(1404 or. Dobszino, Dobschyno, 1424 Dobssino, 1427 Dobssyno, 1429 Dobschino, 1430 Dobsyno, 1456 Dopschyno, 1481 Dobczyno, 1486 Dobszyno, 1503 Dobczino, 1506 Dopczyno) 8 km na NE od Dolska.

1. 1405 n. pow. kośc. (PG 4, 51v); 1404 n. par. Wieszczyczyn (Now. 2, 410).

2. 1404 Sędziwój Zaborowski [z D.] oraz Dobrogost kaszt. giecki [z Włościejewek] zawierają ugodę m. in. w sprawie granic między D. a Wieszczyczynem (ZSW nr 789); 1409 Paszek Wyskota [z → Chrząstowa] zapowiada, że ma pr. bliższości do Rusocina i D. (BZ 628 nr 13); 1433 Mik. Dobczyński zapowiada drogi, łąki, lasy i pastwiska w D. → Chrząstowo, p. 2.

3. Własność szlach. 1404-08 Czewlej z D. (BR 628 nr 16 z błędną datą 1403 i nazwą Dobrzyno; WR 2 nr 227 śwd.; WR 3 nr 370 śwd.): 1407 tenże w sporze z kmieciem Maciejem i in. o 8 grz. (ZSW nr 1200); 1408 z tymże Czewlejem wygrywają spór o D. Mikołaj i Jan z Książa (KoścZ 3, 80); Katarzyna ż. tegoż Czewleja pozwana przez wspomn. Mikołaja i Jana o 50 grz., które wniosła na dziedzinę D., a o które skarży Paszka Wyskotę [→ z Chrząstowa] (BR 628 nr 29).

1404 – zm. a. 1406 Sędziwój Zaborowski z Zaborowa, D. i Rusocina: 1404 → p. 2; 1404 tenże Sędziwój w sporze z Szymonem pleb. z Wieszczyczyna o kmiecia z D. (ACC 1, 66v).

1406 Sobek Wyskota z Żytowiecka z ż. Dobroszką [córką zm. Sędziwoja Zaborowskiego?] w sporze z Małgorzatą wd. po Świętosławie z Wronczyna o dziedziny Zaborowo, D. i Rusocin; Dobroszka ż. wspomn. Wyskoty na mocy ugody z Mikołajem i Janem ze Spławia [k. Poznania], dziedzicami z Książa, otrzymuje 1/3 cz. dóbr [tzn. Zaborowa, D. i Rusocina] po zm. Sędziwoju Zaborowskim; Dobroszka winna zapłacić 1/3 cz. długów pozostawionych przez Sędziwoja¹Zob. Chrząstowo, przyp. 1 (KoścZ 3, k. 28v, 40).

1408-17 Paszek Wyskota z → Chrząstowa, Rusocina i D.: 1408 zob. wyżej Czewlej; 1409 p. 2; 1417 tenże Paszek z D. łowczy kaliski w sporze z Przecławem Kucharskim → Chrząstowo, p. 3.

