DŹWINNE

(1542 borra Zwynny, 1546 insula Szvinne, silva Szwynne, indago seu merica Szwynne, 1562 Ostrow Zwinne, 1565 Ostrow Swinne, 1581 Dzwinne, 1588 Ostrow Dzwinny, 1603 deserta Dzwinne, 1758 las Dzwinna, praedium Dzwina) ostrów i las ok. 4 km na SE od Kargowy w miejscu i dookoła późniejszej osady Dzwina (na MTop. 1950 osady brak), ok. 17 km na SW od Wolsztyna.

[Pow. kośc.]

1542 Piotr Opaliński tenut. [dóbr król.] Kopanica pozywa Jana Żychlińskiego z → Kargowy z powodu zajęcia boru Z., nal. od dawna do Kopanicy, wraz z 23 barciami i pasieką; szkodę oblicza na 1000 grz. (KoścZ 26, 445, dawn. 351); 1546 tenże pozywa Stan. Żychlińskiego s. Jana z powodu zajęcia i zabrania 15 barci na ostrowie S., zbudowania jazów na odnodze Oberskiej! [→ Obrzyca] k. lasu S. i o wycięcie drzew i zniszczenie barci w lesie (indago seu merica) S. nal. do Kopanicy (KoścZ 27 k. 133v-135, 183-184, dawniej k. 259-262, 356-358); 1562 Stan. Żychliński pokazuje woźnemu gran. → Kargowy z Kopanicą; wskazana gran. biegnie przez kopiec za ostrowem zw. Z. [tzn. Żychliński włączył Z. do Kargowy] (KoścG 15, 40v-42v); 1565 woźny kośc. składa relacje z wizji gran. między → Kargową a Kopanicą: gran. ta biegnie przez kopiec stojący „na plaskatym grądzie” na brzegu ostrowu S.; na tym ostrowie są barcie nal. do Kargowy (KoścG 17, 46); 1581 woźny kośc. składa relację z wizji w → Kargowie: Stan. Żychliński pokazał 36 naciosów zrobionych przez ludzi z Kopanicy na drzewach k. barci na ostrowie Z., świadkowie zeznawali, że Z. należy do Stan. Żychlińskiego, bo ojciec jego Jan wykupił ten ostrów od Kopanicy; w strumieniach [dopływy i rozlewiska Obrzycy] przy ostrowie Z. woźny widział porąbane wiersze [sieci] nal. do ludzi z Kargowy; gran. → Kargowy [z Kopanicą] przechodzi przez kopiec na Z.; [Jan] Kuklinowski tenut. w Kopanicy wegnał na Z. 60 świń i wypasł żołędzie; w lesie i na strumieniach [ludzie z Kopanicy] popsuli drogę i jazy nal. do Kargowy (KoścG 35, 64v-65); 1581 woźny kośc. relacjonuje, że świadkowie z Babimostu zeznali, iż Jan Żychliński [zm. a. 1546] i jego s. Stanisław, gdy okresowo dzierżawili Kopanicę od tenutariuszy, zmieniali gran. Kargowy na niekorzyść dóbr król. Kopanica i rozorali niektóre kopce gran.; Jan Żychliński [a. 1542] przywłaszczył sobie barcie na Dz. i wyrąbał tam dęby na budowę karczmy i kościoła luterskiego w Kargowie (KoścG 35, 300v-303); 1588 [Jan] Kuklinowski tenut. w Kopanicy pokazuje znaki gran. [na granicy Kargowy i Kopanicy] m. in. na ostrowie Dz. (KoścG 42, 363v); 1603 Żychlińscy tytułujący się dziedzicami Kargowy oraz dziedzin pustych Końskie i Dz. pozwani przez Stan. Złotkowskiego tenut. w Kopanicy o wycięcie drzew na dziedzinie Dz., która wg świadectwa b. tenut. Kuklinowskiego należy do Kopanicy (KoścZ 89, 126-126v).

Uwaga: W 1758 r. las Dz. i folw. Dz. należały do Kopanicy (PG 1088, 319, dawniej 203n.). Folw. Dz. oznaczono na mapie Gilly’ego (Schwine) oraz na MTop. 1895, 1940 (Dzwina).