(ok. 1340 Rutenberg, Rutemberg, 1570 Sarnowo, 1611 Rautenberg alias Sarnowo) 13 km na SW od Grudziądza.

1. 1340 par. R. (UC nr 270); 1438 prok. pap. (GZ 97); 1570 pow. chełm,, par. S. (Bi. 42, 83).

2. 1422-41 w. m. Paweł Russdorf nadaje młynarzowi Janowi mł. o 1 kole między S. i lasem w okr. lip. (Br. 97).

3. 1438 własn. Zak., 15 1/2 ł. chł., płacą po 3 wiard. i 3 kury, sołtys ma 2 ł. wolne od szarwarku, karczmarz płaci czynszu 2 grz., 1 zagroda 1 wiard., druga 3 wiard. (GZ 97); 1517 bp chełm. Jan Konopacki oddaje kap. chełm. wsie Nielbark i S. w zamian za folw. Gzin i Unisław (UC nr 811); 1539 własn. kap. chełm. (UC nr 953); 1570 własn. Melchiora Głuchowskiego, folw., 4 zagr., rzemieślnik, karczma (ŹD 43).

5. Ok. 1340 pleban w R. protestuje przeciw wybudowaniu kościoła par. w Szynychu (UC nr 570); 1445 par. w R. w planie synodu laickiego bpstwa chełm. (UC nr 578); 1453 Otto Krop odwiedza plebana w R. (AST 3, 136); kościół Ś. Marii Magdaleny z końca XIII w. wielokrotnie przebudowywany (BK 2, 88; DCh 151).

8. Grodzisko wyżynne, owalne, koło kościoła, wał, fosa (Łęga 512, 542; Ziel. 26).