JAROSŁAWKI

(or. 1391 Jaroslavicze, 1399 Jaroslawicz, 1400 Jaroslauice, Jaroslawywicze!, Jaroslawecz, 1401 Jaroslawky, 1430 Jarosławki Parve, 1497 Jarosław!, 1530 [Yaroslawki] 5 km na SW od Książa.

1. 1416 n. pow. kośc. (WR 3 nr 610); 1563 par. Wieszczyczyn (ASK I 4, 202).

2. 1416 Przybysław (→ p. 3C), Mikołaj [który?] (→ p. 3B), Janusz (→ p. 3D) i Święchna (→ p. 3H), wszyscy z J. rozgraniczają J. z Rusocinem Paszka Chrząstowskiego i z wsią Międzyborze [częściowa? własn.] Dobrogosta [z Włościejewek, kaszt.] gieckiego (KoścZ 4, 151); 1416 Jan Jarosławski [który?] (→ p. 3B) [może ident. z Januszem? → p. 3D] rozgranicza [swą cz.] J. z Rusocinem Paszka Chrząstowskiego (BR 628 nr 71); 1417 Janusz Jarosławski (→ p. 3D) rozgranicza [swą cz.] J. z Rusocinem Paszka Chrząstowskiego (KoścZ 4, 271v).

1428 droga królewska [Śrem – Książ – Kalisz?] biegnie przez role J. (→ p. 3F: Miczek).

Ok. 1450 jez. Dąbrówno (Dambrowno)1Pominięto w naszym Słowniku cz. I hasło Dąbrówno jez., dlatego cytujemy tu wszystkie wzmianki dot. tego jeziora [obecnie Jez. Jarosławieckie] → p. 3H.

1519 Jan Jarosławski [Włostowski, → p. 3G] pozywa Zachariasza Jarosławskiego (→ p. 3I) o to, że mu zabrał ryby wartości 3 grz. z jez. Dąbrówno (Dambrowno) nal. do jego cz. J. (KoścZ 23, 106v); 1520 J. graniczy z wsiami Olsze i Konarskie; droga do wsi Zawory; jez. [Dąbrówno] we wsi J.: Włostowski otrzymuje tonie niewodowe, a Jan i Zachariasz Jarosławscy pozostałe tonie; obie strony mają się dzielić rybami; lasy w J.: zarośla “merica sive indago”, zarośla (indago) Grabowiec, zarośla Krzyżewa Miedza, smug Czernilec → p. 3G (KoścZ 24, 98v); 1523 zamiana ról w J. → p. 3G; Jan Jarosławski zw. Włostowskim daje Wawrz. Pogorzelskiemu role: 1) płosę zw. Dział biegnącą od drogi idącej do stawu Grabowiec do gran. wsi Konarskie i 2) kwartę roli biegnącą od sadu Pogorzelskiego do gran. wsi Konarskie (tę kwartę roli przecina droga do Książa) oraz 2 łąki: 1) nad jez. [Dąbrówno] i 2) przy folw. Pogorzelskiego; w zamian Pogorzelski daje Włostowskiemu role: 1) płosę zw. Dział albo Śródpólka biegnącą do stawu Grabowiec nal. do Pogorzelskiego i 2) kwartę roli biegnącą do gran. wsi Międzyborze oraz 2 łąki: 1) od sadu zw. Ksiąski do gran. wsi Konarskie i 2) łąkę nal. niegdyś do Zachariasza Jarosławskiego, leżącą k. grobli dawniej tam istniejącego stawu (KoścZ 19, 103).

3. Własn. drobnej szlachty. A. Najwcześniejsi posiadacze J. o nieznanej przynależności rodowej, 1391-1401; B. Posiadacze J. h. Nowina, 1391-1429; w tym punkcie umieszczono też wszystkie przekazy o Janach i Mikołajach, których nie udało się połączyć z konkretnymi osobami; C. Jakub i jego sukcesorzy, 1394-1429; D. Janusz i jego sukcesorzy, 1411-37; E. Posiadacze J. o imieniu lub przydomku Samson 1409-50; F. Inni posiadacze J. (nie udało się ustalić ich pokrewieństw), 1416-43; G. Włostowscy w J., 1437, 1496-1523; H. Jan i Bartosz z J. 1443-82; I. Inni posiadacze części w J. w 2. połowie XV w. i na pocz. XVI w., 1462-1530; J. Źródła przekrojowe o J., 1510-81; kmiecie z J., 1428.

3A. 1391 Chociemir z J. przegrywa proces z Filipem i Mikołajem z J. (→ p. 3B) o 6 grz.; sąd przysądza im wwiązanie w siano, zboże i 15 sk. gotówki u Ciecirada [w Chwałkowie k. Środy, pow. pyzdr.] (Lek. 2 nr 1434); 1391 tenże z Kokalewa przegrywa proces z Piotrem (→ niżej).

1391-1401 Piotr (Piotrek) Jarosławski z J. (WR 3 nr 84, 107, 180): 1391 tenże wygrywa proces z Chociemirem z Kokalewa; sąd przysądza mu wwiązanie w jego dziedzinę [w J.?] (Lek. 2 nr 1441); 1399 tenże w sporze z Janem (→ p. 3B) dowodzi, że nie gonił Tomisława2Zapewne nie jest on ident. z Tomisławem z J. występującym w 1429 (→ p. 3F). KR 4, 40, wymienia Tomisława Jarosławskiego w 1413; cytowana zapiska mówi jednak o Tomisławie Unanezskim z Unięcic [obecnie Chumiętki], ani go nie przezywał (WR 3 nr 140).

