POKRZYWNICA

1388 or. Koprzywnicza (Lek. 1 nr 359), 1394 Koprzewnicza (Lek. 2 nr 1647), 1396 Copzifnicza (Lek. 2 nr 1949), 1398 Pocrzywnicza (WR 3 nr 101), 1398 Koprziwnicza (Lek. 1 nr 2612), 1401 Pokrziwnicza (KoścZ 2, 19v), 1414 Coprziwnicza (KoścZ 4, 92v), 1428 Pocrziwnicza (KoścZ 9, 70v), 1430 Pokrzywnicza, Pocrzywnycza (PyZ 6, 281), 1446 Pokrziwnycza (PG 2, 150), 1470 Pokrzywnycza (KoścZ 15, 529), 4 km na SE od Dolska.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 150); 1580 n. par. Dolsk (ŹD 64).

2. 1428 zapowiedź → p. 3; 1511 drogi stara i nowa z P. do Wycisłowa [Mszczyczyn] (KoścZ 18, 235); 1514 Andrzej i Błażej Westerscy [ze wsi Westrza w pow. kal.], dziedzice P., dokonują rozgraniczenia swej wsi P. z wsią Mszczyczyn Jana Grabowieckiego; wspomn. m. in. kopiec narożny między lasami Przybył i Gajki, który dzieli Księginki, Mszczyczyn, P. i Okale; droga z Mszczyczyna do P. [szczegółowo o przebiegu gran. → Mszczyczyn] (KoścZ 18, 507v); 1530 kopiec narożny dzieli wsie P. Andrzeja Westerskiego i Jana Jarosławskiego oraz Brześnicę i Gajewo (KoścZ 25, 25v-26v, dawniej k. 21v-22v); 1586 granica P. z → Mszczyczynem (KoścG 42, 38-41v).

3. Własn. szlach. 1388-1418 Wojciech dz. w K., Koprzywnicki, Pokrzywnicki, 1398 tenże Wojc. Koprzywnicki wicepodsędek1Wojciecha nie uwzględniają spisy urzędników wlkp. (UDR I/1, G.Urz.). Nie był on podsędkiem ziemskim, gdyż urząd ten był dożywotni, a Wojciech wystąpił z tytułem tylko 29 VI 1398. Był najpewniej wicepodsędkicm pozn., mianowanym przez starostę gen. wlkp. w okresie wakansu urzędu po śmierci Piotra z Łęgu (ostatni raz w źródłach 5 II 1398), a przed nominacją Jakusza Jaki z Wilczyna (po raz pierwszy jako podsędek pozn. 13 VIII 1398). Por. UDR I/1 s. 149 (subiudex) [prawdop. w Poznaniu] (Lek. 1 nr 2696, 2697): 1388 tenże Wojc. Parsk2Może ident. z Wojciechem z → Ostrowicczna, → Okala i → Lipówki, synem skarbnika pozn. Michała z → Parska i → Ostrowieczna? dz. K. (Lek. 1 nr 359); 1394 tenże w sporze z [Marcinem] Rokitą mieszcz. z Kościana (Lek. 2 nr 1647); 1406-18 tenże śwd. (WR 3 nr 314, 323, 659); 1418 tenże ma zapłacić Małg. Zgirzynie [ze Zgirzyc w pow. kośc., obecnie nie istnieją] 11 grz. szer. gr z tytułu poręczenia (KoścZ 4, 366, dawniej k. 110).

1398-1401 Mękarz z P. [i z → Dalabuszek, → Brześnicy, → Jeżewa]: 1398 tenże → niżej; 1401 tenże w sporze z podstolim kujawskim Mik. Malechowskim [sive Kolnickim] o 15 grz. za ukradzionego konia (KoścZ 2 k. 9v, 19v); 1428-30 tenże Mękarz z Brześnicy i Jeżewa → niżej: Jakusz.

1398-1418 Mikosz (Mikołaj) z P., Pokrzywnicki, Koprzywnicki: 1398-1418 tenże śwd. (Lek. 2 nr 2112; WR 1 nr 943; WR 3 nr 101, 157, 378); 1398 tenże oraz Mękarz i in., którzy roszczą sobie pr. dziedz. do K., w sporze z Mikołajem z Lubiatowa [k. Dolska] (Lek. 1 nr 2612); 1401-18 tenże toczy procesy: 1401 ze [wspomn. wyżej] Mikołajem z Kolnic (ZSW nr 194; WR 2 nr 142), 1414 z Olbrachtem Jeżewskim o szatę (tunica) wartości 11 grz. (KoścZ 4, 92v), 1415 z Paszkiem Kolnickim [bratem Mik. Kolnickicgo] (ZSK nr 648), 1418 z Adamem synem Michała z → Ostrowieczna (KoścZ 4, 381, dawniej k. 125).

