ROZBITEK

1399 or. Rosbratanie! (Lek. 1 nr 3013), 1403 Rosbicecz (KP nr 1505), 1404 Rosbiti Kamen! (KP nr 1718), 1408 Rosbiczecz (PZ 3, 73v; u K 3, 146, błędna lekcja: Rosbitecz), 1408 [nazwisko:] Rosbithski (WR 1 nr 660), 1412 Rozbiczecz (PZ 3, 182v), 1415 [nazwisko:] Roszbiczski (KoścZ 5, 170), 1417 Rosbitek (WR 1 nr 922), 1419 Rosbytek (WR 1 nr 968), 1422 Rosbythek (PZ 7, 41v), 1423 Rosbithek (PZ 7, 95v), 1424 Rozbitek (ACC 7, 85), 1424 kop. XV w. Rossbytek (Wp. 8 nr 982), 1436 Roszbitek (WR 1 nr 1579), 1443 Rozbithek (ACC 26, 4), 1447 Roszbytek (ACC 29, 155), 1464 Roszbythek (PG 7, 224), 1543 Rossbythek (PG 18, 19), 1564 Rozbytek (IBP 307), 10 km na S od Sierakowa.

1. 1446 (kop. 1541) n. pow. pozn. (CP 5 nr 1); 1443? (→ p. 5), 1508 n. par. Kwilcz (ASK I 3, 10).

2. 1403 rozgraniczenie R. i Kwilcza, 1408 dąbrowa w R. → p. 3A: Wierzbięta; 1563-80 w R. młyn dor. o 2 kołach → p. 3C; 1580 gran. wsi R. i m. Lewice (PG 136, 474-476); 1580 w podziale R. wspomn.: dwór górny i dwór dolny, staw, na którym zbudowany jest młyn, sadzawka, role i ślady zw. Szerza, rybnik oraz [miejsce niezn.] Połom we wsi (PG 136, 474-476).

3. Własn. szlach. 3A. 1399-1586 Dobiesław Kwilecki i jego potomkowie Kwileccy, Rozbiccy czyli Sierakowscy, dziedzice w R.:

1399-1408 Dobiesław1KR 1, 51, błędnie podaje, że Dobiesław z Kwilcza i R. występuje jeszcze w 1415. W cytowanym źródle mowa jest jedynie o Dobiesławie z Krzestkowic (PZ 4, 84). W znanych nam źródłach Dobiesław Kwilecki występuje po raz ostatni w 1409 (PZ 3, 91v) Kwilecki, Rozbicki, dz. w R., → Kwilczu do 1409, → Orzeszkowie, Gwiazdowie [pow. gnieźn.], → Krobielewie, → Nowej Wsi [niezident.] i → Brzeźnie [k. Międzychodu], posiadacz sum zastawnych na → Górze [k. Sierakowa] i → Kłosowicach, ojciec Gerwarda Śremskiego ze Śremu [k. Sierakowa] i Kwilcza oraz Wierzbięty z R. [i Włodzimiry?, o niej → Kwilcz, p. 3: pod 1425]: 1399 tenże wraz ze swym synem Gerwardem ze Śremu przegrywają proces z Sędziwojem Psarskim [z Psarskiego k. Pniew] (Lek. 1 nr 3013); 1403 tenże toczy proces z Januszem Kwileckim o 120 grz. (KP nr 1505); 1403 tenże Dobiesław z R. [jako właściciel wsi Brzeźno] w sporze z [Wojc. Jastrzębcem] bpem pozn. [jako właścicielem wsi Zielomyśl] o kopce gran. między wsiami Brzeźno i Zielomyśl (KP nr 1521); 1404-05, 1408 tenże z synem Wierzbiętą → niżej; 1408 tenże śwd. (WR 1 nr 660); 1409 tenże Dobiesław Kwilecki i jego syn Wierzbięta w sporze z Janem i jego siostrą z Międzychodu [→ niżej: Wierzbięta, pod 1412] (PZ 3, 91v).

