BUKOWNICA

(1310 or. Bucovniza, 1393 Bucofnicza, 1398 Bukowinicza, 1401 Buccownicza, 1409 Bukownicza Minor, Bukownicza Maior) 4,5 km na N od Krobi.

1. 1409 n. pow. kośc. (CP 4 nr 80); 1510 n. par. Krobia (LBP 112).

2. 1310 stawy rybne [istniejące lub planowane], młyn planowany → p. 4 (Wp. 2 nr 934).

3. Własn. szlach., potem bpstwa pozn. 1310 właściciele bracia Wawrzyniec, Jarosław i Pean → p. 4; 1388 Jasiek Bukownicki (Lek. 1 nr 460); 1388-98 Marcin Bukownicki (Lek. 1 nr 460; WR 3 nr 31, 55, 78), 1398 tenże sprzedaje 1/2 B. braciom Smysławowi i Konradowi z Gorzyc [k. Czempinia] za 60 grz. gr praskich (Wp. 3 nr 1985); 1398 Konrad (Wp. 3 nr 1985), 1409 wspomn. jako zm. (CP 4 nr 80), jego dzieci Swachna, Mikołaj i Agnieszka (Wp. 5 nr 176; CP 4 nr 80).

1398-1409 Smysław, Smyszek Bukownicki (Wp. 3 nr 182, 358), 1398 brat Konrada (Wp. 3 nr 1985), 1406 jego bracia (WR 3 nr 326), 1409 jego ż. Katarzyna i dzieci Pełka, Boguchwał, Mściszek, Luchna (Wp. 5 nr 141, 142, 176; CP 4 nr 80): 1409 i 1411 Smysław, jego ż. Katarzyna, jego dzieci Boguchwał, Pełka, Mściszek i Luchna oraz dzieci po zm. Konradzie Swachna, Mikołaj i Agnieszka dziedzice z B. Minor dają bpowi pozn. swoją cz. B. w zamian za 1 ł. wolny w Krobi Starej i 100 grz. szer. gr. (Wp. 5 nr 141, 142, 150, 176; CP 4 nr 80).

1401-20 Mik. Bukownicki (WR 3 nr 181, 291, 418, 428, 493, 663, 683, 709, 710, 731, 755, 816), s. Konrada (Wp. 3 nr 176; CP 4 nr 80): 1407 tenże w sporze z Ottonem dowodzi, że minęły 3 lata od podziału majątku między niego a Sobka z braćmi (WR 3 nr 358), 1409 i 1411 zob. wyż. transakcje Smysława.

1405-13 Pełka Bukownicki (WR 3 nr 293, 358, 376, 388, 478, 685) s. Smysława: 1409 tenże dowodzi w sporze z Wojc. i Januszem Boszkowskimi, że przyrzekli mu 15 grz. [posagu] za swą siostrę (WR 3 nr 402); 1409 i 1411 zob. wyż. transakcje Smysława.

1406 Wawrz. Bukownicki (WR 3 nr 298).

1407-19 Sobek Bukownicki (WR 3 nr 703; WR 4 nr 353): 1407 zob. wyżej transakcje Mikołaja; 1419 Sobek Żytowiecki i Mik. Włostowski w sporze z Janem Włostowskim i Mik. Kuczyńskim dowodzą, ile ponieśli kosztów, procesując się z Sobkiem Bukownickim i jego braćmi o 74 grz. szer. gr (WR 3 nr 728, 728a).

1408-11 Boguchwał Bukownicki (WR 3 nr 388) s. Smysława: 1409 i 1411 zob. wyżej transakcje ojca; 1409 Tomisław, Wojciech i Stanisław wraz z matką Jafroszką dają bpowi pozn. B. Maior w zamian za Szurkowo (CP 1, 87v; CP 2, 65v-66; Now. 2, 139).

1417 Wojc. Kędziorka Bobkowski1Kozierowski wymieniając pod 1418 r. Wojc. Kędziorkę Bobkowskiego z Bobkowic i B. i jego s. Michała nazywa go współklejnotnikiem lub współrodowcem braci Mikołaja, Sobka i Jana z B. (KR 3, 111; KR 12, 38; por. też WR 3 nr 710) w sporze z Dzięczyńskim o B., 1418 tenże z Bobkowic i B. Małej, jego syn Michał Kędziorka Bobkowski z B. (KR 3, 111-112; KR 12 s. 10, 38, 39; WR 3 nr 709, 722).

1418 Jan z B. Małej (KR 3, 111-112; KR 12, 38).

1510 B. wieś bpów pozn., 6 1/2 ł. os., 1/2 ł. opust. (LBP 112); 1530 pobór: 4 ł. (ASK I 3, 121); 1563 pobór: 6 1/2 ł., 1/2 ł. nowo osadzony, karczma dor. (ASK I 4, 146v); 1564 w B. 7 ł. os., folw. na 1/2 ł. opust, i 1 1/2 ł. opust. i 1 1/2 ł. sołectwa (IBP 287-288); 1571 B. wieś bpa pozn., pobór: 7 ł. os., 1 komor., karczma dor. (ASK I 5, 433); 1581 pobór: 7 ł., 1 zagr., 2 komor. (ŹD 72; ASK I 6, 501 v).

4. 1310 właściciele B. sprzedają sołtysom Sulisławowi i Adamowi sołectwo w B. celem lokowania tej wsi na pr. średzkim; sołtysi otrzymują 4 ł. i 4 zagrody wolne, 1/3 dochodów sądowych, pr. polowania, młyn, karczmę, piekarnię, kram szewski, jatkę; po 12 latach wolnizny czynsz z ł. po 2 ćw. pszenicy, 4 ćw. żyta, 6 ćw. owsa, a dzies. 1 wiard. srebra; mały staw rybny zastrzeżony dla pana, a jeśli sołtysi pomogą zastawić wodę, to mogą poniżej zbudować młyn; sołtysi mogą też poniżej tego stawu zbudować sobie staw (Wp. 2 nr 934); 1510 1 1/2 ł. sołectwa (LBP 112); ok. 1556 wpis do kopiariusza kap. pozn. tekstu wspomn. dok. sołtysiego z 1310 r. (CP 4 nr 82); 1564 folwark w B. powstał na 1 1/2 ł. sołectwa i 1/2 ł. opust. (IBP 287-288); 1588 ss. Mikołaja niegdyś sołtysa w B. skarżą się, że za czasów bpa Andrzeja Czarnkowskiego [1553-62] rządca klucza krob. zabrał im sołectwo w B. wraz z przywilejami, nie dawszy im ani grosza, a sołectwo zostało obrócone na folw. (CP 4 nr 198).

5. 1310 dzies. po 1 wiard. srebra z ł. kmiec. (Wp. 2 nr 934); 1510 dla plebana meszne (LBP 112).

7. 1419 WR 3 nr 733.

Uwaga: W B. były dwa działy: B. Wielka oraz B. Mała; wiadomości o nich dajemy razem w haśle Bukownica. Ponadto występuje „B. alias Sikorzyno”; ten dział wyodrębnił się w samodzielną osadę → Sikorzyn k. Krobi, w bezpośrednim sąsiedztwie Bukownicy.

1 Kozierowski wymieniając pod 1418 r. Wojc. Kędziorkę Bobkowskiego z Bobkowic i B. i jego s. Michała nazywa go współklejnotnikiem lub współrodowcem braci Mikołaja, Sobka i Jana z B. (KR 3, 111; KR 12, 38; por. też WR 3 nr 710).