CHOCICZA

(1391 Choczicza, 1393 Chaczicze, 1394 Choczice, 1412 Chocicza) 4 km na SW od Nowego Miasta n. Wartą.

1. 1446? n. pow. kośc.1W zebranych materiałach Ch. występuje jako osada w pow. kośc., a jedynie dwukrotnie, w 1470 i 1486 jako przynależna do pow. pyzdr. (PG 8, 89; PG 10, 55v); zapewne jest to pomyłka, bowiem Ch. należała do par. Nowe Miasto n. Wartą, które leżało w pow. pyzdrskim. Tu jednak warto zwrócić uwagę na wiadomość z 1396 r. o kompetencji sądu pyzdrskiego w stosunku do właścicielki Ch. (→ p. 3 pod 1396) (PG 2, 194); 1510, 1564 par. Nowe Miasto (LBP 137; IBP 310).

2. 1472 struga Kolnica → p. 3; 1510 lasy (LBP 137).

3. Własn. szlach. 1391 pani Wilczkowa z Wilkowyji [pow. pyzdr.] odpiera roszczenia Świętosława, kmiecia z Ch., który ją pozwał o dwa woły (Lek. 2 nr 117a).

1393-94 Adam z Ch., Chocicki: 1393 tenże w sporze z Grzymkiem z Główczyna [pow. pyzdr.] o Kolnice [pow. pyzdr.] (Lek. 1 nr 1575); 1394 tenże w sporze z Szinutą [?] z Głowskiego [pow. pyzdr.] w sporze o Kolnice i 60 grz. (Lek. 2 nr 1561); 1394 tenże w sporze z Janem i Mikołajem z Lgoty o dwie części Lgoty (Lek. 2 nr 1660).

1395 Wichna z Ch. w sporze z Marcinem Spurbach z Kolnic [pow. pyzdr.] o Ch. (Lek. 2 nr 436); 1396 pani z Ch. pozwana przez Pawła kmiecia z Chwalęcina [pow. pyzdr.] podnosi, że powinna być sądzona nie w Kościanie, lecz w Pyzdrach i w związku z tym przedkłada list starosty (Lek. 2 nr 1922); 1398 Mikołaj z Ch. i jego filiaster Klemens z Ch. [o nieokreślonej przynależności stanowej] pozywają Paszka z Nowego Miasta [nad Wartą w pow. pyzdr.] o to, że trzymając w dybach, zamęczył na śmierć ojca Klemensa (Lek. 2 nr 1168).

1446? Mikołaj z Ch. zapisuje 1 1/2 grz. czynszu rocznego za 18 grz. na cz. należnej mu z działów braterskich w Ch. Marcinowi Szczedrzykowi altaryście Ś. Barbary w kościele par. w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.] (PG 2, 194); 1470 Piotr Miłosławski z Nowego Miasta zapisuje ż. Konstancji 400 grz. posagu i 500 grz. wiana na Ch., Boguszynie i na częściach, które Stan. Sobocki, Jan Mielżyński, Jakub Sobocki i Wachowski trzymają w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.] (PG 8, 89v); 1470 Adam i Elżbieta, dzieci Piotra Miłosławskiego i Magdaleny, z Ch. i Nowego Miasta (PG 8, 75v).

1472 Mikołaj z Ch. zapisuje po 100 grz. posagu i wiana ż. Annie na cz. w Ch. po swej matce Katarzynie wd. po Janie Chocickim (PG 8, 155); 1472 Mikołaj i Jakub bracia niedz. z Ch. dają Piotrowi Miłosławskiemu swój dolny brzeg strugi Kolnica w Ch. w stronę wsi Rogusko w zamian za górny brzeg tejże strugi w stronę wsi Kolnice (PG 8, 155); 1476 Jakub Chocicki zapisuje ż. Katarzynie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 Ch. (PG 9, 55); 1482 tenże kupuje od Jana Napruszewskiego 6 ł. os. w Panience, które ten nabył od Wincentego i Jana z Góry za 70 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 156); 1482 Wojciech i Paweł Pielgrzym bracia niedz. z Chwałkowa sprzedają Janowi Rozdrażewskiemu swą cz. po ojcu i matce w Ch. za 150 grz. (PG 9, 156); 1483 Jakub Chocicki sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Marcinowi Łaskawskiemu 6 ł. os. w Panience, które nabył od Jana Rozdrażewskiego (PG 9, 177v); 1494 tenże wspomn. jako zm., stryj Katarzyny ż. Mikołaja „Oczyusski” i Marty, cc. zm. Piotra Chwalęckiego (PG 7, 18).