1416-28 Dziersław Dobczyński s. Paszka, z → Chrząstowa, Rusocina i D. (KR 2, 207): 1423 tenże Dziersław z D., jego bracia Wojciech i Mikołaj oraz ich stryj Sobek z Żytowiecka [brat Paszka Wyskoty], którzy skarżą swoją siostrę Jachnę (Joannę), iż wyszła za mąż bez ich wiedzy i woli [za Kaspra z Prochów], wezwani przez sąd w Kościanie do zwrotu dok. wiennego dla tejże Jachny na 160 grz.; za Jachnę ręczą Abraham ze Zbąszynia i Abraham z Kębłowa (BR 628 nr 82); 1424 tenże Dziersław z Rusocina [i D.?] z bratem Wojciechem z D. winni zwrócić wspomn. dok. (KoścZ 8, 68 dawniej 37); 1426 [od 1420] tenże ze wspomn. braćmi w sporach z siostrą Hanką i jej mężem Henrykiem Kotwiczem z Niałka [Wielkiego] → Chrząstowo; 1427 tenże Dziersław z Rusocina [i z D.?] z braćmi Wojciechem i Mikołajem z D. pozwani przez ich siostrę Jachnę ż. Kaspra z Prochów o 60 grz. (KoścZ 8, 353 dawniej 120); 1428 tenże Dziersław, jego bracia Wojc. Dobczyński i Mikołaj ze Zdzieża [pow. pyzdr.] oraz Sobek z Żytowiecka, jego s. Dziersław oraz in. Wyskotowie zawierają ugodę ze wspomn. Jachną; ma ona zrezygnować z winnych jej od wspomn. braci 50 grz. i z 17 grz., które winien jej brat Dziersław, z całej części dóbr macierzystych i spadku po zm. siostrze rodzonej Elżbiecie, zakonnicy [gdzie?] na rzecz tychże braci, w zamian za co uznają oni Kaspra z Prochów za szwagra, a Jachnę za jego żonę i swoją siostrę (KoścZ 9 k. 55v-56; BR 628 nr 85).

1423-36 Wojciech Dobczyński z D. i Zdzieża [pow. pyzdr.], s. Paszka: 1423-24, 1427-28 spory z siostrą Jachną, zob. wyżej Dziersław; 1424 tenże Wojciech w sporze z Więcoszką z Łęgu [k. Śremu] o 60 wieprzy (WR 3 nr 1219, 1227, → Chrząstowo); 1424 tenże pozywa Henryka Kotwiczą z Niałka [Wielkiego] o 35 grz. (KoścZ 8, 406; WR 3 nr 1300); tenże w sporze z Borkiem z Osieczny o porękę za pancerz wartości 20 grz. (WR 3 nr 1321, z błędną transliteracją: Dobrzyński); 1428 tenże Wojc. Dobczyński w sporze z Miczkiem [z Jarosławek] o dług 1 grz. i 12 gr (KośćZ 9, 11v); tenże w sporze z Kasprem Niałeckim o kwotę 20 grz. w szer. gr (KoścZ 9 k. 13 A, 28, 79v); 1428-29 tegoż Wojciecha skarży Andrzej sołtys z Łęgu o należność za zakupione sosny (KoścZ 9 k. 139, 187v, 194); 1429 tenże Wojciech w sporze [przedmiot sporu nie podany; zob. spory tegoż z l. 1427 i 1436 o pancerz] z Borkiem z Osieczny (KoścZ 9, 191v); 1429-30 temuż Wojciechowi oraz sądowi winien jest Henryk Kotwicz Niałecki kary po 3 grz. za nie zapłacenie Wojciechowi 35 grz. z tytułu wyrządzonych mu szkód (KoścZ 9 k. 151v, 167v, 264v); 1436 tenże Wojc. Dobczyński [dz. w Zdzieżu] pozywa przez pełnomocnika Sędziwoja Mańczyckiego [z Mańczyc, obecnie Manieczki] Oswalda z Łęgu [k. Śremu] o pancerz wartości 20 grz. oraz o 17 ćw. mąki z 17 workami (sacci), zrabowanych w jego młynie [w D.?]²Tenże Wojciech Dobczyński od ok. 1430 r. występuje jako dz. w Zdzieżu, a a. 1440 w Ostrowie k. Śremu. Nie wiadomo jednak dokładnie, od kiedy przestał dziedziczyć w D., lub czy nie posiadał jeszcze w tej wsi jakichś nieruchomości. Należy też sądzić, że młyn Wojciecha znajdował się w tej samej okolicy, co miejsca pochodzenia in. uczestników procesu, a więc być może w D., wsi położonej nad strumieniem zw. niegdyś Bystrzki lub Bystry (dziś Kanał Graniczny → Bystrzec jez., Uwaga), jeśli nie w pobliskim Rusocinie, → Chlebowski Młyn; mąka wartości po 6 gr za ćw., a każdy worek po 3 gr (BR 628 nr 102).

