1386 or. Kopaszicze (Lek. 1 nr 54), 1390 Copassewo (Lek. 1 nr 786), 1393 Kopaszewo (Lek. 1 nr 1650), 1398 Kopasszewo (Lek. 2 nr 2075), 1398 Kopaszev (Lek. 1 nr 2587), 1398 Copaczo[wo] (Lek. 1 nr 2655), 1399 Kopaschevo (Lek. 2 nr 2281), 1399 Kopaszchevo (Lek. 2 nr 2313), 1400 Copasszewo (Lek. 2 nr 2534), 1400 Copaszewo (KP nr 112), 1429 Kopaschcze? (KoścZ 9, 172, → uwaga), 1519 Copassovo (AS 2, 194), 5 km na N od Krzywinia.

1. 1474 n. pow. kośc. (PG 9, 7v); 1510 n. par. Krzywiń (LBP 108).

2. 1413 role sołtysa w Jerce leżą przy gran. z C. (DBL nr 144).

1519, 1525, wzm. z XVIII w., rozgraniczenie wsi Rogaczewo Wielkie i Rogaczewo Małe, K., Turew (Lubin C 38, 141-141v).

1523 zapowiedź K. → p. 3.

3. Własn. szlach. 1386-90 Jakub (Jakusz) z Łodzi, C. i Siernik [k. Czempinia; brat Wawrzyńca z Będlewa, Jana z Łodzi oraz Wincentego z Choryni] w sporach z Aronem i Danielem Żydami z Poznania o długi (Lek. 1 nr 54, 526): 1390 tenże przegrywa proces z Danielem o 40 grz. i odsetki; Danielowi sąd przysądził wwiązanie w C., a Daniel odstąpił [pr. do tego wwiązania] Janowi [Wyskocie?] z Oporowa [k. Ponieca], który miał dawać czynsz roczny [z C.] Danielowi (Lek. 1 nr 786), 1390 tenże Jakub przegrywa proces z Aronem o 23 grz. w Siernikach, które obecnie trzyma w dzierżawie Jasiek Gamno¹W tym samym czasie w → Mikoszkach występował Michał Gamno (Lek. 1 nr 803).

1393-1400 Hanka z K., wd. po Jakubie: 1393 tejże sąd przyznaje pr. do jej oprawy 200 grz. w K. w sporze z Żydami i in. osobami (Lek. 1 nr 1650), 1395 taż w sporze z Janem Łódzkim [bratem Jakuba z K.] o swoje dzieci [które – jak się wydaje – najpierw oddała Janowi (w opiekę), a potem przemocą mu je zabrała] (Lek. 2 nr 1751), 1398 taż, ż. Cybka [Pradla ze Spławia k. Śmigla] pozwana przez Machnę ż. [Stan.] Żydówki [z Rogaczewa Wielkiego] o to, że zatrzymała w K. kmiotkę poddaną Machny (Lek. 2 nr 2156, 2157).

1394-98 Wawrz. Łódzki vel Będlewski z Będlewa [jako opiekun bratowej i bratanków]: 1394 tenże w imieniu swych bratanków, dzieci Jakuba, toczy spór z Jaśkiem Gamno o Sierniki (Lek. 1 nr 1867), 1397 tenże toczy spór z bratową Hanką wd. po Jakubie o porękę 41 grz. dla Żyda Daniela i o odsetki (Lek. 1 nr 2483), 1398 tenże płaci Danielowi 149 grz. poręki za Hankę Kopaszewską (Lek. 1 nr 2075, 2653), 1399 tenże w sporze z tąże Hanką; sąd postanawia, że Wawrzyniec ma dać Hance 200 grz., a Hanka to, co zasiała, będzie mogła zebrać w K. (Lek. 2 nr 2281, 2313).

1398-1400 Cybek [Pradel; → wyżej r. 1397, transakcje Hanki]: 1398 tenże pozwany przez Daniela o 100 grz. z wiana jego ż. na K. (Lek. 1 nr 2587), 1400 tenże zeznaje, że Wawrz. Będlewski zapłacił jemu i jego ż. Hance 200 grz., a więc oni z K. ustępują, a Wawrzyniec będzie musiał ustąpić z K., jeśli się znajdzie ktoś, kto będzie miał lepsze pr. bliższości do K. i zapłaci mu 200 grz. (Lek. 2 nr 2534); 1400 tenże z ż. Hanką pozwani przez Daniela o 180 grz. (KP nr 112).

