GŁAŻEWO

(1236 kop. XVII w. Glasow, 1394 or. Glaszeva, 1426 Glaszewo, 1428 Glaschewo, 1448 Glazewo, 1469 Glaszewo, Maior Glaszewo, 1472 Glazewo Maior, 1475 Glaszewo Maior, alia Minor, 1509 Minor Glazewo, 1564 Głazeuo, Glazew, 1580 Głaszewo) 8 km na S od Międzychodu.

1. 1461 n. pow. pozn. (PG 6, 99v); 1508 n. par. Kamionna (ASK I 3, 9v).

2. 1494-1508 jez. Wiele; 1494, 1496, 1497, 1501, 1508 młyn (PG 60, 1; PG 7, 99; PG 11, 184v; A 178; A 195); 1501 stary młyn czyli Młynisko (A 178); 1494 stawy (PG 60, 1); 1501 stawy i strugi (A 178); 1508 zapust (A 195); por. p. 3.

3. Własn. szlach., od 1508 bpstwa pozn. – klucz pszcz. 1236 Teodoryk z G. (Wp. 1 nr 193; Wp. 4 s. 34).

1394-1428 Mik. Zatomski z G. (PZ 9, 37; PZ 10, 32): 1394 tenże w sporze z Dobiesławem Kwileckim o 1/2 Krobielewa z przysiółkami i o 1/2 G. (Lek. 1 nr 1870).

1448 stren. Andrzej z dziedzin Słomowo, Szczytno, Nienawiszcz, Zatom i G. w sporze z Andrzejem niegdyś z Dąbrówki o 90 grz. szkód (PZ 16, 229; KR 10, 12 zalicza Andrzeja Słomowskiego do rodu Leszczyc).

1461-80 Piotr Słomowski, Głażewski, z Durmowa, Zatomski (PG 8, 148; PG 10, 41v; PG 66, 148), ojciec Andrzeja, Piotra i Katarzyny (ACC 61, 7v-8; PG 66, 147-148; PG 10, 89v), brat Jana (PG 8, 132), 1483 wspomn. jako zm. (ACC 61, 7v-8): 1461 tenże sprzedaje altaryście Michałowi dla nowej altarii w kościele par. w Trzcielu 8 zł węg. czynszu rocznego na swej 1/2 G. za 100 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 207v; ta sama transakcja przed oficjałem pozn. 1465 ACC 44, 29); 1466 tenże zapisuje ż. Annie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Zatom Stary i Zatom Nowy i na czwartej cz. G. (PG 6, 234v); 1469 tenże pozwany z Zatomia Starego i Nowego, z Durmowa i G. przez pannę Burnetę c. zm. Sędziwoja [Waty] z Gorzycy [k. Międzyrzecza] (PG 57, 25); 1469 tenże sprzedaje Mikołajowi z Oporowa [k. Ostroroga] 3 ł. os. w M. G., na których siedzą Bartłomiej Górny, Paweł i Jakub Doyek, za 40 grz. półgr. z zastrz. pr. wykupu (PG 8, 22v; por. akt wykupu 1508 za 46 grz. monety obiegowej, PG 66, 147); 1470 tenże zapisuje ż. Annie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 G. i 1/2 Durmowa (PG 8, 57v); 1472 tenże otrzymuje od brata Jana Słomowskiego G. i Durmowo, z wyłączeniem 1/2 folw., 1 1/2 ł. sołectwa, 6 zagr. i dworu w G., a w zamian daje mu Zatom Stary i Nowy (PG 8, 132); 1472 tenże zapisuje ż. Annie po 200 grz. posagu i wiana na G. M. (PG 8, 132); 1475 tenże zapisuje kościołowi w Łężcach 1 grz. czynszu rocznego na G. z zastrz. pr. wykupu za 12 grz. (PG 9, 24; wzm. z 1483 ACC 61, 7v-8; Now. 2, 465 pod datą tejże wzm.).

1469-99 Jan Słomowski z G., Zatomski, brat Piotra (PG 8, 132; PG 62, 42v; ACC 61, 7v-8): 1469 tenże zapisuje ż. Annie po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 G. i 1/2 Zatomia Starego i Nowego (PG 8, 20v); 1483 tenże wraz z bratankami Andrzejem i Piotrem, synami zm. Piotra pozwany o czynsz roczny 1 grz. dla kościoła w Łężcach, który w 1475 sprzedał zm. Piotr [Słomowski] zw. Zatomski (ACC 61, 7v-8).

1475-78 z wykazów zaległości podatkowych: 1475 G. Maior, G. Minor; 1478 G. (PZ 20, 26v; PG 58, 72v).