1394 Zadora ręczy Jarosławskim, że zostanie zapłacona kara 8 sk. [przez kogo?] (Lek. 2 nr 1678).

1394 Andrzej z J. (→ niżej: Michał).

1394-1403 Michał Jarosławski z J. (Lek. 2 nr 1705, 1713; WR 2 nr 227; WR 3 nr 16, 24): 1391-1401 tenże w sporach z Jakuszem z J. (→ p. 3C; Lek. 2 nr 2444; WR 3 nr 137; ZSW nr 211); 1394 tenże w sporze z Andrzejem z J. o rany (WR 3 nr 4); 1401 tenże ojcem Jana [którego?3Jeżeli tym synem był Jan h. Nowina (→ p. 3B), to automatycznie Michał należałby też do tego rodu. ] (WR 3 nr 167).

1401 Jan s. Michała (→ wyżej).

3B. 1391 Filip i Mikołaj4Z przytoczonych niżej źródeł wynika, że był to Mikołaj h. Nowina ze swym szwagrem Filipem z J. (Lek. 2 nr 1413, 1434; por. → p. 3A: Chociemir).

1391-1406 Filip Jarosławski z J. [mąż Stanisławy h. Nowina, siostry Jana, a może również Mikołaja i Stojsława] (WR 3 nr 82, 161, 242, 269, 326): 1400 tenże w sporze z Jakuszem z J. o 1 grz. (Lek. 2 nr 2637); 1400 tenże pozwany z J.; jego ż. Stanisława zeznaje, że dziedzina w J. jest jej ojcowizną, a mąż jej w J. nic nie posiada (Lek. 2 nr 2647); 1407 Stachna [ż. Filipa] w sporze ze swym bratem Janem w sprawie zastawu [gdzie?], jego wyclenia i spłacenia (KoścZ 3, 46v).

1391-1406 Mik. Jarosławski5W dwóch kolejnych akapitach przytoczono tu wszystkie przekazy o Mikołajach z J. w l. 1391-1428. Przekazy cytowane w pierwszym akapicie (l. 1391-1406) dot. zapewne w całości Mikołaja h. Nowina; zapisek przytoczonych w drugim akapicie (z l. 1407-28) nie udało się rozdzielić na poszczególne osoby. Wchodzą tu w grę oprócz wspomn. Nowińczyka: Mikołaj s. Stojsława, a więc też h. Nowina (→ p. 3B), Mikołaj zapewne s. Janusza (→ p. 3D), Mik. Samson (o ile byłby wymieniony bez swego przydomka, → p. 3E) oraz Miczek, który też występował pod imieniem Mikołaj (→ p. 3F) z J. (Lek. 2 nr 1413, 1434, 1713; WR 2 nr 165, 227; WR 3 nr 5, 16, 190, 293, 298, 326, 327): 1404 tenże w sporach z Janem z J. [h. Nowina?] dowodzi przy pomocy świadków, że mu nie ukradł żelaznych przedmiotów i nie spowodował pożaru (WR 3 nr 235, 236); 1406 tenże wraz z Stojsławem z J., obaj h. Nowina, dowodzą w trzeciej parze [tzn. jako przedstawiciele rodu obcego] szlachectwa Ninoty Gałęskiego h. Wężyk (ZSW nr 1074; MHP nr 74).

1407-28 Mik. Jarosławski [który?] (WR 2 nr 347; WR 3 nr 358, 394, 553, 556, 571, 711, 760, 806a, 904, 1417; KoścZ 8, 23; KoścZ 9 k. 12, 27v, 103): 1409 Mikołaj z J. pozwany przez Stojsława Jarosławskiego o 26 grz. i przez Jakuba Samsona z J. o 50 grz. [jako odszkodowanie] za pożar (KoścZ 3, 117v); 1416 Mik. Jarosławski → p. 2; 1416 Mikołaj z J. pozwany o to, że napadł na dziedzinę Jana z J. [którego?] i nieprawnie (gwałtem) usypał 3 kopce (WR 3 nr 620); 1421 Mik. Jarosławski pozwany przez Mik. Samsona ze wsi Olsze (→ p. 3E; WR 3 nr 903); 1422-23 Mik. Jarosławski w sporze ze Święchną z J. [z domu?] albo ze Zgirzyc [po wyjściu za mąż?] dowodzi przy pomocy świadków, że pożyczył Święchnie 9 grz. na zastaw [roli?] w J., a ona dowodzi, że zwróciła Mikołajowi 6 grz. (WR 3 nr 946, 1216); 1423 Mik. Jarosławski dowodzi, że nie zabierał bydła Stojsławowi z J. (WR 3 nr 1011); 1427 Mikołaj z J. w sporze z Janem s. Filipa z J. (→ p. 3D; WR 3 nr 1186); 1428 Mikołaj z J. w sporze z Mikołajem posiadaczem zastawu w J. [tzn. zapewne Mik. Pruskim (→ p. 3F)] (KoścZ 9, 84).

1394-1439 Stojsław Jarosławski z J. (Lek. 2 nr 1713; WR 2 nr 241 – tu błędnie Toslaw!, 410; WR 3 nr 16, 161, 164, 165, 242, 358, 373, 480, 576, 592, 598, 623, 700, 761, 804, 806a, 892, 903, 970, 1011, 1038, 1061, 1109, 1216, 1226, 1272, 1298, 1348, 1416, 1417; WR 4 nr 254 – tu błędnie Stanislaus!): 1400 tenże pozwany przez Jakusza Jarosławskiego (→ p. 3C) o 1 grz. poręki (Lek. 2 nr 2634); 1406 tenże h. Nowina (→ wyżej: Mikołaj); 1409 tenże w sporze z Mikołajem z J. [którym?] (→ wyżej); 1428 tenże z s. Pawłem (Paszkiem) w sporze z Formozą z Niałka Wielkiego, niegdyś Jarosławską i [jej s.] Kasprem (→ p. 3F; WR 3 nr 1360; KoścZ 9 k. 75v, 103, 116v, 126); 1428 Jadwiga [z domu] Podrzecka ż. Stojsława w sporze z Januszem Podrzeckim o swój posag: Janusz oddala jej roszczenia do 11 grz., a ona kwituje go z odbioru 20 grz., nie ujeżdżonego źrebaka wartości 3 grz., zboża i bydła wartości 10 grz. (KoścZ 9, 97v – 2 zapiski); 1429 tenże w sporze z Miczkową z J. (→ p. 3F; KoścZ 9, 198v); 1429 tenże w sporze z Michałem z J. i Piotrem z J. (KoścZ 9 k. 216, 238v); 1430 tenże może bratem Piotra z J. (→ p. 3F).

