowo (CP 439, 2).