ALEKSANDROWICE

(1401 Lexandrouice, Lexandrowicz, Allexandrowicz, Allexandrowicze, Lexendrovycze, Olexandrowycze) 18 km na NW od Krakowa.

1. 1499 n. pow. krak. (ZK 153 s. 207; ŹD s. 37); 1470-80 n. par. Morawica (DLb. 2 s. 44).

2. 1401 Ke[nna] wd. po Grzegorzu z Morawicy z synami przeciw Śmiłowi z Brzoskwini i jego br. Janowi o cz. łąki i o łęg. (lang) między Morawicą, Liszkami i L. (ZK 3 s. 261); 1476 zagroda zw. Oziębłowska (Osamblowska), staw Dolny (Inferior), Nieciecza z młynem, stawisko pod górą Pękarz (Pąnkarz - dziś Duży Pękacz las i Mały Pękacz pole i las w A. - UN 1 s. 19; Mat. do MWK s. 210: nie zaznaczona na mapach przyległa do Kleszczowej osada) powyżej stawu zw. → Bełczek, łany: Pękowski (Pankowsky), Wilczkowski (Wylczkowsky) i Królewski (Crolewsky), Grąb (Grąmb - miejsce?), stawiska, źródło, Zimna woda → p. 3; 1498-9 Jan Iwan star. zamku lipowieckiego i dzierż. wsi A. i Kleszczów, oraz dz. tych wsi Łukasz z Górki [Wielkopolska] z jednej strony, a z drugiej pleb. z Morawicy Grzegorz, wpisali w r. 1499 do akt oficjalatu krak. zawartą w r. 1498 ugodę między komisarskim sądem duchownym a patronami kościoła w Morawicy: Stan Morawickim i Stan. Sośnickim. Na gruntach wsi A., Kleszczów i Morawica sąd zapoznał się ze sporem o 2 karczmy pleb., zarośla i 12 stajań roli w A. i orzekł, że karczmy oraz zarośla mają należeć do A. Granica zarośli zaczyna się od Męki Pańskiej w gaju zw. Laskowiec i biegnie przez jego środek przy przekopie k. należących do A. krzewów zw. Mogiłki aż do starej drogi czyli ścieżki z Morawicy do Kleszczowa, przechodzi na prawą stronę tej drogi, biegnie do drogi z A. do pól wsi Brzoskwini przy wielkim lesie. Las ten czyli zapusty należą do A. wraz z innymi lasami z prawej strony drogi, a krzewy z jej lewej strony do kościoła i wsi Morawicy. Pleb. ma także odstąpić dziedz. Łukaszowi z Górki i Janowi dzierż. A. i Kleszczowa role należące do karczem w A., za nie oraz za karczmy i cz. zarośli ma od nich otrzymać 3 grz. czynszu rocznie. Na tę ugodę wyrazili zgodę patroni kościoła w Morawicy: Jan Ossoliński, Anna wd. po Gabrielu Tęczyńskim, Katarzyna wd. po Piotrze Frykaczu (OK 24 s. 141-3); 1498 powyższą ugodę zatwierdza Jan Olbr. na prośbę Łukasza z Górki star. sieradzkiego, dz. O (MS 2, 1329; OK 24 s. 143-4).

