1400 or. Minor Rosznowo (KP nr 294), 1419 Parwum Rosnowo, między Malim Rosnowem (WR 1 nr 972, 1033), 1423 kop. 1488/92 Minor Rossnowo (LBP 30), 1425 Minor Rosnowo (WR 2 nr 779), 1444 villa Roschnowka minor (PG 2, 45v-46), 1478 Rosznow Minus (PG 58, 72v), 1480 utraque Rossinowo (AC 1 nr 687), 1490 Minor Roschnowo (PZ 21, 216v), 1493 Minor Roznowko (PG 10, 177v, dawniej k. 180v); 1499 Rosznowsko!, utraque Rosnowo (PG 62, 41; AC 2 nr 1547), 1508 Roschnowko (ASK I 3, 4v), 1515 Minor Rosznowko (PG 69, 244), 1550 Minor Rosnowko (PG 93, 23v-24), 1561 Male Rosnowo, Małe Rosnowo (PG 104, 474v), 1577 Rossnowko (ASK I 5, 680), 1584 Minor Rossnowko (PG 22, 420v), obecnie nie istnieje (→ Uwaga); leżało 8 km na NE od Stęszewa.

1. 1462 n. pow. pozn. (PG 6, 121v); 1510 n. par. Komorniki (LBP 98).

2. 1419 Mikołaj z P.R. wraz ze Stan. Słapem [z Dąbrowy i Palędzia] toczą proces z Piotrem Korzbokiem [z Trzebawia] i dowodzą, że kopce gran. między M.R. a Trzebawiem zostały usypane zgodnie z prawem (WR 1 nr 1033); 1493 dwór i jezioro w M.R → p. 3; 1561 w podziale wsi Rosnowo wspomn.: gran. z M.R., błoto oraz strumień, które dzielą Rosnowo i R. (PG 104, 474v); 1561 zarośla (rubetum) zwane Miąsza Miedza (Myasza Myedza) w M.R. → p. 3.

3. Własn. szlach. [Wsie R. i Rosnowo stanowiły niegdyś jedną, dużą osadę znajdującą się w posiadaniu tej samej rodziny. Podział na R. i Rosnowo był najpewniej wynikiem działów majątkowych (→ Rosnowo, przyp. 11). Powstała w ich wyniku wieś R. była znacznie mniejsza niż Rosnowo. Szlachta mieszkająca w R. posiadała także własność w Rosnowie, a dokładny rozdział informacji źródłowych nie zawsze jest możliwy. Tu zestawiamy tylko informacje dotyczące R., natomiast pełniejsze dane dotyczące osób z R. znajdują się w haśle Rosnowo].

1400-01 Andrzej dz. w M.R. i → Rosnowie (WR 1 nr 503): 1400 tenże Andrzej → p. 4.

1411 Jakusz z M.R.¹KR 1, 22, błędnie podaje, że w 1418 Kusz siedział w R. Cytowana przez niego zapiska (KoścZ 4, 131v, obecnie k. 55v), faktycznie pochodzi z 1415 i nic nie wspomina o R i z → Rosnowa [brat Mikołaja, Gniewomira oraz Wincentego i Bartosza Boguchwałowiąt, tj. synów Boguchwała?] (GZ 1, 97v).

1418-25 Mik. Rosnowski [brat Gniewomira i Kusza z → Rosnowa, oraz Wincentego i Bartosza Boguchwałowiąt] (WR 1 nr 972; WR 2 nr 779): 1419 tenże → p. 2; 1428 tenże wspomn. jako zm., bracia tegoż Wincenty i Bartosz Boguchwałowięta → niżej.

1419 Stan. Słap [z Dąbrowy, Palędzia i z → Rosnowa] → p. 2.

1428 Wincenty i Bartosz Boguchwałowięta bracia z R.M. [bracia Mikołaja z R. i → Rosnowa oraz Gniewomira i Kusza z → Rosnowa] toczą proces z Wojciechem pleb. w → Gninie o dok. dot. 3 ł. w Gninie, złożony w depozycie u wspomn. pleb. przez ich zm. brata Mikołaja (ACC 11 k. 25v, 51).

1444 Agnieszka, Małgorzata i Dorota [cc. Stan. Słapa] dzielą się dobrami: taż Dorota ż. Andrzeja z → Rosnowa dostaje 1/2 wsi R.M. [→ Palędzie] (PG 2, 45v-46).

1449-52 Andrzej dz. w M.R.: 1449 tenże zapisuje ż. Annie 60 grz. posagu i wiana na połowie z 1/2 wsi M.R. (PG 3, 99); 1452 tenże i jego ż. Anna → Rosnowo (CP 5 nr 11; A 170); 1460 [tenże Andrzej?, czy in. Andrzej z → Rosnowa?] wspomn., jego ss. Jan Ropyl, Wojciech i Maciej → niżej: Jan Ropyl, Wojciech, Maciej, pod 1493.

