BUSZEWO

(1398 or. Buszevo, 1407 Mayor Buszewo, 1423 Maior Mussewo!, Bussewo) 9 km na NE od Pniew.

1. 1435 n. pow. pozn. (PG 1, 60v); a. 1411 par. Otorowo, 1411 n. par. Psarskie (Wp. 5 nr 181).

2. 1402 Gniewomir i Wincenty, obaj z Krzestkowic w sporze między sobą o podział Krzestkowic oraz o granice między wsiami Krzestkowice, Golanczino i B. (KP nr 965); 1406 Tomasz Buszewski [z B.] oraz Przezdrew i Gniewomir z Krzestkowic [obecnie Krzeszkowice] rozgraniczyli za pomocą ujazdu Krzestkowice i B. i obie strony uznały tę granicę (KP nr 2570, 2653); 1539 sędziowie polubowni rozgraniczyli M. B. od Buszewa Małego: wzniesiono kopiec narożny dzielący wspomn. wsie i wieś Koźle; granica biegnie przez środek jez. Mielno oraz przez środek jez. Wielkie, nad brzegiem jez. Wielkie dochodzi do kopca narożnego, który dzieli B., Buszewo Małe oraz Lubosinę (Dominikanie P-ń Diss. VIa nr 1); 1586 przy podziale dóbr między braci Jakuba i Stefana Buszewskich ss. Wincentego odłączono od B. jez. Mielno i przyłączono je do cz. Otorowa, która przypadła Jakubowi (PG 149, 11).

3. Własn. szlach. 1398 Przezdrew z B. [oraz z Krzestkowic] w sporze z Dzierżkiem Świączyńskim (Lek. 1 nr 2591); 1403-1434 Tomasz Buszewski z B. (WR 1 nr 650, 761, 785, 806, 823, 856, 901, 906, 1006, 1121, 1511; PZ 10, 134v; KP nr 1436, 1443, 2507) jego żona Wichna 1406 (KP nr 2653); 1434 tenże sprzedaje Dobrogostowi z Kolna za 300 grz. B., a kupuje od niego za tę cenę Pierwoszewo (PG 1, 1v).

1407 Jakub z M. B. pozwał Świętosława z Krzestkowic z braćmi Kuczem i Jakubem o 2 konie (KP nr 2905); 1423 śwd. Jarony z M. M.! [imię Jarony znane współcześnie w Otorowie] (WR 1 nr 1146); 1427 Bronisz z B. [to imię znane współcześnie w Pierwoszewie] (WR 1 nr 1251); 1427 śwd. kmieć Jan Placzw z B. (WR 1 nr 1258).

1432-46 Mik. Buszewski z B. (WR 1 nr 1532, 1535); 1435 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 M. B. (PG 1, 60v); 1443 tenże w sporze z Gotardem z Przyborowa o szkody, znane z wizji, dziedzin Wierzchaczewo, Szarokoźle i Dęborzyce (PZ 14 k. 254, 271v); 1446 tenże zapisuje czynsz roczny od sumy 24 grz. plebanowi w Zajączkowie na 2 ł. i cz. folwarku w Otorowie1Nowacki informuje, że pleban z Zajączkowa nabył w tymże roku 2 grz. czynszu z Buszewa; prawdopodobnie chodzi tu o ten sam czynsz (Now. 2, 464) (PG 2, 173).