1480 Andrzej z Czerniewa [w pow. gnieźn., obecnie Czerniejewo] kupuje od Piotra Słomowskiego 2 ł. os. w M. G., na których siedzą Bartosz Budych i Mik. Biały, za 20 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 191v; por. akt wykupu 1508 za 22 grz. szer. półgr., w którym Andrzej z Czerniewa nazwany Oporowskim, PG 66, 148); 1499 Jan Zatomski zeznaje 9 1/2 grz. monety obiegowej długu na rzecz Kat. Oporowskiej11487 występuje Katarzyna siostra Andrzeja Głażewskiego [a więc c. Piotra] w asystencji stryja Dobiesława z Rozbitka (PG 10, 89v) – czy jest ona identyczna z Katarzyną ż. Andrzeja Czerniewskiego? [ż. Andrzeja z Czerniewa w pow. gnieźn., obecnie Czerniejewo] i zastawia jej w tej sumie 1 1/2 ł. sołectwa opust. w G. (PG 62, 42v); 1500 Kat. Głażewska wd. po Andrzeju Czerniewskim w sporze z Wierzbiętą i Janem z Rozbitka o 26 zł węg. (PG 62, 98).

1483-1513 dwóch Andrzejów Głażewskich, braci stryjecznych (A 194), jeden z nich syn Piotra z G. (ACC 61, 7v-8; PG 66, 147-148), drugi z nich syn Jana Zatomskiego – dalsze wiadomości o nich trudno rozdzielić: 1501 Andrzej Głażewski, wuj Katarzyny z Bylęcina [k. Zbąszynia] ż. Jana Ujejskiego [z Ujazdu] (KoścG 5, 91); 1487 Andrzej Głażewski z siostrą Katarzyną, w asystencji stryja Dobiesława z Rozbitka, sprzedaje Mik. Kluczewskiemu [z Kluczewa k. Wielichowa] 1/2 wsi Krzon i 1/2 folw. w Białym Jeziorze za 120 grz. (PG 10, 89v); 1491 Andrzej z G. toczy proces z Piotrem altarystą w Trzcielu (ACC 68, 89); 1494 Andrzej Głażewski zeznaje 10 zł węg. długu na rzecz Mścicha z Durmowa, a do czasu zapłaty tej sumy zezwala mu na połów ryb małą siecią zw. włók w jez. Wiele (PG 60, 1); 1494 star. gen. wlkp. nakłada 100 grz. kary umownej między Mścichem z Durmowa a Andrzejem Głażewskim, gdyby nie zachowali pokoju między sobą (PG 60, 1); 1494 sędziowie polubowni godzą Andrzeja Głażewskiego i Mścicha Durmowskiego pod karą umowną 50 grz.: Durmowski nie ma pr. do jez. Wiele, tylko może w nim łowić ryby małą siecią zw. gonna szerza i narzędziami zw. bębenki, nie ma żadnego pr. do młyna i stawów, może on i jego kmiecie wyrębywać drzewa w gajach na Durmowie, lecz nie na sprzedaż (PG 60, 1rv); 1496 Andrzej Głażewski sprzedaje Mścichowi niegdyś Zajączkowskiemu młyn i jez. Wiele w G. za 30 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 7, 99); 1497 Andrzej Głażewski sprzedaje Urszuli Krasce ż. Wojc. Stodółki Kosickiego 4 ł. w Durmowie i 2 zagrody, młyn i jez. Wiele w G. koło Durmowa, zastrzegając sobie pr. połowu ryb małą siecią zw. włok i innymi małymi narzędziami, za 50 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 11, 184v); 1497, 1498 król zwalnia Andrzeja Głażewskiego od obowiązku wyprawy wojennej dla pilnowania zamków i ziem wlkp. (MS 2 nr 717, 1214); 1497 król daje Mik. Opalińskiemu pr. do dóbr, m. in. G. i Durmowo Andrzeja Głażewskiego [skonfiskowanych z powodu rzekomego zaniedbania obowiązku wyprawy wojennej] (MS 2 nr 892; PospRusz. nr 109); 1500 sędziowie polubowni doprowadzili do ugody między Andrzejem Głażewskim i Janem Zatomskim oraz Dobiesławem Kaczkowskim [z Kaczkowa w pow. kcyn.] w sporze o części we wsiach Słomowo, Boguniewo i Szczytno (PG 62, 84); 1500 Andrzej Słomowski zeznaje, że ojciec jego, Jan Zatomski zaspokoił jego roszczenia do dóbr ojcowskich i macierzystych we wsiach Słomowo, Boguniewo, Szczytno, Nienawiszcz, Zalasowo, Zatom Stary i Nowy, G. i Durmowo (PG 62, 85v); 1500 Andrzej Głażewski w sporze z Mścichem Durmowskim o jezioro Wiele twierdzi, iż Durmowski naruszając ugodę, zawartą pod karą umowną 50 grz. [zob. wyż. pod 1494], wdarł się przemocą w to jezioro, a Durmowski twierdzi, że jezioro leży w Durmowie, nie w G. i że nie było ugody, zaś woźny z podsędkiem pozn. mają stwierdzić, gdzie jezioro leży i czy była ugoda (PG 62, 76); 1501 Andrzej Głażewski sprzedaje pannie Małgorzacie Przetockiej [z Przetoczna, obecnie Przytoczno] c. Wojc. Przetockiego 1/2 Durmowa, młyn w G. ze stawami i strugami, jezioro Wiele w G., zapust nad tymże jez. w G., cz. zapustu od G. w stronę tegoż młyna aż do drogi z Durmowa do Gorzynia, rezerwując sobie stary młyn