1403-43 Wierzbięta Kwilecki, Rozbicki, Sierakowski, dz. w R., → Kwilczu, → Orzeszkowie, Sierakowie, → Biezdrowie i zapewne także w → Popowie [k. Międzychodu], syn Dobiesława Kwileckiego, brat Gerwarda ze Śremu i Kwilcza [oraz Włodzimiry?, → wyżej], mąż Femy (c. Bieniaka2BieniakKrąg 104-108, wymienia wśród dzieci Bieniaka z Sierakowa i bliżej nieznanej Małgorzaty ss. Dobrogosta i Bieniaka. KR 1, 52, słusznie domyśla się, że ich siostrą mogła być Fema ż. Wierzbięty z R. Ten domysł potwierdza zapiska z 1425, w której Małgorzata wd. po Bieniaku nazwana została matką Femy (PZ 8, 40; → p. 3A: Wierzbięta). Z kolei KR 1, 54, nietrafnie identyfikuje Femę ż. Wierzbięty (jako jego ż. występuje w l. 1423-32, a jako wd. po nim w 1450; → p. 3A: Wierzbięta) ze wspomn. w 1424 Femą siostrą Dziersława z → Krzestkowic i ż. Janusza Korzboka z Zawady (PZ 7, 173v = WR 1 nr 1175; w haśle → Orzeszkowo, p. 3, mylnie podaliśmy za TD – cytującego to właśnie źródło – że Fema była siostrą Dziersława z Orzeszkowa). Dn. 2 I 1425 wzm. jest również in. Fema, która toczyła spór ze swym bratem Dziersławem z Orzeszkowa [wice]podkomorzym pozn. (PZ 8, 18), a w l. 1429-30 i 1436 może taż Fema z → Kwilcza ż. Rafała (PZ 11 k. 7, 27v; PZ 13, 125v). Wiemy też, że siostrą Dobrogosta, Bieniaka i Femy (ż. Wierzbięty z R.) była wspomn. w l. 1422-23 Katarzyna dz. w Górze, ż. Andrzeja ze Słomowa, Głażewa, Nienawiszcza, Zatomia Nowego i Starego (w 1422 Katarzyna dz. z Góry ż. Andrzeja w sporze z Małgorzatą dz. z Sierakowa: PZ 7, 29; 1423: PZ 7, 109, → p. 3A: Wierzbięta, pod 1423). Informacje te potwierdza wzm. z 1487, w której Dobiesław z R. (syn Femy i Wierzbięty z R.) nazwany został stryjem Andrzeja z Głażewa i jego siostry Katarzyny (PZ 10, 89v; → p. 3A: Dobrogost, Wojciech, Benedykt i Dobiesław). Andrzej i Katarzyna byli bowiem dziećmi Piotra z Głażewa, a wnukami wspomn. wyżej Kat. Sierakowskiej i Andrzeja z Głażewa m. in. z Sierakowa, Kłosowic, Jastrowia i Góry), ojciec Dobrogosta, Wojciecha, Benedykta i Dobiesława Rozbickich czyli Sierakowskich, rycerz pasowany (strenuus) 1417 (KoścZ 9, 267; PZ 7, 169; PZ 8 k. 19, 21v; KP nr 2732; WR 1 nr 968): 1403 rozgraniczenie R. i Kwilcza, w którym uczestniczy tenże Wierzbięta z R.; rozgraniczeniu przy pomocy opola przeszkadzał sołtys z Mnichów, wsi kl. w Paradyżu (KP nr 1569); 1404 tenże w sporze z Mikołajem [z Tuczęp i Przetoczna] o dziedzinę Tuczępy (KP nr 1719, 1831); 1404 tenże toczy proces z Bietką [synem Mikołaja] z Tuczęp (obaj występują w imieniu swych ojców) o Tuczępy i o lokację wsi Przerośl (KP nr 1861; ZSW nr 785); 1405 tenże, jako pełnomocnik swego ojca Dobiesława, w sporze ze Szczepanem i Drogomirem [z Pożarowa i Kwilcza] o 30 grz. z tytułu poręczenia dziedzicom Wituchowa [za wspomn. Szczepana i Drogomira] (KP nr 2209); 1408 tenże toczy proces ze Sławętą z Kłodziska (WR 1 nr 633; ZSW nr 1207);

1408-43 tenże Wierzbięta występuje w sądach w różnych sprawach z rodziną swej ż. Femy: 1408 tenże w sporze z Dobrogostem [Sierakowskim] z R. [bratem lub stryjem Femy] dowodzi, że wraz ze swym ojcem [Dobiesławem] nie sprzedał Dobrogostowi dąbrowy wymierzonej z R. [tj. wymierzonej na terenie R.]; w 1425 spór toczy się o 25 grz. (WR 1 nr 650; PZ 3, 73v); 1423 tenże występuje jako pełnomocnik: swej ż. Femy w jej sporze z [jej siostrą] Katarzyną ż. Andrzeja ze Słomowa o 6 grz.; Małgorzaty z Sierakowa [swej teściowej] w jej sporze z Dobrogostem dz. w Sierakowie o 1/4 m. Sieraków, wieś → Kłosowice oraz Kłosowski Młyn; swej ż. Femy – kwituje wspomn. Dobrogosta z Sierakowa z 1/2 folw. w Sierakowie; wspomn. Małgorzaty z Sierakowa w jej sporze z [jej zięciem] Andrzejem i jego synem Piotrem ze Słomowa o 50 grz. należnych Katarzynie c. Małgorzaty [a ż. Andrzeja] (PZ 7 k. 56v, 95v, 96v, 109); 1424 tenże oraz wspomn. Małgorzata z Sierakowa zawierają ugodę z Dobrogostem z Sierakowa dot. podziału wód; przedmiotem podziału jest struga Osiecznica z młynem, rz. Klocza z obu brzegami oraz jeziora Lichwino, Cicha i Sadecz; każde z jezior ma być podzielone na pół; Małgorzata ma pr. pierwsza wybrać przypadającą jej połowę (PZ 7, 165v); 1425 sąd zachowuje Małgorzatę z Sierakowa wd. po Bieniaku z Sierakowa przy jej dok. nabycia (litera resignatoria) 1/3 [nie wymienionych] dóbr w sporze z jej c. Femą ż. tegoż Wierzbięty z R. [dok. dotyczył prawdop. oprawy jej posagu i wiana] (PZ 8, 40); 1427-28 tenże z [ż.] Femą i 1428 [też ze wspomn.] Małgorzatą z Sierakowa toczą proces z Dobrogostem z Sierakowa i Kłosowic [cd. sporów z l. 1423-24?, → wyżej] (PZ 9, 57v; PZ 10, 86v); 1436 tenże w sporze z Wincentym z Sierakowa [synem Dobrogosta z Sierakowa, bratankiem Femy] dowodzi, że 1/2 łąki Okole Małe w Sierakowie nal. do niego i posiada ją od czasów [Dobrogosta] ojca Wincentego (WR 1 nr 1579); 1443 tenże i jego ż. Fema zawierają ugodę z Wincentym i Jakubem [ss. zm. Dobrogosta z Sierakowa] dot. dóbr Sieraków (PZ 14, 217);

1409 tenże Wierzbięta → wyżej: Dobiesław;

1411-30 tenże Wierzbięta występuje jako pełnomocnik: 1411 Dobrogosta z Kamionny (PZ 3, 152v); 1423 Hanki ż. Mikołaja z Łukowa i Ziemina [pow. kośc.] (PZ 7, 55); 1424 Przecława z Lutomia; Pawła kmiecia ze Śremu [k. Sierakowa] (PZ 7 k. 140v, 173); 1424-25 kmieci z Góry [k. Sierakowa] w ich sporze z plebanem z Sierakowa o dzies. [z gruntów kmiecych] z Góry i Śremu (ACC 7, 181; ACC 8 k. 92v, 103v, 108v, 122; por. PZ 8, 29v); 1425 Przezdrewa z Krzestkowic (PZ 8, 51); 1430 Nikla (Mikołaja) Treplina [z Grąbiewa] (KoścZ 9 k. 257v, 269);

