MORAWSKO

1388 or. Morawsko (Lek. 1 nr 392), obecnie Morasko, od 1987 w granicach m. Poznania, 9 km na N od Starego Rynku w Poznaniu.

1. 1388 M. w opolu → Chojnica (Lek. 1 nr 392).

1450 n. pow. pozn. (PG 4, 61v); 1404-1507 par. własna (AC 2 nr 934), 1507 n. par. Chojnica → p. 5.

2. 1483, 1500 ł. Sasinowski w M. → p. 3.

1513 kopiec narożny na wzgórzu zw. Dębowy Ostrów dzieli wsie Umółtowo, Nową Wieś i M. (APP Dominikanie Poznań 194); 1524 M. graniczy z Suchymlasem i Nową Wsią [obecnie Nowa Wieś Radojewska]; struga Porowek → p. 3; 1524-31 rozgraniczenie Umółtowa z M.: kopiec narożny tych wsi oraz Nowej Wsi stoi w zaroślach (rubetum); od tego kopca gran. przechodzi kolejno k. wielkiego kamienia, k. gruszy stojącej przy zaroślach zw. Dębowy Kierz i k. wielkiego kamienia w pobliżu jeziora nal. do wsi Umółtowo, a następnie przecina drogę z Umółtowa do Piątkowa i k. boru Koszczewka (Koszewka) dochodzi do kopca narożnego wsi Naramowice, Umółtowo, M. i Piątkowo (APP Dominikanie Poznań 194 nr 4; PZ 29, 637); 1531 granice Umółtowa z M. [dobrze] widoczne (notabiles; CP 11, 130v).

3. 1404 dzieci zm. Bieniaka z M. [zapewne identycznego z Bieniakiem z → Gorzewa] pozwane przez Szabdaja Żyda [z Poznania] (KP nr 1990).

1407-23 Wawrz. Jeż z M., brat Janusza z Gorzewa [s. Bieniaka z Gorzewa]1KR 2, 120 nazywa go błędnie synem Mik. Krwawego Diabła z Wenecji w pow. kcyn. → Gorzewo, przyp. 4. Bratem Wawrz. Jeża był bliżej nieznany Hertman (wzm. z 1391 i 1407: Lek. 1 nr 1003, 1020; PZ 3, 30v), którego KR 2, 120 i KObceRyc. 143 nazywa Januszem Hertmanem i zapewne niesłusznie utożsamia z Januszem z → Gorzewa. Wawrz. Jeż po opuszczeniu M. posiadał w l. 1427-28 Lipnicę; prawdop. wszedł w posiadanie jakichś sum na tej wsi w związku ze sporami z bratową Katarzyną ż. Janusza z Gorzewa, która była rodem z Lipnicy (PZ 9, 113v; PZ 10, 9). Wawrz. Jeż miał 2 cc.: Beatę i Katarzynę (PZ 12, 250). KR 2, 120 podaje, że pisały się one z Nowego Dworu, ale cytowana zapiska tego nie potwierdza: 1407 tenże Jeż [bez imienia] z braćmi, dziedzice w M., w sporze z Abrahamem i jego braćmi [zapewne ss. Jury z Bielaw i Chojnicy] o dług (PZ 3, 33); 1408 tenże w imieniu ż. Fronki pozywa Jana z Międzychodu [s. Domarata z Iwna, późniejszego Goliasza (Gołego Jasia) z → Brodnicy] o 36 1/2 grz. i 6 gr długu (debitum civile [tzn. dług u mieszczan?, por. niżej r. 1423]); Teodoryk z Międzychodu jako opiekun [tegoż] Jana i jego siostry Jadwigi stwierdza, że pozwany nie ma lat sprawnych (petivit citari etatem annorum predicto Jo[hanni] et Hedvigy sororis [sic] ipsius; PZ 3, 42); 1415 tenże kwituje odbiór zapłaty od Folkera Stowina [mieszcz. pozn.] za posiadłości [w Poznaniu?], które Stowin od niego kupił (SBP s. 90 nr 224); 1419 tenże zastawia swój dom [w Poznaniu?] Żydowi Manlinowi za 12 grz.; jeżeli go nie wykupi w terminie i nie zapłaci lichwy za zwłokę, Manlin będzie mógł go sprzedać (SBP s. 110 nr 304); 1420 długi braci Wawrz. Jeża z M. i Janusza z Gorzewa ma zapłacić Erazm Naramowski z sum 39 grz. i 5 grz., za które wykupił Nowy Dwór [wieś zaginiona k. Naramowic i M.]; na mocy pr. bliższości sąd daje Januszowi z Gorzewa pr. aby w ciągu 6 tygodni wykupił Nowy Dwór z rąk Naramowskiego (PZ 6 k. 113, 132); 1423 tenże z bratem Januszem z Nowego Dworu ma otrzymać 39 grz. tytułem zwrotu długu od mieszczan pozn. (SBP s. 131 nr 378).