czyli Młynisko z terenem na budowę stawu, za 100 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (A 178); 1508 Feliks Oporowski [z Oporowa k. Ostroroga] zeznaje, że Andrzej Głażewski: a) wypłacił mu 22 grz. półgr., za które Piotr Głażewski ojciec Andrzeja sprzedał z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi Oporowskiemu [Andrzejowi z Czerniewa zob. wyż. pod 1480] 2 ł. w G., na których siedzą Bartosz Budych i Mik. Biały (PG 66, 148; A 196) oraz wypłacił mu 46 grz. monety obiegowej, za które Piotr Słomowski ojciec Andrzeja sprzedał z zastrz. pr. wykupu Mik. Oporowskiemu stryjowi Feliksa [zob. wyż. pod 1469] 3 ł. os. w G., na których siedzą kmiecie Bartłomiej Boruy, Paweł i Jakub Doyek (PG 66, 147rv; A 199); 1508 Mac. Gwiazdowski [z Gwiazdowa k. Kostrzyna w pow. gnieźn.] zobowiązuje się wypłacić zięciowi Andrzejowi Głażewskiemu 93 grz. szer. półgr. tytułem posagu c. Małgorzaty, a w przypadku, gdyby tego w terminie nie dokonał, to zobowiązuje się przejąć czynsze: a) od sumy głównej 20 grz. dla altarii w Słomowie na 1/2 Słomowa, gdzie Małgorzata ma zapisany posag, b) od sumy głównej 40 grz. dla altarii w Chrzypsku, c) od sumy głównej 10 grz. dla altarii w Rogoźnie oraz zobowiązuje się przenieść sumy główne na Gwiazdowo i Sokolniki [k. Kostrzyna w pow. gnieźn.J (PG 66, 44v-45); 1508 Andrzej Głażewski dz. w Słomowie zeznaje, że Mac. Gwiazdowski, ojciec jego ż. Małgorzaty wypłacił mu 70 grz. monety obiegowej na poczet posagu (PG 66, 229v); 1508 Andrzej i Piotr bracia dz. z Zatomia sprzedają swemu bratu stryjecznemu Andrzejowi Głażewskiemu swe cz. w G. za 40 grz. monety obiegowej i zobowiązują się bronić go od roszczeń innych osób (A 194; PG 14, 36; PG 66, 149); 1508 Małgorzata [z Przetoczna] ż. Jana Buszewskiego zeznaje, że Andrzej Głażewski wypłacił jej 100 zł węg., które zapisał jej z zastrz. pr. wykupu na 1/2 Durmowa i na części w G. (A 195); 1508 Dorota wd. po Mścichu Durmowskim z Zajączkowa [też z Buszewa] obecnie ż. Wojc. Mrowińskiego zeznaje, że Andrzej Głażewski spłacił 100 grz., którą to sumę (po 30 grz. posagu i wiana i 40 grz. z miłości małżeńskiej) zm. mąż Mścich zapisał jej na kwocie 100 kóp, jaką miał zapisaną na D. z zastrz. pr. wykupu (A 197); 1508 Sędziwój Przetocki zeznaje, że Andrzej Głażewski wypłacił mu 40 grz. monety obiegowej, jakie przejął od Piotra Pożarowskiego, któremu tę sumę Piotr Słomowski ojciec Andrzeja Głażewskiego zapisał na G. z zastrz. pr. wykupu (A 198; PG 66, 147v); 1508 Sędziwój Nojewski i Jan Przetocki ss. zm. Wojc. Przetockiego poręczają Andrzejowi Głażewskiemu za Piotra Pożarowskiego czyli Niałeckiego, że ten wraz ze swymi bratanicami Barbarą, Małgorzatą i Anną córkami zm. Szymona Pożarowskiego oraz Katarzyną córką zm. Mik. Pożarowskiego zezna przed star., iż Andrzej Głażewski zadośćuczynił im za 24 grz. przezysków i 24 grz. szkód, jakie na G. przysądzono braciom Piotrowi Niałeckiemu, Szymonowi i Mik. Pożarowskim (PG 66, 147); 1508 Andrzej Głażewski daje wsie Durmowo i G. bpowi pozn. w zamian za wieś Białężyn [k. Murowanej Gośliny] i 700 zł węg. (A 200), a król Zygmunt [St.] na prośbę bpa zgadza się na zamianę, nadając wsiom Durmowo i G. immunitet (A 201; MS 4/2 nr 8849 pod 1509); 1509 Andrzej dz. w Minor G. oraz kanonicy pozn. Zygmunt z Kamieńca i Mik. Oleski [ci ostatni w imieniu bpa pozn. jako nabywcy G. ?!] spłacają 36 grz. sumy głównej, od której należał się czynsz roczny 3 grz. na rzecz altarysty Piotra z Wronek i jego altarii [w Szamotułach?] patronatu Andrzeja Szamotulskiego wdy pozn.; kanonicy mają przechowywać tę sumę, póki Szamotulski nie nadeśle swej zgody na pokwitowanie jej odbioru (ACC 86, 139); 1509 Andrzej Głażewski w Uchorowie (CP 111, 26); 1510 Andrzej Głażewski dz. w G. [!] pozwany przez plebana i witryków kościoła par. w Łężcach o czynsz roczny 1 grz. z G., zaległy od 20 lat, zaprzecza, aby strona powodowa była w posiadaniu tego czynszu (ACC 87, 14v; por. wyż. pod 1475 i 1483); 1512 Andrzej Głażewski [ze Słomowa?] w sporze z plebanem w Słomowie (ACC 88, 321v); 1513 Andrzej Głażewski w sporze z plebanem z Białężyna (ACC 89, 27).