1485 Adam Nowomiejski s. Piotra sprzedaje stryjowi Janowi Rozdrażewskiemu trzecią cz. dóbr po ojcu i matce, tj. 1/3 Nowego Miasta [nad Wartą w pow. pyzdr.] z wsiami, m. in. 1/3 Ch. za 1700 grz. (PG 10, 31), a woźny pyzdrski wprowadza Rozdrażewskiego w posiadanie tych dóbr (PyZ 14, 314v); 1486 tenże w asystencji stryja Bartosza Stęgowskiego i wuja Marcina Ponieckiego daje Janowi Rozdrażewskiemu części Nowego Miasta [nad Wartą w pow. pyzdr.] z wsiami, m. in. Ch. w zamian za Gogolewo [k. Książa] (PG 10, 55v).

1486 Jan Rozdrażewski sprzedaje s. Janowi Rozdrażewskiemu za 3000 zł węg. 1/3 swych części w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.] i wsiach przynależnych, m. in. w Ch. (PG 10, 55v); 1486 tenże zapisuje ż. Elżbiecie po 1000 zł węg. posagu i wiana na m. Benice [pow. pyzdr.] i na 1/2 wsi doń przynależnych oraz na 1/2 swych części w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.] z wsiami, m. in. Ch. (PG 10, 56); 1488 tenże przejmuje za 1000 zł węg. od Elżbiety ż. Stan. Szczurskiego części w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.] z wsiami, m. in. Ch., do których to dóbr Elżbieta pretenduje po śmierci ojca Piotra z Nowego Miasta i matki Magdaleny (PG 10, 99v); 1489 tenże sprzedaje Piotrowi Chocickiemu Ch. za 130 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 118v); 1492 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Kat. Szołdrskiej, c. zm. Zygmunta Szołdrskiego, wieś Ch. za 200 zł węg., którą zastawił Piotrowi Kozickiemu (PG 10, 171); 1494 tenże sprzedaje Sędziwojowi Sadowskiemu Ch. za 100 kóp gr (PG 7, 14).

1507 podział dóbr między braćmi Hieronimem i Janem Rozdrażewskimi; Hieronim otrzymuje części po ojcu w Nowym Mieście z wsiami, m. in. Chocicza i Chocicza Mała! (PG 13, 119v-120); 1507 Hieronim Rozdrażewski sprzedaje Tomisławowi Jarockiemu Ch. za 400 grz. (PG 13, 110v).

1510 Jan z Jarocina ma folwark, dzies. z niego dla plebana; 5 ł. os., z nich dzies. wiard. dla bpa; 5 ł. i karczma opust.; 2 zagr.; bory (LBP 137); 1530 pobór z 3 ł. (ASK I 3, 128v); 1541 Piotr, Jan i Stan. Nowomiejscy ss. zm. Hieronima Rozdrażewskiego dzielą dobra po ojcu i matce; Jan otrzymuje 1/2 Nowego Miasta i m. in. całą bliższość w Ch. (PyG 12, 270-272v); 1563 pobór z cz. Sebastiana Pierzchleńskiego: 3 ł. (ASK I 4, 177v); 1564 5 ł. [os. ?] (IBP 310); 1580 pobór z 2 ł., 2 zagr., 3 komor., młyn korzecznik o 1 kole (ŹD 77; ASK I 6, 259v).

4. 1412 bp pozn. odnawia erekcję kościoła par. w Nowym Mieście [nad Wartą w pow. pyzdr.]; do jego uposażenia m. in. dzies. snop. i meszne z Ch. (Wp. 5 nr 209; BJ 8056 IV, 167; Now. 2, 399); 1564 dla bpa dzies. wiard. z 5 ł. (IBP 310).

1 W zebranych materiałach Ch. występuje jako osada w pow. kośc., a jedynie dwukrotnie, w 1470 i 1486 jako przynależna do pow. pyzdr. (PG 8, 89; PG 10, 55v); zapewne jest to pomyłka, bowiem Ch. należała do par. Nowe Miasto n. Wartą, które leżało w pow. pyzdrskim. Tu jednak warto zwrócić uwagę na wiadomość z 1396 r. o kompetencji sądu pyzdrskiego w stosunku do właścicielki Ch. (→ p. 3 pod 1396).