1423-52, zm. a. 1464 Mikołaj Dobczyński z D. → Chrząstowa, Zdzieża, s. Paszka: 1423-24, 1427-28 spory z siostrą Jachną, zob. wyżej Dziersław; 1428 tenże Mikołaj w sporze z Mac. Zaleskim [z Zalesia k. Borku] (KoścZ 9, 137v); 1429 tenże w sporze z Sędziwojem Brlokiem [z Manieczek] o 14 ćw. żyta (WR 3 nr 1390); tenże winien Krystynowi z Szelejewa 3 grz. za wyrządzone mu szkody (KoścZ 9, 171v); 1429-30 tenże w sporze z Święchną Oleską [z wsi Olsze³W haśle Chrząstowo błędnie odmieniano nazwę: w i z Olszy, zamiast w Olszach, z Olsz]; winien stawić przed sądem szl. Grzegorza Jarosławskiego [z Jarosławek]; ma on zeznać, czy był wysłannikiem Święchny do włodarza (villicus) Mik. Dobczyńskiego, by ten zadośćuczynił za rabunek bydła [we wsi Olsze] przez poddanego Dobczyńskiego, a Święchna ma stawić 3 in. szlachciców ze Zdziechowic [k. Środy, pow. pyzdr.], których też posyłała w tej sprawie do wspomn. włodarza (KoścZ 9 k. 228v, 247v, 260v-261); 1429-30 tegoż Mikołaja zobowiązuje się uwolnić Jan Malechowski [z Malechowa, obecnie Małachowo k. Dolska] od kwoty 100 grz. poręczenia za wiano Anny ż. Malechowskiego i jej syna Mikołaja (KoścZ 9 k. 232v, 244, 245v, 256, 257); 1430 tenże Mikołaj pozywa Szymona z Szelejewa o pancerz wartości 10 grz. i ubiór (tunica) oraz sztylet za 3 wiard. (KoścZ 9 k. 253v, 268v, 273v); 1432 tenże Mikołaj winien [bratu] Wojciechowi dz. w Zdzieżu 88 grz. w szer. gr, za które ręczył Wincenty [Furman] z Mchów; tenże Wincenty uwolniony przez sąd od tego poręczenia (BR 628 nr 88); 1433 tenże Mikołaj dz. w D. → p. 2; 1433-35 tenże Mikołaj w sporach z Dorotą c. Janusza Szajbla, ż. szl. Jakuba Kosowskiego ze Śremu → Chrząstowo; 1440 tenże Mik. Dobczyński okazuje w sądzie dok. swego poręczenia za połowę zapisu wiana 310 grz. w szer. gr, które winien oprawić na dobrach ojczystych [jego brat] Wojciech [niegdyś Dobczyński] z Ostrowa (k. Śremu; i dz. w Zdzieżu, zob. wyżej Wojc. Dobczyński] swej ż. Jadwidze, a czego tenże Wojciech nie dokonał (BR 628 nr 104); tenże Mikołaj oraz Wincenty Furman z Mchów pozwani przez Małgorzatę Doninową dz. w Zakrzewie [k. Miejskiej Górki] o porękę w tej samej sprawie [Jadwiga ż. Wojciecha z Ostrowa i Zdzieża, córką Małgorzaty Doninowej] (BR 628 nr 105); 1443 tenże Mikołaj zobowiązuje się zapłacić Janowi Ksiąskiemu 20 flor. węg. (KoścZ 12, 294); 1450 tenże Mikołaj dz. w D. zapisuje swej c. Agnieszce czynsz roczny od 100 grz. na wsi D. (PG 4, 51v); 1452 tegoż Mik. Dobczyńskiego woźny sąd. wwiązuje w pełne posiadanie wsi → Ostrowo [k. Śremu], należącej dotąd do Bieniaka Furmana z Mieszkowa z tytułu długu nie oddanego Mikołajowi przez tegoż Bieniaka⁴Po 1452 r. tenże Mikołaj występuje tylko jako niegdyś Dobczyński, dz. w Ostrowie i Lubiatowie (BR 628 nr 161).