1412 tenże Wierzbięta toczy proces z Janem z Międzychodu o Międzychód i w in. sprawach [→ wyżej: Dobiesław, pod 1409] (PZ 3, 182v); 1415 tenże poręcza za Wyszecha Kotwicza [z Żegrowa k. Śmigla] (KoścZ 4, 170, dawniej k. 67); 1416 tenże i Mik. Baworowski zeznają, że wda pozn. wraz z in. panami postanowili, że Tomasz Kwilecki może wykupić na podstawie pr. bliższości dziedzinę → Kwilcz (PZ 4, 134); 1417 tenże stren. Wierzbięta pozywa Dobrogosta z Prusimia [i Kolna] o to, że bez jego zgody łowił w toniach jez. → Popowskie Tonie (WR 1 nr 922); 1419 [tenże?] Wierzbięta z Popowa [k. Międzychodu] w sporze z Jakubem Żydem pozn. o dług (PZ 5, 130; wg KR 8, 11, identyczny z Wierzbiętą z R.); 1422 na rzecz tegoż Wierzbięty zrzeka się Bogusz Koszucki [z Koszut, pow. pyzdr.] pr. bliższości do Biezdrowa (PZ 7, 41v); 1423 Mik. Ziemiński [z Ziemina i Łukowa] dowodzi, że nie ręczył Jarosławowi Bieganowskiemu 6 grz. szkody za tegoż Wierzbiętę (WR 1 nr 1010); 1424, 1433 tenże śwd. (Wp. 8 nr 982; Wp. 9 nr 1305); 1424 tenże toczy proces z Januszem z Kręska i jego dwoma ss. niedz. o to, że go słownie zniesławili (KoścZ 8, 11); 1424 tenże oraz Dziersław z Orzeszkowa w sporze z Tomaszem, Piotrem i [jego synem] Szczepanem z Kwilcza o pr. patronatu [kościoła] w Kwilczu (ACC 7 k. 73, 85, 130); 1424 tenże w sporze z Włodką siostrą Prędoty z Wierzei [k. Buku] o 6 grz. (PZ 7, 130);

1426 tenże Wierzbięta toczy procesy z Zachariaszem niegdyś Piaskowskim z Komorowa [i Biezdrowa]: o zagrodnika (PZ 9, 4v); Zachariasz zeznaje, że nie jest winien temuż Wierzbięcie 11 grz. reszty należności niedopłaconej za dziedzinę Biezdrowo (WR 1 nr 1236); [prawdop. tenże] Rozbicki dowodzi, iż nie obiecał Zachariaszowi, że wyprawi mu [tj. uwolni od roszczeń osób trzecich] 20 ćw. owsa rocznie w Łężcach Małych (WR 1 nr 1237; w haśle → Łężce Małe, p. 3, pomyłkowo podaliśmy 29 ćw.);

1427 tegoż Wierzbiętę uwalnia Treplin3Prawdop. nie jest tożsamy z Mik. Treplinem z Grąbiewa (→ Grąbiewo, przyp. 1) z Grodziszczka od pozwów w sądzie kościelnym, ponieważ Treplin zeznał 2 kopy gr pras. [długu] na jego rzecz (PZ 9, 89v); 1428 tenże → p. 3B; 1428-30 tenże występuje jako sędzia polubowny (RH 9, 1933, s. 114-115; KoścZ 9, 256); 1428-30 tenże w sporze z Mikołajem z Zatomia [Starego, pow. pozn.] (PZ 10, 32v; PZ 11 k. 50, 60; WR 1 nr 1371); 1428 tenże ma dokonać rozgraniczenia Pierwoszewa i Biezdrowa (PZ 10, 134v); 1438 (reg. 1784) tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz roczny na R. [nie podano sumy czynszu rocznego] od sumy głównej 24 grz. (Wp. 10 nr 1466, 1467); 1442 tenże płaci karę, bo nie stawił się w sądzie pozwany przez prac. Jakuba [kmiecia] z Pęckowa (PZ 14, 124v); 1443 tenże → p. 5; 1447 tenże wspomn. jako zm. (ACC 29, 212); 1450 wd. po nim Fema → niżej.

1440 – zm. 1480-81 Dobrogost duchowny, 1445-50 Wojciech, 1445-50 Benedykt (Bieniak) i 1445-88 Dobiesław Rozbiccy, Sierakowscy, dziedzice w Sierakowie, R. i → Posadowie (Dobiesław też z → Lewic), bracia niedz., ss. Wierzbięty z R. i Femy z Sierakowa (PZ 18, 204v; PZ 20, 24; PZ 21 k. 18v, 22, 25v; PG 58, 16): 1440 – zm. 1480-81 tenże Dobrogost → p. 6; 1445 ciż bracia w sporze z Winc. Furmanem z Mieszkowa [k. Jarocina, pow. pyzdr.] (PZ 15, 112v); 1446 tenże Dobiesław, najstarszy z braci, sprzedaje kapitule kat. pozn. 3 grz. czynszu rocznego na 1/2 R. z zastrz. pr. wykupu za 36 grz. (PG 2, 150v; CP 5 nr 1); 1446 ciż kupują od Piotra Nidomskiego i jego ż. Dobroszki wieś Posadowo za 80 grz., a następnie odsprzedają ją wspomn. Piotrowi z zastrz. pr. wykupu za 350 grz. (PG 2 k. 147v, 149v); 1447 tenże Dobiesław, w imieniu swych braci Wojciecha i Benedykta, toczy spór z dziedzicami z Kwilcza o pr. patronatu kościoła w → Kwilczu; ciż prezentują na plebana [swego brata] Dobrogosta, którego oficjał instytuuje (ACC 29 k. 155, 161v, 212, 217); 1449 ciż sprzedają Piotrowi niegdyś Jabłonowskiemu [z Jabłonowa k. Sierakowa], jego bratu Mikołajowi i ich matce Święchnie 1/2 R. za 800 zł węg. (PG 3, 71); 1450 ciż oraz [ich matka] Fema dają Łukaszowi Górce wdzie pozn. swą 1/4 m. Sieraków ze wsią Góra [k. Sierakowa] i całe pr. do 1/4 cz. tego miasta, którą w pewnej sumie trzyma Jakub syn zm. Jakuba z Sierakowa; w zamian otrzymują 1/4 wsi Radwaniec [pow. kon.] i 5000 zł węg. (PG 4, 62); 1451 tenże Dobrogost pleb. w Kwilczu → p. 5;