1408-24 Fronka (Frona, Wrona) ż. Wawrz. Jeża: 1408 taż → wyżej; 1421 sąd uznaje jej dok. wzdawny (litera resignatoria) dot. M. [dot. jej oprawy w M.?] w sporze z Janem ze wsi Sady (PZ 7, 6v); [1421 nikt nie zgłosił sprzeciwu w sprawie jej wiana, gdy M. zmieniło właściciela → niżej]; 1422-23 bracia Jan kan. z Głuszyny i stren. Wojciech z Glinna [jako posiadacze M. → niżej] pozywają Wojciecha z Ludom, Dobrogosta z Dąbrówki Ludomskiej oraz Janusza z Nowego Dworu [oraz Gorzewa] o wyclenie dok. oprawnego Frony niegdyś z M.; 1423 sąd postanawia, że pozwani mają dostarczyć wspomn. dok., a Frona ma dokonać rezygnacji przed star. gen. wlkp. i oddać dok. Janowi i Wojciechowi (PZ 7 k. 16v, 56); tymże braciom Janowi kan. i Wojciechowi z Glinna Dobrogost z Ludom i Janusz z Gorzewa jako poręczyciele Wawrz. Jeża z Sadów mają zapłacić: Wojciech 100 grz., a Janusz 200 grz. oraz mają im wyclić [uwolnić od roszczeń in. osób] każdy 1/3 wsi Sady (PZ 7 k. 143, 148v); 1424 Janusz z Gorzewa ręczy Dobrogostowi z Ludom [i Dąbrówki Ludomskiej], że sam poniesie wszelkie koszty wynikłe z wyclenia wiana Frony w M. (WR 1 nr 1176).

1412 Jakub z M.2KR 2, 120 przypuszczał, że nazwę M. podano tu omyłkowo, a zapiska dotyczy Jakuba z Młodaska występującego w 1. 1403-11 i prowadzącego spory z Bytyńskimi pozwany przez Pietrasza z Bytynia o to, że z otrzymanych 40 grz. nie oddał Pietraszowi należnej mu cz. 8 grz. (WR 1 nr 844).

1412-15 świadkowie: 1412 Szczepan (Stephanus) Morawski (WR 3 nr 471), 1415 Mik. Morawski (WR 1 nr 862).

1421 bracia Jan kan. z Głuszyny i stren. Wojciech z Glinna [ss. Jury z Bielaw i Chojnicy] zgłaszają w sądzie ziemskim dok. dot. nabycia całej wsi M.; nikt nie zgłosił sprzeciwu3KR 5, 6 wymienia jeszcze rzekomego Mikołaja z Glinna jako nabywcę cz. M.; cytowane zapiski nie wymieniają takiej osoby (PZ 7, 3); 1422-24 ciż w sporach o wyclenie oprawy Frony z M. → wyżej; 1432 za tegoż Jana z M. kan. głuszyńskiego Jakub i Jan z Knyszyna ręczyli swemu zm. stryjowi Sędziwojowi [z Knyszyna] (PZ 12, 80); 1436 Wojciech z Glinna z s. Stanisławem ręczą, że wykonają testament zm. Jana z Chojnicy [kan. głuszyńskiego], dz. M.: Winc. Czurydło z Bielaw [brat Jana kan. i Wojciecha z Glinna] i jego spadkobiercy mają pr. do spadku we wsiach Bielawy, Tworkowo, Złotniki, Biezdrowsko i Nosilino (PZ 13, 135v).

1427 na M. i na Złotkowie zapisano sumę 10 grz. [od której ciążył na tych wsiach czynsz dla altarii Narodzenia NMP, Ś. Piotra w Okowach i ŚŚ. Andrzeja i Mikołaja w kat. pozn.] (Wp. 9 nr 1150, 1151); 1429 Wojc. Gliński z Glinna, Złotkowa i M. zobowiązuje się wobec Wojc. Polnego [altarysty?] wspomn. wyżej altarii wyclić czynsz 5 grz. od sumy 50 grz. (ACC 12, 20v).

1436-43? Stanisław, 1440-50 Jan, 1440 Mikołaj ss. Wojciecha z Glinna, dziedzice w M.:

1436-43? tenże Stanisław: 1436, 1440 → niżej; 1440 tenże posiada M. (AC 2 nr 1093), 1441 tenże → p. 5; 1443 tenże zm.? → niżej, 1450 tenże wspomn. jako zm. (PG 4, 96);

1440 sędziowie polubowni dokonują podziału M. po śmierci [kan.] Jana niegdyś dz. w M.: 5/6 M. z dworem, zabudowaniami gospodarczymi i rolami oraz 5/6 pr. patronatu kościoła par. w Chojnicy przypada braciom Stanisławowi, Janowi i Mikołajowi [ss. Wojciecha] z Glinna, a 1/6 M. (łany os.) i 1/6 wspomn. pr. patronatu Janowi i Piotrowi ze Słopanowa [na tej podstawie KR 5 s. 11, 20, 21 zalicza Słopanowskich do rodu Przosnów] (PZ 14, 46).

