HENRICI VILLA

(1309 obl. 1608 Henrici villa) niezident. wieś k. Ponieca, prawdop. obecnie cz. terenu tego miasta.

1. [Pow. kośc.; par. Poniec]

3. Własn. rycerska. 1309 Dzierżek dz. z Ponieca właścicielem H.V. → p. 4; Bartłomiej z H.V. [brak bliższego określenia tej osoby] śwd. dok. lokacyjnego tejże wsi (Wp. 2 nr 924).

4. 1309 Dzierżek dz. Ponieca sprzedaje za 24 grz. Konradowi zw. Szram swemu sołtysowi [w dok. „scultetus”, zapewne w znaczeniu: wójt] swego m. Ponieca dobra (bona) położone k. tegoż miasta, które przyłączone doń (civitati insinuata) nakazuje nazwać H. V.1Być może nazwa wsi wiąże się z imieniem ks. Henryka głog., ówczesnego władcy Wlkp, w celu lokowania ich na pr. niem. i na łanach wielkich2Prawdop. chodzi o łany frankońskie – po 43 morgi – ok. 25 ha; sołtys otrzymuje w tej wsi 2 ł. wolne i pastwiska dla swych owiec oraz ma zbudować tu młyn; tenże oraz mieszkańcy otrzymują wygon dla bydła (via peccorum) stosownie do zwyczaju we wsiach [na pr.] niem.; po 9 l. wolnizny czynsz z łanu ma wynosić po 4 ćw. żyta i 4 owsa, a dzies. [dla pleb. w Poniecu?] po 1 wiard.; sołtys winien płacić co roku [zamiast] wyprawy wojennej i in. służb 1/2 grz. (Wp. 2 nr 924).

5. Dzies. z H.V. → p. 4.

Uwaga: Wydawca Wp. 2 nr 924, 930 utożsamiał H.V. z wymienioną w rok później wsią, położoną również k. Ponieca, zw. → Hermansdorf, ponieważ identyfikował (w odniesieniu do H.V. w formie przypuszczenia, a w wypadku wsi Hermansdorf w formie definitywnej) te 2 różne nazwy – jako hipotetycznie tej samej wsi – z miejscowością Widawa k. Ponieca (MTop. 1948 maj. Wydawy, na skraju miasta od SW); Kozierowski pominął w swych Badaniach nazw topograficznych nazwę H.V. z 1309, zamieszczając w nich tylko hasło „Hermanowo” ze wzmiankami o wsi Hermansdorf, w którym powołał się na identyfikację wydawcy Wp. 2 i Wp. 4 (K 2, 237). Mimo że identyfikacji tej zabrakło jakiegokolwiek uzasadnienia źródłowego K. J. Hładyłowicz, Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku, Lwów 1932, zamieścił na swej mapie miejscowość „Widawa” jako osadę już średniowieczną.

Ponieważ hipotezę wydawcy Wp. 2 co do rzekomej tożsamości wsi nazwanych H.V. i Hermansdorf można traktować tylko jako przypuszczenie, regesty dokumentów z l. 1309 i 1310 wymieniające te nazwy podane zostały w hasłach osobnych.

1 Być może nazwa wsi wiąże się z imieniem ks. Henryka głog., ówczesnego władcy Wlkp.

2 Prawdop. chodzi o łany frankońskie – po 43 morgi – ok. 25 ha.