1428-32 Jakusz z P., Pokrzywnicki: 1428 tenże wraz z Mękarzem z Brześnicy w sporze z Szymkiem Górskim [z niezident. Góry] (KoścZ 9 k. 70v, 102); 1428 woźny sąd. zapowiada dziedzinę P. tegoż Jakusza (KoścZ 9, 139v); 1429-30 tenże w sporach: 1429 z Janem z Malechowa [i z Kolna] (KoścZ 9 k. 201v, 215), 1430 z Wojc. Jeżewskim (KoścZ 9 k. 263v, 271); 1430 tenże wraz z Mękarzem z Brześnicy i Jeżewa oraz z Wojciechem z Jeżewa toczy proces z Janem z Krośnina Małego [pow. kal.] (PyZ 6, 281; K 3, 59, mylnie pod 1428); 1432 tenże śwd. (WR 3 nr 1440). ) 1446 Mikołaj, Maciej i Marcin bracia niedz. z P., dziedzice Brześnicy → niżej.

1446-65 Andrzej Fałkowski [może Andrzej Ciecirad z Chwałkowa w pow. pyzdr.?]: 1446 tenże Andrzej3Nazwisko częściowo nieczytelne, prawdop. lekcja: Falcowski kupuje od Mikołaja, Macieja i Marcina braci niedz., dziedziców Brześnicy, 1/2 wsi P. za 100 grz. (PG 2, 150); 1446 tenże Andrzej Fałkowski zapisuje ż. Barbarze po 40 grz. posagu i wiana na 1/2 P. (PG 2, 150); 1465 tenże Andrzej zChwałkowa sprzedaje Marcinowi Westerskiemu 1/2 P. za 150 grz. (PG 7, 271v).

1465-86 Marcin Westerski dz. w P., → Okalu, Westrzy: 1465 tenże → wyżej; 1470 tenże w sporze z Mik. Pasikoniem z → Konarskiego [i m. in. z Włościejewek] (KoścZ 15 k. 439, 529); 1476 tenże kupuje od Wawrz. Lipowskiego 1/4 jego cz. dziedz. w P. za 90 grz. (PG 9, 64); 1482 tenże sprzedaje Janowi Strzałkowi dz. w Parczewie [pow. kal.] 1/2 swej cz. dziedz. we wsi Westrza z zastrz. pr. wykupu za 30 grz. (PG 9, 169); 1486 tenże kupuje od Piotra z Górki [niezident.] jego cz. dziedz. w P. z zastrz. pr. wykupu za 90 grz. (PG 10, 53v).

1476 Wawrz. Lipowski i 1486 Piotr z Górki dziedzice w P. → wyżej.

1499-1520 Błażej i 1499-1530 Andrzej Westerscy, bracia niedz. [ss. Marcina Westerskiego?], dziedzice w P., → Okalu, Westrzy i Górce Kaczkowskiej [pow. pyzdr., obecnie Kaczagórka]: 1499 ciż w sporze z Michałem Kuczyńskim (KoścG 5, 21); 1506 ciż sprzedają Jakubowi Kęszyckiemu altaryście w Dolsku 2 kopy [gr czynszu rocznego na 1/2 P. (na której pani wienna nie ma oprawy) i na całej wsi Okale z zastrz. pr. wykupu za 30 grz. (PG 13, 85); 1508-19 tenże Błażej zapisuje ż. Agnieszce c. zm. Jakuba Góreckiego [prawdop. z Górki Kaczkowskiej w pow. pyzdr.]: 1508 po 100 zł węg. posagu i wiana na połowie swych części w P. i Okalu (PZ 25, 31), 1519 po 250 zł posagu i wiana na połowie swych części w P., Okalu, Górce [Kaczkowskiej] i Brześnicy (PG 15, 301); 1514 ciż → p. 2; 1520 tenże Błażej zobowiązuje się sprzedać, a w 1521 sprzedaje, Janowi Wargowskiemu czwarte części wsi P. os. i Okale opust. za 160 grz. (KoścG 8, 38; KoścZ 19, 87; KoścZ 22, 75v); 1523 tenże Andrzej kupuje od Jana Wargowskicgo dz. w P. jego części wsi P. i Okale za 160 grz. (Wargowski części te kupił od Błażeja Westerskiego), a następnie sprzedaje Annie [Mirzewskiej] wd. po Mik. Jurkowskim, obecnie ż. Jana Strzępińskiego, z zastrz. pr. wykupu za 160 grz. (PG 15, 497v; por. KoścZ 24, 543v); 1527 tenże Andrzej sprzedaje [swemu zięciowi] Janowi Jarosławskiemu czwarte części w P. i Okalu oraz 1/2 jeziora w Ostrowiecznie i 1/2 Parskowej Łąki w Brześnicy za 450 grz. (PG 16, 196); 1530 tenże Andrzej → p. 2.

