RAWOWICE

1366 obl. 1549 Rawowicze (Wp. 3 nr 1558), 1391 or. Raouicz, Raouicze (WR 1 nr 118, 120), 1394 Raovice, Raowicze (Wp. 3 nr 1943), 1403 Rawowice (KP nr 1495), 1408 Rauouicze (PZ 3, 1041ZSW nr 1225, błędnie czyta: Rauonicze), 1408 Rawouicze (WR 1 nr 659), 1506 Ravowycze (ASK I 3, 18v), 1510 Rawowicze (LBP 68), 1565 Ramowicze! (LWK 1, 132), 1580 Rawice! (ŹD 33), obecnie Rabowice, 4 km na SE od Swarzędza.

1. 1508 n. pow. pozn., par. Siekierki [Wielkie] (ASK I 3, 18v).

2. 1403-08 zatargi na gran. wsi R. i Siekierki: 1403 Piotr z Siekierek pokazuje woźnemu miejsce, gdzie [ludzie z R.] poddani komandora joan. [→ Święty Jan k. Poznania] zaorali wspomn. gran. i role Piotra [w Siekierkach]; Piotr zeznaje, że zajął na gruncie nal. do Siekierek] konie [nal. do ludzi z R.], natomiast komandor joan. pozywa Piotra z Siekierek o to, że te konie Piotr zajął na jego dziedzinie [R.] i w jego gaju (w zapuście); poręczyciele obu stron ręczą, że strony zachowają między sobą pokój pod karą umowną 60 grz; wizja w terenie kończy się zranieniem Jakusza pełnomocnika komandora przez syna Piotra z Siekierek; komandor występuje w imieniu sołtysa z R. (KP nr 1495, 1498, 1499); 1408 Przechna z Siekierek w sporze [z komandorem joan.] o gran. Siekierek i R. (PZ 3, 54); 1408 Mikołaj sołtys z R. pozwany przez Mik. Siekierkę [syna Piotra] o to, że zajął 8 koni na jego oziminie [w Siekierkach] (PZ 3, 54v); 1408 Stan Lubicki jako pełnomocnik komandora joan. toczy spór z Mik. Białym i jego ojcem Piotrem z Siekierek; dziedzice z Siekierek zarzucają komandorowi, że on siłą (violenter) usypał kopce na gran. R. z wsiami Siekierki i Tomaszewice (PZ 3, 72); 1408 tenże ma wysłuchać świadków Przechny z Siekierek w sprawie kopców na gran. między Siekierkami a R.; odmawia wysłuchania świadków w sprawie odrębnej dziedziny nal. do Przechny2O tym osobnym dziedzictwie Przechny informuje rota w: WR 1 nr 642 w Siekierkach (ZSW nr 1225).

3. Własn. kościelna: komandoria joan., → Święty Jan k. Poznania. 1366 Mik. Poppo komandor joan.→ p. 4; 1403 Jakusz pełnomocnik komandora joan. w R. → p. 2; 1403 komandor joan. występuje w imieniu sołtysa z R. → p. 2; 1408 Stanisław Lubicki pełnomocnik komandora joan. w R. → p. 2.

1449 Tomisław Chełmski komandor joan. oraz Paweł obecny i Piotr dawny pleban ze Świętego Jana w imieniu całego konwentu zapisują wikariuszom kat. pozn. 72 grz. na R. (CP 14, 624).

1472 wieś R. zalega z podatkiem (PZ 20, 26v); 1508 wiardunki król. z R. od 9 ł. (ASK I 3, 18v); 1510 w R. 9 ł. os. i 3 ł. opust., uprawiane przez kmieci (LBP 68); 1563 pobór z 10 ł. (ASK I 5, 234); 1565 R., wieś komandora joan., płaci [staroście gen. wlkp.] poradlne z 10 ł. po 6 gr, 3 wiertele żyta, po 1 wiertelu pszenicy i 1 ćw. owsa z każdego łanu; na tym poradlnym oraz daninie zw. sep ze wsi nal. do komandora Stanisław z Górki ma zapisaną sumę starą (LWK 1, 132); 1580 Adam Czarnkowski [komandor pozn. joan.] płaci pobór od 1 1/4 ł. w R. (ŹD 33).

