GOŹDZICHOWO

(1389 or. Gosczichowa, 1423 Gosczyschowo, 1428 Goscichowo, 1434 Gosczichowo, 1450 Goszdzegewo, 1462 Goszchichowo, 1476 Gosdzychowo, 1508 Goszdzyeschewo, 1510 Goschyschowo, 1520 Goschychowo, 1563 Gosdzichowo) 12 km na SE od Grodziska Wlkp.

1. 1462 n. pow. kośc. (PG 6, 114Av); 1580 par. Łęki Wielkie (ŹD 76).

2. 1476 kopiec narożny, to jest 3 pale wbite w rz. [prawdop. w Obrze, albo jej lewym dopływie], dzieli G., Łęki Wielkie i Kotusz (KoścZ 16, 103).

1481 w podziale Kotusza wspomn. gran. goździchowska (KoścZ 16, 284).

1497 droga z Parzęczewa do G. (MS 2 nr 883).

1520, 1522 kopiec narożny w lesie na ostrowie za Krzywym Jazem przy rz. Obra dzieli Kotusz, G. i Łęki Wielkie; jako kopiec narożny tzw. Wygorzały Pień Olszewy z naciosem na kształt krzyża, w lesie przy drodze zw. Sienna Droga, dzieli Kotusz, Puszczykowo [k. Wielichowa] i G. (KoścZ 24, 64v-65v).

1597 rozgraniczenie wsi Łęki Wielkie i G. [własn.] Piotra Łęckiego Korzboka oraz Stefana, Wojciecha i Jana Baranowskich ss. Sebastiana Baranowskiego; kopce narożne za Krzywym Jazem dzielą wspomn. wsie; przebieg gran.: pal dębowy w błocie, kopiec gran. obok błota, kopce obok miejsca zw. Bystrzyca, nast. w miejscu zw. Topola, cztery kopce w miejscu zw. Grodzisko, dwa kopce nad brodem, zw. Gać, kopce od 10 do 21 w polu; kopce narożne wsi Łęki Wielkie, G. i Wolikowo [obecnie Wolkowo] (PG 169, 74-76v).

3. Własn. szlach. 1389 Bodzęta z G. (WR 1 nr 58, 65).

1394-1428 Paweł, Paszek z G., Goździchowski, Goździekowski (Lek. 2 nr 2353; WR 1 nr 686, 887; WR 3 nr 15, 95, 257, 334, 455, 555; KoścZ 9, 49): 1426 tenże dłużny odsetki (usura) Pakoszowi z Wolikowa [obecnie Wolkowo], który darowuje je s. Hynakowi, aby je wyegzekwował (ACC 9, 228v); 1428 tenże toczy proces o drzewa z Maciejem Kotowieckim [z Kotusza], który zwalnia go od przysięgi w tej sprawie (KoścZ 9 k. 15, 29v, 49).

1432 Dawid Goździchowski dowodzi, że jest szlachcicem po ojcu h. Prawdzic, po matce h. Przosna, po babce ojczystej h. Nowiny, po dziadku macierzystym h. Lilia i zawołania Sulawa (MHP nr 189); 1445 tenże, niegdyś z G., kupuje Drogocin za 400 grz. od Wierzbięty i Andrzeja braci niegdyś z Drogocina (PG 2, 99); 1469 tenże, Drogocki, wspomn. jako zm., jego s. Jan (PZ 19, 20v-21).

1434 pani Dzichna z G. (KoścZ 10, 215v).

1434 Andrzej Goździechowski (BR 628 nr 99).

1440 Hinczka dz. z G. (AC 2 nr 1092).

1445 Mik. Goździchowski (KoścZ 12, 648): 1450 tenże, dz. w Wolikowie, wuj Apolonii c. zm. Macieja dz. w Wąbiewie (PG 4, 54v); 1450 tegoż ż. Katarzyna, od Ignata dz. w Wolikowie kupuje 1/4 Wolikowa, z wyjątkiem dworu i dwóch zagr., oraz cz. w Piastowie za 188 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 4, 82).

1449 Anna Czeszewska [z niezident. Czeszewa] pozywa Jana, Stanisława i Mikołaja braci z Parzęczewa o połowę połowy Parzęczewa, lecz sąd przysądza braciom bliższość do tej cz. Parzęczewa, zaś 1450 taż Anna Ziemińska z tymiż braćmi toczy proces o 1/2 dziedziny Parzęczewo, Kluki, G., Kozłowo i wygrywa go zgodnie z dok. dot. swej oprawy (KoścZ 13, 415A; KoścZ 14, 30).

