ŁĘCZYCA

1442 or. Lanczicza1Wymieniamy tylko te formy źródłowe, które z pewnością odnoszą się do naszej Łęczycy. Wątpliwe pomijamy, → Uwaga (ACC 25, 92), 1450 Lanczycza (PG 4, 65), 1467 Lancicia (ACC 46, 168), 1510 Lancicza (LBP 102), nad rz. Wirynką lewym dopływem Warty, 7 km na N od Mosiny.

1. 1469 n. pow. pozn. (PG 8, 18); 1442 n. par. Wiry (ACC 25, 92).

1442 mieszczanie, wójt (oppidani, advocatus) → p. 5; 1450-69 miasto (oppidum) → p. 3; 1571 łąka Wójtowska → p. 2 [są to jedyne znane przekazy o miejskim charakterze Ł.].

2. 1478 w dziedzinie L. jezioro [starorzecze Warty?] (PG 9, 96v); 1508, 1510, 1580 mł. → Kątnik, → p. 3: pobór; 1510 mł. w L. (LBP 102); 1531 L. graniczy z wsią Puszczykowo (CP 111, 127v); 1531 od Puszczykowa w kierunku L. ciągną się lasy (CP 111, 128); 1568-71 w podziale dóbr w L. wspomn.: 1568 łąki Wielka, Podborzna (Podborna), Sołecka, Plebańska i Załęże, płonia Wójtowska, Parobcza łoza, Piskorzowy jaz, jeziorka, jeziorko Plebańskie, dział Łozowy i błoto zw. Oszikiską pod górą [błoto niezn. w L.] (PG 115, 562-563v), 1571 w L. łąki Załęże i Wójtowska oraz stawisko (PG 121, 456-457).

3. Własn. szlach. 1450 Andrzej Kusz (Bwsch!) dz. Gołańczy [pow. kcyn.] daje w dziale Michałowi Gołanieckiemu swemu bratu rodzonemu 1/2 zamku Gołańcz z 1/2 domu nowo wystawionego tamże oraz Wiry i m. (oppidum) L. (PG 4, 64-65).

1469 Wincenty ze Skępego [ziemia dobrz.]: tenże → niżej; 1469 Barbara, ż. tegoż Wincentego podkom. [dobrz.] dz. Wir i L., płaci karę 8 sk., ponieważ nie stanęła na termin, pozwana przez Potencjana z Dąbrowy [k. Poznania] podsędka pozn. (PZ 19, 17v).

1469-71 Andrzej Grudziński (Grodzenski) [z Grodny k. Rogoźna]: 1469 tenże kupuje od Wincentego ze Skępego podkom. dobrz. i jego ż. Barbary z Gołańczy połowy wsi Wiry, Wiry Małe [obecnie Wirki] oraz 1/2 m. (opidum) L. w pow. pozn. za 1000 grz. (PG 8, 32v); 1471 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 1000 grz. posagu i wiana na 1/2 Wir, 1/2 Wir Małych, 1/2 dziedziny L., całej wsi Parkowo, 1/2 Grodny, 1/2 Wełny i 1/2 Rudy [k. Grodny] (PG 8, 102v-103).

1469-1507 Mac. Grudziński (Grodzenski, Grodzyensky) [s. Andrzeja, kaszt. bydg. 1486-1513: UDR VI/2, 70]: 1469 tenże otrzymuje od ż. Małgorzaty [z Gołańczy] całe jej części dóbr po ojcu i matce w pow. kcyn. oraz w pow. pozn., m. in. wsie Wiry, Wiry Małe i L. (PG 8, 18); 1469 Małgorzata, ż. tegoż Macieja z Wir, Wir Małych i L., płaci karę 8 sk., ponieważ nie stanęła na termin, pozwana przez Potencjana z Dąbrowy podsędka pozn. (PZ 19, 17v); 1478 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mik. Chomęckiemu wieś Wiry i cz. jeziora w dziedzinie L. za 370 zł węg. i 20 grz. (PG 9, 96v); 1507 tenże kaszt. bydg. daje swemu s. Andrzejowi Grudzińskiemu całe wsie Wiry i Wiry Małe oraz L. pod warunkiem, że po śmierci ojca Andrzej podzieli się nimi z in. braćmi (PG 13, 118).

1507-33 Andrzej Grudziński (Grodzenski), s. Macieja: 1507 tenże → wyżej; 1510 we wsi L. pana Grudzińskiego są trzy karczmy i w nich warzą piwo (LBP 102); 1533 tenże zapisuje Barbarze, c. Jana Kościeleckiego kaszt. łęcz. oraz starosty nak. i tucholskiego a ż. swego s. Stefana Grudzińskiego, po 3500 zł pol. posagu i wiana na wsiach w pow. kcyn. oraz w pow. pozn., m. in. 1/2 wsi L. (PG 16, 615).

