(1394 Chobenicz, 1397 Chobenicza, 1398 Chobenicze, 1403 Chobnicz[e], 1403 Chovenicze, 1404 Chovenicza, 1405 Chobenica, 1426 Chobyenicze, 1440 Chobyenicza, 1445 duplex Chobyenicze) 9,5 km na S od Zbąszynia.

1. 1435 n. pow. kośc. (PG 1, 68v); 1405 par. Przeprostynia [obecnie Przyprostynia] → p. 5; 1425 kaplica albo par. w Ch → p. 5; 1516 n. par. Zbąszyń (AE V k. 145, 152).

2. 1434 woźny sąd. w imieniu Jerzego Jarogniewskiego zapowiada drogi, łąki, pastwiska i in. użytki w Ch., Zakrzewie i Śniegoszewie (KoścZ 10, 269); 1458 jez. [Chobienickie], ogród Wilkowski (Vylkowsky), stary dwór w Ch. → p. 5; 1467, 1495 jez. w Ch. → p. 3; 1519-20 wzm. 1653 granice Ch. z Jaromierzem są doskonałe [tzn. niesporne, wyraźne] (Obra B 3, 296-298); 1520 narożnik zw. Olszewy Pień (Olszewy Pyen) stoi w środku Samicy Wielgiej i dzieli Godziszewo, Wojciechowo, Ch. i Karnę (KoścZ 24, 33); 1521 narożnik tychże wsi leży przy drodze do Zbąszynia (KoścZ 24, 132); 1531 gran. wsi Perzyny i Grójce Nowe przecina drogę ze Zbąszynia do Ch. (KoścZ 25, 50); 1544 na granicy Ch. i wsi Grójce Stare w miejscu Za Stawkiem (zasthawkiem) dziedzice i poddani z Ch. postawili nowy kopiec (KoścG 8, 632).

3. Własn. szlach. Dział Chobienickich: 1394-95 Marcin Chobienicki z Ch. (Lek. 2 nr 1699; WR 3 nr 17, 25); 1396-98 wdowa po Marcinie z Ch. toczy spory: 1396 z Dobiesławem z Godziszewa (Lek. 2 nr 1915, 1926), 1397 z wdową po Jerku? (cum uxore condam Gerka) i siostrą swą o dziedzinę w Ch. (Lek. 2 nr 2019, 2020), 1398 ze Stanisławem [Benwą? ze Zbąszynia?] o zakład i dziedzinę (Lek. 2 nr 2079, 2098).

Dział Blosów. 1396-1412 Andrzej Blos Chobienicki h. Wadwicz (2 pstrągi na białoczerwonej tarczy) z Ch. (Lek. 2 nr 2292; WR 1 nr 557; KP nr 1630, 1970; MHP nr 59, 63); 1396 tenże w sporze z Wieruszem z Kopanicy (Lek. 1 nr 2227, 2228); 1398 tenże w sporze ze Stanisławem ze Zbąszynia (Lek. 2 nr 2182); tenże w sporze z Zofią, siostrą swej żony (swescz; Lek. 2 nr 2146); tenże w sporze z Jarotą z Klonowca i jego braćmi (Lek. 2 nr 2078); 1403 tenże w sporze z Pietraszem Oganką [z Ch.] dowodzi, że odziedziczył 1/2 Ch. po ojcu, a nigdy ta 1/2 Ch. nie należała do króla Kazimierza [W.] (WR 1 nr 733; MHP nr 57); 1412 tenże w sporze z opatem z Obry o 14 grz. (KoścZ 3, 192); 1415-17 Jan (Hannes) Blos Chobienicki [s. Andrzeja] (Wp. 5 nr 406; KObceRyc. 111); 1415 tenże dowodzi, że Katarzyna ż. zm. Andrzeja Blosa wniosła [niegdyś] do Ch. 5 grz. posagu (WR 3 nr 545); tenże zarzuca Kat. Psarskiej, c. Andrzeja Blosa, że zabrała ojcu dokumenty dot. wykupu wsi Psarskie [k. Śremu] (WR 3 nr 606); 1417-18 tenże w sporach z Hermanem Opatem z Obry z powodu rabunku ryb i zabicia zakonnika przez ludzi z Ch. (Krasoń 131, 140; KoścZ 5 k. 20, 22, 27 in. aktów nie udało się odszukać); 1415 Małg. Chobienicka [wd. po Andrzeju Blosie] dowodzi, że pomagała Dorocie z Tomyśla [obecnie Stary Tomyśl] w jej procesie o 16 grz. [za] sołectwo w Wojciechowie (WR 3 nr 523); 1416 taż w sporze z Marcinem Oganką [Chobienickim] (WR 3 nr 599); 1418 taż w sporze z s. Janem zeznaje, że wniosła do Chwalimia 43 grz. 8 sk. pieniędzy odziedziczonych po matce (WR 3 nr 662); Jan Bloss z Ch. w sporze z Januszem Sczanieckim [ze wsi Szczaniec w Ks. Głogowskim, 1944 Stentsch] (KoścZ 8, 139v).