1403 Teodoryk [z Iwna, Międzychodu, Siekowa] w imieniu swej ż. Katarzyny i jej siostry Bieniaszki [cc. Jakuba] dziedziczek K. wygrywa proces z Wawrzyńcem z Będlewa o K.; siostry mają zapłacić Wawrzyńcowi 200 grz., a on powinien im z K. ustąpić (KP nr 1533); 1404 tenże z żoną pozwany przez Niczka z Ujazdu [zięcia Wawrz. Będlewskiego] o 7 małdr. owsa, 2 małdr. żyta, 1 krowę (KoścZ 2, 88); 1405 tenże w sporze z Januszem Fleszarem mieszcz. kośc. o 3 grz. (KoścZ 2, 98).

1405-07 Janusz Golicz Kopaszewski (WR 3 nr 316): 1407 tenże toczy spór o posiadanie C. z tymi, którzy mają pr. do tej wsi (KP nr 2896).

1416, 1420 Piotr (Pietrasz) Kopaszewski (Kopaski)²Może jest on identyczny z Piotrem (Pietraszem) z → Górki Miejskiej, którego uważamy za ojca Mikołaja i Wojciecha, późniejszych dziedziców K ma zeznać przed sądem: 1416 że poniósł szkodę 20 grz., ponieważ Bartosz [Sokołowski vel] Koźmiński [z m. Koźmin Wielki w pow. pyzdr. później z Ponieca] nie zapłacił mu 50 grz. długu, oraz 1420 że poniósł szkodę 30 grz., bo ręczył za Nikła Dzięczyńskiego (WR 3 nr 578, 834).

1417 Czerna³Czema z K. i Gogolewa nie był identyczny z Czemą h. Abdank z Jerki graniczącej z K., jak to sugerował Cieplucha 191. Czerna i Opacz mogli być ss. Pielgrzyma Kopaszki. → Kołaczkowice. przyp. (ZSW nr 1293). i Opacz dziedzice w C. przedstawiają w sądzie dok. dot. nabycia (litera resignacionis) Gogolewa [k. Krobi]; nikt nie zaprotestował i nie zgłosił pr. bliższości [do Gpgolewa] (KoścZ 4, 275v, dawniej 9v); 1419 tenże Czerna Kopaski z K. (WR 3 nr 865).

1428 Mikołaj, Wojciech, Andrzej i Jan [ss. Pietrasza? z Górki Miejskiej] dziedzice Górki Miejskiej i K. toczą spór z braćmi Wyszotą i Łukaszem [ss. Jakuba] z Górki Miejskiej (KoścZ 9, 133).

1428 Mik. Kopaszewski z K. (KoścZ 9 k. 4, 30); tenże w l. 1422-65 w → Górce Miejskiej (cz. I s. 634, 635). 1428-32 Wojciech Kopaszewski z K. [tenże w 1. 1422-35 w → Górce Miejskiej, od 1435 r. w Roszkowie w pow. pyzdr., w 1448 w Sobiałkowie (?)] (KoścZ 9 k. 78v, 118v, 163v, 181, 198. 199): 1429 tenże przegrywa proces z Adamem Klawem vel Klawkiem karczmarzem ze Spławia [k. Śmigla] o zboże: ma mu to zboże oddać lub zapłacić za nie 10 grz. (KoścZ 9 k. 99v, 118v, 176v, 188v, 197v, 237v, 251, 266); 1429 tenże w sporach z bratem Mikołajem (KoścZ 9 k. 189, 223v, 229v); 1429 tenże zobowiązuje się dać Maciejowi mieszcz. z Krzywinia 1 1/2 grz. za krowę, którą mu niesłusznie zabrał (KoścZ 9 k. 195, 200); 1429 tenże pozwany przez Mik. Blaszno mieszcz. z Dupina [obecnie Dubin] ma mu zapłacić 20 grz. za nieprawnie zabrane dobra (KoścZ 9 k. 195, 200); 1429 tenże w sporze z Janem Trzebieckim (KoścZ 9, 217v); 1432 tenże w sporze z Borkiem z Osiecznej zeznaje, że nie wiedział, czyj był jeleń [którego zabił], bo jeleń nie miał żadnego znamienia [znaku własności?] (WR 3 nr 1433); 1428-29 w jego imieniu występuje wielokrotnie Mik. Porosz⁴Dwóch [krewnych?, braci?] Poroszów pełniło w tym samym czasie podobne funkcje u boku dwóch dziedziców Górki Miejskiej: w 1418 r. Piotr Porosz nazwany został chlebojedźcą Mikołaja z Górki kanclerza kat. pozn. (WR 3 nr 661), a Mik. Porosz występuje często w sądzie w sprawach Wojc. Kopaszewskiego, choć nigdzie nie użyto w stosunku do niego określeń: procurator (pełnomocnik), familiaris, ani chlebojedźca (np. KoścZ 9 k. 30, 180, 181, 197v itd.).

