KACZLIN

(1388 or. Caczino, 1398 [Caczlino], 1402 [Kaczilino], 1426 or. Kaczlyno, 1445 Caczlino, 1497 Caschlyno) 4 km na E od Sierakowa.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 84); 1508 n. par. Lutomie [obecnie Lutom] (ASK I 3, 11).

2. 1388 mł. w C. p. 3.

1563 Tomasz Wierzchaczewski oraz Wawrzyniec, Melchior, Serafin i Erazm Kaczlińscy dzielą bory i lasy w K.; wymieniono gran. z m. Sierakowem i z wsiami Bukowiec, Rzyżyn [obecnie Ryżyn], Lutomie, Sitowiec oraz z jez. Godziszewo; drogi: sierakowska i drożysko do Rzyżyna; obiekty fizjograficzne: Lesionki, Lisieńce albo Łysience (ku Lyssyenczom), Rudnik, “Wyelkye Trzezagowo”, Bielawa, Miecisko, Przysiek, Ostrowek, “Kawel Karlowski”, “Kawel Jackowski”, łoziska (łożyska?; PG 107, 938v-940v).

3. Własn. szlach. 1388 sąd ziemski przysądza Mikołajowi z Szarokoźla i jego stryjnie [?, celownik: patrue1W 1393 w Szarokoźlu k. Ostroroga [obecnie tamże tylko wieś Koźle] występowała m. in. Przybysława i jej bratanek (filiaster) Mikołaj (Lek. 1 nr 1703). Może to do niej odnosi się określenie “patrua”] w sporze z Anną Grabską2Może to Anna Grobska z → Grobi k. Sierakowa? In. wzmianek o Annie i jej s. Abrahamie brak i jej s. Abrahamem mł. w C. na 8 lat, ponieważ dz. tego mł. [Mroczek Kaczliński?] jest małol. (Lek. 1 nr 397).

1398-1426 Mroczek Kaczliński (WR 1 nr 401, 555, 601, 655, 971): 1398 tenże w sporze z Przybigniewem Biezdrowskim (Lek. 1 nr 2762); 1402 tenże zeznaje, że wda [pozn.? Sędziwój Świdwa z Szamotuł?] ręczył Bodzęcie z Jardanowic [obecnie Wiardunki] za niego na sumę 10 grz. zakładu (WR 1 nr 529); 1426 Grzegorz z Golcza [obecnie Gulcz] i Czema z Bielewa ręczyli Mroczkowi z K. za Soczewkę sołtysa z Białcza; obecnie poręczycielem Soczewki ma być Sędziwój z Mylina (PZ 9, 2v).

1436-57 Marcin Kaczliński [s. Mroczka?] h. Leszczyc: 1436 tenże śwd. (WR 1 nr 1579); 1445 tenże zapisuje ż. Elżbiecie po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w C. (PG 2, 84); 1456 Elżbieta ż. Marcina z K. 1/3 swego posagu wynoszącego 70 grz., tzn. 24 grz. i 16 sk., przeznacza na fundację altarii w Rożnowie; Marcin i jego następcy mają płacić od tej sumy 2 grz. czynszu plebanowi w Rożnowie (a później altaryście tamże; PG 5, 42); 1457 tenże Marcin z K. oraz Bronisz Grobski, obaj h. Leszczyc, zeznają, że ten sam h. miała matka Stan. Brodziszewskiego (Koz.Nieznane nr 51a; KcG 2, 2v-3).

1499 wieś C. zalega z podatkiem (PG 62, 11v).

1497-1508, 1525 Stan. Kaczliński [s. Marcina]: 1497 tenże w imieniu matki Katarzyny i braci niedz. Mikołaja, Janka i Jerzego zobowiązuje się dać Mik. Sławieńskiemu [ze Sławna k. Czarnkowa] 1 ł. roli w K. z zastrz. pr. odkupu za 9 grz. (ExpBel. nr 4); 1501 tenże zapisuje ż. Małg. Lubaskiej, c. Jarosława Lubaskiego po 70 grz. posagu i wiana na wsi C., na folw. i dworze oraz na połowach stawów, lasów, borów, jezior i na 1 1/2 młyna (PG 12, 162v); 1501 tenże z braćmi Mikołajem, Janem, Jerzym oraz z matką Katarzyną Kaczlińską wd. po Marcinie Kaczlińskim dają Mac. Gościejewskiemu dz. Gaci czynsz roczny 3 wiard. zapisany na wsi K. (1/2 K. należy do braci, 1/2 stanowi oprawę ich matki) [tytułem posagu] ich siostry Heleny ż. wspomn. Macieja (PG 12, 165; por. też PG 12, 164v); 1502 [siostry Lubaskie:] Małg. Stanisławowa Kaczlińska, Kat. Andrzejowa Wargowska i Dorota Wojciechowa Bylińska sprzedają z zastrz. pr. odkupu Mik. Sławieńskiemu [ze Sławna k. Czarnkowa] swój majątek po matce tzn. 1/3 wsi Górka [k. Czarnkowa] (PG 12, 183v); 1506-08 te same siostry posiadają wspomn. Górkę (PG 13, 80; PG 14, 33); 1525 → niżej: transakcje Jerzego.