1450 Dzierżka z G. i Puszczykowa wygrywa spór z Elżbietą, c. Mik. Bylęckiego [z Bylęcina, obecnie Belęcin Stary k. Krzywinia] o 1/2 dziedzin G. i Puszczykowo, przypozwana na termin swego stryja Wincentego plebana w Łęce [Wielkiej k. Kościana] (KoścZ 14, 67v).

1453-74 Krystyn (Krzczon) Goździchowski1KR 8, 14 pod 1476 r. wymienia jego ss.: Jan, Wojciech Goździchowski i Henryk niegdyś Goździchowski. Jednakże w cytowanym źródle występują jedynie Henryk oraz Wojciech, przy czym z zapiski nie wynika, aby byli to ss. Krystyna (KoścZ 16 k. 133v, 135v), Kaździchowski [!] (KcścZ 14, 195v-196; Ląd C 12, 20v), w 1470 z Wilkowa: druga połowa XV w., tegoż ż. Anna w asystencji stryja Dobrogosta Chełmskiego i wuja [?] Mik. Prusimskiego dokonuje jakiejś czynności dot. oprawy swego posagu na 1/2 wsi Kłoda (PG 7, 223, tekst poplamiony, tylko częściowo czytelny); 1466 tenże wuj Agnieszki, Barbary, Małgorzaty, Jadwigi i Pryski sióstr niedz. z Krajewek (PG 6, 222v); 1470 od tegoż domagają się 20 grz. półgr Mikołaj kan., Piotr, Stanisław i Jan bracia niedz., ss. zm. Jana Otuskiego, ponieważ zobowiązał się ich ojcu do zapłaty tej sumy (PG 57, 37v); 1474 tenże za 100 grz. kupuje Wituchowo od Jana i Piotra s. Niemierzy [z Lubosza, tenut.] z Kopanicy (PG 9, 15v).

1451-64 Wincenty z G., Goździchowski: 1451 tenże i Jan, bracia niedz., dziedzice w G., sprzedają Winc. Kargowskiemu swą 1/2 wsi Kargowa za 300 grz. szer. gr (PG 4, 36); 1462 tenże kupuje od Barbary wd. po Mik. Sepieńskim jej dział po ojcu i matce w G. i Puszczykowie za 200 grz. (PG 6, 114 Av); 1462 tenże zapisuje ż. Barbarze po 200 zł węg. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w G. i Puszczykowie (PG 6, 156); 1464 tenże i Jan, bracia niedz., ss. zm. Wincentego z G., kupują za 100 grz. od Jadwigi ż. Macieja niegdyś z Kurzej Góry [Starej] jej cz. po ojcu i matce w G. (PG 7, 222).

1451-64 Jan z G., brat niedz. Wincentego z G., s. zm. Wincentego z G. (PG 4, 36; PG 7, 222); 1462 tenże [bez udziału Wincentego], Katarzyna i Małgorzata, dzieci zm. Winc. Goździchowskiego, bratankowie Anny ż. zm. Jana Konarskiego otrzymują od niej jej cz. po ojcu i matce w G. i Puszczykowie (PG 6, 114 Av).

1462-76 Henryk (też jako Andrzej) niegdyś Goździchowski (PG 6, 114; PG 8, 9v; KoścZ 16, 133v).

1462 Barbara wd. po Mik. Sepieńskim → wyżej Wincenty.

1463 Jadwiga wd. po Mik. Goździchowskim cz. w Plastowie sprzedaje [komu?] za 20 grz. i 1 kopę [gr] z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 165).