1446? Jakub z C. zapisuje ż. Wierzonce po 50 grz. posagu i wiana na sumach, które ma na Kamionkach (PG 2, 190v).

1462-74 Wojc. Kopaszewski [zapewne identyczny z Wojciechem występującym w 1. 1428-32]; 1462-72 tenże toczy procesy z Fryczami z Jutrosina (Cieplucha 191); 1474 tenże zapisuje Annie c. Jana [nazwisko uszkodzone⁵Cieplucha informuje, że Anna była z domu Baranowska, a więc jej ojcem mógł być Jan Baranowski kaszt. krzyw., → Baranowo k. Mosiny], ż. swego s. Jana po 700 grz. posagu i wiana na K. i częściach w Sobiałkowie i Rozstępniewie (PG 9, 7v); 1475 tenże w sporze z Wojc. Zbieniem kmieciem z Łuszkowa, poddanym opata lub. (KoścZ 16, 79).

1474-1501 Jan Kopaszewski [s. Wojciecha]: 1477 tenże bratem stryj. Katarzyny z Roszkowa [c. Andrzeja z Górki Miejskiej i Roszkowa, siostry Jana i Joba Roszkowskich z Roszkowa w pow. pyzdr.] (PG 9 k. 88v, 89); 1479 tenże kupuje od Andrzeja Lubiatowskiego vel Sulewskiego [z Sulewa k. Osiecznej, obecnie Sulejewo] 1/2 Lubiatowa i 1/2 opust. Mączlina za 400 grz. (PG 9, 109); 1482 tenże toczy spór z tymże Andrzejem Sulewskim o wspomn. wsie (KoścG 2, 95v); tenże zawiera ugodę polubowną z licznymi dziedzicami Lubiatowa i Lubiatowa Małego w sprawie granic tych wsi (KoścG 2, 94v); 1486 tenże zapisuje ż. Elżbiecie⁶Jej synami byli prawdop. Piotr i Maciej. Z wywodu szlachectwa Piotra wynika, że była ona h. Nałęcz [c. Abrahama Wojnowskiego z → Wojnowa k. Murowanej Gośliny] po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 K., 1/2 Lubiatowa i na cz. Sobiałkowa (PG 10, 60); 1488 tenże odstępuje Kasprowi Zaborowskiemu [z Zaborowa k. Książa] przysądzone mu uprzednio pr. do 4 1/2 ł. w Mchach za 110 zł węg. (PG 10, 100v); 1493 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu za 90 grz. pr. do 1/3 wsi Czerwony Kościół [obecnie Czerwonawieś] i do przezysków tamże braciom Bartoszowi i Wojciechowi z Kąkolewa [k. Osiecznej] (PG 10, 193v); 1498 tenże zobowiązuje się sprzedać z zastrz. pr. odkupu Mac. Kawieckiemu [z Kawcza, a później z Zakrzewa k. Miejskiej Górki] 1/4 wsi [przedmieścia] Dupin, 1/4 młyna wodnego i 1/4 folw. za 180 zł węg. i 24 grz. pod karą umowną 180 zł węg. (BR 628 nr 248); 1501 tenże nabywa w zastaw od Eufemii wd. po Adamie Baranowskim 101. kmiecych w Czerwonym Kościele (Cieplucha 141).

1506 Maciej i Piotr Kopaszewscy [ss. zm. Jana] pozwani przez Piotra, Tomasza, Andrzeja, Macieja i Wojciecha ss. zm. Mac. Kawieckiego z Zakrzewa o to, że ich ojciec zm. Jan nie uwolnił od roszczeń in. osób 11A dóbr Dupin (BR 628 nr 259); 1519-20 ciż sprzedają części w Dupinie, Dupinie przedmieściu oraz we wsi Osieczek [w poprzednich aktach tej wsi nie wymieniono] braciom Tomaszowi, Andrzejowi i Wojciechowi Zakrzewskim za 500 grz. (BR 628 nr 264, 265).