1453-88 tenże Dobiesław: 1453 tenże z Posadowa [k. Lwówka] (PZ 17, 179v); 1457 tenże Dobiesław niegdyś Sierakowski występuje jako wuj Synochy [c. Jarosława z Jarogniewic i z Konina k. Pniew, ż. Materny z Łekna] (PG 15, 65); 1464 tenże sprzedaje Wojc. Żernickiemu [z Żernik k. Swarzędza] Posadowo z zastrz. pr. wykupu za 180 grz. (PG 7, 224); 1464 tenże w sporze z Janem i Maciejem braćmi niegdyś z → Rzyżyna (PZ 18, 81v); 1465 tenże oraz Piotr z Pniew prep. włocławski i kantor pozn. sprzedają wikariuszom kat. [pozn.] 4 zł węg. czynszu rocznego na → Posadowie za 50 zł węg. (CP 14, 618; CP 24, 75); 1466 tenże występuje jako wuj Szymana syna Piotra z Rzyżyna oraz Elżbiety mniszki w Owieńskach (PG 6, 235; PG 7, 240a);

1466-69 tenże Dobiesław w sporze: 1466 z Grzegorzem i Mikołajem braćmi z Grobi (PZ 18, 137); 1466 z Barbarą ż. Dobrogosta Chełmskiego (PZ 18, 151v); 1469 z Dorotą z Lutomia ż. Wawrz. Przesieckiego [z Przesieki w pow. gnieźn., obecnie Przysieka] (PZ 18, 204v; PZ 19, 22v); 1474 tenże wysyła na wyprawę wojenną ze swych dóbr dziedz. swego domownika (familiaris) i in. domownika na koniu (ExpBel. nr 680); 1475 tenże toczy proces z Marcinem i Jakubem z Lutomia o 18 grz. (PZ 20, 19); 1475 tenże i inni poręczają za Mikołaja niegdyś Białeckiego [z Białcza] wójta w → Pczewie (PG 58, 16); 1475 tenże Dobiesław z R., Lewic i Posadowa przegrywa proces z Piotrem Ordzińskim o 100 grz. (KoścZ 16, 95v); 1476 tenże pozwany przez ss. zm. Jana Piekarskiego z → Piekar [k. Buku] o 50 grz. należnych ich zm. ojcu; 1479 tenże sprzedaje wspomn. braciom z Piekar 4 ł. os. w Posadowie z zastrz. pr. wykupu za 50 grz. (PZ 20 k. 53v, 74v; PG 9, 115); 1481, 1484 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 300 grz. posagu i wiana na Posadowie (PG 9, 149v; PG 10, 9); 1485 tenże śwd. (Dominikanie P-ń Diss. VI b nr 5, nowej sygnatury nie udało się ustalić); 1487 tenże Dobiesław z R., Posadowa i Lewic; Mac. Sierosławski [z Sierosławia k. Buku] dz. w Lubocześnicy4W haśle → Posadowo, p. 3, pomyłkowo piszemy o Macieju z Rybocześnicy, zamiast Lubocześnicy otrzymuje wwiązanie w jego dobra na sumę 100 grz., tj. w 9 ł. os. (licząc po 10 grz. za 1 ł. przynoszący 1 grz. czynszu) oraz w 2 ł. opust. (PZ 21, 101v); 1487 tenże jest stryjem Andrzeja Głażewskiego i jego siostry Katarzyny (PG 10, 89v; → przyp. 2); 1488 tenże → niżej: Anna, Wierzbięta i Jan; 1501 tenże wspomn. jako zm. (PG 22, 20v).

1471-1510 Anna, 1500-10 Wierzbięta duchowny i 1500-20 Jan bracia niedz., Rozbiccy, dziedzice w R., → Posadowie i → Lewicach, dzieci Dobiesława:

1471-1510 taż Anna Rozbicka dz. w Liniach i Chudopsicach: 1471-1503 taż wd. po Janie Mniskim [z Mnichów i Tuczęp] z synem Sędziwojem dz. w Liniach (PG 8, 119; PG 64, 90; por. PZ 22, 13v); 1488-1500 taż ż. Jakuba Lińskiego ze Śremu [k. Sierakowa] wraz z (w 1488) ojcem Dobiesławem i wspomn. synem [z pierwszego małżeństwa] Sędziwojem z Chudopsic (PG 7, 126v; PG 10, 95v; PG 15, 273v; MHP nr 207); 1503 taż Anna pozywa swych braci Jana i Wierzbiętę o to, że zatrzymali jej list wienny, w którym jej pierwszy mąż Jan oprawił jej posag i wiano na Liniach i Chudopsicach; list ten Anna złożyła na przechowanie u swojego ojca Dobiesława; ciż bracia zobowiązują się wydać Annie jej list wienny pod karą 200 kóp gr (PG 64, 40v); 1503 taż z synem Sędziwojem (PG 12, 278v – tutaj mylnie zw. Beatą); 1508 taż wd. po Jakubie ze Śremu (PG 15, 49); 1510 taż posiada cz. wsi Linie (LBP 210);