1477 Dorota dz. w M.R., wd. po Andrzeju Rosnowskim [z → Rosnowa] sprzedaje Janowi niegdyś Zaparckiemu 1/2 M.R. za 200 grz. (PG 9, 79v).

1477-1515 Jan Rosnowski z Zaparcina, R. i → Rosnowa: 1477 tenże → wyżej: Dorota; 1491 tenże Jan z M.R. niegdyś Zaparcki w sporze z Andrzejem z Rosnowa (PZ 21, 216v); 1493 tenże Jan zapisuje ż. Jadwidze po 60 grz. posagu i wiana na 3 ł. w Rosnowie oraz na 1/2 swej cz. w M.R., domu, dworze, połowach folwarku, jeziora²Być może chodzi tu o dzisiejsze → Rosnowskie Jezioro i łąk tamże (PG 10, 177v, dawniej k. 180v); 1507 tenże niegdyś Zaparcki → Rosnowo (PG 13, 130v); 1515 tenże Zaparcki zapisuje ż. Jadwidze c. Stan. Niemieczkowskiego po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 ze [swej] 1/2 wsi M.R. (PG 15, 48); 1515 tenże zapisuje swej ż. Jadwidze oprawę na 1/2 wsi M.R., a wspomn. Jadwiga kwituje go z tego zapisu (PG 69, 244).

1484-1493 Jan Ropyl, 1484-93 Wojciech i 1493 Mac. Rosnowscy dziedzice w R., ss. Andrzeja Rosnowskiego [z → Rosnowa, czy in. Andrzeja z R.? → wyżej]: 1484 ciż Jan Ropyl i Wojciech z M.R. poręczają za Wojc. Markowskiego, że pozostawi w spokoju [ich brata?] Marcina Rosnowskiego z → Rosnowa (PG 58, 145v); 1493 ciż z M.R. toczą proces z Maciejem altarystą w Komornikach; altarysta twierdzi, że zm. Maciej pleb. w Komornikach zapisał mu w 1460 w testamencie 11 grz. długu, jaki zaciągnął u niego Andrzej, ojciec tychże Jana, Wojciecha i Mac. Rosnowskich (ACC 70, 65).

1499 Wojciech [syn Marcina Rosnowskiego i Barbary Pietrskiej] i Mikołaj [bracia stryj.] z → Rosnowa i M.R. poręczyciele Marcina z Dąbrowy kanonika kat. pozn. (AC 2 nr 1547); 1499 tenże Wojciech → niżej.

1521 Wawrz. [Ropyl] Rosnowski sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swym bratankom Pawłowi, Łukaszowi i Janowi ss. zm. Mik. Rosnowskiego swą cz. w M.R. za 22 1/2 grz. (KoścZ 19, 88v; KoścZ 22, 76); a. 1524 tenże [→ Rosnowo] (PG 16, 45v).

1521 Paweł, Łukasz, Jan Rosnowscy ss. zm. Mik. Rosnowskiego [zw. Ropyl?] → wyżej.

1531 [Jakub?] Anioł [Rosnowski] dz. w R. i → Rosnowie (CP 111, 126).

1535 Mac. [Kłącz?] Rosnowski [brat Stanisława] zapisuje oprawę swej ż. Annie c. zm. Stan. Radeckiego [→ Rosnowo] (PG 16, 716v).

1540 Stan. Rosnowski [brat Mac. Kłącza Rosnowskiego z → Rosnowa] zapisuje swej ż. Jadwidze c. [zm.] Stan. Radeckiego po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. wsi M.R. (PG 17, 376v); 1561 tenże wspomn. jako zm., jego ss. Marcin, Maciej i Krzysztof → niżej.

1550 Małgorzata c. [zm.] Mik. Ropyl Rosnowskiego [siostra Pawła, Łukasza i Jana], ż. Stan. Lipskiego, sprzedaje Sebastianowi Noskowskiemu wicestaroście pozn. 1/2 M.R. (PG 93, 23v).

1550-53 Sebastian Noskowski wicestarosta pozn.:

1550 tenże → wyżej; 1553 tenże → Rosnowo (PG 19, 89v, dawniej k. 120v).

