PRĘTKOWICE

1394 or. Prantkovicze (Lek. 1 nr 1804), 1398 Prøtkowicze (Lek. 2 nr 2159), 1399 Pranthkowicz (Lek. 2 nr 2313), 1403 Prantkowicze, Prantkowo (KoścZ 2, 38v), 1434 Prantkowice (PG 1, 57v), 1446 Prantcowycze (PG 2, 152). 1448 Prathcowicze, Prathcowycze (PG 3, 10v-11), 1491 Pratkowicze (PG 10, 156), 1493 Pranthkouicze (PZ 22, 178), 1505 Pranthkowice (PG 13, 26), 1510 Prathkouicze (LBP 129), 1529 Pranthkowycze (KoścG 8, 168v-169), osada k. Skoraczcwa, obecnie nie istnieje; Skoraczewo 7,5 km na SW od Kościana.

1. 1399 n. pow. kośc. (Lek. 2 nr 2312); 1510 n. par. Białe Jezioro [obecnie Białcz Stary] (LBP 128-129).

2. 1398 zapowiedź → p. 3; 1403 Dobiesław i Wawrzyniec ze Skoraczewa oznajmiają, że granice między P. i Wilkowem biegną od kopca narożnego aż do bocianiego gniazda i do cz. obniżającej się [?] w stronę Wilkowa, a Jarota [z Wilkowa Polskiego, kaszt.] radzimski zeznaje, że wytyczył granicę między P. a Wilkowem [Polskim] (KoścZ 2, 38v; ZSW nr 562); 1425 woźny sąd. zeznaje, że oznaczył granicę (kopce gran.) między Brońskiem a P. (KoścZ 8, 279v); 1481 granica P. → Kotusz (KoścZ 16, 284); 1493-94 las w P. pod wsią Księginki i łąki w P.: Kliszkowska obok [gran.] Skoraczewa i Kotusza, Babi Bród (Baby Broth) pod Kotuszem, Długa i Owczarska1Z transakcji z 1494 wynika, że 1/2 łąki Owczarskiej leżała na terenie Skoraczewa (PG 11, 59v) pod Skoraczewem, Bogaczewska, Wierzby, Wielki Ostrówek, Wielka Zwadza, Kąty, Szyja Przed Kąty (Schyya Preth Kąthy), Janów Głowa Szyja, Ostrówek, Za Ogrody, Błotko, W Studni, Szulków (Schulkow), Mały Ostrówek, Mała Szuadza, Kargowa, Jabłonka, Wysoki Budzisz, Ostrówek Przed Długim, Jeleniec, Cappa → p. 3; 1542 łąka zw. Płaska wP.→p. 3.

3. Własn. szlach. 1394 Helena Wronczyńska uzyskuje od swej macochy Femy Skoraczewskiej 60 grz.; Fema ma na pokrycie tej sumy dać Helenie 1/2 Skoraczewa i 1/2 P. o wartości 80 grz., pod warunkiem, że Helena zapłaci 20 grz. nadwyżki (Lek. 1 nr 1804).

1398 Wawrzyniec z P. zapowiada 1/2 P. (Lek. 2 nr 2159); 1399 tenże Wawrz. Będlewski (Bandlo) wraz z woźnym ma szukać Piotra Skoraczewskiego [z którym toczy proces] w Skoraczewie lub w P. u jego ż. Hanki (Lek. 2 nr 2312).

1417 Nikiel ze Skoraczewa zapisuje swej ż. [brak imienia] po 75 grz. posagu i wiana na 1/2 Skoraczewa i [cz.?] w P, (KoścZ 10, 320v-321).

1434 Mik. Pierzchała Skoraczewski zapisuje swej matce Małgorzacie po 150 grz. posagu i wiana na Skoraczewie i P., a Małgorzata zrzeka się oprawy na Białym Jeziorze (PG 1, 57v).