1423-24 Mikołaj s. Stojsława z J. (WR 3 nr 1023, 1216); nie udało się wydzielić in. transakcji tegoż Mikołaja (→ p. 3B: 1407-28 Mikołaj z J. [który?]).

1425-28 Paweł (Paszek) s. Stojsława z J. (WR 3 nr 1129, 1162, 1178; KoścZ 9 k. 13A, 46v, 232v, 238v, 245, 253v): 1426, 1428 tenże [może jako rządca w dobrach Osieczna?] wezwany przez Borka z Osiecznej zeznaje, kto dokonał szkód w zapustach Borka (WR 3 nr 1153, 1158, 1328); 1428 tenże pozwany przez Formozę z Niałka Wielkiego niegdyś Jarosławską o zabójstwo jej męża (→ p. 3F).

1434 Grzegorz6Był jeszcze jeden Grzegorz w J. (→ p. 3E). Nie można wykluczyć, że niektóre przytoczone tam wzmianki źródłowe odnoszą się do Grzegorza s. Pawła s. Pawła z J. kupuje od swych ciotek Więcoszki, Agnieszki i Elżbiety, sióstr Pawła, cz. J. (PG 1, 52v).

1399-1408 Jan Jarosławski z J.7W dwóch kolejnych akapitach przytoczono tu wszystkie przekazy o Janach z J. Pierwszy akapit (l. 1399-1408) dot. zapewne Jana h. Nowina; zapisek przytoczonych w drugim akapicie (l. 1409-29) nie udało się rozdzielić na poszczególne osoby; mogli to być poza Janem h. Nowina: Jan s. Janusza i Jan s. Filipa (→ p. 3D) oraz Jan Samson (→ p. 3E) i Jan Binicz (→ p. 3F), o ile występowaliby bez swoich przydomków. Por. też Jana s. Michała (→ przyp. 3) (WR 2 nr 227; WR 3 nr 242, 293, 298, 327, 358; WR 4 nr 130): 1399 Jan z J. w sporze z Piotrem z J. (→ p. 3A); 1400 tenże w sporze z Jakubem z J. (→ p. 3C) o konia i o potwarz (Lek. 2 nr 2627); 1404 tenże wygrywa spór z Filipem [z J.?] i [jego?] siostrą Klichowską [z Klichowa k. Żerkowa, pow. kal.]; na mocy wyroku mają oni oddać Janowi zastaw w J., gdy otrzymają [od niego] 6 grz. (KoścZ 2, 92v); 1407 tenże w sporze z siostrą swą Stanisławą (→ p. 3B: Filip); 1407 tenże w sporze z Mac. Tłuczymostem [z Klichowa]8Por. kontakty Jarosławskich z posiadaczami Klichowa w l. 1479 i 1506, → p. 3I o 5 grz. posagu siostry [Stanisławy?] (WR 3 nr 359); 1408 Jan Jarosławski i Pietrasz Orzeszkowski [z Orzeszkowa, pow. pyzdr.] obaj h. Nowina, dowodzą szlachectwa Frącka Sieńskiego; zeznają w drugiej parze [a więc jako krewni z rodu jego matki] (ZSW nr 1299; MHP nr 90).

1409-29 Jan Jarosławski z J. [który?] (WR 2 nr 347; WR 3 nr 408, 419, 434, 445, 524, 570, 571, 602, 610, 618, 629, 646, 673, 695, 713a, 718, 762, 804, 903, 933, 1061, 1132, 1263, 1276; WR 4 nr 353; ZSK nr 123; KoścZ 9 k. 11v, 18, 22, 34v, 178, 187v, 202v, 230, 232): 1420 opat lub. ma stawić przed sądem Mik. Rybałę [niezident.], aby on zeznał, czy Jan Jarosławski zajął [zapowiedział? (inhibuit)] Małpino (KoścZ 6, 99v).

3C. 1394-1401, 1418 Jakub (Jakusz) Jarosławski z J. (WR 3 nr 5, 209): 1399-1401 tenże w sporach sąsiedzkich z Michałem (→ p. 3A), Janem (→ p. 3B) i Filipem (→ p. 3B; Lek. 2 nr 2444, 2627, 2634, 2637; ZSW nr 211; WR 3 nr 137); 1400-01 tenże pozwany przez Pielgrzyma z Konarskiego o rany (WR 3 nr 114; ZSW nr 204); 1401 tenże w sporze z [Dobrogostem z Włościejewek, kaszt.] gieckim, dowodzi swego szlachectwa [bez podania nazwy rodu i h.] (WR 3 nr 170; ZSW 215); 1418 tenże w sporze z Przybysławem Jarosławskim swym bratankiem: Przybysław zeznaje, że jest winien stryjowi 28 grz. [a następnie] dowodzi, że zapłacił mu za cz. dziedziny w J. 18 grz. szer. gr (WR 3 nr 684; KoścZ 4, 361v).

