RADZYNY

1424 [nazwisko:] Redzynsky (PZ 7, 173), 1438 or. Radzin (WR 1 nr 1624), 1445 Radzim, Radzimi (PZ 15, 75; PG 2, 90), 1465 Radziny (PZ 18, 102v), 1502 Radzyny, Radzymy (PG 12, 217-218), 1510 Radzym (ASK I 3, 255v), 1570 Radzini (PG 21, 9v), 1583 Radzimy (PG 142, 452), 7,5 km na S od Szamotuł.

1. 1451 n. pow. pozn. (PG 4, 37); 1510 n. par. Kaźmierz (LBP 86).

2. 1449, 1451, 1508, 1510, 1563 mł. w R. → p. 3.

3. Własn. szlach. 1424 Janusz Redzyński z Sokolnik [k. Szamotuł, obecnie Sokolniki Wielkie] w sporze z Pawłem kmieciem ze Śremu (PZ 7, 173).

1445 Małgorzata c. zm. Wincentego z Szamotuł [kaszt. międz.], a ż. Wacława ks. raciborskiego, pozwana przez Dziersława z Rozwarowa z dziedzin R., Baworowo, Popówko [k. Szamotuł] i Piotrkowo (PZ 15, 75); 1445 taż z mężem Wacławem sprzedaje swej matce Annie, wd. po Wincentym z Szamotuł, wsie [k. Szamotuł] Szamotuły Stare, → Baworowo, → Piotrkowo i R. (PG 2, 90).

1445-65 Anna wd. po Wincentym z Szamotuł: 1445 taż → wyżej; 1449, 1451 taż zapisuje w dożywocie szl. pannie Helenie w zamian za służby 5 grz. półgr czynszu na swej wsi R. i wszelkich dochodach z mł. tamże1W zapisce z ACC zaznaczono, że gdyby spadkobiercy Anny chcieli wykupić od Heleny lub jej rodzeństwa czynsz 5 grz. zapisany na R., to muszą im za to uiścić kwotę 100 grz. Takiej klauzuli nie zawiera poźniejsza zapiska z PG, gdzie zaznaczono za to, że Helena ma wprawdzie pobierać wszelkie opłaty z mł. (przynależne dziedzicowi?) wyjąwszy jednak miarę młynarza i robociznę; po śmierci Heleny czynsz przejmie w dożywocie rodzeństwo Heleny: Barbara, Jan i Katarzyna, a po ich śmierci suma wróci do tejże Anny i jej spadkobierców (ACC 30, 31; PG 4, 37); 1465 taż wraz z Januszem ks. raciborskim i Katarzyną księżniczką raciborską [swymi wnukami] w sporze z Piotrem Szamotulskim kaszt. pozn. o Pamiątkowo i R. (PZ 18, 102-102v).

1502-15 Stanisław i 1502-10 Wacław z Ostroroga, ss. Jana z Ostroroga [i Heleny księżniczki raciborskiej, c. ks. Wacława]: 1502 ciż sprzedają z zastrz. pr. wykupu czynsze zapisane na → Ostrorogu i swych wsiach, w tym na R.: kapitule kat. pozn. 50 zł od sumy 725 zł węg.2W zapisce wspomn. o dokumentach wykupu in. czynszów, zapisanych na wymienionych dobrach, z l. 1412, 1416, 1423, 1471, 1490, 1492, 1493, 1496, 1500 (PG 12, 217-217v; CP 5 nr 8), wikariuszom kat. pozn. 2 grz. i 4 gr od sumy 25 zł (PG 12, 217v-218), kapitule koleg. NMP w Poznaniu 16 zł od sumy 200 zł węg. (PG 12, 215-215v), Mikołajowi kan. wspomn. kolegiaty 6 zł węg. od sumy 72 zł węg. (PG 12, 215v); 1504 ciż dziedzice w Pamiątkowie, Baworowie i R. w sporze ze swoją macochą Dorotą z Wrześni o to, że po śmierci ich ojca Jana z Ostroroga wraz z 8 szlachcicami więzili ją w fortalicjum w Grodzisku (PZ 23, 70v-71); 1510 ciż → p. 5; 1510 ciż bracia dzielą się dobrami [→ Ostroróg – dobra]; tenże Stanisław otrzymuje R. (PG 14, 181); 1511 tenże Stanisław dworzanin król. sprzedaje Janowi Zarembie z Kalinowy kaszt. pozn. wieś R. za 600 fl. w złocie (MS 4 nr 9895); 1515 tenże Stanisław kaszt. kal. sprzedaje [z zastrz. pr. odkupu?] Mikołajowi z Kretkowa Pamiątkowo, Baworowo i R. za 1100 zł węg. (MS 4 nr 10408).