Dział Oganków. 1399 Dorota z Ch., ż. Pakosza zw. Oganka, w sporze ze Staszkiem zw. Beczułka, z Gniewomirem i Hanką jego matką oraz siostrą [czyją?] zw. Getczina [recte: Gerczina? por. Lek. 2 nr 2019; WR 3 nr 254] o 1/2 Ch. (Lek. 2 nr 2284); 1400-06 Piotr (Pietrasz) Oganka z Ch. [również z Cykowa] (WR 3 nr 308); 1399-1400 [tenże?] Oganka w sporach z Stan. Benwą [s. Piotra Benwy z Karny?] pozwany m. in. o to, że trzyma [Ch.?] wbrew decyzji sądu (Lek. 2 nr 2359, 2496, 2504, 2511, 2531); 1404 tenże dowodzi, że wprowadził Jerczynę w posiadanie Ch. wg zalecenia sędziów polubownych (WR 3 nr 254); 1412-17 Marcin Oganka Chobienicki, brat [Piotra] Oganki (WR 1 nr 888, 1264; WR 3 nr 652, 998, 1076, 1269; KoścZ 3, 19; KoścZ 7, 35v).

1424 Barbara z Ch. [czyja to żona?] w sporze z Pietraszem Oganką i jego s. Adamem z Gorzycy k. Międzyrzecza (KoścZ 8, 113).

1427 woźny wprowadza (investivit) Jerzego (Jurgę) Jarogniewskiego [s. Janusza i dziedzica Zakrzewa k. Zbąszynia] w cz. Ch., która należała do Jana Blosa (KoścZ 8, 378, dawniej 151; KR 7, 12 pod błędną datą 1423); 1432 Jurga Jarogniewski z Ch. (KoścZ 10, 33v); 1434 tenże z Ch., Zakrzewa i Śniegoszewa → p. 2; tenże kupuje od Hanki, ż. Jana Ciesielskiego części Ch. za 200 grz. (PG 1, 56); 1435 tenże kupuje od Hanki, ż. Andrzeja Konopki z Bukowca, za 200 grz. 1/4 Ch. i 1/4 Śniegoszewa (PG 1, 68v); tenże przedstawił w sądzie ziemskim dokument (litera resignatoria) dot. 1/4 Ch. i 1/4 Śniegoszewa; nikt nie zgłosił pr. bliższości do tych wsi (KoścZ 11, 52); tenże sprzedaje Mościcowi z Koźmina za 300 grz. cz. Brodnicy (PG 1, 76v); 1444 tenże zapisuje duchownemu? (dicretus) Janowi s. Wysza z Witkowa (?) czynsz 5 grz. z pr. odkupu za 60 grz. na wsi Piotrowo [k. Czempinia] (PG 2, 21v); 1445 tenże zapisuje ż. Sędziwoja 200 grz. posagu i 800 grz. wiana na obu Ch.¹Jarogniewski połączył w swym ręku dział Blosów i dział Oganków w Ch. i tych 2 działów dotyczy zapewne zwrot: „duplex Ch.”, Wojciechowie i Śniegoszewie (PG 2, 81v); 1446 tenże zapisuje bratankom Katarzynie i Janowi, dzieciom zm. Jana Jarogniewskiego po 10 grz. czynszu od sumy wyprawowej ich matki zapisanej na Zakrzewie (PG 2, 150v); 1456 tenże? tenutariuszem kopanickim (GStar. 74).