1428 Jadwiga Dobczyńska [ż. Wojciecha? zob. wyżej Mikołaj]: 1440 sprawa o porękę za wiano Jadwigi ż. Wojc. Ostrowskiego oraz niżej 1464 i 1466 spór ss. zm. Mikołaja z Jadwigą wd. po tymże Wojciechu [z Kawcza]: w sporze [przedmiot sporu nie podany] z Henrykiem Kotwiczem z Niałka Wielkiego (KoścZ 9, 120v).

1452-66 Piotr Dobczyński, niegdyś z Rąbinia, 1452-53 wicesędzia kośc., 1459-62 burgr. kośc., 1459-64 [66] kaszt. krzyw. (GUrz. A 181, C 750, C 802) oraz jego bracia: 1464-65 Maciej, 1464-66 Jan, 1465-66 Zachariasz i 1466 Mikołaj?⁵Imię to występuje tylko raz w dok. z 1466 (kop. BR 628 n 181, z XIX w.) w kontekście pozostałych 3 braci, lecz bez Macieja; być może chodzi tu o omyłkę kopisty w odczytaniu imienia – Mikołaj zamiast Maciej, dziedzice z D., → Chrząstowa i Olsz, ss. zm. Mikołaja: 1456 Piotr dz. z D. nabywa od Jana Oleskiego [cz. wsi?] Olsze za 60 grz. (PG 6, 30); 1464 bracia Maciej i Piotr ss. zm. Mik. Dobczyńskiego z Ostrowa toczą spór z Jadwigą Kawiecką wd. po Wojc. Ostrowskim [niegdyś Dobczyńskim] z Kawcza (BR 628 nr 168); 1465 Jan, Zachariasz, Piotr i Maciej bracia niedz. z D., Chrząstowa i Olsz, ss. zm. Mik. Dobczyńskiego winni zapłacić Malcherowi Kozłowskiemu [z Kozłowa, k. Buku] 66 grz. → Chrząstowo; 1466 Jan, Piotr, Zachariasz i Mikołaj wygrywają proces z Jadwigą ż. zm. Wojc. Ostrowskiego, która wnosiła pretensje do 150 grz. posagu (BR 628 nr 181).

1464 Elżbieta i Katarzyna cc. zm. Mik. Dobczyńskiego otrzymują od Elżbiety wd. po Zygmuncie Sokołowskim i jej s. Macieja czynsz roczny 3 grz. zapisany na Rusocinie (PG 7, 193v).

1464-86 Wojciech i Jan bracia niedz. z D., → Chrząstowa i Olsz, ss. Piotra: 1464 ciż bracia z D. w sporze ze szl. Jakubem z Lubiatowa⁶W Lubiatowie dziedziczył dziadek tych braci, Mik. Ostrowski niegdyś Dobczyński (1453 KoścZ 14, 218v; 1457 KObceRyc. 125) (KoścZ 14, 383); 1476 ciż bracia z D., Chrząstowa i Olsz oraz ich matka Helena (Elena) ż. [zm.] Piotra Dobczyńskiego w sporze ze szl. Mik. Pasikoniem z Konarskiego [k. Książa]; bracia zobowiązują się zapłacić temuż Pasikoniowi 24 grz. 18 gr (KoścZ 16 k. 147v, 156v); 1476-81 ciż bracia toczą spór z Barbarą c. Mik. Dzięczyńskiego, wnoszącą pretensje do 80 grz. posagu ze wsi D., Chrząstowo i Olsze (KoścZ 16, 156v; w tej samej sprawie w 1481 → Chrząstowo); 1481 spór z Kat. Jaszkowską oraz wymiana wsi Chrząstowo i Olsze na Rusocin → Chrząstowo; 1485 Wojc. Dobczyński zapisuje ż. Małgorzacie po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Rusocin (PG 10, 24v); Jan dz. z D. wykupuje od wikariuszy kat. pozn., patronów altarii Ś. Wojciecha i Ś. Stanisława tamże, 6 grz. w szer. gr sumy głównej z czynszem rocznym 1/2 grz. dla altarzysty tej altarii, zapisanej na D. (CP 14, 616); 1486 Wojciech i Jan dziedzice niedz. w Rusocinie sprzedają Janowi Baranowskiemu całą wieś D. za 400 grz.⁷Po 1486 bracia Wojciech (wicechorąży w Kościanie w l. 1487-88, GUrz. C 897) i Jan, niegdyś Dobczyńscy występują jako dziedzice w Rusocinie 1486, w Dokowie Suchym 1489, nadto Wojciech w Dąbrówce (może w par. Skórzewo) 1492, w Chomęcicach 1492-96, w Łęgu k. Śremu 1496-1513 i w Babinie, pow. pyzdr. 1506-07, a Jan w Zaborowie 1493 i Panience, pow. pyzdr. 1506 (PG 10, 43v).