1440-50 (w 1452 wspomn. jako zm.) tenże Jan: 1440 tenże → wyżej; 1443 tenże → niżej: Jan i Mikołaj; 1446 tenże w sporze z Dziersławem z Glinna (PZ 15, 134v); 1447 tenże pozwany przez Domarata [s. Teodoryka z Iwna i Międzychodu] niegdyś z Chojnicy [później z Mościsk w pow. nak., → Lubikowo] o 6 grz. sumy głównej i 6 grz. szkód (PZ 16, 64v); 1448-50 tenże sprzedaje cz. M. z zastrz. pr. odkupu: 1448 Mik. Chełmskiemu za 50 grz. (PG 3, 8v), 1450 2 ł. Mirosławowi Nowodworskiemu (PG 4, 43);

1440-72 tenże Mikołaj: 1440 tenże → wyżej; 1443 tenże → niżej: Jan i Mikołaj; 1445 tenże w sporze z Dziersławem z Glinna [dawniej z → Lulina] (PZ 15, 134v); 1447 tenże pozwany przez Eliasza Żyda z Poznania o zwrot 3 grz. sumy głównej (PZ 16, 70v); 1450 tenże sprzedaje cz. M. → niżej: Bartosz niegdyś Chomęcki; 1450 tenże w działach rodzinnych otrzymuje [cz.? wsi] Złotkowo wartości 100 grz. od [swego bratanka] Mikołaja s. Stan. Glińskiego4W haśle → Glinno przyp. 1 niesłusznie utożsamiono Mikołaja s. Wojciecha z Glinna z Miszkiem (Mikołajem) ze Złotkowa, który był s. Stanisława, a wnukiem Wojciecha z Glinna (PG 4, 96); 1452 tenże z Mik. bratankiem obaj [!] z M. pozwani przez Słomę Żyda z Poznania (PZ 17, 22), 1455 obl. 1557 tenże z M. [czyjego bratanek?] sprzedaje Dobrogostowi z Ostroroga kaszt. kam. plac w m. Poznaniu za 50 grz. (MS 5 nr 8128); [bez daty] wzm. z 1564 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swoje pr. do Złotkowa Bartoszowi niegdyś z Pakości [na gran. pow. gnieźn. i pow. inowrocł.] (PG 7, 193v); 1472 tenże → niżej: Anna i Małgorzata;

1443 ciż Jan i Mikołaj z M. dowodzą w sporze z Wojtkiem Bogatym [mieszcz.] z Poznania, że minęły już 3 l. od czasu gdy Bogaty pozywał [zm.?] Stanisława niegdyś Glińskiego o 12 grz. za sukno i pieprz oraz o 20 [grz.?] strawnego (pro XX pensis alias strawniego; WR 1 nr 1626); 1446 ciż Jan i Mikołaj oraz Miszek [= Mikołaj s. Stan. Glińskiego?, → wyżej Mik. Morawski] ze Złotkowa toczą spory z Winc. Czurydło z Bielaw oraz z Piotrem Chojnickim (PZ 15, 155v); 1447 ciż płacą kary, gdyż nie uwolnili Knyszyna od roszczeń in. osób [może byli do tego zobowiązani jako poręczyciele?] dla Jana Sobockiego (PZ 16, 14v).

1446 szl. Piotr Nowak z M. [osoba niezident.] w sporze z Dziersławem z Glinna (PZ 15, 134v).

1450-78 [zm. a. 1480] Bartłomiej (Bartosz) Chomęcki niegdyś z → Chomęcic5W PG 2, 202 nazwany jest Bartoszem niegdyś z Chomęcic i dz. w M. Datowanie zapiski nie jest jasne: 1446? (AC 2 nr 1395), burgr. w Kaliszu 1461-73 (GUrz. C 144): 1450 tenże kupuje części M.: 2 cz. M. [1/6 całości] od Jana i Piotra Słopanowskich za 2 razy po 100 zł węg. (PG 4, 61v); cz. M. od Mik. Morawskiego za 1/4 wsi Jarosławiec [k. Stęszewa] i 600 grz. (PG 4, 96; KR 2, 120 błędnie nazywa sprzedawcę Michałem Morawskim); 1452 woźny wywołuje w sądzie jeden z dok. dot. nabycia 1/2 z 1/6 M.; nikt nie zgłasza sprzeciwu (PZ 17, 65); 1462 tenże kupuje od [swych bratanków?] Jana, Marcina i Sędziwoja z Sadów 1/2 Chojnicy za 400 grz. (PG 6 k. 121v, por. 143); 1462 temuż Jan Sobocki z Knyszyna ma zapłacić 60 grz. i 2 kopy [gr] poręki za Stanisława kan. pozn. i Wojciecha braci niedz. z Wargowa (PZ 17, 287v); 1470 temuż Wojc. Czuryło z Bielaw jest winien 6 1/2 grz. (PZ 19, 98); 1473 tenże → niżej: Anna i Małgorzata; 1475 tenże spłaca Andrzejowi Peszlowi altaryście altarii Ś. Andrzeja w kaplicy [fundowanej przez bpa Andrzeja Bnińskiego] 30 grz.; od tej sumy poprzednio ciążył czynsz na M. dla tej altarii (ACC 55, 65); 1478 tenże pozwany przez braci Bartłomieja i Dziersława Chojnickich o 30 grz. (PG 58, 60); 1479, 1482 tenże wspomn. jako zm., → niżej: Katarzyna wd. (PZ 20, 189).