1511 Sędziwój Przetocki sprzedaje Piotrowi Górskiemu2Trudny do zidentyfikowania. W 1522 wspomn. Anna Górska wd. po tymże? Piotrze [z → Góry k. Szamotuł] (PG 15, 431) 1/2 wsi L. w pow. pozn. za 300 grz. (PG 14, 322).

1532-33 Stefan Grudziński [s. Andrzeja]: 1532 tenże daje Stefanowi Potulickiemu kaszt. kam. wsie w pow. kcyn., a w zamian otrzymuje wsie w pow. pozn. Wiry, Wiry Małe i L. (PG 16, 546v); 1533 tenże → wyżej: Andrzej Grudziński.

1553 Jan Krotoski kaszt. inowrocł. [1553-63: UDR VI/2, 243] zapisuje Krzysztofowi Duninowi kan. koleg. NMP w Poznaniu 8 grz. czynszu rocznego na cz. wsi Wiry, Trzebaw, Łodzia i L. za 200 zł (PG 19, 96).

1560 Jan Białośliwski [z Białośliwia w pow. nak.]: woźny [sąd.] zeznaje, że nie wwiązał tegoż Jana w posiadanie dóbr Andrzeja Białośliwskiego m. in. we wsi L. oraz w młyny na rz. Warcie (Niwka i → Kątnik); ponieważ stawiano mu opór (PG 104, 633v-634).

1568 Stefan, Jan oraz 1568-76 Jakub i Stan. Sypniewscy: 1568 Stefan Sypniewski w imieniu swych braci rodzonych Jana, Jakuba i Stanisława oraz Jan Ciświcki wojski kal. w imieniu ż. Katarzyny z Orla [zapewne z Orla Wielkiego k. Wronek] zeznali, że dokonali podziału dóbr w L. (PG 115, 562-563v); 1571 Stefan i Stan. Sypniewscy bracia dokonują podziału dóbr w Wirach, Wirach Małych i młyna Kątnik w L. (PG 121, 456-457); 1576 Jakub Sypniewski sprzedaje bratu Stan. Sypniewskiemu swe części dziedz. m. in. we wsiach Wiry, Wirki i L. w pow. pozn. za 2500 zł pol. (PG 21, 655v-656); 1577 Stan. Sypniewski → niżej: pobór.

1568-88 Jan Ciświcki [z Ciświcy w pow. pyzdr.]: 1568 tenże z ż. Katarzyną → wyżej: 1577 tenże → niżej: pobór; 1588 tenże i Jan Białośliwski zeznają, że ich żony Katarzyna i Barbara Orzelskie dokonały podziału swych dóbr, m. in. L. i młyna → Kątnik (PG 102, 291-296).

1478 L. w wykazie zaległości podatkowych (PG 58, 72v); 1508 pobór w L. od mł. Kątnik o 1 kole (ASK I 3, 24); 1510 w L. kilku zagr., mł. (LBP 102); 1563 pobór w L. [formularz nie wypełniony] (ASK I 5, 239); 1577 Jan Ciświcki i Stan. Sypniewski płacą pobór (ASK I 5, 725); 1580 Piotr Potulicki i Jan Kurowski płacą pobór z [1/3] wsi L., w tym m. in. od mł. Kątnik (ŹD 40; ASK I 6, 158v); 1581 Jan Kurowski i 1581-83 Wojc. Ciświcki płacą pobór (Piotrkowska 2 nr 372).

4. 1442 Piotr wójt w L. → p. 5; 1568 łąka sołecka i 1571 łąka wójtowska w L. → p. 2.

5. 1442 Piotr wójt (advocatus) w L. zeznaje, że stołowe od mieszczan (opidani) z L. [nal.] do pleb. w Wirach (ACC 25, 92); 1510 pleb. w Wirach pobiera z mł. we wsi L. 1 ćw. mąki rocznie (LBP 102).

6. 1453 Mac. Trzaska (Trzanska) młynarz w L. [→ Kątnik młyn, uwaga], wierzyciel kmiecia z Winiar (PZ 17, 15v; AR nr 567).

1467 discretus Jan kleryk z Poznania alias z L. [a więc najpewniej z naszej L.] toczy proces z Augustynem kaznodzieją niem. i rektorem szkoły [par.] w Kościanie (ACC 46, 168).

Uwaga: Nie wiemy, czy z naszej Łęczycy, czy z m. Łęczycy w pow. łęcz. pochodzili: 1396 śwd. Bartłomiej Lancziczanus (WR 1 nr 191); 1407 Wojciech de Lanczycze (WR 4 nr 239); Mikołaj de Lancicia: 1511 altarysta altarii Ś. Trójcy i Ś. Krzyża w kościele par. w Koźminie (ACC 88, 160; PG 14, 312) i 1514 altarysta w Pyzdrach (PG 15, 13v-14).

1 Wymieniamy tylko te formy źródłowe, które z pewnością odnoszą się do naszej Łęczycy. Wątpliwe pomijamy, → Uwaga.

2 Trudny do zidentyfikowania. W 1522 wspomn. Anna Górska wd. po tymże? Piotrze [z → Góry k. Szamotuł] (PG 15, 431).