1500 tenże Jan Rozbicki sprzedaje Katarzynie5Katarzyna była c. Piotra z Głażewa, a wnuczką Katarzyny siostry Femy z Sierakowa (→ przyp. 2) [Głażewskiej] wd. po Andrzeju Czermińskim [z Czermina, pow. kal.] 2 ł. os. w R. z zastrz. pr. wykupu za 26 zł węg. (PG 12, 104); 1500 temuż Janowi daje jego brat Wierzbięta swe części w m. Lewice oraz wsiach R. i → Posadowo (PG 12, 100v-101); 1500-10 tenże Wierzbięta → p. 6; 1501 ciż bracia Wierzbięta i Jan sporze z Janem Chełmskim plebanem inowrocł., synem zm. Jana Chełmskiego (PG 22, 20v); 1501 tenże Jan zapisuje ż. Helenie c. Sędziwoja Mylińskiego podsędka pozn. po 250 zł węg. posagu i wiana na połowach R., Lewic i Posadowa (PG 12, 166-167); 1503 tenże Jan w sporze z Winc. Pniewskim dowodzi, że jego zm. ojciec Dobiesław trzymał wieczyście, a nie z zastrz. pr. wykupu, m. Lewice ponad 33 l. i 5 miesięcy, a tenże Jan 8 l. po śmierci ojca [Dobiesław żył jednak co najmniej do 1488!, → wyżej] (PG 64, 19); 1516 tenże Jan toczy proces z Dobrogostem i Andrzejem ss. Stan. Mniskiego (PG 69, 353v); 1518 [tenże?] Jan6W haśle → Kwilcz, p. 3, podaliśmy, że chodzi o Jana Kwileckiego, gdyż bez wątpienia był on stryjem wspomn. Heleny, Marcina i Hieronima z Kwilcza. Najpewniej jednak Jan Kwilecki nie miał własności w R., a zatem wzm. z 1518 może dot. naszego Jana Rozbickiego, krewnego Heleny i jej rodzeństwa Rozbicki występuje jako stryj Heleny, Marcina i Hieronima z Kwilcza dzieci Marcina Kwileckiego (PG 69, 183v; M Lwówek I 3 s. 87); 1520 tenże Jan w sporze z Ostrorogami z → Lwówka o rozgraniczenie ich dóbr z jego m. Lewice (PZ 29, 90; CP 378, 179-181 – tutaj r. 1521 wg kop. z XVIII w.); 1543 Helena Rozbicka wd. po tymże Janie → niżej: Wojciech, Dobiesław, Jan i Piotr.

1480 w rachunkach prokuratora kapituły kat. pozn. wspomn. należność z R. w wysokości 3 grz. [→ wyżej: Dobrogost, Wojciech, Benedykt i Dobiesław, pod 1446] (AC 1 nr 687).

1534-55 Wojciech, 1534-61 Dobiesław7W haśle → Posadowo, p. 3, mylnie piszemy, że Dobiesław miał brata Jana żyjącego do 1597. Jan, brat Dobiesława, zmarł 1566-79, natomiast informacje sięgające r. 1597 dot. Jana, syna Jana, a bratanka Dobiesława. Pomyłkowo też podaliśmy w haśle → Posadowo, p. 3, że Dobiesław miał braci Macieja, Marcina i Stanisława. Byli to jego bratankowie, ss. Jana (TD), 1534-66 Jan, 1534-77 Piotr Rozbiccy, dziedzice niedz. w R., → Posadowie, → Lewicach, ss. Jana Rozbickiego i Heleny Mylińskiej (PG 22, 172v; PG 91, 169; PG 99, 779v; PG 103, 386; PG 105, 604v; PG 138, 437; PG 153, 300v; TD): 1534 ciż Dobiesław, Jan i Wojciech toczą proces z Ostrorogami z → Lwówka o odnowienie granic m. Lewice z wsiami Grudna i Jabłonka; podniesiono zarzut, że proces nie może toczyć się podczas nieobecności Piotra Rozbickiego, który odbywa pielgrzymkę do Grobu Pańskiego (PZ 30, 135v-136 – K 2, 132, na podstawie tego źródła błędnie pod 1533; CP 378, 181-183); 1535 ciż Dobiesław, Piotr i Wojciech otrzymują od Ostrorogów z Lwówka jezioro zw. Pąchy, łąki Pąchy wydzielone z łąk wsi Jabłonka, wolną drogę do jeziora oraz dla swych poddanych z Lewic wolny wypas w borach m. Trzciel i wsi Jabłonka; tenże Dobiesław daje Ostrorogom dla ich poddanych z Trzciela i Jabłonki pr. wypasu w borach m. Lewice (PZ 16, 746v); 1543 tenże Dobiesław, za zgodą swej matki Heleny Rozbickiej jako pani wiennej, zapisuje swej ż. Dorocie, c. Jana Ordzińskiego, po 500 zł pol. posagu i wiana na 1/2 swych części w m. Lewice oraz wsiach R. i Posadowo, które winny przypaść mu w dziale z braćmi (PG 18, 19); 1546 tenże Jan zapisuje ż. Barbarze c. Michała Prusimskiego po 250 grz. posagu i wiana na 1/2 swych części nal. mu z działu z braćmi niedz. Dobiesławem, Piotrem i Wojciechem w m. Lewice oraz wsiach R. i Posadowo (PG 18, 264); 1547 tenże Dobiesław kupuje od Jana Krzyszkowskiego połowy młyna wodnego i stawu w Tuczępach z zastrz. pr. wykupu za 400 grz. (PG 18 k. 32v, 131, 157, 325v); 1549 tenże Piotr dworz. król. (PG 91, 370v); 1551 dział dóbr w R. tychże braci Piotra i Wojciecha (PG 94, 72v); 1555 tenże Wojciech kolator kościoła w → Kwilczu (ACC 120, 38v); 1556 ciż bracia Dobiesław i Jan wprowadzeni w posiadanie cz. R., nal. im po śmierci brata Wojciecha (PG 100, 601); 1557 tenże Dobiesław sprzedaje Andrzejowi Mniskiemu i Zofii Strzeleckiej wd. po Mik. Mniskim 1/2 mł. wodnego w Tuczępach za 800 grz. (PG 19, 466); 1555-65 tenże Jan [→ Posadowo, p. 2] (PZ 33 k. 4, 380v, 727v-728; PZ 34, 257v-258);

