HENKENDORF

(1314 Henekenstorp, Hennekenstorp, 1337 Hennikendorf, 1349 Hennekendorp, 1400 Henkendorff, 1448 or. Henkendorp, 1462 Herbendorff, 1470 Henkyendorf, Henkyendorf, 1509 Heinekendorp, 1563 Henczkien, 1577 Henkiendorp, 1579 Henkiendorff, 1586 Enkiendorf, 1944 Henkendorf), obecnie Hanki, 4 km na SE od Mirosławca.

1. 1448 n. pow. pozn. (PG 3, 35); 1552, 1555 pow. wał. (ASK I 5, 150; WG 1, 16v); 1337, 1349 par. własna → p. 5; 1509 par. H. połączona z par. Frydland [obecnie Mirosławiec] → p. 5.

2. 1314 H. graniczy z gruntami m. → Frydland (Wp. 2 nr 967); 1400 H. graniczy z wsią Próchnowo, którą zaliczono do tej cz. Nowej Marchii, którą Zygmunt Luksemburski sprzedał Zakonowi Krzyż. (Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, wyd. E. Weise, t. I nr 20 s. 20-21; Neumark nr 75); 1251 [fals. w końcu XV w.] gran. enklawy nowomarchijskiej obejmującej wsie Próchnowo i Piecnik przecina wygon dla bydła mieszkańców H. (actus pecudum Hennicksdorffiensium; PU 1 nr 544; Wp. 1 nr 297); 1592 pola: Borek, Najemne Pole → p. 3.

3. Własn. szlach. 1337 wieś w dobrach rodziny de Gruthow (de Bruthow) [wg Raumera: rodziny Güntersbergów1A. Cz acharowski, Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię 1319-1373, „Roczniki Tow. Naukowego w To runiu”, 73 z. 2, Toruń 1968, s. 62-63]: 64 ł., [w tym]: 4 ł. uposażenie [plebana]; Niger płaci „pro servicio” 6 [talentów?, korców?]; „pactus” [czynsz] wynosi 6 korców [6 modios] (Golmert 29; Raumer s. 47, 107); 1349 60 [ł. w tym:] 10 ł. opust. w H. (Wp. 2 nr 1284).

1448 Jan Wedelski miecznik pozn. zapisuje ż. Annie po 2500 grz. posagu i wiana na cz. dóbr → Tuczno, na m. Frydland i wsiach H., Sadowo i Orla oraz na wsiach „in districtu Valcensi [w stwie wał.] (PG 3, 35; oblata z 1471 i 1472 r. AR 2 nr 1175; MS 1 nr 899 – tu suma 2600 grz.); 1462 Kat. Wedelska wd. po Janie Wedelskim [po in. Janie?] ma oprawę na dobrach → Tuczno, na dobrach → Frydland oraz, m. in. na wsi H. (PG 6, 136v).

1555 Jerzy Wedel dz. Frydlandu zapisuje ż. Dorocie von Massow po 4000 fl. pruskich posagu i wiana na 1/2 m. Frydland, 1/2 Orli, i na połowach z 1/2 H., 1/2 Giżyna, 1/2 Łowicza i 1/2 Sadowa w pow. wał. (WG 1, 16v); 1577 tenże posiada m. Frydland oraz połowy wsi H., Łowicz, Sadowo, Giżyno (WG 2, 56); 1592 Henryk Blankenborg nadaje w dożywocie swej [drugiej?] ż. Elżbiecie Dewitz z Daber [obecnie Dobra, 15 km na SE od Nowogarchu] wieś H. z dworem i folw., z polami Borek i Najemne Pole oraz z pr. połowu ryb w jeziorach Nierasz, Sadowo [prawdop. obecnie Jez. Han] i Wukkien [obecnie jez. Okuninek] (PG 23, 994).

1552 pobór z wsi H. pana Fredliczskiego [Jerzego Wedla z Frydlandu]; 28 kmieci i sołtys na 1 ł. (ASK I 5, 150); 1563 pobór; z 27 ł. płacą po 20 gr, z sołectwa i karczmy po 12 gr, kowal 2 gr (ASK I 5, 201); 1577-79 H. część Henryka Blankenborga [zięcia Jerzego Wedla (Fredlickiego)]; 1577 z 27 ł. płacą po 20 gr i od sołtysa 12 gr (ASK I 5, 763v), 1579 z 14 śl. płacą po 30 gr, 7 zagr. płaci po 4 gr, owczarz i pastuch płacą po 12 gr, kowal płaci 6 gr (ŹD 105; ASK I 3, 689).

[Manowie Wedlów w H.:]

1470 Hanik Patin pozwany z 1/2 H. o 5 wiard. [długu?] przez prac. Wojc. Grochana z Głubczyna [pow. nak.] (PG 57, 65).

1586-88 zeznania Joachima i Franciszka Hassów, mieszczan z Frydlandu, oraz Ulryka Henko skryby służącego Henrykowi Blankenburgowi [dz. Frydlandu]: Michał Pudwels, dziad (starek), oraz Krzysztof Pudwels, ojciec żyjących obecnie Pudwelsów [z H.], zawsze służyli na koniu Wedelskim z Frydlandu: Jakubowi i Jerzemu i podlegali ich jurysdykcji (WG 3 k. 51, 51v); 1588 woźny sąd. wwiązuje Wolfganga Pudwelsa w 1/2 H. na mocy ugody zawartej przez Wolfganga z Ernestem i Fryderykiem Pudwelsami oraz ich matką Barbarą [z domu] Wedelską [wd. po Krzysztofie Pudwelsie] (WG 3, 52).

4. 1552-77-sołtys na 1 ł. → p. 3.

5. 1337 uposażenie [plebana] wynosi 4 ł.→ p. 3; 1349 par. w H. (Wp. 2 nr 1284); 1440 śwd. Mikołaj pleb. w H. (ACC 23, 75v).

1509 oficjał pozn. ekskomunikuje księży, którzy nie stawili się na synod diecezjalny, m. in. dot. to bakałarza Rymara pleb. w Frydlandzie i w H. (AC 2 nr 1628).

1641 kościół w H. w ręku innowierców (AAP Acta Visitationum 10, 333v).

1 A. Cz acharowski, Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię 1319-1373, „Roczniki Tow. Naukowego w To runiu”, 73 z. 2, Toruń 1968, s. 62-63.