1506-30 Maciej Kopaszewski s. Jana (CP 5 nr 13; CP 24 k. 45, 46; CP 440, 8v; A nr 219, 220, 226, 252; CA 47, 1; Dominikanki P-ń 19a; MS 4 1 nr 4140): 1506, 1519-20 tenże z bratem Piotrem → wyżej; 1508-27 tenże występuje w sądach jako wuj: 1508 Katarzyny c. zm. Zygmunta Rusockiego a ż. Marcina z Góry [k. Jarocina!] i z Łążka k. Książa, 1519 Małg. Studzieńskiej ż. Jana Noskowskiego, 1519 Jadwigi Kępskiej [z Kępy w pow. pyzdr.?] wd. po Janie Słupskim [ze Słupi k. Środy w pow. pyzdr.?], 1527 Anny c. zm. Jana Kokorzyńskiego a ż. Stan. Niemieczkowskiego (PG 14, 4; PG 15 k. 319v, 323v; PG 16, 197); 1509-27 tenże występuje w sądach jako stryj: 1509 małol. Andrzeja z Górki [Miejskiej] s. Łukasza, 1516 Kat. Iwieńskiej ż. Sebastiana Łabiskiego [ze wsi Łabiszyn w pow. gnieźn.], 1517 Anastazji i Doroty cc. zm. Jana Brzezieńskiego [z Brzeźna k. Skoków], 1518 Anny Jabłonowskiej ż. Mac. Wojnowskiego, 1527 Kat. Komornickiej c. zm. Jana z Komornik [par. Tulce] [PG 14, 168; PG 15 k. 89, 174 v, 230v; PG 16, 149v); 1514 tenże występuje w sądzie jako brat [w rzeczywistości kuzyn] Agnieszki i Małgorzaty [z Czeszewa w pow. kcyn.] zamężnych za Wincentym i Janem Sławianowskimi [ze Sławianowa w pow. nak.] (PG 15, 22); 1521 tenże otrzymuje od brata Piotra kan. kat. pozn. części należne mu w działach braterskich w m. Górka [Miejska] i we wsiach Górka Mała, Sobiałkowo, Rozstępniewo i C. (PG 15, 375v); 1528 tenże posiada części m. Górka [Miejska] i wsi Górka Mała i Rozstępniewo; Marcin Gawroński uzyskuje przezyski (perlucra) na tych dobrach i sprzedaje je za 100 grz. Łukaszowi z Górki kaszt. pozn. i star. gen. wlkp. (PG 16, 242); 1530 tenże zapisuje ż. Apolonii [wd. po Janie Domasławskim z Domasławia w pow. kcyn., obecnie Damasław] c. zm. Marcina Mirzewskiego [z Mierzewa, pow. gnieźn.] po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 16 k. 338, 381v); 15.31 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Skaławskiemu dz. w Rogaczewie za 124 grz. 1/2 Lubiatowa i cz. jez. Mącznino [zapewne na terenie obecnie nie istniejącej wsi Mączlino] (PG 16, 389v); 1531 tenże sprzedaje Jakubowi Międzychodzkiemu [z Międzychodu k. Dolska] swą cz. Lubiatowa za 500 grz. (PG 16, 479v); 1534 Apolonia ż. Mac. Kopaszewskiego zapisała [niegdyś?] sumę 300 grz. Stan. Domasławskiemu na swej oprawie w Brzeźnie [k. Skoków] zapisanej jej przez jej pierwszego męża zm. Jana Domasławskiego [brata Stanisława] (PG 16, 660v).

1506-48 Piotr Kopaszewski s. Jana (MS 4/1 nr 4140): 1506, 1519-20 tenże z bratem Maciejem → wyżej; 1512 tenże posiada cz. wsi Osieczek [k. Dubina]; Marcin Gawroński uzyskuje przezyski (perlucra) na tej wsi i sprzedaje je z zastrz. pr. odkupu Janowi Jastrzębskiemu [z Jastrzębnik w pow. kal.?] za 37 grz. (PG 14, 377); 1520 tenże h. Łodzia, a po matce [Wojnowskiej ?] h. Nałęcz [i po babce] h. Róża jest przyjęty w skład kap. kat. pozn. (MHP nr 279); 1521 tenże rezygnuje ze swych dóbr → wyżej; 1521 tenże występuje w sądzie jako wuj Katarzyny c. zm. Mik. Naramowskiego, dominikanki w Poznaniu (PG 15, 388v); 1524-47 tenże jako kan. kat. pozn. jest równocześnie altarystą ołtarza ŚŚ. Andrzeja, Stanisława i Barbary w kat. pozn. (Now. 1, 421); 1531 tenże sprzedaje swą cz. Lubiatowa za 150 zł węg. Jakubowi Międzychodzkiemu [z Międzychodu k. Dolska] (PG 16, 441v); 1548 tenże kwituje Apolonię wd. po Macieju z K. z dzierżawy K. (Cieplucha 191).