1446 Jan [Puniński] wójt z Kościana → niżej.

1446-50 Jan, 1446-91 Andrzej i 1446-48 Wincenty bracia niedz. z Bojanowa oraz 1493 wspomniani jako zm. ich bracia Maciej i Mikołaj z P. i Skoraczewa: 1446 ciż Jan, Andrzej i Wincenty kupują od Jana [Punińskiego] wójta z Kościana połowy Skoraczewa i P. za 400 grz. (PG 2, 152); 1448 ciż Jan, Andrzej i Wincenty dokonują podziału dóbr: Jan otrzymuje Skoraczewo i P., zaś Andrzej i Wincenty Bojanowo, Żydowo [k. Śmigla] i Spławie [k. Śmigla], z tym jednak, że mają oni wyposażyć swe siostry Jadwigę, Małgorzatę i Barbarę (PG 3, 10v-11; KR 3, 64 i KObceRyc. 166, pod mylną datą 1434); 1450 tenże Jan [zw.] Dusza dz. w Skoraczewie zapisuje ż. Małgorzacie [siostrze Macieja, Wojciecha i Wincentego z → Przyborówka] po 200 grz. posagu [i wiana] na 2 częściach P. i 2 częściach Skoraczewa (PG 4, 13); 1491 Zofia c. tegoż Jana Duszy Skoraczewskiego sprzedaje szl. Mik. Jaromirskiemu [mężowi swej ciotki Katarzyny; → niżej] połowy jej cz. po ojcu w Skoraczewie, P. i Białym Jeziorze za 80 grz.; drugie połowy tych części sprzedaje Mik. Kamblanowi [mężowi swej ciotki Jadwigi; → niżej] ze Skoraczewa [za 80 grz?]; jako jej stryjowie występują [tenże] Andrzej Bojanowski i Piotr Spławski, jako jej wujowie występują Mac. Chobienicki i Jan Wąbiewski (PG 10, 156; KoścG 3, 339v); 1493 tenże Jan wspomn. jako zm. brat Macieja, Mikołaja, Katarzyny i Jadwigi [ → niżej] (PZ 22, 228).

1448-1506 Jadwiga i 1493-94 Katarzyna siostry z P. [i Skoraczewa, siostry Jana, Andrzeja, Wincentego, Macieja i Mikołaja]: 1448 taż Jadwiga → wyżej; 1485 taż Jadwiga sprzedaje swemu mężowi Mik. Kamblanowi z Wszołowa części po rodzicach w Skoraczewie i P. za 200 grz. (PG 10, 20v); 1491 tenże Mik. Kamblan → wyżej; 1493 taż Jadwiga wraz z mężem Mik. Kamblanem toczą proces z tąż Katarzyną ż. Mik. Jaromirskiego; Katarzyna wnosi o podział po połowie dóbr Skoraczewo, Białe Jezioro i P., zarzuca Jadwidze i jej mężowi, że zagarnęli oni fortalicjum [w Skoraczewie], fosy i nowe budowle; taż Katarzyna powołuje się na wcześniejszy wyrok sądu polubownego, który zadecydował o podziale po połowie wspomn. dóbr między strony pod wadium 200 grz.; [Mikołaj?] wyroku tego nie wykonał, bo nie podzielił P.; taż Katarzyna ma przedstawić 6 śwd. (PZ 22 k. 77, 114v, 115, 118, 178, 228); 1493 podział dóbr po ojcu i matce między obie siostry; Katarzyna otrzymuje folwark w Białym Jeziorze wraz z dworem (curia), jeziorem, zagrodami i zagrodnikami, sadami i łąkami, 1/2 P. opust. wraz z łąkami [ich nazwy → p. 2], lasem i zaroślami znajdującymi się pod wsią Księginki, 1/2 Skoraczewa z łąkami; Jadwiga otrzymuje: 1/2 Skoraczewa wraz z dworem, fortalicjum, sadem i stawami rybnymi, 1/2 łąk, dostaje także 1/2 P. oraz połowy łąk [→ p. 2], 1/2 lasu pod P. naprzeciw wsi Kotusz (PG 11, 207v-208); 1494 taż Katarzyna daje Marcinowi i Wincentemu z Manieczek 1/2 wsi Białe Jezioro, Skoraczewo i P. wraz z 1/2 łąk [ich nazwy → p. 2], 1/2 lasu pod wsią Księginki i 1/2 folwarku wraz z sadem w Księginkach, a otrzymuje w zamian wieś Manieczki (KoścG 4, 53v; PG 7, 39; PG 11, 59v; Cieplucha s. 117, 206); 1501 wspomn. jako zm. Mik. Jaromirski, jego c. Małgorzata → niżej; 1506 taż Jadwiga ż. Mik. Kamblana z Wszołowa kaszt. krzyw, sprzedaje Andrzejowi Ręcskiemu 1/2 wsi Skoraczewo i P. za 250 grz. oraz kupuje od Jana syna Frycza Jędrzychowskiego wieś Klonowiec za 350 zł węg. (PG 13 k. 94v, 176v).