1400-29 Przybysław (Przybek, Przybak)9Nie mamy pewności, czy był jeden Przybysław, czy dwóch; jeżeli było dwóch, to bratankiem Jakuba był młodszy Przybysław. KR 4, 40, niesłusznie uważa Przybysława za bratanka Janusza (→ p. 3D), Jarosławski z J. (WR 1 nr 477, 1139; WR 2 nr 241, 244, 347, 410; WR 3 nr 298, 376, 444, 450, 532, 553, 711, 761, 830, 1263; KoścZ 4, 312; KoścZ 9 k. 113, 130v): 1413 tenże w sporze z Mik. Samsonem (→ p. 3E) o to, że Mikołaj napadł na jego dziedzinę i go poranił (PZ 5, 23v); 1416 tenże (→ p. 2); 1418 tenże w sporze ze stryjem Jakuszem (→ wyżej; WR 3 nr 684; KoścZ 4, 361v); 1427 tenże w sporze z Mikołajem z J. [którym?] dowodzi, że na swej łące zajął mu 11 szt. bydła i poniósł szkodę 3 grz. (WR 3 nr 1180, 1182); 1428-29 tenże ustępuje z J. na rzecz Pakosza: 1428 Pakosz na mocy dok. przysądnego posiada pr. bliższosci do cz. J., którą trzymał Przybysław; Przybak ma otrzymać w ciągu 8 tygodni 30 grz. od Pakosza, a następnie w ciągu 8 tygodni ma opuścić J., zachowuje jednak pr. do zebrania [w 1429 r.] zboża ozimego, które [w 1428 r.] zasiał; sąd unieważnia wszelkie dok. dot. dziedziny J., będące w posiadaniu Przybaka; 1429 Przybak płaci kary, ponieważ nie ustąpił z J.; 12 II woźny sąd. wwiązuje Pakosza w 2 części J., które poprzednio były zastawione Przybakowi; 11 III Przybek zeznaje, że zabrał swe ruchomości z J. i nie rości pretensji do pozostawionej słomy, siana i drewna; 12 V Przybak posiadacz zastawu w Rusocinie w sporze z Pakoszem z J. (KoścZ 9, r. 1428: k. 34v, 46v, 83v, 84, 114; 1429 r.: k. 148v, 157, 170v, 175v, 176, 185v, 198v, 215v, 216, 239); 1428-29 tenże Przybak w sporze z Janem Malechowskim [z Malechowa k. Śremu, obecnie Małachowo] (KoścZ 9 k. 131v, 215v); 1429 tenże Przybak z Rusocina w sporze z Michałem z J. (→p. 3F; KoścZ 9 k. 216, 238v).

1427-29 Pakosz Jarosławski, s. Jakuba (WR 4 nr 1052): 1427 tenże niegdyś z J. [przed odzyskaniem od Przybaka działu ojcowskiego w J.] (WR 2 nr 866); 1428-29 tenże odzyskuje cz. J. (→ wyżej: Przybysław); 1429 tenże w sporze z Michałem z J. (→ p. 3F; KoścZ 9 k. 198v, 253v).

3D. 1411 Janusz Jarosławski w sporze ze Stefanem Wilkowskim [z Wilkowa Niemieckiego w pow. wsch., obecnie Wilkowo Leszczyńskie] o 1/2 Sienna (KoścZ 3, 165); 1416-17 tenże → p. 2.

1411-27, 1437 Filip s. Janusza (KoścZ 3, 165; WR 1 nr 1151; WR 3 nr 991, 1061, 1109, 1179, 1186, 125610KR 4, 40, na podstawie tego przekazu uznał Filipa s. Janusza oraz samego Janusza za posiadaczy cz. Sienna, tymczasem Filip występuje tu tylko jako śwd. w sporze o Sienno, co nie daje podstaw do takiego wniosku. Wg KR 4, 42, ten sam Janusz w 1413 miał się procesować o Sienno z Małg. Woliszewską (KoścZ 4, 125v), 1299): 1415 tenże z [braćmi] Janem, Mikołajem i Krystynem (Krzczonem) w sporze z Katarzyną [niezident.] dowodzą, że pan Mikołaj [niezident.] dał im dobrowolnie dok. wienny, a następnie zgodził się, aby oni go “złomili” [unieważnili przez złamanie pieczęci] (WR 3 nr 536); 1437 tenże z s. Janem sprzedaje Janowi z Włostowa cz. J. (PG 1, 131v).

1411 Jan [s. Janusza] (WR 3 nr 536); 1416 [zapewne] tenże Jan11Nie udało się wydzielić in. transakcji tego Jana, → p. 3B: l. 1409-29 Jan [który?] → p. 2.

1415 Mikołaj12Nie udało się wydzielić in. transakcji tego Mikołaja, → p. 3B: l. 1407-28 Mikołaj [który?] [s. Janusza] (WR 3 nr 536).

1415-24 Krystyn (Krzczon) [s. Janusza] (WR 2 nr 978; WR 3 nr 536, 1061).

1416-37 Jan s. Filipa z J. pozywa Mikołaja z J. [którego?], ponieważ on napadł na dziedzinę Jana i nieprawnie usypał 3 kopce (WR 3 nr 620); 1427 tenże dowodzi, że ta dziedzina, o którą Mikołaj z J. [który?] pozywa jego ojca Filipa, nie należy do Filipa, lecz jest spadkiem Jana po jego matce [ż. Filipa] (WR 3 nr 1186); 1437 → wyżej: Filip.

3E. 1409 Jakub Samson z J. w sporze z Mikołajem z J. [którym?] o 50 grz. [tytułem odszkodowania za pożar] (KoścZ 3, 117v).

1411-30 Grzegorz Jarosławski (WR 2 nr 978; WR 3 nr 450, 592, 939, 1348; KoścZ 3, 170; KoścZ 9 k. 130v, 166v, 261): 1421 tenże bratem Mik. Samsona (WR 3 nr 903).