1452 Anna i Małgorzata siostry niedz. z M., cc. zm. Dziersława Lulińskiego: 1452 te same w sporze z Katarzyną ż. Dobrogosta Ludomskiego (PZ 17, 57v); 1452 te same piszą się z M. [z cz. nal. niegdyś do zm. Jana Morawskiego, który ich ojcu był winien pewną sumę pieniędzy]; Mik. Morawski [brat Jana, → wyżej] zeznaje, że jest winien tymże siostrom 95 zł węg. (PZ 17 k. 30, 32, 57v, 58v, 189v, 200); 1472 te same kwitują Jana Morawskiego z odebranego majątku po ojcu i matce w M. (PG 57, 141v); 1473 te same sprzedają z zastrz. pr. odkupu 4 ł. w M. Bartoszowi Chomęckiemu za 20 grz. (PG 7, 216v); 1484 taż Małgorzata z mężem Szczepanem (Stephanus) karczmarzem w Drogocinie sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 4 ł. opust. w M. Jerzemu Zet Naramowskiemu za 20 grz. (PG 10, 9v).

1469-73 bracia Jan i Wojciech z M. [wg KR 5, 11 ss. Mik. Morawskiego, tzn. wnukowie Wojciecha z Glinna]: 1469 ciż zeznają, że są winni 50 grz. Mik. Chełmskiemu [z Chełmna k. Pniew], 1473 [po zwrocie pieniędzy?] żądają od Mik. Chełmskiego zwrotu dok. (PZ 19 k. 10, 167); 1480 ciż? wraz z Marcinem [s. Bartosza Chomęckiego → niżej] wymienieni jako patroni par. w M. → p. 5.

1479-1500 Katarzyna wd. po Bartoszu Chomęckim: 1479 taż w asystencji swego brata Wojc. Chowanowskiego oraz bracia Marcin i Szymon Chojniccy [ss. Bartosza Chomęckiego i Katarzyny?] w asystencji Mik. Chomęckiego jako stryja i Wojc. Chowanowskiego jako wuja zeznają, że są winni 30 grz. Jakubowi i Janowi z Chojnicy ss. Jana Słupka Chojnickiego (PG 58, 90v); 1483 taż sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 1 ł. zw. Sasinowski w M. Jerzemu Zet z Naramowic burmistrzowi pozn. (PG 9, 177); 1486 taż z ss. Janem i Marcinem sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 3 ł. os. i 2 ł. opust. w M. pannie Katarzynie c. zm. Jana Słupka z Chojnicy [→ niżej: Kat. Chojnicka] (PG 10, 59v); 1491 taż → niżej: Marcin, 1497 król Jan Olbracht nadaje Janowi Bielawskiemu m. in. pr. do oprawy wd. Kat. Chomęckiej w M. i w Chojnicy z powodu zaniedbania obowiązku udziału w posp. ruszeniu (MS 2 nr 1078; Posp.Rusz. nr 148); 1500 dożywocie tejże → niżej: Marcin.

1479-82 Szymon (w 1479 nazwany Chojnickim), 1479-1513 Marcin Chomecki alias Morawski (a w 1479 Chojnicki), 1482-96 Jan Morawski, ss. Bartłomieja Chomęckiego z M.: 1479 ciż → wyżej: Katarzyna; 1480 ciż → p. 5; 1482 ciż bracia płacą kary, bo nie zapłacili długu 113 grz. Mac. Pawłowickiemu [z Pawłowic k. Poznania] (PZ 20, 189v).

1479-94 tenże Jan Morawski: 1479-82 tenże z braćmi → wyżej; 1486 tenże → wyżej: Katarzyna; 1487 tenże sprzedaje 1/2 M. za200 grz. Jerzemu Zet Naramowskiemu (PG 10, 71v); 1487 tenże kupuje cz. Borku [k. Śremu] za 30 grz. od Andrzeja z Borku (PG 10, 67); 1494 tenże → niżej: Marcin; 1496 tenże z bratem Marcinem kupuje Wysoczkę od Jana Bielawskiego za 160 grz. (PG 7, 118); 1500 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Marcin; 1523 wd. po nim Małg. Borkowska z mężem. Janem Węgierskim, dziedzice w Borku k. Śremu (PG 15, 510v).