3. Własn. szlach. 1404 Jan s. Marcisza Rupelny z Tuchołowa zapisuje ż. Jadwidze, c. Wincentego z Granowa, 1000 grz. wiana na 1/2 swych wsi L. i Kleszczów (SP 2, 1063); 1404-29 Jan Leksandrowski z A. i Kleszczowa (ZK 4 s. 168; 5 s. 65, 91, 189; 6 s. 471, 545; 8 s. 390; 146 s. 78; GK 2 s. 296, 532, 537, 551, 561; SP 2, 1626, 2094); 1418 tenże wyznacza ż. Elżbiecie, c. Michała z Bęczyna, 80 grz. posagu i wiana na całej wsi L. (ZK 6 s. 416); 1429 Piotr i Paszko [kmiecie?] z L. (GK 3 s. 416, 452); Maciej karczmarz z A. (tamże); 1434 Elżbieta wd. po Janie z A. (ZK 10 s. 221); 1441 Jan ongiś karczmarz z L. (ZK 11 s. 503); 1450 Małgorzata ż. Andrzeja z L. (ZK 13 s. 344); 1456 Elżbieta c. Jana z L., ż. Dominika „de Trzowye” (lub „Crzowye”) sprzedaje za 1000 grz. br. stryjecznym Ocie z Plechowa i Marciszowi z Brzoskwini całe cz. dziedzictwa L. i Kleszczów (ZK 14 s. 248-9); 1457 br. Jan, Andrzej, Marcisz i Rafał z L. (ZK 14 s. 314); 1462 Ota z Plechowa odstępuje 1/2 A. i daje 400 grz. Mikołajowi z Budziszowic [pow. wiśl.] za Biadoliny [Radłowskie] i Łętowice [obie wsie w pow. pilzn.] (GK 16 s. 877-9; ZP 22 s. 312-3); 1464-90 Marcin, Marcisz Aleksandrowski, Leksandrowski z L., Kleszczowa i Morawicy, h. Topór, br. Jana i Andrzeja (ZK 17 s. 240, 454; 152 s. 157; DLb. 1 s. 8; 2 s. 43-4; SP 7/2, 1084; 2, 4130, 4162, 4178; Kacz. 7424, 7553; ZK 152 s. 289; 153 s. 40; GK 19 s. 6, 305, 326, 383); 1465 za zgodę na zamianę z r. 1462 Ota daje 100 grz. Petroneli c. Mik. Budziszowskiego (ZP 34 s. 526); Mik. Budziszowski z Budziszowic sprzedaje za 400 grz. i konia wart 60 fl. br. niedzielnym Janowi, Marciszowi i Andrzejowi z L. totam divisionem czyli swoją cz. dziedzictwa w L. (ZK 17 s. 344); 1470-93 Andrzej Leksandrowski z L. i Morawicy h. Topór (ZK 152 s. 289, 342; 153 s. 40; SP 2, 4130, 4162, 4167, 4178, 4399; GK 19 s. 383; 22 s. 1067; 23 s. 846; DLb. 2 s. 43-4); 1470-90 Jan Leksandrowski z L. i Morawicy h. Topór (ZK 152 s. 289; Mp. 5 t. P 88; SP 2, 4130, 4134, 4162, 4178, 4205; GK 19 s. 383; DLb. 2 s. 43-4); 1476 br. Jan, Marcisz i Andrzej dz. L. dzielą się dobrami. Janowi i Andrzejowi przypada cały dwór w L. z przynależnościami, 4 ł. kmiece z kmieciami: Chluspaga, Głąb, Golyszka, Leszkowski Cypulinski, 2 zagrody; jedna z zagrodn. Michałem, druga zw. Oziembłowska, oraz dwie cz. ról folw. ze stawem Dolnym i Niecieczą z młynem, a także piscatorium alias stawisko pod górą Pękarz powyżej stawu Bełczek. W Kleszczowie natomiast łany kmiece: Nabiałkowski, Młoszowski, Kossowski, Jakubowski, karczma pod Grąbem (w A.) z rolami i zagrodą. Jeśli bracia z L. dokonają podziału innych dóbr z Otą z Plechowa, to uzyskają 1/3 zagród w Kleszczowie, 2 części lasów i 2 łany w Moczydłach (dziś pola i pastwisko o tej nazwie w Zabierzowie - UN I s. 93). Z tej części 2/3 wezmą Jan i Andrzej, a Marcisz 1/3. Marciszowi przypadają w L. następujące łany: Pękowski, Wilczkowski i Królewski, 2 zagrody, jedna blisko Pająka (Payąnk), druga z zagrodn. Staszkiem, staw na → Bełczku, gdzie był stary młyn, inny staw przed karczmą blisko Grąbu. Stawy te ma sam naprawić. W Kleszczowie Marcisz dostaje łan z kmieciem Sądkiem Szewczykiem (Schewczyk), i 1/2 karczmy pod → Chełmem, trzecią cz. gajów, staw zw. Wsbokstaw, 1/3 lasów czyli łęgów oraz 1/3 dóbr w Moczydle, jeśli bracia dokonają podziału z sędzią ziemskim sand. Otą z Plechowa. Ponadto Marcisz bierze 1/3 ról folw. w L., a także piscinas alias stawiska; jeden między Pękarzem powyżej źródła, drugi blisko Zimnej Wody (ZK 18 s. 277-8); 1489 A., pobór z 4 ł., pobór z 4 ł., 1490-4 z 3 ł., 1496-7 z 4 ł., 1498 z 1 i 1/2 ł., 1499 z 1 i 1/2 ł., 6 i 1/2 ł. pustych (ŹD s. 432; RP s. 131, 145, 102, 171, 187, 201, 63, 157, 31, 1); 1493 L. własn. bpa pozn. Uriela. Jego domownik szl. Andrzej Lexandrowski wyciął drzewo w gaju Burowa (SP 2, 4403); 1495 bp pozn. Uriel dz. A. (GK 25 s. 25); 1499 Łukasz z Górki kaszt. spicymierski daje Iwanowi star. lipowieckiemu wsie dziedz. A. i Kleszczów w pow. krak. za Karnin i Chełków w Wielkopolsce (ZK 153 s. 207); 1504 Anna [z Końskiej Woli] Tęczyńska wd. po Gabrielu [Tęczyńskim] i jej s. [z pierwszego męża] Jan Iwan z A., współpatroni kościoła par. w Morawicy (Ep. 5 k. 14); 1507-34 Jan Iwan z Karnina dz. L., star. zamku lipowieckiego 1499-1503, mąż Zofii z Kocmyrzowa (SP 6, 3; MS 4, 12719; GK 36 s. 223; Varia 4: Bon. 8 s. 64; Fed. s. 117); 1523 Jan Iwan z L. zapisuje ż. Zofii c. zm. Andrzeja Kośmirzowskiego 800 fl. posagu i wiana na wsi L. (ZK 26 s. 584); 1524 Iwan z A. z Janem Pełką z Wiesowej alias Miesowej o Będusz w ks. siew. (Siew. 4); 1529 pleban z Morawicy pobiera 3 grz. czynszu z karczmy dziedzica L. (LR s. 265); 1530 w L. pobór z 2 ł. i 2 karczem dorocznych (RP k. 1).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiecych plebanowi w Morawicy (DLb. 2 s. 44); 1529 dzies. snop. z całej wsi wart. 6 grz. plebanowi w Morawicy (LR s. 265).