1494-1505 Marcin, 1494-1515 Wincenty i 1501-29 Jan bracia niedz. z Manieczek [Górzyńscy vel Herstopscy], dz. w P.: 1494 ciż Marcin i Wincenty → wyżej; 1499 tenże Wincenty Górzyński zapisuje ż. Małg. Powodowskicj po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 Skoraczewa, P. i całym folwarku w Białym Jeziorze (PG 12, 29v-30); 1501 ciż. bracia pozywają Małg, Jaromirską c. zm. Mik. Jaromirskiego w sprawie zobowiązania danego przez jej ojca, że stawi ż. [ Katarzynę] dla uwolnienia [od roszczeń osób trzecich] 1/2 dóbr Skoraczewo, P. i Białe Jezioro (KoścG 5, 80v); 1505 tenże Marcin Górzyński zapisuje ż. Annie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 Skoraczewa, P. z folw. i dworem w Białym Jeziorze i na 1/2 jeziora w Białym Jeziorze (PG 13, 26); 1515 tenże Jan zapisuje ż. Annie c. Mik. Robaczyńskiego po 70 grz. posagu i wiana na połowach swych części w Białym Jeziorze, Skoraczewie i P. należnych mu w dziale z braćmi (KoścZ 19, 53v); 1529 tenże Jan Górzyński ma oddać Baltazarowi Ossowskiemu swe części w Białym Jeziorze, Skoraczewie i P. opust., na poczet długu 500 grz.; jako ż. Jana wspomn. Anna Górzyńska (KoścG 8, 168v-169); 1521 tenże Wincenty wspomn. jako zm., jego dzieci Maciej, Jan i Barbara (KoścZ 24, 164).

1506-37 Andrzej Ręcski [z Ręcska k. Wielichowa]: 1506 tenże → wyżej; 1530 tenże zapisuje wikariuszom [kat. pozn.] 3 grz. czynszu od 40 grz. sumy głównej na dobrach Skoraczewo i P. (CP 14, 644; PG 16, 347v); 1537 tenże daje w dożywocie swej ż. Helenie Niemierzyckiej części dóbr Skoraczewo, Brońsko, P. opust. i Czacz (PG 17, 16v).

1521 Maciej i 1521-29 Jan Gorzyńscy ss. Winc. Gorzyńskiego, dziedzice w P., Białym Jeziorze i Skoraczewie: 1521 tychże kwituje siostra Barbara, ż. Gabriela Sulewskiego [z Sulewa k. Osiecznej], z zadośćuczynienia za [jej] dobra po rodzicach w Białym Jeziorze, Skoraczewie i P. (KoścZ 24, 164); 1521 tenże Maciej zapisuje ż. Małgorzacie, c. Piotra Czackiego, po 60 grz. posagu i wiana na połowach swych części we wsiach Skoraczewo, P. i Białe Jezioro (KoścZ 19, 89v; KoścZ 22, 77); 1521 tenże Jan zobowiązuje się wobec tegoż Macieja do przeprowadzenia podziału dóbr po rodzicach w Skoraczewie, Białym Jeziorze i P. opust. (KoścG 8, 44v); 1528 tegoż Jana kwituje ż. Anna, c. zm. Mik. Robaczyńskiego, z zapłaty sumy 70 grz. posagu i wiana zapisanej jej na połowach dóbr Białe Jezioro, Skoraczewo i P. (KoścZ 24, 666); 1529 tenże Jan zapisuje swej ż. wspomn. Annie po 100 grz. posagu i wiana na połowie wspomn. dóbr (KoścZ 19, 137v).