1520-23 Jan Wargowski dz. w P., 1523 Anna Mirzewska wd. po Mik. Jurkowskim, ż. Jana Strzępińskiego → wyżej.

1526-27 Stan. Jurkowski, syn Jana Strzępińskiego i Anny Mirzewskiej: 1526 tenże otrzymuje w dziale dóbr od brata Mikołaja jego cz. po ojcu w Strzępiniu oraz cz. P. po matce Annie Mirzewskiej wd. po Janie Strzępińskim (PG 15, 131); 1526-27 tenże sprzedaje: 1526 swej siostrze rodzonej Barbarze ż. Piotra Krzesińskiego 1/2 P. z zastrz. pr. wykupu za 40 grz. (PG 16, 137), 1527 Annie Czeszewskiej ż. Jana Bielawskiego całe swe części dziedz. w P. i Okalu za 90 grz.; części te otrzymał w dziale ze swym rodzeństwem Mikołajem i Barbarą Jurkowskimi (KoścZ 19, 125): 1527 tegoż kwituje jego siostra Barbara z 40 grz. od sumy 160 grz., którą ich matka Anna Jurkowska miała zapisaną przez Andrzeja Westerskiego [→ wyżej: Błażej i Andrzej, pod 1523] na dobrach P. i Okale (KoścZ 24, 543v).

1526-27 Barbara Jurkowska c. Anny Mirzewskiej, siostra Stanisława i Mik. Jurkowskich, ż. Piotra Krzesińskiego: 1526-27 taż → wyżej.

1527-30 Jan Jarosławski dz. w P., zięć Andrzeja Westerskiego: 1527 tenże → wyżej: Błażej i Andrzej Westerscy; 1527 tenże zapisuje ż. Annie c. Andrzeja Westerskiego po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części w P. i Okalu (PG 16, 196); 1530 tenże → p. 2.

1559-70 Adam Jarosławski, syn Jana Jarosławskiego i Anny Westerskicj: 1559 tenże otrzymuje od matki Anny, c. zm. Andrzeja Westerskiego i wd. po Janie Jarosławskim, jej części w P. i Okalu oraz 1/2 jeziora w Ostrowiecznie; części te Anna ma po swym zm. bracie Mac. Westerskim (PG 19, 724); 1559 tenże daje matce Annie w użytkowanie 1/2 swych dóbr po ojcu w P. i Okalu, 1/2 jeziora w Ostrowiecznie i 1/2 Parskowej Łąki w Brześnicy (PG 103, 298); 1561 tenże wprowadzony w posiadanie wspomn. dóbr (KoścG 14, 197); 1570 tenże → niżej: pobór.

Pobór: 1530 od 1 ł. (ASK I 3, 123v); 1563 od 3 ł. (ASK I 4, 157); 1566 od 2 1/2 ł., 2 zagr., kmieć, który siedzi na 1/2 ł., [nie płaci] z powodu pożaru w roku poprzednim (ASK I 4, 252); 1570 pobór płaci Adam Jarosławski (Piotrkowska 1 nr 456); 1580 [formularz poboru nie wypełniony] (ŹD 64).

5. 1610 P. w par. Dolsk; pleb. otrzymuje z 3 ł. w P. po 6 gr dzies. (AV 4, 63v).

6. 1566 wzm. o pożarze w roku poprzednim → p. 3: pobór.

7. 1396 C. płaci karę (Lek. 2 nr 1949).

1 Wojciecha nie uwzględniają spisy urzędników wlkp. (UDR I/1, G.Urz.). Nie był on podsędkiem ziemskim, gdyż urząd ten był dożywotni, a Wojciech wystąpił z tytułem tylko 29 VI 1398. Był najpewniej wicepodsędkicm pozn., mianowanym przez starostę gen. wlkp. w okresie wakansu urzędu po śmierci Piotra z Łęgu (ostatni raz w źródłach 5 II 1398), a przed nominacją Jakusza Jaki z Wilczyna (po raz pierwszy jako podsędek pozn. 13 VIII 1398). Por. UDR I/1 s. 149.

2 Może ident. z Wojciechem z → Ostrowicczna, → Okala i → Lipówki, synem skarbnika pozn. Michała z → Parska i → Ostrowieczna?

3 Nazwisko częściowo nieczytelne, prawdop. lekcja: Falcowski.