1540-59 Jakub i 1540 Stanisław z Ostroroga ss. Wacława: 1540 ciż dzielą się dobrami [→ Ostroróg – dobra]; Jakub otrzymuje R. (PG 17, 333); 1556 tenże Jakub zapisuje temuż Stanisławowi sumę 3000 zł na wsiach Pamiątkowo, Baworowo, Sokolniki Małe i R. (PG 100, 258v); 1559 tenże Jakub sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Winc. Gołaskiemu [z Gołaszyna k. Obornik] Sokolniki Małe i R. za 3000 zł (PG 19, 779; PG 103, 705v).

1568-71 Jan i 1568 Wacław z Ostroroga ss. Jakuba: 1568 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu bratu Wacławowi Sokolniki Małe i R. za 5000 zł (PG 20, 732); 1570 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Stan. Bronikowskiemu Sokolniki Małe, R., Orle Małe i Nosalewo za 7300 zł, a 1571 za 8100 zł (PG 21 k. 99v, 202).

1577-83 Katarzyna z Leszna: 1577 taż, 1580 jej mąż Jan Koniecki → niżej; 1583 taż wd. po Janie Konieckim [z Końskich i Kuźnicy w Opoczyńskiem (PSB 13, 508-509)] i po Wacławie z Ostroroga wydzierżawia Marcinowi Nagórskiemu wsie Baworowo, Pamiątkowo i R. oraz kwituje go z pierwszej raty za wspomn. dzierżawę w wysokości 600 zł (PG 142, 452).

1508 pobór od 3 półł., od mł. o 2 kołach po wiard. (ASK I 3, 9); 1510 pobór od 3 półł. i mł. (ASK I 3, 255v); 1510 w R. 3 półł. os., 7 półł. opust., mł. i karczma (LBP 86); 1563 pobór od 3 ł., karczmy dor., mł. o 2 kołach, młynarz płaci pobór od 1 ł. (ASK I 5, 233); 1577 pobór płaci Katarzyna z Leszna (ASK I 5, 683); 1580 pobór płaci Jan Koniecki od 4 ł., 1 ł. młynarskiego i 1 półł. (ŹD 16).

1438 Jan kmieć z R. w sporze z Gotardem z Przyborowa [k. Szamotuł] o 5 ran krwawych (WR 1 nr 1624).

4. 1510 w R. 2 sołectwa LBP 86).

5. 1510 w R. panów [Stanisława i Wacława] z Ostroroga są 3 półł. os., 7 półł. opust.; dzies. z tych [10] półł. płacą wicekustoszowi kat. pozn.; [na końcu wykazu dopisek] meszne nal. do pleb. w Kaźmierzu (LBP 86).

6. 1444 Andrzej Radzyński (Radzinski) [kmieć z R.?, mieszcz. pozn.?] ma płacić 6 gr czynszu z ogrodu na Winiarach [k. Poznania] Mik. Wedelskiemu altaryście altarii Wszystkich Apostołów i Ś. Michała Archanioła (w kościele par. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu), której kolatorem jest Wojtek Bogaty mieszczanin pozn. (AC 2 nr 1189).

8. Ślady osady (fragmenty naczyń) z X-XIII w. znalezione na S od wsi R. (Hensel 5, 369).

Uwaga: Nie wiemy, czy wspomn. w 1511 (ACC 88, 116) Wojciecha de Radzyny duchownego (discretus) można łączyć z naszym R. czy z → Radzimiem. Nie ma podstaw, by łączyć z naszym R. znanego z 1524 Wojciecha de Rydzyny dr dekretów i pleb. w Promnie (na Mazowszu), świadka wywodu szlachectwa przy przyjęciu do kap. kat. pozn. Pawła Trąmpskiego (MHP nr 284).

1 W zapisce z ACC zaznaczono, że gdyby spadkobiercy Anny chcieli wykupić od Heleny lub jej rodzeństwa czynsz 5 grz. zapisany na R., to muszą im za to uiścić kwotę 100 grz. Takiej klauzuli nie zawiera poźniejsza zapiska z PG, gdzie zaznaczono za to, że Helena ma wprawdzie pobierać wszelkie opłaty z mł. (przynależne dziedzicowi?) wyjąwszy jednak miarę młynarza i robociznę.

2 W zapisce wspomn. o dokumentach wykupu in. czynszów, zapisanych na wymienionych dobrach, z l. 1412, 1416, 1423, 1471, 1490, 1492, 1493, 1496, 1500.