1533 Stan. Ujejski [z Ujazdu k. Grodziska] zapisuje swej ż. Annie c. Mac. Rokossowskiego po 400 zł posagu i wiana na 1/2 swych części w Białym Jeziorze, Krzonie, Skoraczewie, P. oraz na 1/2 m. Ziemin z 1/2 mł. (PG 16, 556); 1544 tenże Stanisław wspomn. jako zm., wd. po nim Anna →niżej.

1542 Jakub Kobylnicki [z Kobylnik k. Kościana] sprzedaje swym braciom Wojciechowi i Maciejowi łąkę zw. Płaska w P. i cz. po rodzicach w Kobylnikach (KoścZ 19, 194).

1544 Mac. Ujejski daje [swojej bratowej?] Annie Rokossowskiej, wd. po Stan. Ujejskim, części wsi Krzon, Skoraczewo, P. i Białe Jezioro, na których nie miała oprawy, w zamian za cz. miasta Ziemin, na której jej zm. mąż zapisał jej oprawę (KoścG 8, 588v); 1567 tenże Mac. Ujejski albo Wąbiewski wspomn. jako zm. → niżej.

1546 Jakub Ręcski [syn Andrzeja?] sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swej siostrze klarysce [w Gnieźnie, w Głogowie?] Reginie Ręcskiej 3 grz. czynszu rocznego od sumy 100 grz. na częściach wsi Skoraczewo, Brońsko, P. i Ręcsko (KoścZ 19, 204).

1552 Roch i 1552-65 Wojciech bracia Gorzyńscy: 1552 tenże Roch zobowiązuje się sprzedać bratu Wojciechowi części Białego Jeziora, Skoraczewa i P. opust. za 800 zł (KoścG 10, 92v); 1554 tenże Wojciech zapisuje ż. Annie Czackiej po 500 zł posagu i wiana na połowach swych części wspomn. dóbr (KoścZ 20, 10v); 1561 tenże Wojciech zobowiązuje się do sprzedaży Janowi Cykowskiemu [swych] części w Białym Jeziorze, Skoraczewie i P. opust. (KoścG 14, 302v); 1562 tenże Wojciech sprzedaje Mik. Niemierzyckiemu wspomn. dobra za 3000 zł (PG 106, 588; PG 20, 166v – tu suma 3500 zł); 1563 tychże siostra Katarzyna → niżej; 1565 tenże Wojciech → niżej.

1559 Anna Ręcska dz. w cz. P. i Skoraczewa, c. zm. Jana Ręcskiego, ż. Feliksa Jaktorowskiego (PG 19, 726).

1562-65 Mik. Niemierzycki: 1562 tenże → wyżej; 1563 tenże zapisuje ż. Kat. Gorzyńskiej, siostrze Wojc. Gorzyńskiego, po 200 grz. posagu i wiana na połowach Białego Jeziora, Skoraczewa i P. opust. (KoścG 14, 158); 1565 tenże wwiązany we wspomn. dobra kupione od Wojc. Gorzyńskiego za 3500 zł (PG 17, 54v).

1567 Wojc. Zakrzewski sprzedaje za 3000 zł Andrzejowi Karchowskiemu czyli Bylęckiemu części Ziemina, Wąbiewa, Parzęczewa, Białcza, Krzona, Skoraczewa i P., które otrzymał w spadku po zm. Mac. Ujejskim czyli Wąbiewskim (PG 20, 629v); 1569 wspomn. Andrzej sprzedaje te dobra Janowi Czackiemu synowi Piotra za 3000 zł (PG 20, 752).

1567-69 Andrzej Karchowski albo Bylęcki → wyżej.

1569 Jan Czacki → wyżej.

1588 Piotr Rogaczewski czyli Skaławski (Piotrkowska 1 nr 471).

[W rejestrach poborowych z XVI w. P. nie występuje]

5. 1510 z folw. w P. dają wiardunki dzies. w połowie pleb., a w połowie księdzu [Piotrowi] Tomickiemu dla [jego] prebendy [w kat. pozn.?] (LBP 129).

1 Z transakcji z 1494 wynika, że 1/2 łąki Owczarskiej leżała na terenie Skoraczewa (PG 11, 59v).