1413-18 Mik. Samson13Znamy wcześniejsze przekazy o Mik. Samsonie z l. 1400-07, ale bez podania miejscowości (WR 3 nr 114, 165, 253). KR 8, 30, bezpodstawnie wiąże go z J. już od 1400. W 1426 występuje Jan s. Mik. Samsona z Kadzynia (KoścZ 8, 228v) z J. (WR 3 nr 526, 552, 571, 700): 1413 tenże pozwany przez Przybysława z J. z powodu napadu na dziedzinę Przybysława i zadanie mu ran (PZ 5, 23v); 1421 tenże? Mik. Samson ze wsi Olsze dowodzi, że pożyczył Mikołajowi z J. [któremu?] 1 kopę gr pod zastaw 20 szt. bydła; jeżeli nie otrzyma zwrotu długu, zatrzyma zastaw na rok n. (WR 3 nr 903).

1436-50 Jan Samson z J. (KoścZ 11, 165): 1437 tenże bratankiem Lutogniewa Samsona z J. (KoścZ 11, 317v); 1450 za tego ręczy Przybek Oleski Tomaszowi Włostowskiemu s. Samsona na sumę 33 zł węg. (KoścZ 14, 114).

1437 Lutogniew Samek14Lutogniew Samson występował już w 1400 r., ale bez podania miejscowości (Lek. 2 nr 2473; WR 3 nr 114), procesował się o cz. Gorzyczek z J. w sporze z Janem Samsonem z J. i z Mikołajem ze wsi Olsze (KoścZ 11, 317v).

3F. 1416-43 Budziwoj15KR 4, 40, chyba błędnie utożsamiał go z Budziwojem z Bielewa i Jelenczewa (1391 99) Jarosławski z J. (WR 3 nr 570, 598, 695, 903, 952, 1061, 1485; KoścZ 9 k. 72v, 273v): 1430 tenże w sporach z Kasprem z Niałka (→ niżej: Formoza; KoścZ 9, 244v, tu jedyny raz nazwa: Jarosławki Małe!16Może określono tak jednorazowo cz. J., w której mieszkał Budziwoj. Nazwa ta i podział J. na Małe i Wielkie nie przyjęły się, 255, 270); 1443 tenże z Dziersławem17Tenże w 1450 kupił 4 ł. os. w Drzęczewie, a po jego śmierci jego ss. Jan i Leonard prowadzili spór ze Stan. Bylętą z Czerwonej Wsi (→ Czerwony Kościół; PG 4 k. 54v, 55; KoścZ 15, 273) [zapewne] bratankiem (nepos) z J. sprzedaje Janowi i Bartoszowi braciom z J. za 50 grz. cz. J. (PG 2, 56v).

1416-28 Miczek [zapewne Mikołaj18→ p. 3B: Mikołaj [który] i przyp. 5; WR 3 nr 1299, 1416] Jarosławski z J. (WR 3 nr 616, 700, 753, 912, 1129, 1298; KoścZ 9, 11v): 1427 tenże dowodzi, że nie kazał ukraść Stojsławowi (→ p. 3B) owiec i gęsi wartości 4 grz. (WR 3 nr 1416); 1428 tenże zobowiązuje się zastawić Mik. Pruskiemu 3 ł. opust. w J. za 15 grz. i 3 wiard. (w tym 6 grz. szer. gr); łany te mają być wymierzone przez mierniczych (mensuratores) i świadków ze szlachty, mają mieć po 22 zagony na każde staje; przez te łany biegnie droga królewska (KoścZ 9 k. 9, 35, 47, 98); 1428 tenże ma zapłacić 30 grz. kary umownej nałożonej przez starostę [gen. Wlkp.] (KoścZ 9 k. 98, 98v); 1429 Miczkowa w sporze ze Stojsławem z J. (KoścZ 9, 198v).

1416-32 Michał Jarosławski z J. (WR 3 nr 623, 946, 1061, 1216, 1272; KoścZ 10, 98): 1429-30 tenże w sporach z Przybkiem, Pakoszem i Stojsławem z J. (KoścZ 9 k. 198, 216, 238v, 253v).

1416-30 Piotr Jarosławski z J. (WR 2 nr 879; WR 3 nr 623, 1186, 1216; KoścZ 9 k. 228v, 265v, 274): 1422 tenże w sporze z Agnieszką [skąd?], teściową, dowodzi, że suknia, którą dostał wraz z żoną, należała do jej wyprawy a nie była pożyczona (WR 3 nr 928); 1429 tenże w sporze z Tomisławem z J. (KoścZ 9, 216); 1429-30 tenże w sporze z [bratem19Na takie pokrewieństwo może wskazywać pośrednio treść zapiski z 1430 r.: mówi się tam o bracie Piotra, a następnie wymienia Stojsława. Jeżeli byli oni braćmi, to Piotra trzeba zaliczyć do rodu Nowinów?] Stojsławem z J. (KoścZ 9 k. 238v, 254).

1416, 1422-23 Święchna z J.20W 1430 w drobnych procesach z Jarosławskimi występuje Świechna Oleska ze wsi Olsze (KoścZ 29 k. 228v, 261v). Może to ta sama osoba?: 1416 taż → p. 2; 1422-23 taż, raz nazwana Święchna ze Zgirzyc, pożyczyła od Mikołaja z J. [którego?] 9 grz. pod zastaw [roli?] w J.; z tego oddaje 6 grz. (WR 3 nr 946, 1216).

1418, 1428 Mac. Jarosławski z J. (WR 3 nr 672; KoścZ 9, 33).

1419-25 Jan Binia z J. (WR 2 nr 978; WR 3 nr 727, 878, 1073a, 1114).