1479-1513 tenże Marcin Chomecki vel Morawski: 1479-82 tenże z braćmi → wyżej; 1480 tenże → wyżej: Jan i Wojciech; 1486 tenże → wyżej: Katarzyna; 1486 tenże kwituje odbiór długu od Jana Karczewskiego (GG 8, 94v); 1491 tenże z matką Katarzyną sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 1 ł. os. w M. Jerzemu Zet Naramowskiemu (PG 10, 146v); 1494-1500 tenże sprzedaje w Wargowie a) z zastrz. pr. odkupu Mac. Zielątkowskiemu: 1494 3 ł. opust. za 30 grz., 1495 4 ł. opust za 35 grz. (PG 59, 15; PG 7, 64), b) na wieczność Stan. Turkowskiemu vel Wargowskiemu: 1496 cz. tej wsi za 105 grz., 1500 cz. Wargowa, która mu przypadła po śmierci brata Jana, za 220 grz. (PG 7, 117; PG 12, 102); 1496 tenże → wyżej: Jan Morawski; 1500 tenże daje matce Katarzynie 1 ł. w M., na którym siedzi kmieć Andrzej Trzek (kmieć płaci z tego łanu 3 wiard. czynszu rocznie), a ponadto Marcin zobowiązuje się dodać matce [co roku] 1 wiard. i zapewnić utrzymanie (victum et amictum) do końca jej życia (PG 12, 102); 1500 tenże wykupił od Naramowskich [→ niżej] za 21 grz. 1 ł. zw. Sasinowski oraz karczmę w środku wsi, które posiada kmieć Janusz (PG 62 k. 111, 125v); 1500 tenże zapisuje ż. Kat. Witkowskiej po 100 zł węg. posagu i wiana na swej cz. M. oraz daje jej pr. ścinania drzew na swój użytek w Chojnicy (PG 12, 102v); 1500 Kat. Witkowska w asystencji brata Sędziwoja Witkowskiego kwituje męża Marcina, ponieważ zadośćuczynił jej za posag i wiano, które miała zapisane na 1/2 cz. w M., na cz. wsi Wysoczka i na 1/2 cz. w Chojnicy w wysokości 100 zł węg. posagu i wiana (PG 62, 127v); 1502 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Annie [z domu Zet Naramowskiej] ż. [Ulryka] Helta burmistrza pozn. 1/2 Chojnicy z 1/4 Łysego Młyna, za 16 grz. (PG 12, 226v); 1503 tenże pozywa wspomn. Annę Heltową o to, że nieprawnie zajmuje 1/2 Chojnicy i 1/4 Łysego Młyna (PyG 8, 253); 1507 tenże zeznaje, że jest winien Janowi Sławieńskiemu pleb. w Chojnicy 20 grz. i w zamian za to sprzeda mu z zastrz pr. odkupu mł. opust. Walnik w Chojnicy; równocześnie daje kościołowi w Chojnicy strugę zw. Okalewa w tejże wsi (ACC 84 s. 178v, 179v); 1513 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Bodzeporowskiemu 3 ł. os. i 1 ł. opust. zw. Marcinkowski w M. za 30 grz. z tym, że sobie rezerwuje pańszczyznę z łanu Marcina [s.] Janusza (PZ 24, 27).

1483-1513 Zetowie Naramowscy w M.: 1483-91 Jerzy Zet Naramowski [starszy] kupuje w M. pojedyncze łany z zastrz. pr. odkupu, → wyżej: 1483 Kat. wd. po Bartłomieju Chomęckim, 1484 Anna i Małgorzata, 1491 Marcin Morawski; 1487 tenże kupuje na wieczność 1/2 M. → wyżej: Jan Morawski s. Bartosza Chomęckiego; 1497 król Jan Olbracht nadaje Janowi Naramowskiemu [z Rosmanów Naramowskich6→ Naramowice należały kolejno do dwóch rodzin mieszczańskich z Poznania: w 1467 r. potomkowie Erazma Rosmana Naramowskiego sprzedali tę wieś Jerzemu Zetowi, który również zaczął używać nazwiska „Naramowski”] pr. do dóbr braci Zetów Naramowskich [ss. Jerzego Zeta starszego], m. in. pr. do [cz.] M. z powodu niedopełnienia obowiązku posp. ruszenia, → Naramowice (MS 2 nr 900); 1500 bracia Naramowscy kwitują odbiór 21 grz. od Marcina Morawskiego → wyżej: Marcin, → Naramowice; 1505 Jan Jurgizet Jezierzycki [Naramowski, s. Jerzego Zeta starszego] zapisuje oprawę ż. Kat. Gryżyńskiej m. in. na M., → Naramowice (PG 13, 27); 1508 bracia Jan i Jerzy Zetowie Naramowscy dzielą się dobrami (→ Naramowice) po ojcu; m. in. każdy z nich otrzymuje 1/4 M. (PG 66 k. 64v, 90v); 1509 Jerzy Naramowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Andrzejowi z Szamotuł wdzie pozn. części w → Naramowicach, Lubiczu i M. za 400 grz. (PG 14, 87); 1513 Jan Naramowski daje Barbarze wd. po Piotrze Rogaczewskim 1 ł. opust. w M. a w zamian otrzymuje od niej całe Rogaczewo (PZ 24, 25v); 1513 bracia Andrzej kan. pozn. i Jan Naramowscy sprzedają braciom Andrzejowi, Janowi i Jakubowi ss. zm. Marcina Morawskiego 1/2 M. z 1/2 sołectwa (PZ 24, 29).