1560 tenże Dobiesław kupuje od Stan. Lwowskiego z Ostroroga wieś Komorowo za 1000 grz. (PG 19, 798v); 1561 tenże Piotr rotmistrz w Mścisławiu [na Litwie] w sporze ze swymi braćmi Dobiesławem i Janem (PG 105, 311); 1566 tenże Jan zapisuje ż. Barbarze c. Michała z Prusimia po 600 zł posagu i wiana na 1/2 Posadowa (PG 20, 473v); 1577 tenże Piotr kupuje od Jana i Kaspra Kwileckich 1/2 młyna w Kwilczu z zastrz. pr. wykupu za 130 zł pol. (PG 21, 745); 1577 tenże Piotr i 1580-83 Elżbieta Rozbicka [wd. po tymże Piotrze] → p. 3C; 1579 ciż Dobiesław, Piotr i Jan wspomniani jako zm. (TD); 1585 wspomn. Elżbieta c. zm. Andrzeja Szołuchy star. krzyczewskiego z Horodyszcza w Wielkim Ks. Litewskim i wd. po tymże Piotrze (PG 146, 316v; PG 147 k. 16v, 348v, 356).

[Wieś R. krótko pozostawała w ręku Małgorzaty i Doroty cc. Piotra Rozbickiego, które wyszły za mąż za Litwinów (→ tabl.): w 1586 R. kupił Wojc. Grot Urbanowski (PG 22, 659v; WsG 7, 80v). Dzieci Dobiesława i Jana – Wojciech zm. prawdop. bezpotomnie – nosiły wprawdzie nazwisko Rozbicki, lecz nie miały już własności w R. Dzieci Dobiesława pisały się z Lewic, a ss. Jana – z Posadowa (TD).]

3B. Inni właściciele części w R.: 1404 Haszka [pani wienna w R.]: sąd zachowuje Haszkę w pr. do 100 grz. jej wiana (dotalicium) zapisanego [jej przez męża na jego dobrach, tj.] na R.K. i oddala roszczenia Mik. Tuczępskiego (PZ 2, 195; w KP nr 1718, na podstawie tego źródła nieścisły odczyt: Hanszka).

1408 Dobrogost Sierakowski z Sierakowa i R. [zapewne brat Bieniaka z Sierakowa, a nie Dobrogost syn Bieniaka]: 1408 tenże → p. 3A: Wierzbięta; 1408 tenże zapowiada płot i oborę aż do domu (caminata) na placu (area) [w Sierakowie?] Sędziwoja Uzarzewskiego [mąż Katarzyny z Uzarzewa, ciotki Dobrogosta] (ZSW nr 1234).

1426 Tomasz, Katarzyna [ż. Piotra] i jej syn Szczepan8KR 1, 54, nieściśle podaje, że Tomasz oraz Szczepan syn Katarzyny z Kwilcza pisali się z R. także w 1427. W cytowanych źródłach mowa jest jedynie o sporze Dziersława z Orzeszkowa z Tomaszem, Katarzyną, jej synem Szczepanem i jej mężem Pietraszem z Kwilcza (PZ 8, 112v; PZ 9, 16) [Kwileccy] dziedzice z R. w sporze z Dziersławem z Orzeszkowa (PZ 9, 1v; TD błędnie na podstawie tego źródła: Dziersław z Krzeszkowa!).

1428 Katarzyna9Katarzyna ż. Sędziwoja z Siekowa występuje w znanych nam źródłach jeszcze trzykrotnie: w 1428 Katarzyna ż. Sędziwoja niegdyś z Siekowa zrzeka się pr. do macierzyzny należnej jej od matki Hanczki i jej dzieci (rodzeństwo przyrodnie Katarzyny?), w przypadku śmierci matki oraz dzieci Niklasza z Więckowic (drugi mąż Hanki?) pr. do macierzyzny zostanie przywrócone Katarzynie (PZ 10, 11); w 1429 sąd zachowuje Katarzynę przy jej dok. (oprawy?) na Sikorzynie (KoścZ 9, 198), a w 1435 kupuje ona wieś → Izdebno za 250 grz. (PG 1, 68v) ż. Sędziwoja niegdyś z Siekowa [i z Sikorzyna, → Opalenicy] pozwana przez Wierzbiętę z R. z zastawu na R. (de pecuniis, quas habet [Katarzyna] in Rosbitek in obligacione; PZ 10, 87v); 1428 Sędziwój10Sędziwój z R. najpewniej identyczny jest z Sędziwojem z Sikorzyna, Siekowa i Opalenicy, mężem Katarzyny (o niej → przyp. 8). W 1428-29 pełnomocnikiem sąd. Słupka (o nim → przyp. 10) był Jurga Sikorzyński (zapewne bliski krewny Sędziwoja; KoścZ 9 k. 103, 137, 156v) z R. w sporze z [Mik.] Słupkiem11Współcześnie żyło dwu kanoników Mikołajów Słupków: kan. gnieźn. i pozn. Mikołaj syn Bronisza z Budzisławia (Wielkiego w pow. gnieźn., obecnie Budzisław Kościelny, por. Wp. 7 nr 603, przyp. 20) oraz Mikołaj syn Jana Słupka, zw. też Słupkiem, ze Studzieńca (k. Rogoźna lub ze Studzieńca k. Chodzieży; wg Wp. 11 indeks, chodzi o Studzieniec k. Rogoźna, choć identyfikacja ta nie wydaje się pewna). Tu występuje zapewne ten ostatni, tj. Mik. Słupek ze Studzieńca, student prawa w Pradze 1408, magister, kan. pozn. 1418 i gnieźn. 1426, pleb. w Szamotułach (stąd zw. Słupkiem z Szamotuł) i w → Biezdrowie (→ też Now. 1, 735; Kor.Prał. 3, 546-547) kan. [katedry] pozn. dowodzi, że nie wziął mu 8 grz. i 1 wiard., będąc jego opiekadlnikiem ani nawet nim nie był (WR 1 nr 1292).

