POLNE

1405 or. Polne (WR 3 nr 283), 1500 Polnye (CP 111, 10), wieś, obecnie nie istnieje1Miejscowość ta włączona została do wsi Górka należącej do kap. kat. pozn., nie występuje na mapach (Perthées, Gaul, Gilly), leżała k. Pucołowa i Górki; Górka 8 km na NW od Śremu.

1. 1419 n. pow. kośc. (Wp. 5 nr 296); 1500 n. par. Brodnica (CP 111, 10).

2. 1425 woźny sąd. zatwierdza kopce gran. między Pucołowem., nal. do Jana syna Wincentego i [innego] Jana, a wsią P. kap. kat. pozn. (KoścZ 8, 193); 1425 woźny sądowy potwierdza kopce gran. między wsiami Manieczki a P. (KoścZ 8, 204v); 1516-31 z wizytacji wsi kap. kat. pozn. Górka: 1516 Wojc. Pucołowski zajął łąki i pastwiska wsi P. opust., której granice z Pucołowem nie są wyznaczone (CP 111, 81v-82), 1531 nieoznaczona gran. Pucołowa i wsi P. przebiega przez bagno (CP 111, 129v-130).

3. Własn. szlach., potem kościelna – kap. kat. pozn. 1405-22 Wojc. Polny z P., syn Michała [→ Grabianowo] (WR 3 nr 283; KoścZ 3, 4v) [jego kariera duchowna → p. 6]: 1406 tenże w sporze z Anną z Kościana (KoścZ 3, 31v); 1419 tenże Wojciech dz. w P., wikariusz kat. pozn., oddaje kapitule pozn. swą wieś P., a otrzymuje 1/4 cz. wsi Chartowo z wyjątkiem folwarku w Chartowie2KR 2, 158, pisząc o tej zamianie podaje r. 1405 i powołuje się na KoścZ 3, 4v, gdzie cytowanego aktu nie udało się odnaleźć (Wp 5 nr 296); 1419 tenże Wojc. Polny wikariusz wieczysty kat. pozn. i altarysta ałtarii Ś. Jana Chrzciciela i Katarzyny, która ma być erygowana w kat. pozn. (CP 14, 632); 1420 tenże sprzedaje kap. kat. pozn. wspomn. 1/4 cz. wsi kapitulnej Chartowo w zamian za czynsz 4 grz. z wsi kap. Sarbinowo, który kapituła ma płacić dla [jego] altarii w kat. pozn.; gdyby Sarbinowo opustoszało, kap. będzie płacić ten czynsz z in. dóbr kapitulnych (Wp. 5 nr 324); 1421 tenże Wojciech daje kap. kat. pozn. swoją wieś P. (przyłączoną do kap. wsi Górka), celem ufundowania altarii w kat. pozn.; bp pozn. Andrzej Łaskarz eryguje tę altanę pod wezwaniem ŚŚ. Jana Chrzciciela i Katarzyny [i mianuje tegoż Andrzeja altarystą] (CP 14, 632; Now. 1, 234); 1422 tenże daje kapitule kat. pozn. swoją [1/4] cz. wsi Chartowo, a otrzymuje w zamian brzeg rz. Warty wraz z gruntem w obrębie wsi Koziegłowy, który wystarcza na zagrodę, place (aree) i na zbudowanie młyna (Wp. 5 nr 358); 1426-31 tenże Wojciech → p. 6.

1435 wieś prestymonialna kapituły kat. pozn. P. w zarządzie kan. Jakuba z Grądów (CP 28, 163).

1500 dziedzina zw. P. we wsi kap. kat. Górka; role uprawiają dwaj kmiecie: Mik. Rosza zagrodnik z Manieczek dwie role i Jan Badek z Pucołowa jedną; wspomn. kmiecie dają kapitule kat. pozn. 1/2 grz. czynszu (CP 111, 10); 1500, 1509 → p. 5; 1509 z wizytacji wsi kap. kat. Górka: we wsi Górka są role zw. P., które uprawiają kmiecie – sołtys [wsi Górka] daje [za dzierżawę] 6 gr, M[ik.] Swol 5 gr, Maciej kmieć z Górki 7 gr, Bartłomiej z Manieczek 8 gr (CP 111, 28)3Wymienione akta wizytacji zawierają także informacje, że kmiecie dają kap. kat. pozn. czynsz 1/2 grz. Jest to chyba jednak tylko powtórzenie wymienionych wyżej zobowiązań, wynoszących w sumie 26 gr, zatem nieco więcej niż 1/2 grz (24 gr); 1516 z wizytacji wsi kap. kat. pozn. Górka: opust. role zw. P., które są wydzierżawiane: Stan. Swol [daje] 6 gr, sołtys [wsi Górka] 8 gr, Maciej kmieć 8 gr, Wojc. Andrek z Brodnicy 5 gr, Wojciech z Pucołowa 3 gr, Błażej z Manieczek 8 gr; łąki i pastwiska zajął Wojc. Pucołowski (CP 111, 81v-82); 1531 z wizytacji wsi kap. kat. Górka: opust. wioseczka (villula) P., uprawiają w niej role Warwas z Brodnicy, który daje za to 1 wiard. czynszu i Błażej z Manieczek, który daje 8 sk.; ponieważ regens wydzierżawia role w P. obcym, kmiecie proszą, by im zezwolono na wzięcie ról w dzierżawę; pan [Wojc.] Pucołowski [z → Pucołowa] zaorał i zasiał [we wsi P.] 2 1/2 kopy [150] zagonów, od 6 l. wycinał zarośla należące do P. i zakładał na ich miejscu ogród, wypasał także swe bydło na 3 pastwiskach wsi P. (CP 111, 129v-130); 1582 P. opust. przyległe do wsi Górka kap. kat. pozn. (KoścZ 67, k. 450, 452v).

5. 1500 z wizytacji wsi Górka: kmiecie dają z dziedziny P. dzies. dla pleb. w Brodnicy (CP 111, 10); 1509 kmiecie uprawiający role zw. P., we wsi kap. kat. pozn. Górka, dają plebanowi w Brodnicy 6 gr tytułem dzies. (CP 111, 28).

6. 1419-21 Wojc. Polny z P. fundator i altarysta altarii ŚŚ. Jana Chrzciciela i Katarzyny w kat. pozn. → p. 3; 1426-31 tenże altarysta altarii Narodzenia NMP, ŚŚ. Piotra w Okowach, Andrzeja i Mikołaja w kat. pozn. (Now. 1 nr 368; CP 14, 636).

Uwaga: Wg KR 2, 112, z P. pisał się Stan. Słap Palędzki; cytowana zapiska z 1413 dot. jedynie sporu wspomn. Stan. Słapa Palędzkiego z Żydem Izaakiem. Kozierowski zapewne błędnie odczytał zwrot „debet solvere” jako „de Polne” (PZ 4, 1).

1 Miejscowość ta włączona została do wsi Górka należącej do kap. kat. pozn., nie występuje na mapach (Perthées, Gaul, Gilly).

2 KR 2, 158, pisząc o tej zamianie podaje r. 1405 i powołuje się na KoścZ 3, 4v, gdzie cytowanego aktu nie udało się odnaleźć.

3 Wymienione akta wizytacji zawierają także informacje, że kmiecie dają kap. kat. pozn. czynsz 1/2 grz. Jest to chyba jednak tylko powtórzenie wymienionych wyżej zobowiązań, wynoszących w sumie 26 gr, zatem nieco więcej niż 1/2 grz (24 gr).