1497-1527 Bielawscy w M.: 1497 Jan Bielawski otrzymuje pr. do oprawy Kat. Chomęckiej wd. po Bartoszu w M. → wyżej; 1505 z M. pisze się Adam z Balina kaszt. rypiński7Balińscy z Balina w ziemi dobrzyńskiej vel Bielawscy byli h. Przosna i pochodzili prawdop. z Bielaw k. Poznania, → Bielaw, przyp. 4 (MS 3 nr 2155); 1523 Jan Bielawski nabywa z zastrz. pr. odkupu za 26 grz. 3 ł. w M. od swej ż. Anny Czeszewskiej, która nabyła je od Jana Morawskiego na tych samych warunkach (PG 15, 495v); 1527 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 3 ł. os. (→ niżej: mieszkańcy) i 1 ł. opust. w M. Tomaszowi Otuskiemu za 26 grz. (PG 16, 165v).

1499-1500 Kat. Chojnicka [zapewne c. Jana Słupka z Chojnicy → wyżej: Katarzyna wd. po Bartłomieju Chomęckim]: 1499 taż zapowiada, że dla pokrycia długu 40 grz. sprzeda Jakubowi Wargowskiemu swoje części w Biezdrowsku i w M. (PG 62, 42); 1500 taż sprzedaje z zastrz. pr. odkupu temuż Wargowskiemu 1 ł. os. i 1 ł. opust. w Biezdrowsku oraz 1 ł. opust. i 1 ł. os. (siedzi na nim kmieć Jan Adam) w M. za 40 grz. (PG 12, 77v).

1513-47 Andrzej, Jan i Jakub ss. Marcina Morawskiego: 1513 ciż → wyżej: Naramowscy; 1514 ciż za zgodą matki Katarzyny zapisują Michałowi z Lublina kustoszowi koleg. w Kórniku czynsz 2 1/2 grz. od sumy 30 grz. zapisanej na M. i Chojnicy (PG 15, 18v; PG 69, 108v); 1517 tenże Jakub z matką Katarzyną sprzedają z zastrz. pr. odkupu 1 ł. os. w M. za 12 grz. Janowi Piotrkowskiemu vel Chojnickiemu [rodem z Piotrkowic k. Czempinia] (PZ 24, 42v); 1520 ciż bracia Jan i Jakub nabywają oprawę matki Kat. Morawskiej w M. (po 100 grz. wiana i posagu) oraz zobowiązują się zapłacić siostrze Katarzynie posag w wysokości 60 grz. (PG 70 k. 351v, 352); 1523 ciż sprzedają z zastrz. pr. odkupu Kat. Chojnickiej [c. Jana Słupka z Chojnicy?, → wyżej] wd. po Mac. Bodzeporowskim cz. Chojnicy z cz. młynów tamże za 125 grz. (PG 15, 500v);

1513 tenże Andrzej przy instalacji na kanonika w kap. kat. pozn. wywodzi swoje szlacheckie pochodzenie: po ojcu h. Drogosław (strzała i pół pierścienia), po matce Katarzynie z Witkowic h. Nałęcz oraz [po babkach? ojczystej (Chowanowskiej?)] h. Jastrzębiec [i macierzystej] h. Prawdziec (MHP nr 250);

1523-28 ciż bracia Jan i Jakub zawierają między sobą transakcje: 1523 Jan kupuje od Jakuba 1/2 dworu i dom w M. za 30 grz. (PG 15, 503v); 1524 ciż dzielą się majątkiem: Jakub otrzymuje cz. M. od strony wsi Suchylas, w kórej są tylko 2 ł. os. (→ niżej: mieszkańcy), a Jan cz. M. (z 1/2 karczmy) od strony wsi Nowa Wieś, w której wszystkie siedliska są opust.; granicę między dwoma częściami M. stanowić ma struga Porowek i wierzba (PZ 24, 63); 1525 Jakub sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi 2 ł. roli za 30 grz. (PG 16, 99v); 1528 ciż bracia sprzedają z zastrz. pr. odkupu: Andrzejowi Sobeckiemu 1/2 Chojnicy z częściami młynów za 100 kóp [gr] i Marcinowi Lipnickiemu 4 ł. os. i 2 ł. opust. w M. za 80 grz. (PG 16 k. 213v, 257v); 1529 ciż bracia zamieniają się częściami w Chojnicy (PG 16, 282);