1449 Jakub i Wojciech bracia niedz. z Orzeszkowa [też dziedzice w → Kołaczkowie, Zielątkowie k. Orzeszkowa, ss. zm. Dziersława z Orzeszkowa burgr. pozn.] sprzedają Broniszowi z Grobi [k. Sierakowa] 1/2 wsi R. za 600 zł węg. (PG 3, 40).

1449 Piotr niegdyś Jabłonowski kupuje 1/2 R. → p. 3A: Dobrogost, Wojciech, Benedykt i Dobiesław.

1500 Kat. [Głażewska] wd. po Andrzeju Czermińskim kupuje 2 ł. w R. → p. 3A: Anna, Wierzbięta i Jan.

3C. Pobór, areał, kmiecie: 1443 w R. [m. in.] 2 ł. soł. i 3 ł. opust. (ACC 26, 4); 1499 R. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62 k. 11, 12v, 41); 1508 pobór od 9 1/2 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 10); 1509 pobór od 8 1/2 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 47); 1510 pobór od 9 1/2 ł. (ASK I 3, 257); 1510 w R. 12 ł. os., inne [łany] opust., folw. (LBP 171); 1563 pobór od 7 ł., młyna dor. o 2 kołach, karczmy dor. (ASK I 5, 224); 1564 w R. 9 ł. (IBP 307); 1577 pobór z R. płaci Piotr Rozbicki (ASK I 5, 703v); 1580 pobór z R. płaci Elżbieta Rozbicka [wd. po Piotrze Rozbickim] od 6 1/2 ł., 7 zagr., 1/4 ł. karczmarskiego, młyna dor. o 2 kołach (ŹD 28; ASK I 6, 132v); 1583 wspomn. Elżbieta Rozbicka płaci pobór z R. (Piotrkowska 2, 61).

1500 Brykcy zw. Kiełbasa i Mac. Kulka kmiecie w R., każdy siedzi na 1 ł. (PG 12, 104).

4. 1443 w R. 2 ł. soł. (ACC 26, 4).

5. 1443 Maciej pleb. w Kwilczu toczy proces z Wierzbiętą z Sierakowa [i R.]; oficjał przysądza plebanowi 2 grz. z R. i uwalnia Wierzbiętę od płacenia [dzies.] z 2 ł. soł. i 3 ł. opust., ale poleca płacić w przyszłości, gdy role będą uprawiane (ACC 26, 4); 1451 Dobrogost [Rozbicki, Sierakowski] pleb. w Kwilczu oddaje Dziersławowi kapłanowi z Czarnkowa [nad Notecią] na 3 lata w dzierżawę za 11 grz. dobrych półgr rocznie wszystkie swe dochody kościoła z wyjątkiem 2 grz. z R. (ACC 33, 28); 1510 R. w par. Kwilcz; wiard. dzies. z R. po 8 gr z 12 ł. os. i innych opust. należą do stołu bpa pozn.; do plebana z Kwilcza należy dzies. z folw. w R. (LBP 171); 1564 dzies. wiard. z R. od 9 ł. nal. do stołu bpa pozn. (IBP 307).

6. 1440 – zm. 1480-81 Dobrogost Rozbicki, Sierakowski, dz. w R., Sierakowie i → Posadowie, syn Wierzbięty z R. i Femy z Sierakowa, student w Krakowie 1440, bakałarz 1443 i magister 1454 tamże, pleb. w → Kwilczu 1447-51, pleb. w Biezdrowie 1455 – 1480/81, a. 1457 kan. w koleg. NMP w Poznaniu, od 1457 kan. katedry pozn., zm. po 19 IV 1480 a przed 18 II 1481 (ACC 29 k. 155, 161v, 212, 217; ACC 52, 43v; Now. 2, 465, przyp. 109; AS 1, 96; KProm. nr 43/22B, 54/1M; DembKan 190): 1445-50 tenże → p. 3A: Dobrogost, Wojciech, Benedykt i Dobiesław; 1451 tenże → p. 5.

Po 1499 – 1503 Marcin Rozbitek [= Rozbicki z R.?] pleb. w Rokitnie (Now. 2, 479, przyp. 199); 1507-10 [tenże?] Marcin z R. pleb. w Drzeniu (Drdzen) [obecnie Drezdenko; → Notecka Puszcza, p. E] (ACC 84, 31v; ACC 85 k. 46, 159; ACC 86, 129; ACC 87, 157v; Now. 2 s. 385, 553) i 1516 tenże były pleb. w Drzeniu [→ Notecka Puszcza, p. E] (ACC 92, 153v); 1510 [tenże?] Marcin Rozbitek altarysta [niezident.] altarii w Lwówku (LBP 215); 1524 [tenże?] Rozbitek w sporze z Wojciechem z Lwówka, obaj wikariusze wieczyści w kat. pozn. (AC 2 nr 1782).

1500-10 Wierzbięta Rozbicki dz. w R., Posadowie i Lewicach, syn Dobiesława Rozbickiego czyli Sierakowskiego: 1500-10 tenże altarysta [niezident. altarii] w Lwówku [→ Lwówek miasto, p. 5Hb] (PG 12, 100v-101; PG 64, 40; LBP 215): 1500-03 tenże → p. 3A: Anna, Wierzbięta i Jan.

1 KR 1, 51, błędnie podaje, że Dobiesław z Kwilcza i R. występuje jeszcze w 1415. W cytowanym źródle mowa jest jedynie o Dobiesławie z Krzestkowic (PZ 4, 84). W znanych nam źródłach Dobiesław Kwilecki występuje po raz ostatni w 1409 (PZ 3, 91v).