Mieszkańcy: 1391 Maciej kmieć → p. 4; 1408 Wojek kmieć z R.; Adam z Gowarzewa dowodzi, że zawarł z nim ugodę w sprawie ran [zadanych Wojkowi przez Adama?] (WR 1 nr 659).

4. 1366 (obl. 1549) Mik. Poppo komandor joan. wystawia sołtysowi Stanisławowi zw. Swank nowy przyw. na sołectwo w R., ponieważ poprzedni spalił się w czasie pożaru w Poznaniu; Swank za zgodą komandora kupił wspomn. sołectwo za 20 grz. od Mikołaja dz. wsi Jasienie [k. Swarzędza], syna Marcina Bronkowica; komandor daje sołtysowi 4 ł. wolne na pr. magd., 4 ogrody, [pr. posiadania] karczmy, warsztatu szewskiego (calciparia), kowala oraz jatek mięsnej i chlebowej; sołtys ma pr. pobierać 1/3 (co trzeci denar) opłat sądowych od spraw sądzonych na pr. pol. i na pr. niem. oraz w całości opłaty od zeznań (iuramenta); sołtys ma pr. hodować niesiodłane klacze (iumenta indomita) i owce oraz wypasać je na gruntach wsi (intra... gades hereditatis), a także ma pr. polować na zające i inne zwierzęta oraz ptaki; wszystkie [ruchomości zastawione lub zajęte na podstawie orzeczeń sąd.] (pignora) mają trafić do domu sołtysa; mieszkańcy wsi mają dostarczać do komandorii w Poznaniu po 3 ćw. (mensure) pszenicy, żyta i owsa oraz 1 wiard. czynszu rocznie, a także po 30 jaj z każdego łanu na Wielkanoc i po 2 koguty na ś. Michała [29 IX]; cała wieś (communitas) miała dawać ponadto co roku 2 koziołki (caprini); sądy gajone odbywać się mają 3 razy w roku i z tej okazji mieszkańcy winni dawać posiłki (prandia): mieszkańcy dwa razy, a sołtys raz, albo zapłacą za każdy posiłek po 6 sk.; mieszkańcy 3 razy w roku mają orać [role komandora] pod [zboża] ozime i jare, [pracować mają] do południa (ad meridiem); w czasie posp. ruszenia mieszkańcy mają płacić komandorom, tak jak inne wsie; sołtys ma obowiązek służyć panom [komandorom] na koniu wartości 2 grz., a jeżeli w czasie służby utraci konia, panowie mają obowiązek wyrównać szkodę; sołtys ma pr. dysponowania sołectwem (może je sprzedać, zamienić lub podarować), ale tylko za zgodą pana wsi (Wp. 3 nr 1558).

1391 Mikołaj sołtys oraz Maciej kmieć z R.; Gosław z Golęczewa dowodzi, że do jego domu nie zostały przyprowadzone ich [skradzione] konie (Lek. 1 nr 998, 1000; WR 1 nr 118, 120).

1394 król Władysław Jag. nadaje imm. ekon. wsiom komandora joan. w Poznaniu: R., Krzesinki, Pogorzelica w pow. pyzdr. i Wierzchucin [obecnie Wierzchocin] k. Wronek (Wp. 3 nr 1943).

1403 sołtys z R. → p. 2; 1408 Mikołaj sołtys z R. → p. 2.

1519 w R. 2 sołectwa, każde ma 2 ł. → p. 5.

5. 1510 pleban z Siekierek pobiera z R. tylko meszne z 9 ł. os. i z 2 sołectw (LBP 68).

8. Ślady osadnictwa (ceramika) z późnego średniowiecza (archiwum IAE).

1 ZSW nr 1225, błędnie czyta: Rauonicze.

2 O tym osobnym dziedzictwie Przechny informuje rota w: WR 1 nr 642.