1525-47 tenże Jan zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Jakuba Koszuckiego po 200 zł posagu i wiana na 1/2 cz. M. (PG 16, 80); 1531 tenże sprzedaje Małg. Chojnickiej ż. Mik. Piotrkowskiego swą cz. Chojnicy za 100 grz. (PZ 24, 85v); 1539 tenże pozwany przez Barbarę Nowowiejską wd. po Jakubie Morawskim o to, że wyrzucił ją z wraz z jej małol. s. Piotrem z cz. M. i z lasu Łęg w Chojnicy, które należą się [po ojcu] Piotrowi; tenże Jan prosi o dokonanie z urzędu działów majątkowych między nim a bratankiem Piotrem (PG 81 k. 182, 407); 1542-47 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 2 ł. w M. Jerzemu Naramowskiemu: 1542 za 12 grz., 1547 za 36 grz. (PZ 24, 109v; PG 18, 315);

1527-36 [w 1539 r. wspomn. jako zm.] tenże Jakub sprzedaje z zastrz. pr. odkupu: Jadwidze Dąbrowskiej 2 ł. w M. za 30 grz., 1533 Mik. Winnickiemu 1/2 M. za 100 zł., 1535 Mik. Piotrkowskiemu cz. Chojnicy za 30 grz. (PG 16 k. 147, 581v, 730v); 1530 tenże zapisuje ż. Kat. Szczytnickiej c. zm. Jana Szczytnickiego [ze Szczytnik k. Poznania] po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. w M. i na 1/2 cz. w Chojnicy (PG 16, 379); 1536 tenże sprzedaje swą cz. Chojnicy (zachowując sobie las Łęg tamże) Małg. Piotrkowskiej za 200 zł (PG 17, 40); 1536 tenże zapisuje ż. Barbarze Nowowiejskiej c. zm. Wawrzyńca po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 M. i na lesie Łęg w Chojnicy (PG 17, 41); 1539 wspomn. Barbara Nowowiejska wd. → wyżej: Jan Morawski.

Areał: 1508 pobór: z 5 półł. (ASK I 3, 5v); 1510 wieś M. prawie całkowicie opust., 5 wieśniaków na półł.; folw. w nieznacznej cz. (in modico) uprawiany (LBP 81); 1553 pobór płacą: Jan Rosnowski z 2 ł. i 1 karczmy i Jan Morawski od 2 1/2 ł. i 1 karczmy (ASK I 5, 161v); 1563 pobór z 5 1/2 ł. i 2 karczem dor. (ASK I 5, 219); 1577 pobór płacą ze swych części: Piotr Morawski i Mik. Morawski (ASK I 5, 670v); 1580 Baltazar Nowowiejski płaci pobór od 3 półł., 1/2 ł. opust., 2 zagr., 2 komor. (ŹD 10).

Mieszkańcy: 1426 Jakub kmieć z M. (PZ 9, 2v); 1443 śwd. Maciej z M. (WR 1 nr 1626); 1446 Wojciech i Świątek witrycy → p. 5; 1500 kmieć Andrzej Trzek → wyżej: Marcin; 1500 kmieć Jan Adam → wyżej: Kat. Chojnicka; 1500 kmieć Janusz na łanie Sasinowskim → wyżej: Marcin Morawski; 1527 kmiecie: Jan s. Janusza, Bartłomiej i Piotr Sołtysek; każdy siedzi na 1 ł. → wyżej: Bielawscy.

4. 1404 Boguchwał (Bogufalus) sołtys w M. → p. 5; 1408 Boguchwał sołtys w M. (RH 14, 61); 1420 śwd. Dziersław, który posiada sołectwo w M. (WR 1 nr 1076); 1423 śwd. Jan s. Dziersława z M. (WR 1 nr 1158); 1426 Dziersław sołtys w M. w sporze z Mikołajem [z Górki] kanclerzem pozn. o dzies. ze wsi Psarskie [które?], którą sołtys wykupił (ACC 9, 198v); 1430 śwd. Dziersław z M. [sołtys?] (KoścZ 9, 249).

1513 z rąk Naramowskich 1/2 sołectwa w M. przechodzi w ręce braci Andrzeja, Jana i Jakuba ss. Marcina Morawskiego, → p. 3: Naramowscy w M.

5. 1404-7 Daszdarz (Dezydery) pleb. w M. (ACC 1 k. 23v, 32v; ACC 2 k. 68, 76): 1404 tenże i Boguchwał sołtys pozwani przez Wichnę Dominikową wd. po Dominiku cieśli (carpentarius) z Poznania o należności za budowę kościoła w M. (AC 2 nr 934); 1423 kop. 1488/92 dzies. po 1 wiard. z 26 ł. w M. należy do uposażenia prebendy kan. zw. „Goślina” w kat. pozn. (LBP 40); 1441 Andrzej [Bniński] bp pozn. ekskomunikuje Stan. Glinieckiego [Glińskiego] dz. w M., ponieważ pobił, spoliczkował i związał łańcuchami pleb. Macieja z M. (AE I 70v); 1446 Wojciech i Świątek, witrycy z M., pozywają Macieja zw. Białorzyt z Więckowic, witryka [par. Nieproszewo?], o 8 sk., które Wach z Więckowic otrzymał jako zapłatę za służbę i ofiarował kościołowi w M. (ACC 29, 42v).

