1337 Mertinsdorp, Martinsdorp (Gollmert 28-29, Raumer 105, 107), 1349 Mertenstorp (Wp. 2 nr 1284), 1441 Mertensdorpe (CDB A 18 s. 190), 1448 or. Marthinkouicze (PG 3, 35), 1470 Marczincowycze (PG 57, 57), 1470 Marczinowo! (PG 57, 58), 1490 Marczynkowycze (ACC 67, 32), 1512 Marczdorf (PG 68, 195v), 1513 Marczinkowo (PG 68, 90), 1533 Marsthubow¹Jest to zbitka powstała z połączenia 2 nazw wsi w dobrach Tuczno: Marcinkowice i Sthubowo [obecnie Zdbowo], (PG 77, 137) 1563 Maczdorff (ASK I 5, 201), 1944 Marzdorf, 8 km na NNE od Tuczna.

1. 1337 M. w Nowej Marchii, leży w ziemi → Bytyń, → p. 3; 1349 M. w archidiakonacie między Notecią a Drawą, podległym bpowi pozn. (Wp. 2 nr 1284).

1448, 1462 pow. pozn. (PG 3, 35; PG 6, 136v); 1512, 1514, 1532, 1563 n. pow. wał.²→ Łowicz, przyp. 1 (PG 68, 195v; PG 69, 28v; MS 4 nr 16277; ASK I 5, 201); 1349 n. par. własna? → p. 5.

3. Własn. szlach. 1337 [M. wspomniane dwukrotnie³Może 1/2 M. była w dzierżawie lub w zastawie u Güntersbergów z Kalisza Pomorskiego i dlatego wieś M. uwzględniono dwa razy w wykazie. Koło wspomn. Kalisza leży większość pozostałych wsi wymienionych obok 1/2 M]: a) [cała wieś!] M. w ziemi → Bytyń; Henryk Birsser (Brisser) płaci 4 [talenty?] „pro servicio sagittario” oraz daje czynsz (pactus) po 3 korce (modius) żyta i owsa; wieś ma 64 [ł.], [w tym uposażenie plebana] (dos): 4 [ł.], b) 1/2 wsi M. nal. do dóbr rodziny de Gruthow (de Bruthow) [wg Raumera: rodziny Güntersbergów]; z tej cz. czynsz (pactus) wynosi 10 korcy [nie wiadomo czego]; ta cz. wsi ma 32 [ł.], [w tym uposażenie plebana] (dos): 2 [ł.] (Gollmert 28-29; Raumer, s. 105, 107); 1349 w M. 60 [ł.] os.; 2 [lennicy] dają czynsz (pactus; Wp. 2 nr 1284).

1415 Helbiger z M., wasal Wedlów z Tuczna → p. 6.

1431-61, 1470 wspomn. jako zm. Jan Wedel (Wedelski) z M., miecznik pozn. 1444-61 (UDR I/l, 143): 1431 tenże → p. 6; 1441 tenże wraz z in. Wedlami sprzedaje wieś Dalow [w Nowej Marchii; obecnie Dalewo k. Drawska Pomorskiego] wójtowi Nowej Marchii (CDB A 18 s. 190); 1448 tenże zapisuje ż. Annie po 2600 grz. posagu i wiana na dobrach Tuczno, w tym m. in. na wsi M. (PG 3, 35; AR 2 nr 1175); 1471 Anna wd. po Janie Wedelskim oblatuje swój dok. oprawny z 1448 w księgach radzieckich m. Poznania i kwituje odbiór sumy 5200 grz. od Andrzeja Szamotulskiego s. Piotra, który kupił wspomn. oprawę (AR 2 nr 1175); 1472 król Kazimierz zatwierdza sprzedaż wspomn. oprawy (MS 1 nr 899).