1508 wiard. wojenne z 4 półł. i 1 kwarty (ASK I 3, 9v); 1509 pobór z 5 półł. (ASK I 3, 46v); 1510 dla altarii NMP w Trzcielu czynsz 8 zł węg. na 1/2 G. (LBP 176); 1523 bp pozn. zezwala Wawrzyńcowi czyli Lorantowi ze wsi bpiej Łowyń na przeniesienie się z powodu starości do wsi bpiej G., zwalnia go od robocizn dla dworu bpiego w Pszczewie, a gdyby najął jakąś rolę opust. w G., to będzie płacić zeń tylko czynsz, bez robocizn (AC 2 nr 1777); 1563 pobór z 7 ł., od karczmy dor., od kowala (ASK I 5, 223v); 1564 G. wieś bpia w kluczu pszcz.; 12 1/2 ł. os., z nich po 1 grz. czynszu, po 2 kapłony i 30 jaj; 1 ł. opust., z niego dają 1 grz., jeśli jest wynajęty; 2 karczmy, z nich po 24 gr; 4 zagr., każdy daje po kogucie i 15 jaj; ogółem z G. dają 13 grz. 24 gr, 4 koguty, 25 kapłonów, 6 1/2 kopy jaj; dają też owies wiecny i koguty; na folw. wysiewa się na jesień ok. 5 małd., na wiosnę ok. 5 małd., łąk nie ma; przy wsi bór2Ręką z końca XVI w. lub pocz. XVII dopisek, że boru już nie ma, „odszedł podobno do sąmsiadów” (IBP 282), a sąsiedzi dają owies w zamian za uschłe drzewa; w innym miejscu podano areał na 12 ł. (IBP s. 282, 284, 307-308); 1577 płatnik poboru bp pozn. (ASK I 5, 684v); 1580 G. wieś bpów pozn., pobór z 7 ł., od 9 zagr., 2 komor., 1 kowala, od 2 karczem każda na półł. (ŹD 17; ASK I 6, 108b); 1603-07 w G. 14 kmieci (AV 3, 34v).

4. 1472 1 1/2 ł. sołectwa → p. 3; 1499 sołectwo opust. → p. 3.

5. 1564 dzies. wiard. z 12 ł. [kmiecych] w G. dla bpów pozn. (IBP 307-308); 1603-07 z wizytacji kościoła par. w Kamionie: w G. 14 kmieci, płacą meszne; wg starych rejestrów [kościoła w Kamionie] płacono też dzies. snop. z G., lecz obecnie jej nie dają (A V 3, 34v).

1 1487 występuje Katarzyna siostra Andrzeja Głażewskiego [a więc c. Piotra] w asystencji stryja Dobiesława z Rozbitka (PG 10, 89v) – czy jest ona identyczna z Katarzyną ż. Andrzeja Czerniewskiego?

2 Ręką z końca XVI w. lub pocz. XVII dopisek, że boru już nie ma, „odszedł podobno do sąmsiadów” (IBP 282).