1428 Formoza (Formozka) niegdyś [zapewne z domu] Jarosławska [matka Kaspra] z Nialka Wielkiego w sporze ze Stojsławem i jego s. Pawłem, który zabił męża Formozy (WR 3 nr 1360; KoścZ 9 k. 103, 126); 1428 Kasper Niałecki w imieniu matki podejmuje wspomn. spór, a Stojsław zeznaje, że Paweł u niego [w jego cz. J.?] nic nie posiada (KoścZ 9 k. 75v, 116v); 1428 tenże Kasper Jarosławski (KoścZ 9, 50); 1430 tenże w sporze z Budziwojem z J. (→ wyżej); 1432-33 Kasper niegdyś Jarosławski (WR 3 nr 1465; KoścZ 10, 158v).

1428 Mik. Pruski z J. (→ p. 3F: Miczek; KoścZ 9 k. 48, 84, tu określony jako zastawnik – obligator).

1429 Tomisław z J. (KoścZ 9, 216); 1430 Jurga Jarosławski (KoścZ 9, 255v); 1430 Stanisław z J. (KoścZ 9, 253v).

3G. 1437 Jan z Włostowa21Nie udało się wyśledzić, czy Włostowscy z J. występujący w l. 1496-1523 są potomkami Jana Włostowskiego z 1437, i którzy Jarosławscy znani z l. 1437-96 powinni wypełnić tę lukę zapisuje ż. Katarzynie po 25 grz. posagu i wiana na cz. J., którą nabył od Filipa i jego s. Jana (→ p. 3D; PG 1, 132).

1496 Jan Jarosławski zapisuje ż. Dorocie c. Piotra Chwałkowskiego [z Chwałkowa k. Książa] po 25 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. J. (PG 7, 96v); 1497 Jan Olbracht nadaje Janowi Włostowskiemu z J. dobra Stanisława i Małgorzaty w Chwałkowie i Jeziorku [obie wsie k. Książa] (MS 2 nr 895, tu błędnie Wloschowski! de Jarosław!); 1501 Jan Włostowski z J. z ż. Dorotą pozywa Macieja niegdyś Cłiaławskiego z J. o to, że mu zajął 6 koni i siekierę (KoścZ 18 k. 21v, 21v-22); 1513 Dorota ż. Jana Jarosławskiego pozywa Benedykta Chwałkowskiego o swą cz. po ojcu i matce w Chwałkowie albo o wypłatę 40 grz. posagu (KoścZ 18, 413); 1520 Jan Włostowski rozgranicza jez. [Dąbrówno], lasy i zarośla w J. z Zachariaszem [s. Macieja] i Janem [bratem Zachariasza?] Jarosławskimi → p. 2; 1523 Jan Jarosławski zw. Włostowski zamienia role i łąki z Wawrz. Pogorzelskim z J. → p. 2.

3H. Jan i Bartosz Jarosławscy kupują cz. J. za 50 grz. od Budziwoja i Dziersława (→ p. 3F; PG 2, 56v); 1446 Jan z J. zapisuje ż. Jadwidze po 22 grz. posagu i wiana na 1/2 swej cz. J. (PG 2, 153); [ok. 1450] Bartosz Jarosławski sprzedaje Mik. Szołdrskiemu pr. do cz. J. należącej do jego ż. Agnieszki oraz 1/2 toni niewodowej w jez. Dąbrówno (PG 6, 207v); 1465? tenże zapisuje ż. Marcie po 30 grz. posagu i wiana na 1/2 swych sum pieniężnych (PG 6, 208v); 1466 tenże dz. J. (ACC 45, 112); 1475 Małgorzata wd. po Bartoszu z J., dz. w Chwałkowie, sprzedaje Mikołajowi z Chwałkowa 1 ł. os. tamże za 20 grz. (PG 9, 30v).

1482 Jadwiga z J. wd. po Janie z J., a ż. Wojciecha z J., sprzedaje Mik. Kołackiemu [z Kołacina] swą oprawę na J., zapisaną przez zm. męża Jana za 44 grz. (PG 9, 168).

3I. 1462 Marcin Jarosławski sprzedaje Bartłomiejowi Grzybowskiemu [z Grzybowa k. Wrześni, pow. gnieźn.] swą cz. J. odziedziczoną po ojcu i matce (PG 6, 146v); 1467 Mikołaj z J. [ident. z Mik. Szołdrskim?, → p. 3H] brat Jana i Zygmunta z Szołdr daje tymże braciom cz. Chaław oraz sumy 250 zł, 10 zł, 18 grz. i in. (PG 6, 246); 1479 Andrzej Jarosławski sprzedaje Janowi Klichowskiemu 1 ł. opust. w Klichowie22→ p. 3B: 1407 oraz → niżej: 1506 [pow. kal.] (PG 9, 108v); 1482 Marcin Łęski z Łęgu Małego [obecnie Łążek] sprzedaje Mik. Kołackiemu [z Kołacina] cz. folw. w J. za 20 grz. (PG 9, 168); 1482 Jan i Wojciech23Nie wiadomo, czy 3 przekazy o Wojciechu z J. odnoszą się do jednej czy do 3 osób: 1482 Wojciech z Krajkowa w J., 1482 Jadwiga ż. Wojciecha z J. (→ p. 3H) i 1498 Piechna z Chełkowa wd. po Wojciechu z J. (ExpBel. nr 590) z Krajkowa sprzedają Stan. Ksiąskiemu [z Książa] folw. w J. (PG 9, 161).