1436 Kielcz dz. Otorowa, B. i Święcina (PZ 13, 116).

1469 Jakub z M. B. kupuje z zastrz. pr. wykupu od Michała i Mikołaja braci z Konina [pod Lwówkiem] 5 ł. os. i 1 ł. opust, w Koninie za 115 grz. (PG 8, 19v); 1470 tenże otrzymuje od brata Andrzeja altarysty we Lwówku 1/4 dworu, 1/4 karczmy, 1/4 folw., 1, ogród, 1/4 sadu i 1/4 obory w B. (PG 8, 57v); 1475 wieś B. M. zalega z podatkiem (PZ 20, 26v); Jakub z M. B. kupuje za 150 grz. od Michała Konińskiego z Konina [pod Lwówkiem] 2 części oraz 2 ł. os. w Krzestkowicach, które przypadły Konińskiemu w działach rodzinnych (PG 9, 29v); 1479 tenże zapisuje ż. Helenie po 50 grz. posagu i wiana na 1/4 M. B. (PG 9, 108); 1480 tenże kupuje za 300 grz. od Jana Świdwy z Szamotuł kaszt. gnieźn. części w Otorowie i Świączynie (PG 9, 120v); tenże sprzedaje Wojciechowi niegdyś Grodzickiemu, dz. w Krzestkowicach swoją cz. Krzestkowic za 150 grz. (PG 9, 195v); 1495 tenże zapisuje 1 grz. czynszu rocznego Piotrowi altaryście we Lwówku na 7 ł. w Otorowie (PG 7, 80v); 1503 Dorota c. Jakuba Buszewskiego [z B.], ż. Mścicha Durmowskiego [poprzednio Zajączkowskiego, potem zwanego Buszewskim z Buszewka] (A 193); 1507 taż wdowa po tymże Mścichu, → Durmowo (A 193, 197); 1527 Piotr Buszewski, dz. części w Słopanowie (PZ 29, 269v); 1539 Jerzy pleb. w Otorowie, stryj i Winc. Buszewski bratanek (nepos), dziedzice w M. B. (Dominikanie P-ń Diss VIa nr 1).

1508 pobór z 2 półł. (ASK I 3, 15); 1510 na Buszewie2„In Minori! Buschewo et duobus mansis in villa Othorowo una marca cum media” (tak w LBP 213 i w podstawie źródłowej CP 15, 137). Jest to zapewne błąd pisarza. Łączny czynsz z Otorowa i Buszewa dotyczy raczej Buszewa (Wielkiego), które miało z Otorowem wspólnego dziedzica, a nie Buszewka, które było w innym ręku. Na tych samych wsiach zakupiono w 1521 r. inny? czynsz 1 1/2 grz. dla uposażenia dziekanii i kustodii w koleg. w Szamotułach (ACC 96, 202) i na 2 ł. w Otorowie ciąży czynsz 1 1/2 grz. dla altarii w Szamotułach (LBP 213); 1580 Jakub Buszewski płaci pobór od 4 półł., 5 zagr., 1/2 karczmy, pastucha i 25 owiec (ŹD 24; ASK I 6, 124).

5. 1399 Wojciech archidiakon [pozn.] wygrał proces z Scedrzykiem [z Runowa i Szczedrzykowa], poręczycielem Wilka z Lubosiny, który zabrał zboże z B. [dot. dzies. należnej archidiakonowi z B.?] (Lek. 1 nr 2837); 1411 Wojciech, bp pozn. przenosi B. z par. Otorowo do par. Psarskie (Wp. 5 nr 181); 1413 na zlecenie bpa Piotra zbadano dawne uposażenie par. Otorowo; m.in. do tej parafii należała dzies. snopowa z ról szlacheckich i kmiecych w B. (Wp. 5 nr 222); 1439 dzies. z B. należy do par. Otorowo (Now. 2, 463).

6. 1503, 1522 mieszczanie w Poznaniu: 1503 Matis Buszewski piwowar (AR 3 nr 1990); 1522 Piotr i Jan Buszewscy otrzymują zezwolenie król. na rezygnację z młyna królewskiego, leżącego za kl. dominikanów w Poznaniu (MS 4/2 nr 13 244).

Uwaga: Nie ma podstaw, aby łączyć z B. mieszczan kaliskich występujących ok. poł. XV w. Piotra i Jana Buszowskich (MH 15 s. 150, 181) oraz urzędników szlacheckich Jakuba Boschewskiego w 1464 r. wicepodkomorzego w Koninie oraz Piotra Boschewskiego w l. 1484-93 burgrabiego w Kaliszu (GUrz. C nr 147, 465).

1 Nowacki informuje, że pleban z Zajączkowa nabył w tymże roku 2 grz. czynszu z Buszewa; prawdopodobnie chodzi tu o ten sam czynsz (Now. 2, 464).

2 „In Minori! Buschewo et duobus mansis in villa Othorowo una marca cum media” (tak w LBP 213 i w podstawie źródłowej CP 15, 137). Jest to zapewne błąd pisarza. Łączny czynsz z Otorowa i Buszewa dotyczy raczej Buszewa (Wielkiego), które miało z Otorowem wspólnego dziedzica, a nie Buszewka, które było w innym ręku. Na tych samych wsiach zakupiono w 1521 r. inny? czynsz 1 1/2 grz. dla uposażenia dziekanii i kustodii w koleg. w Szamotułach (ACC 96, 202).