1458 notariusz za zgodą wdowy Sandochny, pani wiennej oraz dzieci Anny, Filipa i Marcina, dziedziców niedz. Ch. i Godziszewa ogłasza testament zm. Jerzego Jarogniewskiego dot. uposażenia altarii w Ch. → p. 2, p. 5; 1462 Filip i Marcin z Ch. sprzedają z pr. odkupu Wincentemu z Dokowa [zapewne z Dokowa Suchego] za 320 zł węg. Zakrzewo (PG 6, 125v); 1466 ciż pozwani przez siostrę Małgorzatę ż. Winc. Dokowskiego o wyprawę, która ma być taka sama, jak wyprawa pozostałych sióstr Katarzyny i Elżbiety (KoścZ 15, 115); Marcin Chobienicki, wuj Jana, Dobrogosta i Macieja ss. Zachariasza z Kąsinowa (PG 6, 220); 1467-72 Filip Chobienicki z Ch. zapisuje ż. Katarzynie po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 Ch. należnej mu w działach z bratem (PG 6, 235v); 1469 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr w Ch., Zakrzewie, Wojciechowie i Godziszewie oraz na 1/2 jez. w Ch. (PG 8, 52v); tenże pozwany przez Jana dz. Gołanic²Wydaje się, że Jan dz. Gołanic wójt kościański, Jan tenutariusz dóbr bpich Wielichowo i Jan Grobski to ta sama osoba → Grobia, wójta z Kościana o 75 grz. (KoścZ 15, 367); 1471 tenże sprzedaje z pr. odkupu Janowi tenutariuszowi [dóbr bpich] Wielichowo za 300 grz. Zakrzewo (PG 8, 97v); 1472 tenże sprzedaje z pr. odkupu Janowi niegdyś Grobskiemu, dz. w Zakrzewie 3 ł. w Godziszewie i 1 ł. z ogrodem w Zakrzewie za 40 grz. (PG 8, 137); tenże zapisuje 5 grz. czynszu dla altarii pod patronatem cechu sukiennikow w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu z pr. odkupu za 60 grz. (PG 8, 158v); 1480 Jan Grobski sprzedaje z pr. odkupu Helenie, ż. Jakuba z Zakrzewa za 300 grz. Zakrzewo, które posiadał na tychże warunkach od zm. Filipa z Ch. (PG 9, 122).

1486 Mac. Chobienicki zapisuje ż. Barbarze po 200 kop gr posagu i wiana na Ch. i Wojciechowie (PG 10, 65); 1491 tenże wujem Zofii, c. Jana Duszy Skoraczewskiego (PG 10, 156); 1495 tenże zapisuje ż. Zofii po 300 zł węg. posagu i wiana Ch. z fortalicją, młynem, jeziorem, folw. i na 1/2 Wojciechowa oraz daje jej pr. wyrębu lasu w Godziszewie (PG 7, 80; PG 11, 104v); 1500 Katarzyna wd. po Filipie Chobienickim (KR 7, 12 cytowanego aktu nie odnaleziono); 1501 Zofia, wd. po Mac. Chobienickim, Jan i Andrzej ss. Macieja oraz Anna ż. Marcina Gorzyńskiego, siostra Macieja wydzielają wspomn. Annie oprawę w → Wojciechowie (KoścG 5, 155v); 1505-08 Zofia Chobienicka [c. Jana Będlewskiego] ż. Dobrogosta [Chobienickiego vel Bylęckiego] (PG 13, 62v-63; PG 14, 22; ACC 85, 8v); 1510 Dobrogost Chobienicki [dz. Bylęcina, niegdyś z Kosiczyna] ma folw., 14 kmieci na 7 ł., 3 karczmy [w tym 1 karczma plebańska], młyn mały na strudze; tenże posiada Godziszewo i Zakrzewo (LBP 161); 1520 Stanisław i Wojciech Bylęccy z Bylęcina zawierają ugodę z Zofią Chobienicką, wd. po ich bracie Dobrogoście z Ch. (→ Bylęcino; AC 2 nr 1741).

1530 O pobór z 4 ł. i mł. korzecznego (ASK I 3, 131v); 1563 pobór od 7 ł., 2 karczem, mł. dorocznego walnego i 2 rzem. (ASK I 4, 200); 1564 7 ł. w Ch. → p. 5; 1566 pobór od 7 ł., 9 zagr. z rolą, 7 komorników, 2 karczem z [2 x po] 1/2 ł. roli, młyna dorocznego (ASK I 4, 282v); 1580/81 pobór od 7 1/2 ł., 1/4 ł. roli karczmarskiej, 8 zagr., 4 komorników, 1 rataja (colonus), 2 rzem. i mł. wodnego (ŹD 90).