1476 Wojc. Goździchowski pozywa Macieja Karczewskiego o 90 szt. inwentarza żywego (KoścZ 16, 135v).

1486-92 Jan Goździchowski zw. Koszka: 1486 tenże kupuje trzecią cz. wsi Psarskie [k. Śremu] za 100 grz. od Macieja s. zm. Jana Psarskiego (PG 10, 59); 1489 tenże swą cz. dziedz. we wsi Psarskie sprzedaje Janowi Starszemu Górskiemu dz. w Krzyżewnikach [obecnie Krzyżowniki, k. Kórnika] za 40 grz. półgr (PG 10, 123v); 1489 tenże kupuje od Jana Sarnowskiego 1/4 m. Dupin i wsi Osiek za 200 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 125) i na tych sumach zapisuje ż. Katarzynie po 50 grz. posagu i wiana (PG 10, 125v); 1491 tenże kupuje od Macieja dz. w Psarskim cz. dziedz. w Psarskim za 40 grz. (PG 10, 143v); 1492 tenże sprzedaje 1/4 m. Dupin Janowi Górskiemu z Krzyżewnik za 50 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 174).

1492-94 Jadwiga Goździchowska: 1492 taż, przeorysza w Owińskach (CP 14, 635); 1494 taż, panna, zakonnica w Owińskach, swój czynsz roczny 2 kopy [gr] wraz w sumą główną 30 grz. szer. gr na 1/2 wsi Karpicko daje po swej śmierci zakonnicy Kat. Radwankowskiej, swej krewnej (PG 7, 41; PG 11, 61).

1508 Dorota Jaromirska wd. po Janie Brodzkim, swój posag i wiano, zapisane przez zm. męża na cz. G., sprzedaje Zofii Chobienickiej ż. Dobrogosta Bylęckiego (PG 14, 22).

1514 Helena Goździchowska ż. Wawrz. Nowowiejskiego (CA LXXXVII 1).

1520-22 Małg. Goździchowska, dz. z G. i Puszczykowa (KoścZ 24 k. 64v-65v, 231).

1423-1580: 1423 kop. 1488/92 łany [kmiece] o nie podanej liczbie (LBP 41); 1530 pobór z 3 ł., z pozostałych nic z powodu pożaru [budynków] (ASK I 3, 127v); 1563 pobór z 6 1/2 ł., karczma dor., wiatrak dor. (ASK I 4, 174v); 1580 pobór z cz. Sebastiana Baranowskiego21582 Wacław Jaskólecki i Sebastian Baranowski dzierżawcy [posesorowie czy arendarze?] G. (KoścG 36, 378), zaś 1597 Piotr Łącki Korzbok oraz Stefan, Wojciech i Jan Baranowscy ss. Sebastiana Baranowskiego [właściciele] G. (PG 169, 74 -76v): 4 1/2 ł., karczma dor. z 1/4 ł., 2 komor., wiatrak dor., 1/2 ł. opust. (ŹD 16; ASK I 6, 253).

5. 1423 kop. 1488/92 dla prebendy „Łęki” w kat. pozn. dziesięcina wiard. z łanów [kmiecych] (LBP 41); 1510 dzies. wiard. dla prebendy „Łęki” w kat. pozn. (LBP 41).

6. 1498 Jan Wata Gościejewski dz. z Debrzna (PG 62, 5; KR 8 s. 11, 14), 1515 tenże Jan Wata Goździchowski, stryj Małg. Polickiej, wspomn. jako zmarły (KR 8, 14).

8. Przy wiatraku osada z IV w.? – VII w.; na wzgórzu przypadkowe znalezisko, żarna, o nieokreślonej chronologii (Hensel 2, 119-120).

Uwaga: Zob. też Gwoszewo.

Nazwę miejscowości zapisywano w różne sposoby, które by sugerowały postać Gościchowo, ale także Goździchowo; podobnie jest z nazwiskiem utworzonym od nazwy osady (Gościchowski, Goździchowski), K 2, 10 oraz KR 5, 15, a także KR 5, 14, 21 podaje formę Gościchowo, Gościchowski, ale także Goździchowo. W haśle przyjęto postać Goździchowo oraz Goździchowski.

1 KR 8, 14 pod 1476 r. wymienia jego ss.: Jan, Wojciech Goździchowski i Henryk niegdyś Goździchowski. Jednakże w cytowanym źródle występują jedynie Henryk oraz Wojciech, przy czym z zapiski nie wynika, aby byli to ss. Krystyna (KoścZ 16 k. 133v, 135v).

2 1582 Wacław Jaskólecki i Sebastian Baranowski dzierżawcy [posesorowie czy arendarze?] G. (KoścG 36, 378), zaś 1597 Piotr Łącki Korzbok oraz Stefan, Wojciech i Jan Baranowscy ss. Sebastiana Baranowskiego [właściciele] G. (PG 169, 74 -76v).