1480 Piotr pleb. w M. ustępuje z par. w M. na rzecz Stan. Wrotnego, którego prezentuje na to stanowisko Stan. Orzeszkowski pleb. w Chojnicy w imieniu patronów, dziedziców M.: Marcina z matka Katarzyną oraz braćmi Janem i Szymonem a także Jana, Marcina [osoba niezident.] i Wojciecha; [Now. 2, 374 zauważył, że SzPozn. 232 błędnie podaje tę datę jako datę połączenia par. M. z Chojnicą] (ACC 58, 97v).

1507 Marcin Chomęcki jako patron kościoła par. w M. z powodu szczupłości dochodów tego kościoła wyraża zgodę na przyłączenie go do par. Chojnicą; [Jan Lubrański] bp. pozn. przyłącza kościół w M. do par. Chojnica (ACC 84 k. 31v, 118).

1510 wiard. dzies. z M. należą do uposażenia prebendy kan. „Kaźmierz” w kat. pozn. nal. do kan. Zygmunta [Korzboka z → Kamieńca?]; par. M. połączona jest z par. Chojnicą (LBP s. 39, 81).

1558 (wzm. 1727/28) Jan i Piotr [bracia stryj., → uwaga] dziedzice M. zagarnęli 2 ł., leżące w 3 polach, stanowiące [dawne] uposażenie par. M.; łany te odzyskał w XVIII w. pleb. z Chojnicy dla swego kościoła (AV 20, 118v-119v).

6. 1421-36 Jan [zw. Chojnica] kan. w Głuszynie, → p. 3, → Chojnica.

1513 Andrzej Morawski kan. kat. pozn., s. Marcina → p.3.

Uwaga: Rodzina Morawskich h. Drogosław, której protoplastą był Bartłomiej Chomęcki (→ p. 3) z M. utrzymała się w M. do schyłku XVI w. Ostatni jego posiadacze Mikołaj s. Jana i Piotr s. Jakuba przekazali (sprzedali?) M. Baltazarowi (Balcerowi) Nowowiejskiemu, a w 1595 r. ss. zm. Balcera dokonali podziału tej wsi (PG 21, 692). Morawscy, żyjący nadal poza wsią M., w końcu XVII w., pod wpływem rodziny Czarnkowskich, przyjęli przydomek Dzierżykraj nawiązując do legendarnego protoplasty Czarnkowskich Dzierżykraja (→ Człopa, uwaga) i zaczęli używać ich herbu: Nałęcz (DwMat. 14413, 1619-1620).

1 KR 2, 120 nazywa go błędnie synem Mik. Krwawego Diabła z Wenecji w pow. kcyn. → Gorzewo, przyp. 4. Bratem Wawrz. Jeża był bliżej nieznany Hertman (wzm. z 1391 i 1407: Lek. 1 nr 1003, 1020; PZ 3, 30v), którego KR 2, 120 i KObceRyc. 143 nazywa Januszem Hertmanem i zapewne niesłusznie utożsamia z Januszem z → Gorzewa. Wawrz. Jeż po opuszczeniu M. posiadał w l. 1427-28 Lipnicę; prawdop. wszedł w posiadanie jakichś sum na tej wsi w związku ze sporami z bratową Katarzyną ż. Janusza z Gorzewa, która była rodem z Lipnicy (PZ 9, 113v; PZ 10, 9). Wawrz. Jeż miał 2 cc.: Beatę i Katarzynę (PZ 12, 250). KR 2, 120 podaje, że pisały się one z Nowego Dworu, ale cytowana zapiska tego nie potwierdza.

2 KR 2, 120 przypuszczał, że nazwę M. podano tu omyłkowo, a zapiska dotyczy Jakuba z Młodaska występującego w 1. 1403-11 i prowadzącego spory z Bytyńskimi.

3 KR 5, 6 wymienia jeszcze rzekomego Mikołaja z Glinna jako nabywcę cz. M.; cytowane zapiski nie wymieniają takiej osoby.

4 W haśle → Glinno przyp. 1 niesłusznie utożsamiono Mikołaja s. Wojciecha z Glinna z Miszkiem (Mikołajem) ze Złotkowa, który był s. Stanisława, a wnukiem Wojciecha z Glinna.

5 W PG 2, 202 nazwany jest Bartoszem niegdyś z Chomęcic i dz. w M. Datowanie zapiski nie jest jasne: 1446?

6 → Naramowice należały kolejno do dwóch rodzin mieszczańskich z Poznania: w 1467 r. potomkowie Erazma Rosmana Naramowskiego sprzedali tę wieś Jerzemu Zetowi, który również zaczął używać nazwiska „Naramowski”.

7 Balińscy z Balina w ziemi dobrzyńskiej vel Bielawscy byli h. Przosna i pochodzili prawdop. z Bielaw k. Poznania, → Bielaw, przyp. 4.