2 BieniakKrąg 104-108, wymienia wśród dzieci Bieniaka z Sierakowa i bliżej nieznanej Małgorzaty ss. Dobrogosta i Bieniaka. KR 1, 52, słusznie domyśla się, że ich siostrą mogła być Fema ż. Wierzbięty z R. Ten domysł potwierdza zapiska z 1425, w której Małgorzata wd. po Bieniaku nazwana została matką Femy (PZ 8, 40; → p. 3A: Wierzbięta). Z kolei KR 1, 54, nietrafnie identyfikuje Femę ż. Wierzbięty (jako jego ż. występuje w l. 1423-32, a jako wd. po nim w 1450; → p. 3A: Wierzbięta) ze wspomn. w 1424 Femą siostrą Dziersława z → Krzestkowic i ż. Janusza Korzboka z Zawady (PZ 7, 173v = WR 1 nr 1175; w haśle → Orzeszkowo, p. 3, mylnie podaliśmy za TD – cytującego to właśnie źródło – że Fema była siostrą Dziersława z Orzeszkowa). Dn. 2 I 1425 wzm. jest również in. Fema, która toczyła spór ze swym bratem Dziersławem z Orzeszkowa [wice]podkomorzym pozn. (PZ 8, 18), a w l. 1429-30 i 1436 może taż Fema z → Kwilcza ż. Rafała (PZ 11 k. 7, 27v; PZ 13, 125v). Wiemy też, że siostrą Dobrogosta, Bieniaka i Femy (ż. Wierzbięty z R.) była wspomn. w l. 1422-23 Katarzyna dz. w Górze, ż. Andrzeja ze Słomowa, Głażewa, Nienawiszcza, Zatomia Nowego i Starego (w 1422 Katarzyna dz. z Góry ż. Andrzeja w sporze z Małgorzatą dz. z Sierakowa: PZ 7, 29; 1423: PZ 7, 109, → p. 3A: Wierzbięta, pod 1423). Informacje te potwierdza wzm. z 1487, w której Dobiesław z R. (syn Femy i Wierzbięty z R.) nazwany został stryjem Andrzeja z Głażewa i jego siostry Katarzyny (PZ 10, 89v; → p. 3A: Dobrogost, Wojciech, Benedykt i Dobiesław). Andrzej i Katarzyna byli bowiem dziećmi Piotra z Głażewa, a wnukami wspomn. wyżej Kat. Sierakowskiej i Andrzeja z Głażewa.

3 Prawdop. nie jest tożsamy z Mik. Treplinem z Grąbiewa (→ Grąbiewo, przyp. 1).

4 W haśle → Posadowo, p. 3, pomyłkowo piszemy o Macieju z Rybocześnicy, zamiast Lubocześnicy.

5 Katarzyna była c. Piotra z Głażewa, a wnuczką Katarzyny siostry Femy z Sierakowa (→ przyp. 2).

6 W haśle → Kwilcz, p. 3, podaliśmy, że chodzi o Jana Kwileckiego, gdyż bez wątpienia był on stryjem wspomn. Heleny, Marcina i Hieronima z Kwilcza. Najpewniej jednak Jan Kwilecki nie miał własności w R., a zatem wzm. z 1518 może dot. naszego Jana Rozbickiego, krewnego Heleny i jej rodzeństwa.

7 W haśle → Posadowo, p. 3, mylnie piszemy, że Dobiesław miał brata Jana żyjącego do 1597. Jan, brat Dobiesława, zmarł 1566-79, natomiast informacje sięgające r. 1597 dot. Jana, syna Jana, a bratanka Dobiesława. Pomyłkowo też podaliśmy w haśle → Posadowo, p. 3, że Dobiesław miał braci Macieja, Marcina i Stanisława. Byli to jego bratankowie, ss. Jana (TD).

8 KR 1, 54, nieściśle podaje, że Tomasz oraz Szczepan syn Katarzyny z Kwilcza pisali się z R. także w 1427. W cytowanych źródłach mowa jest jedynie o sporze Dziersława z Orzeszkowa z Tomaszem, Katarzyną, jej synem Szczepanem i jej mężem Pietraszem z Kwilcza (PZ 8, 112v; PZ 9, 16).

9 Katarzyna ż. Sędziwoja z Siekowa występuje w znanych nam źródłach jeszcze trzykrotnie: w 1428 Katarzyna ż. Sędziwoja niegdyś z Siekowa zrzeka się pr. do macierzyzny należnej jej od matki Hanczki i jej dzieci (rodzeństwo przyrodnie Katarzyny?), w przypadku śmierci matki oraz dzieci Niklasza z Więckowic (drugi mąż Hanki?) pr. do macierzyzny zostanie przywrócone Katarzynie (PZ 10, 11); w 1429 sąd zachowuje Katarzynę przy jej dok. (oprawy?) na Sikorzynie (KoścZ 9, 198), a w 1435 kupuje ona wieś → Izdebno za 250 grz. (PG 1, 68v).

10 Sędziwój z R. najpewniej identyczny jest z Sędziwojem z Sikorzyna, Siekowa i Opalenicy, mężem Katarzyny (o niej → przyp. 8). W 1428-29 pełnomocnikiem sąd. Słupka (o nim → przyp. 10) był Jurga Sikorzyński (zapewne bliski krewny Sędziwoja; KoścZ 9 k. 103, 137, 156v).

11 Współcześnie żyło dwu kanoników Mikołajów Słupków: kan. gnieźn. i pozn. Mikołaj syn Bronisza z Budzisławia (Wielkiego w pow. gnieźn., obecnie Budzisław Kościelny, por. Wp. 7 nr 603, przyp. 20) oraz Mikołaj syn Jana Słupka, zw. też Słupkiem, ze Studzieńca (k. Rogoźna lub ze Studzieńca k. Chodzieży; wg Wp. 11 indeks, chodzi o Studzieniec k. Rogoźna, choć identyfikacja ta nie wydaje się pewna). Tu występuje zapewne ten ostatni, tj. Mik. Słupek ze Studzieńca, student prawa w Pradze 1408, magister, kan. pozn. 1418 i gnieźn. 1426, pleb. w Szamotułach (stąd zw. Słupkiem z Szamotuł) i w → Biezdrowie (→ też Now. 1, 735; Kor.Prał. 3, 546-547).