1462 Kat. Wedelska wd. po [in.] Janie Wedelskim ma oprawę na dobrach Tuczno, w tym m. in. na wsi M. (PG 6, 136v).

1470 Vedga Marcinkowski [Wedego Wedel?] z → M., Łowicza i Brunkowa pozwany o dokonanie napadu na 6 poddanych ze wsi Głupczyn i Stare [w pow. nak.], nal. do Jana starszego i Jana młodszego [braci] z Danaborza [w pow. kcyn.] (PG 57 k. 57-59, 68v, 69).

1490 Jerzy Wedel dz. M. [zapewne identyczny z Jerzym Wedlem z Frydlandu, ojcem Kaspra i Dawida (oraz Jana?) → niżej] w sporze z Bartłomiejem Wałdowskim (ACC 67, 32).

1504-35 Mac. Wedel vel Tuczyński [z Tuczna]: 1504 n. tenże wsporach z Janem i Jerzym Wedlami [z → Frydlandu] oraz z Kasprem i Dawidem ss. Jerzego o Brunkowo, M. i Łowicz (Schultz 70⁴→ Łowicz, przyp. 3); 1512 tenże pozwany przez Jana Wedelskiego, który występuje w imieniu swoim i swych bratanków Kaspra i Dawida ss. zm. Jerzego Wedelskiego, zabitego przez Mac. [Wedla] Tuczyńskiego, o to, że Maciej wypędził ich z ich części dziedz. we wsiach M., Brunkowo i Łowicz; proces toczy się ponadto o rozliczenie główszczyzny za głowę wspomn. Jerzego Wedelskiego (PG 68, 195v); 1513 tenże pozywa Kaspra Wedelskiego dz. w M. o zabójstwo kmiecia z Giżyna, poddanego Mac. Tuczyńskiego (PG 68 k. 90, 320); 1514 star. [gen. wlkp.?] wyznacza termin, w którym wspomn. Jan Wedelski z wspomn. bratankami mają dowieść przy pomocy świadków, że posiadali już sumy na wsiach M., Brunkowo i Łowicz, zanim Mik. Wedelski dz. w M. zrezygnował [części tych wsi?] na rzecz Mac. Tuczyńskiego [zeznanie to potrzebne jest do wspomn. wyżej rozliczenia główszczyzny za głowę Jerzego Wedla] (PG 69, 28v); 1521 król Zygmunt daje temuż Maciejowi pr. do dóbr Jakuba i Wincentego [Wedlów] braci z Frydlandu, pr. do 1/4 m. Tuczno nal. do Jerzego Wedelskiego, pr. do dóbr nal. do braci Jana, Kaspra i Dawida zw. Marcinkowskimi [oraz pr. do in. dóbr w okolicach Wałcza i Drahimia, → Tuczno] z powodu niedopełnienia [przez wspomn. osoby] obowiązku udziału w posp. Ruszeniu (MS 4 nr 3738); 1532 tenże Mac. Tuczyński oddaje swym ss. Janowi, Krzysztofowi i Stanisławowi dobra Tuczno i nal. do niego wsie, m. in. M. oraz części w → Łowiczu (MS 4 nr 16277); 1533-35 tenże Mac. Tuczyński przegrywa proces z Jerzym Wedelskim [z → Frydlandu] dworzaninem (aulicus) Albrechta ks. pruskiego o 1/4 Tuczna oraz 1/4 wsi do niego nal. (w tym m. in. 1/4 M., 1/4 wsi Marta, 1/4 Mielęcina), do których otrzymał pr. od króla z powodu nie dopełnienia obowiązku posp. ruszenia przez ich posiadacza; Jerzy Wedelski zeznaje, że jako poddany ks. pruskiego nie był zobowiązany do udziału w wojnie z Zakonem i 1535 zostaje wwiązany w zabrane mu przez Mac. Tuczyńskiego dobra⁵→ Knakendorf, przyp. 2; Maciej żąda od Jerzego okazania dok., na podstawie których przysługuje mu pr. do cz. dóbr Tuczno (PG 76 k. 45, 181v; PG 77 k. 137, 371v; PG 78 k. 35, 135v).