1424-1458 mieszkańcy Ch.: 1424 Maciej włodarz Jana [Blosa] z Ch. i Tomasz włodarz Marcina [Oganki] Chobienickiego; 1458 Zmudek (Smudek) trzyma jaz na jeziorze k. Ch. (ACC 46, 180v).

5. 1405 Jan pleban z Przeprostyni upomina się u opata z Obry o należną mu na mocy pr. kanonicznego cz. opłat (porcio canonica), które kl. w Obrze pobrał za pogrzebanie [w Obrze] szlachty z Godziszewa, 3 osób z Ch. i 2 osób z Wojciechowa (ACC 1, 147v); Nowacki omyłkowo przypisuje to wystąpienie pleb. Goszczowi z Gościeszyna (Now. 2, 452; ACC 1, 145v); 1425 kapelan albo pleban Piotr w Ch. (Now. 2, 456); 1425 wzm. 1467 Marcin [Oganka] i Jan [Blos] Chobieniccy uposażają kaplicę Ś. Piotra w Okowach w Ch.; 1458 zm. Jerzy Jarogniewski testamentem uposażył altarię Ś. Piotra w Okowach w kaplicy (oraculum) w Ch. w czynsz 8 grz. od sumy 100 grz. zapisanej na Ch. oraz w folw. Nowina do wykarczowania, karczmę w której mieszka Mikołaj szewc, rybaka, który ma pr. łowić ryby (z wyjątkiem użycia niewodu i klepu) na jez. w Ch., jaz na jeziorze, ogród opust. Wilkowski w Ch., z łąką, siedlisko (area) zw. starym dworem (antiqua curia) z sadem naprzeciw kościoła (ecclesia) pod budowę domu dla altarysty, pr. wyrębu drzewa na budulec i opał w lasach Ch. i Godziszewa, łąkę wielką w Wojciechowie: Andrzej bp pozn. wspomn. altarię eryguje (ACC 46, 180); 1458 pleban Marcin w Ch. [po 1458] tenże zabity przez Filipa Chobienickiego (Now. 2, 456); 1467 Gerlin zastępca plebana w Przeprostyni i altarysta w Ch. (ACC 46, 180); 1467 wzm. 1559 oficjał pozn. włącza altarię w Ch. do par. w Przeprostyni (ACC 120, 620v); 1491 zm. Jan Piecz [Berger], pleb. w Przeprostyni przekazuje testamentem kielich oraz czynsz 1/2 grz. ze wsi Kokundorf [k. Poznania] na reperacje kościoła lub kaplicy w Ch. (AC 2 nr 1469); 1508 oficjał rozsądza spór dziedziczek Bylęcina i Ch. o miejsce w stallach w kościele w Przeprostyni (ACC 85, 8v); 1510 pleb. z Przeprostyni pobiera wiard. dzies. i meszne z 7 ł. kmiecych, dzies. snop. z folw., 1 kopę gr z karczmy, która do niego należy, 18 gr z roli pleb. w Ch. oraz 8 grz. czynszu od [Dobrogosta] Chobienickiego dla altarii przyłączonej do kościoła w Przeprostyni; w Ch. kościół mały, w którym była altaria (LBP 161); 1515 w postępowaniu dot. przyłączenia par. Przeprostynia do par. Zbąszyń Zofia Chobienicka [ż. Dobrogosta] z synem upomina się o pr. patronatu nad kaplicą w Ch. oraz aby msze odprawiać w Ch. tak jak dawniej (AE V k. 145, 152); 1517 Kleofas prepozyt ze Zbąszynia w sporze z Zofią Chobienicka o sposób wyznaczania dzies. snop. (AC 2 nr 1710).

7. 1440 (AC 2 nr 1089).

SzPozn. 53.

8. VII? - połowa XIII? w. grodzisko wklęsłe zamienione na stożkowate 1,5 km na E od Ch., oraz prawdopodobnie grodzisko stożkowate w dawnym parku dworskim na S od Rowu Szarkowskiego; ok. połowy X-XI w. (może do 1250?) osada na wyspie na jez.

Chobienickim (Hensel 1, 111-112).