1486-96 Jan Baranowski [s. Jana kaszt. krzyw.] z → Baranowa [k. Mosiny], dz. w D., → Chrząstowie, Rusocinie, Olszach, Sroczewie, → Chomęcicach i Dąbrówce [może k. Skórzewa, pow. pozn.]; 1488 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mik. Buszewskiemu całą wieś D. za 200 flor. węg. (PG 10, 95v); 1488-96 tenże Jan → Chrząstowo.

1502-09 Marcin Baranowski z D., → Chrząstowa, Rusocina, Olsz i Sroczewa [s. Jana?]: 1502 tenże Marcin zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz roczny 2 1/2 grz. m. in. na D. → Chrząstowo; 1503, 1506 tenże Marcin → Chrząstowo; 1509 temuż Marcinowi mieszkającemu w D. (in. D. residenti) kmiecie z → Bienkowa → od pewnego czasu (ab aliquot annis) płacą 1 małdr. owsa za pastwiska, a ponadto sołtys daje mu 5 ćw. [owsa]; orzą także role dla niego trzy razy w roku po 1/2 dnia; skarżą się też na tegoż Marcina, że zabrania im wrębów i pastwisk w zaroślach należących do Bienkowa, a sołtysowi ich zagarnął łąki (CP 111, 28v):

1510 w D. 3 ł. os., 6 ł. opust., 1 karczma, 5 zagr. (LBP 107); 1530 pobór z 1 1/2 ł. (ASK I 3, 134); 1563 pobór z 1 1/4 ł. (ASK I 4, 201v); 1564 w D. 1 ł. os. (IBP 309); 1566, 1581 [formularz nie wypełniony] (ASK I 4, 283v; ASK I 6, 493).

5. 1404 dzies. z D. w uposażeniu kościoła par. w Wieszczyczynie (ACC 1, 66v; Now. 2, 410); 1510 D. w par. Wieszczyczyn; dzies. folw. i meszne płacone plebanowi, a dzies. wiard. bpowi pozn. (LBP 107); 1564 dzies. wiard. z 1 ł. os. w D., w par. Wieszczyczyn należy do klucza dóbr bpa pozn. w Krobi (IBP 309).

6. 1429 Mikołaj z D. kan. pozn., śwd. [brat Paszka?] (ACC 18, 68v); Andrzej Gałka z D., zm. po 1451, ksiądz, profesor Akademii Krakowskiej, teolog, filozof, pisarz i poeta, zwolennik Wiklefa i Husa (PSB 7, 255; WSB 192).

8. Grodzisko wklęsłe z ok. VII-poł. X, 1 km na NW od byłego dworu i 800 m na NW od szosy Chrząstowo – Dobczyn; ślady prawdopodobnych osad przygrodowych w pobliżu grodziska oraz przypuszczalnej osady jednodworczej z różnych okresów wczśr. (Hensel 1, 170-175).