1454 or. Lubyanka (CP 29, 162v), 1510 Lyvbyanka (LBP 78), 1563 Liubianka (ASK I 5, 230v), obecnie Stara Łubianka, 9,5 km na NNW od Piły.

1. 1498, 1563 n. pow. pozn. (PG 62, 6v; ASK I 5, 230v); 1510 n. par. Piła (LBP 78).

2. 1561 w puszczy (heremus) nal. do L., między rzekami Piłą [obecnie Piława] i Krępą, ludzie z Tarnowa [k. Wałcza] wycięli wiele sosen zdatnych do budowy; wzm. o moście zw. „oporowski” [niezident.] i o rowie → Kapa; → p. 6; 1564/65 L. graniczy z wsią Tarnowo i z Margrabstwem! [w rzeczywistości z lasami nal. do pow. wał.], nad rzekami Dobrzycą, Rurzycą (→ Krępa) i Piławą; do wsi L. należą 4 mile puszczy, borów i dąbrów (LWK 1, 146); 1612 kopiec narożny L., Wiesiółki i Witkowa [obecnie Witankowo] (WG 15, 8).

3. Własn. król. → Ujście – starostwo.

1510-80 areał: 1510 w L. 19 1/2 ł. os. i 9 ł. opust., 11 [!] karczem, które prowadzą wyszynk (propinant; LBP 78); 1563, 1577 pobór z L. [formularze nie wypełnione] (ASK I 5 k. 230v, 701v); 1564/65 L. w stwie ujskim: 33 kmieci na 16 1/2 włókach, 10 zagr., 1 bartnik (drugi, który też ma barcie w borze ujskim, mieszka w Tarnowie), 3 ludzi wolnych (wolnicy), 2 kołodziejów, 3 bednarzy, 1 kowal, 3 zagrody, folw. oraz piła na strudze → Krępa; 2 kmieci poddanych sołtysa; zabudowania folwarczne: izba biała, 2 chlewy, stajenka na 6 koni, 2 szopy wielkie, 2 stodoły; służba folw.: urzędnik, dworka, dziewka i pasterz (LWK 1 s. 24, 146); 1580 [Stanisław z Górki star. ujski] wda pozn. płaci pobór od 31 półł., 1 ł., 17 zagr., 3 półł. nal. do karczmy, 6 + 1 rzem., 5 zagr., 1 mł. korzecznika (ŹD 27; ASK I 6, 129).

1513 król Zygmunt wydaje nowy przyw. dla Jakuba wójta w Pile i nadaje mu m. in. 2 ł. w L. (super L.; MS 4 nr 1910).

1535 [Hieronim z Bnina] Mosiński [star. ujski] toczy spory z Janem, Wojciechem, Stanisławem i Zygmuntem Czarnkowskimi o zbiegłych z L. kmieci; są to: Michał Czanthala, Jan Ziemek, Paweł Szczypawka, Jan Marcjanek, Piotr Marcjanek, Mac. Marcinek (PG 78 k. 51, 51v, 282v, 283, 283v).

1561 Tomasz Mazur faktor z L. → p. 6.

4. 1510 2 sołtysi uprawiają 2 1/2 ł. (LBP 78).

1557 Stanisław z Górki [star. ujski] nadaje sołectwo w nowo lokowanej [zwrot formularzowy?] wsi L. Markowi poddanemu z Brodnej [wieś w stwie ujskim, w pow. nak.]; sołectwo obejmuje 3 ł. roli leżące w trzech polach, 8 łąk (poszczególne łąki leżą: k. kuźnicy pilskiej, nad rz. Dobrzycą, nad rz. Gwdą, nad rz. Krępą i k. jednego z → Krąpskich jezior) oraz 3 ogrody; sołtys ma pr. założyć 100 barci w lasach nal. do stwa ujskiego i nie ma obowiązku składania daniny w miodzie; wolno mu polować na niektóre zwierzęta leśne, ma obowiązek stróżowania w lasach i ma pomagać w czasie łowów, natomiast wolny jest od służby wojskowej (WG 23, 254).

1561 Paweł Wyroda sołtys z L. → p. 6.

5. 1454 kapituła kat. pozn. nadaje dzies. snop. i dzies. z lnu we wsiach Nowa Wieś [niezident.], Międzylesie i Pięćbuków k. Rogoźna oraz Kamionka [k. Chodzieży] i L. k. Ujścia nowo ufundowanemu przez [Andrzeja Bnińskiego] bpa pozn. kanonikatowi w kościele NMP k. kat. pozn. (CP 29, 162v); 1577 taż kap. wyraża zgodę, aby wspomn. bp uposażył altarię w kaplicy [Bnińskich] w kat. pozn. w dzies. albo wiardunki z L.; uposażenie tej altarii przeznaczone jest dla kantora szkoły [katedralnej]¹Uposażenie to wymieniano w późniejszych wizytacjach kat. pozn. (AV 2 – księga zaginęła w l. 1939-45; AV 12. 67 z 1660) (CP 31, 16v).

1510 pleb. w Pile pobiera z L.: od 2 sołtysów 6 korcy (coretus) żyta i 6 korcy owsa, z łanów os. po 3 korce żyta i 3 korce owsa, z 11 karczem po 3 gr oraz dzies. z 2 ł. opust., które pan [star. ujski] uprawia (LBP 78).

6. 1561 mieszkańcy wsi L. stoczyli bitwę [z powodu najścia na las nal. do L., → p. 2] z Aleksandrem Mokronowskim [tenut. wsi król.] Tarnowo [k. Wałcza] i jego poddanymi w lasach nal. do L.; Paweł Wyroda sołtys z L. został ranny, a Tomasz Mazur faktor [rządca] z L. zabił szl. Grzegorza Głoskowskiego [zapewne ze wsi Głoski w pow. kal.?] sługę Mokronowskiego (WG 1, 242-244).