1504 n. Jan i Jerzy Wedlowie [z Frydlandu] oraz Kasper i Dawid ss. Jerzego, 1513 tenże Kasper dz. M., a. 1514 Mik. Wedelski dz. M., 1521 ciż Kasper i Dawid (z bratem Janem) Marcinkowscy → wyżej; 1522 tenże Dawid Wedelski [z M.?] ręczy Łukaszowi z Górki [star. gen. wlkp.] za Golczów, byłych tenutariuszy drahimskich (PG 71, 156v).

1563-79 pobór z M.: 1563 z 21 ł.⁶Tu następuje niejasna zapiska o 4 ł. [karczmarskich?] (sub tab...) i 4 kowalach oraz 1 mł. wodnym o 1 kole. Odnosi się ona do kilku wsi położonych w dobrach Tuczno, nie zaznaczono wyraźnie do jakich (ASK I 5, 201); 1577 z cz. Stan Tuczyńskiego starszego [s. Macieja] od 20 półł., 6 zagród i od kowala (ASK I 5, 762); 1579 z tejże cz. od 10 śl., 6 zagr., 2 komorniczek, karczmarza, kowala, pastucha i od owczarza, który ma 20 owiec; w tejże cz. wyszynkowano przez rok 77 kłód piwa (ASK I 3 k. 688, 691).

5. 1337 uposażenie plebana (dos) 4 ł. → p. 3; 1349 [par.?] L.; dzies. z niej należy się bpowi pozn. (Wp. 2 nr 1284).

1602 Krzysztof Zadow pleb. z Tuczna obejmuje [dodatkowo⁷Akt ten dot. prawdop. tych wsi, w których na początku XVI w. nie było kościołów filialnych zależnych od par. w Tucznie, natomiast u progu XVII w. okazało się, że są w nich kaplice zbudowane przez innowierców] parafie we wsiach Stralenberg, Mielęcin i M. (AE XVI, 79).

1607 oficjał pozn. zarządza przesłuchanie świadków w sprawie odtworzenia uposażenia pleb. w Tucznie po ustąpieniu innowierców; świadkowie z → Lubsdorfu zeznają, że [przed objęciem par. Tuczno przez innowierców] w Lubsdorfie i w M. nie było plebanii; pobudowano je dopiero dla ministrów luterańskich; [w przesłuchaniu brak świadków z M.] (ACC 135, 212v; Dep.Test XIV 148; AAP Sententiae III 239v-242 – w ostatecznym wyroku nie wymieniono w ogóle wsi M.); 1628 pleb. w Tucznie otrzymuje [meszne] po 1 korcu żyta miary pozn. z 5 ł. w M. (AV 7, 11v); 1641 kościół Ś. Katarzyny, filia par. w Tucznie, nowo wybudowany przez Tuczyńskiego (AV 10, 327).

6. 1415 Wedlowie z Tuczna wraz ze swym wasalem z M. (→ p. 3) napadli na ziemie Zakonu Krzyż. (Schultz Geschichte 294, bez podania źródła).

1431 Wedlowie: Hasso z Tuczna, Jakub z Frydlandu i Jan z M. w liście do wielkiego mistrza krzyżackiego usprawiedliwiają się z powodu zadania jakiejś krzywdy posłowi króla rzymskiego [Zygmunta Luksemburskiego]; (Neumark nr 671).

1466 Jan Marcinkowski [identyczny z Janem Wedelskim mężem Anny, → p. 3] star. w Drahimiu 1442-66, wysłannik król. do Eryka ks. słupskiego 1466, dowódca zamku w Drahimiu 1466 → Drahim – starostwo, p. 6. (DH 5 s. 439, 469).

Uwaga: → Frydland – dobra, uwaga.