1554-71 Jan, 1554-66 Sebastian i 1554-61 Piotr Noskowscy ss. Sebastiana Noskowskiego [i Urszuli Staruchowskiej]: 1554 ciż → Rosnowo (PG 98, 261v); 1561 ciż [dz. w M.R.] → niżej: mieszkańcy; 1561 ciż → Rosnowo (PZ 33, 750-752v); 1561 ciż pozywają Marcina, Macieja i Krzysztofa ss. [zm.] Stan. Rosnowskiego o szkody w ich dziedzinie M.R., które oceniają na 200 grz.; wspomn. zarośla (rubetum) zw. Miąsza Miedza (PZ 33, 756v); 1566 tenże Sebastian Noskowski zapisuje swej przyszłej ż. Małgorzacie c. Mac. Malczewskiego po 500 zł posagu i wiana na 1/2 cz. w R. należnej mu w działach z braćmi oraz na Gębarzewie [pow. gnieźn.] (PG 20, 469); 1566 tenże Jan Noskowski zapisuje swej ż. Annie c. Jana Chomęckiego po 600 zł posagu i wiana na 1/2 cz. w R., należnej mu w działach z braćmi (PG 20, 469); 1571 tenże Jan sprzedaje Janowi, Benedyktowi i Jakubowi braciom Spławskim [z którego Spławia?] cz. M.R. za 6000 zł (PG 21, 251v).

1561 Marcin, 1561 Maciej i 1561-84 Krzysztof ss. Stan. Rosnowskiego: 1561 ciż ss. zm. Stan. Rosnowskiego → wyżej; 1584 tenże Krzysztof → niżej; 1584 [tegoż?] Macieja ss. → niżej: Stanisław.

1577 pan Rosnowski → niżej.

1580 Walenty, Krzysztof, Mac. Chomęccy → niżej.

1584 Andrzej Krzyszkowski sprzedaje Krzysztofowi Rosnowskiemu i jego ż. Kat. Wierzchaczewskiej swe części w M.R. za 4800 zł (PG 22, 334v-335; PG 144, 320).

1584 Stan. Rosnowski syn Macieja, brat Andrzeja, Macieja, Wojciecha, Walentego, Melchiora, Wawrzyńca i Jana, sprzedaje za 100 grz. wspomn. bratu Walentemu części w M.R., które ma otrzymać w dziale z braćmi (PG 22, 420v).

1585 Mac. Rosnowski [brat stryj. Stanisława?] wraz z ż. Zofią Tworzyjańską sprzedają z zastrz. pr. wykupu Walentemu Rosnowskiemu bratu stryj. tegoż Macieja części w M.R. za 300 grz. (PG 22, 436).

1423 w M.R. są 3 ł. → p. 5; 1470 dziedzice z M.R. pozwani przez starostę gen. wlkp. o niezapłacone wiard. król., nie stawili się przed sądem (PG 57, 90v); 1478, 1499 wieś R.M. wymieniona wśród miejscowości, które nie zapłaciły podatku (PG 58, 72v; PG 62, 11); 1499 wieś R. nie zapłaciła podatku z cz. pana Wojciecha (PG 62, 41); 1508 we wsi R. są 3 folw. (ASK I 3, 4v); 1510, 1516 → p. 5; 1577 pobór płaci pan Rosnowski (ASK I 5, 680); 1580 pobór od 2 zagr. i 2 komor. płacą Walenty, Krzysztof i Mac. Chomęccy (ŹD 14).

1550-61 mieszkańcy: 1550 Bartłomiej Dudek karczmarz w M.R. toczy proces z Marcinem Rosnowskim nieposesjonatem, sąd nakazuje stronom zachowanie spokoju pod wadium 20 grz. (PG 93, 24); 1561 prac. Jan zagrodnik z M.R., poddany szl. Jana, Sebastiana i Piotra Noskowskich, w sporze z Marcinem Rosnowskim o rany (PZ 33, 756-756v).

4. 1400 Zdzisław sołtys w Chomęcicach wygrywa proces z Andrzejem dz. w Rosnowie o 2 ł. soł. w M.R. (KP nr 294).

5. 1423 (kop. 1488/92) w M.R. są 3 ł.; czynsz z nich płacą, tak jak w Rosnowie, szlachcic ze swoich ról płaci dzies. snop. dla kantorii kat. pozn. (LBP 30); 1480 Rosnowo wraz z R. (utraque Rossinowo) winne są 2 grz. kapitule kat. pozn. [tytułem dzies.] (AC 1 nr 687); 1510 we wsi M.R. jest 2 panów, którzy uprawiają 1 folw. i dzies. płacą pleb. [w Komornikach]; nie ma kmieci; niegdyś jeden szl. płacił dla kantora pozn. dzies. z 3 [ł.?], lecz od dawna nic nie płacą (LBP s. 29, 98); 1516 wieś M.R. płaciła dzies. z 3 ł. dla kantora pozn., wspomn. 3 ł. zarosły i od wielu lat nic nie płacą (CP 111, 43).

Uwaga: Obecna wieś R. powstała jako wynik osadnictwa olęderskiego, zapewne na obrzeżach dawnej wsi Rosnowo i nie należy jej identyfikować z dawnym R. (→ Rosnowo: Uwaga).