1510 Andrzej Kopaszewski dz. C.⁷Cieplucha 191 wyjaśnia, że był to Andrzej Żytowiecki vel Kopaszewski, mąż Doroty, c. Jana Kopaszewskiego i jego pierwszej żony Anny Baranowskiej. Nie wiemy, czy był on identyczny z Andrzejem współdziedzicem Żytowiecka w 1510 r. (LBP 118) (LBP 109).

1518 Elżbieta Kopaszewska [z domu Wojnowska] wd. po Janie Kopaszewskim [→ wyżej], a ż. Jana Kołackiego [z Kołacina] w towarzystwie brata Mac. Wojnowskiego [z Wojnowa k. Murowanej Gośliny] sprzedaje swą oprawę zapisaną przez męża Jana z K. na 1/2 Lubiatowa swemu obecnemu mężowi za 60 grz. (PG 15, 204).

1523 Jan Kopaszewski [czyj syn?] zapowiada swą cz. K. (Cieplucha 191); 1523 tenże zapisuje ż. Jadwidze Malechowskiej [zapewne z Malechowa k. Dolska; obecnie Małachowo] po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 C. (PG 16, 81v); 1526 tenże z ż. Jadwigą zapisuje czynsz roczny 2 grz. od sumy 25 grz. z K. Andrzejowi Grodzickiemu kan. w koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (PG 16, 105).

1535 Katarzyna c. zm. Andrzeja Kopaszewskiego [ → wyżej r. 1510] jest ż. Wojc. Łaskawskiego ze wsi Łaskawy [k. Książa] (PG 16, 717).

A. 1556 Andrzej Górka kupuje K., 1560 tenże spłaca z K. dożywocie Apolonii wdowie po Macieju Kopaszewskim, 1587 Stanisław z Gołaszyna [k. Ponieca] Bojanowski kupuje K. za 10 300 zł od Stan. Górki, brata Andrzeja (Cieplucha 191).

1510 1 ł. os. ma zwolnienie od świadczeń, 22 1/2 ł. opust., uprawiają je częściowo mieszczanie z Krzywinia, wiatrak, karczma, w której się szynkuje, 3 zagr., las (silve sunt sufficientes; LBP 109); 1530 pobór z 1 ł. (ASK I 3, 123v); 1563 pobór: 3 1/2 ł., 2 komor., karczma dor., wiatrak dor. (ASK I 4, 156); 1564 w K. 5 ł. (IBP 309); 1581 pobór: 8 ł., 6 zagr., 2 ratajów, wiatrak dor. (ŹD 73).

1415 Michał kmieć z C. w sporze z Cybkiem Pradlem o klacz (KoścZ 4, 161v); Pieniężny z K. jest ojcem Anny (Strzeliny?) poddanej kl. lub. (DBL nr 341).

5. 1510 wiardunki dzies. z łanów kmiecych w C. należą się bpowi pozn., a dzies. z folw. plebanowi w Krzywiniu (LBP s. 108, 109).

6. 1519-48 Piotr: 1519 student w Krakowie, 1520-[48?] kan. kat. pozn. → p. 3.

8. Grodzisko o nie ustalonej chronologii (Hensel 3117).

Uwaga: Nie wiemy, czy z K., czy może z Kopaszyc w pow. pyzdr. pochodzili występujący w sądach kościańskich: w l. 1428-30 Janusz Kopaski (KoścZ 9 k. 75, 88, 156v, 168, 262v), oraz w r. 1429 Ota Kopaski vel de Kopaschcze (KoścZ 9 k. 172, 179). Nie wiadomo też, w jakim zakresie dot. K. niejasna zapiska dot. podziału dóbr między Marcinem i Tomisławem ze Zgirzyc, Pucołowa i C. [nazwę C. dopisano do tego wpisu później] (KoścZ 9, 236v).