1488 Mik. Kołacki [z Kołacina] cz. J. [którą nabył od Marcina Łęskiego → p. 3 i Jadwigi wd. po Janie → p. 3H] daje Małgorzacie z Kolnic c. zm. Piotra Chwalibogowskiego, [ż. Pawła Pachoty z Kolnic], a ona oddaje mu w zamian 1/2 Kolnic i 100 grz. (PG 10, 101); 1496 Małg. Kolnicka wd. po [Pawle] Pachocie Kolnickim sprzedaje Mac. Chaławskiemu swą cz. J. z cz. jez. [Dąbrówno] i 2 stawami rybnymi; cz. jeziora i 2 stawy Małgorzata kupiła poprzednio od Mik. Kołaczkowskiego za 30 grz. (PG 7, 113); 1501 Mac. niegdyś Chaławski w J. → p. 3G.

1494 Wincenty z J. kupuje od księdza Mikołaja ze Skoraczewa cz. J. za 100 kóp gr (PG 11, 55v); 1501 Stan. Biernat niegdyś dz. wsi Grzybowo-Wodki [pow. gnieźn.] dziedziczy po zm. bracie Wincentym cz. J. z cz. jeziora oraz folw. o wyraźnych gran. oznaczonych kopcami (allodium circum limitatum alias okopczony24Te określenia świadczą chyba o tym, że folw. stanowił osobną całość i jego role nie były rozrzucone w 3 polach trójpolówki wiejskiej) i sprzedaje te dobra: cz. J. Annie Jarosławskiej ż. Mac. Chaławskiego za 30 grz., a folw. w J. Tomaszowi Sławieńskiemu za 100 grz. w półgr; Wincenty uzyskał cz. J. za jakieś należności (perlucratus est) od Jana [którego?] Jarosławskiego, a folw. kupił od Mik. Ksiąskiego (PG 12 k. 168, 168v); 1501 Tomasz Sławieński daje swej siostrze Annie Sławieńskiej swoje dobra po ojcu i matce oraz 2 części w J. kupione za 60 grz. od Barbary z J. ż. opatrzonego Jana mieszcz. z Będzina oraz za 30 grz. od Małgorzaty wd. po Pachocie Kolnickim (PG 12, 165v).

1506 Elżbieta Kamieńska wd. po Janie Jarosławskim sprzedaje in. Janowi Jarosławskiemu części w Kamieniu, Klichowie i Zugówkach [wsie k. Żerkowa, pow. kal., → wyżej: 1479] za 38 grz. (PG 13, 89).

1516 Zachariasz Jarosławski [s. zm. Mac. Chaławskiego, → p. 3G, → p. 3I] zapisuje ż. Kat. Siekierzeckiej po 40 grz. posagu i wiana na cz. J. (PG 15, 74v); 1519-23 tenże → p. 2; 1523 tenże z bratem Piotrem, w towarzystwie wuja Tomasza Sławieńskiego prep. koleg. w Ostrorogu, dają swoje części J. Wawrz. Pasikoniowi Pogorzelskiemu [z Pogorzeli, pow. pyzdr.], a otrzymują w zamian cz. wsi Psarskie w pow. kośc. (PG 15, 508).

1520 Jan Jarosławski [brat Zachariasza?] → p. 2; 1522 tenże sprzedaje swą cz. J. za 150 grz. Janowi Rozdrażewskiemu kaszt. kam. (PG 15, 438v).

3J. 1510 w J. 3 panów; [każdy z nich ma] tylko folw.; łanów [kmiecych] nie ma (LBP 107); 1563 pobór: w J. [tylko] folwarki Pogorzelskiego i Włościejewskich25W 2. połowie XVI w. J. należały do klucza Włościejewki; w 1598 Andrzej Brodowski sprzedał cały klucz wraz z J. Mik. Bieganowskiemu (PG 23, 903) (ASK I 4, 202); 1580-81 [wsi J. w rejestrze nie wymieniono] (ŹD).

1428 kmiecie z J.: Andrzej poddany Stojsława, Agnieszka pobita przez Przybaka Jarosławskiego (KoścZ 9 k. 49, 130v).

5. 1510 pleb. z Wieszczyczyna pobiera dzies. z 3 folwarków w J. (LBP 107).

6. 1470 J[an?] niegdyś Jarosławski z Białego Jeziora [obecnie Białcz Stary] z ż. Heleną (KoścZ 15, 509); 1485 Maciej s. Pawła niegdyś Jarosławskiego ma dwór w Białym Jeziorze (KoścG 3, 25).

Uwaga: KR 4, zaliczył do rodu Nowinów wszystkich posiadaczy J. z wyjątkiem grupy osób używających przydomka Samson. Posiadane przez nas źródła nie pozwalają na jednoznaczne przesądzenie tej sprawy.

KR 4, 40, włączył do posiadaczy J.: Jarosława (którego próbował identyfikować z Jarosławem z Bodzyniewa) oraz rodzeństwo: Pielgrzyma, Jana i Zofię, których wspomn. Jarosław spłacił w 1401. Jednej z cytowanych wzmianek o Jarosławie nie udało się odszukać, a Pielgrzym z rodzeństwem pochodził raczej z Jarosławca k. Środy w pow. pyzdr.

Zapiski o Janach, Mikołajach i Stanisławach przytoczone w haśle J. mogą niekiedy dotyczyć osób o tych imionach z wspomn. Jarosławca; lakoniczne wzmianki można było podzielić między te hasła tylko hipotetycznie. Drobna szlachta z J. była spokrewniona z podobną szlachtą w sąsiedniej wsi Olsze: w obu wsiach powtarzają się takie same imiona, a nawet te same osoby.

1 Pominięto w naszym Słowniku cz. I hasło Dąbrówno jez., dlatego cytujemy tu wszystkie wzmianki dot. tego jeziora.

2 Zapewne nie jest on ident. z Tomisławem z J. występującym w 1429 (→ p. 3F). KR 4, 40, wymienia Tomisława Jarosławskiego w 1413; cytowana zapiska mówi jednak o Tomisławie Unanezskim z Unięcic [obecnie Chumiętki].