1500 Jan Kaczliński [brat Stanisława] z ż. Małg. Białecką [z Białcza] pozywają Jana Watę Gorzyckiego z powodu poręki (PG 62 k. 75, 75v, 105, 105v); 1510 Małg. Białecka ż. Jana Kaczlińskiego, zeznaje, że bracia niedz. Jerzy, Sianisław, Mikołaj i Marcin [Ostrorogowie] z Lwówka spłacili 20 grz., które były zapisane na Nadolnym Młynie w Mościejewie; mł. ten Lwowscy niegdyś sprzedali z zastrz. pr. odkupu Jakubowi Białeckiemu ojcu Małgorzaty (PG 66, 275v): 1514 taż, 1543 taż wd. po Janie Kaczlińskim w Białczu (PG 69, 496v; PG 18, 27v).

1501 Mik. Kaczliński [s. Marcina] nabywa z zastrz. pr. odkupu od Mik. Sławieńskiego [ze Sławna k. Czarnkowa] 4 ł. os. w Lutomiu Małym za 30 grz. u 1 kopę półgr (PG 12, 162v).

1508 Jadwiga c. Marcina Kaczlińskiego [bratanica Stanisława] żoną Mik. Sławieńskiego [ze Sławna k. Czarnkowa] (PG 13, 139).

1511 Jerzy Kaczliński [brat Stanisława] stryjem Katarzyny [z Objezierza] ż. Jana Wielżyńskiego (PG 14, 128v); 1512 tenże dz. → Gaci [k. Skoków] (ACC 88, 338v); 1513 tenże sprzedał Mik. Grabieńskiemu wieś Gać na wieczność oraz wieś Sławicę [k. Skoków] z zastrz. pr. odkupu (PG 14, 223v); 1513 tenże kupuje od swych sióstr Barbary, Katarzyny i Doroty ich części po ojcu i matce w C. za 150 grz. (PG 14, 224); 1513 tenże zapisuje ż. Klarze c. Mac. Gościejewskiego z Gaci po 150 grz. posagu i wiana na cz. C. (PG 14, 224);

1522-23 tenże bierze udział w sporze o obsadzenie parafii w → Lutomiu (ACC 97, 99); 1522 tenże wraz z Dobrogostem Jezierskim [z Jezior Wielkich k. Kórnika, pow. pyzdr.] pozostaje na straży zamku w Wieleniu (MS 4/2 nr 13286); 1525 tenże od brata Stanisława Kaczlińskiego kupuje cz. Kaczlina, którą Stanisław odziedziczył po zm. bracie Mikołaju (PG 16, 69v).

1563 posiadacze K. → p. 2.

1508 pobór z 8 ł. (ASK I 3, 11); 1563 pobór z 4 ł. i karczmy (ASK I 5, 226); 1577 Jakub Targowski płaci pobór z K. (ASK I 5, 691); 1580 Jakub Rokossowski płaci pobór: 3 ł., 6 zagr., pastuch z 30 owcami, nieduża rola (modicus ager) karczmarska (ŹD 20).

5. 1564 dzies. z C. należy do uposażenia klucza pozn. dóbr bpa pozn. (IBP 301).

1 W 1393 w Szarokoźlu k. Ostroroga [obecnie tamże tylko wieś Koźle] występowała m. in. Przybysława i jej bratanek (filiaster) Mikołaj (Lek. 1 nr 1703). Może to do niej odnosi się określenie “patrua”.

2 Może to Anna Grobska z → Grobi k. Sierakowa? In. wzmianek o Annie i jej s. Abrahamie brak.