3 Jeżeli tym synem był Jan h. Nowina (→ p. 3B), to automatycznie Michał należałby też do tego rodu.

4 Z przytoczonych niżej źródeł wynika, że był to Mikołaj h. Nowina ze swym szwagrem Filipem.

5 W dwóch kolejnych akapitach przytoczono tu wszystkie przekazy o Mikołajach z J. w l. 1391-1428. Przekazy cytowane w pierwszym akapicie (l. 1391-1406) dot. zapewne w całości Mikołaja h. Nowina; zapisek przytoczonych w drugim akapicie (z l. 1407-28) nie udało się rozdzielić na poszczególne osoby. Wchodzą tu w grę oprócz wspomn. Nowińczyka: Mikołaj s. Stojsława, a więc też h. Nowina (→ p. 3B), Mikołaj zapewne s. Janusza (→ p. 3D), Mik. Samson (o ile byłby wymieniony bez swego przydomka, → p. 3E) oraz Miczek, który też występował pod imieniem Mikołaj (→ p. 3F).

6 Był jeszcze jeden Grzegorz w J. (→ p. 3E). Nie można wykluczyć, że niektóre przytoczone tam wzmianki źródłowe odnoszą się do Grzegorza s. Pawła.

7 W dwóch kolejnych akapitach przytoczono tu wszystkie przekazy o Janach z J. Pierwszy akapit (l. 1399-1408) dot. zapewne Jana h. Nowina; zapisek przytoczonych w drugim akapicie (l. 1409-29) nie udało się rozdzielić na poszczególne osoby; mogli to być poza Janem h. Nowina: Jan s. Janusza i Jan s. Filipa (→ p. 3D) oraz Jan Samson (→ p. 3E) i Jan Binicz (→ p. 3F), o ile występowaliby bez swoich przydomków. Por. też Jana s. Michała (→ przyp. 3).

8 Por. kontakty Jarosławskich z posiadaczami Klichowa w l. 1479 i 1506, → p. 3I.

9 Nie mamy pewności, czy był jeden Przybysław, czy dwóch; jeżeli było dwóch, to bratankiem Jakuba był młodszy Przybysław. KR 4, 40, niesłusznie uważa Przybysława za bratanka Janusza (→ p. 3D).

10 KR 4, 40, na podstawie tego przekazu uznał Filipa s. Janusza oraz samego Janusza za posiadaczy cz. Sienna, tymczasem Filip występuje tu tylko jako śwd. w sporze o Sienno, co nie daje podstaw do takiego wniosku. Wg KR 4, 42, ten sam Janusz w 1413 miał się procesować o Sienno z Małg. Woliszewską (KoścZ 4, 125v).

11 Nie udało się wydzielić in. transakcji tego Jana, → p. 3B: l. 1409-29 Jan [który?].

12 Nie udało się wydzielić in. transakcji tego Mikołaja, → p. 3B: l. 1407-28 Mikołaj [który?].

13 Znamy wcześniejsze przekazy o Mik. Samsonie z l. 1400-07, ale bez podania miejscowości (WR 3 nr 114, 165, 253). KR 8, 30, bezpodstawnie wiąże go z J. już od 1400. W 1426 występuje Jan s. Mik. Samsona z Kadzynia (KoścZ 8, 228v).

14 Lutogniew Samson występował już w 1400 r., ale bez podania miejscowości (Lek. 2 nr 2473; WR 3 nr 114), procesował się o cz. Gorzyczek.

15 KR 4, 40, chyba błędnie utożsamiał go z Budziwojem z Bielewa i Jelenczewa (1391 99).

16 Może określono tak jednorazowo cz. J., w której mieszkał Budziwoj. Nazwa ta i podział J. na Małe i Wielkie nie przyjęły się.

17 Tenże w 1450 kupił 4 ł. os. w Drzęczewie, a po jego śmierci jego ss. Jan i Leonard prowadzili spór ze Stan. Bylętą z Czerwonej Wsi (→ Czerwony Kościół; PG 4 k. 54v, 55; KoścZ 15, 273).

18 → p. 3B: Mikołaj [który] i przyp. 5.

19 Na takie pokrewieństwo może wskazywać pośrednio treść zapiski z 1430 r.: mówi się tam o bracie Piotra, a następnie wymienia Stojsława. Jeżeli byli oni braćmi, to Piotra trzeba zaliczyć do rodu Nowinów.

20 W 1430 w drobnych procesach z Jarosławskimi występuje Świechna Oleska ze wsi Olsze (KoścZ 29 k. 228v, 261v). Może to ta sama osoba?

21 Nie udało się wyśledzić, czy Włostowscy z J. występujący w l. 1496-1523 są potomkami Jana Włostowskiego z 1437, i którzy Jarosławscy znani z l. 1437-96 powinni wypełnić tę lukę.

22 → p. 3B: 1407 oraz → niżej: 1506.

23 Nie wiadomo, czy 3 przekazy o Wojciechu z J. odnoszą się do jednej czy do 3 osób: 1482 Wojciech z Krajkowa w J., 1482 Jadwiga ż. Wojciecha z J. (→ p. 3H) i 1498 Piechna z Chełkowa wd. po Wojciechu z J. (ExpBel. nr 590).

24 Te określenia świadczą chyba o tym, że folw. stanowił osobną całość i jego role nie były rozrzucone w 3 polach trójpolówki wiejskiej.

25 W 2. połowie XVI w. J. należały do klucza Włościejewki; w 1598 Andrzej Brodowski sprzedał cały klucz wraz z J. Mik. Bieganowskiemu (PG 23, 903).