RUSINOWO

1413 or. Ruszinowo (KoścZ 4, 55v), 1420 Russinowo (WR 3 nr 857), 1428 Rusynowo, Ruschynowo, Russchynowo (KoścZ 9 k. 11, 14v, 178), 1491 Prussynowo! (KoścG 3, 356), wieś obecnie nie istnieje, leżała zapewne na NE od Świerczyny i graniczyła z Wojnowicami, Ziemnicami i Górką; jej role weszły w skład wsi Górka i Wojnowice, wsie te leżą 3,5 km oraz 7 km na SW od Krzywinia.

1. 1485 n. pow. kośc. (PG 10, 21v); [o parafii brak danych; może par. Świerczyna tak, jak Górka k. Krzywinia]

2. 1420-21 spory gran.: 1420 Andrzej Bojanowski [jako posiadacz R.] ma pokazać Borkowi Osieckiemu i zaprzysiąc granice między R. a dziedzinami Górka i Wojnowice [obie wsie należą do Borka] (WR 3 nr 857); 1421 Borek Osiecki w sporze z Andrzejem Bojanowskim ma pokazać i zaprzysiąc granice między Ziemicami [obecnie Ziemnice] a R. oraz między Świerczyną a R. (WR 3 nr 871).

1425 zapowiedź → p. 3; 1429 młyn, 2 dwory w R. → p. 3.

3. Własn. szlach. 1413 Andrzej i Sędziwój Bojanowscy wygrywają proces z Andrzejem Gryżyńskim [z → Osiecznej] o pr. wykupu dziedziny R. na mocy pr. bliższości za 64 grz.; jeśli nie wykupią jej w ciągu 6 tygodni, R. pozostanie w ręku Gryżyńskiego (KoścZ 4 k. 55v, dawniej k. 131v); 1420-21 Andrzej Bojanowski posiada R. → p. 2.

1423-30 Henryk (Jandrzych, czasem nazywany Andrzejem) Wyskota, Rusinowski z R.1Wcześniej Henryk występował często bez określenia wsi, z której pochodził: 1409 jego bratowa Więcoszka ż. Liska pozwała go o 110 grz. (KoścZ 3, 109); 1419 Dobrogost Koleński, mąż Hanki, jego bratanicy po zm. bracie Janie, dowodzi, że nie miał go w sądzie zastępować w sprawie z Piotraszem Golskim [z Goli k. Gostynia] o 11 grz. i 10 grz. szkody (WR 3 nr 724, 736); 1413 temuż oraz [jego braciom] Liskowi i Stroszynowi Hanka ż. Dobrogosta z Kolna dowodzi, że Drobnin jest jej majątkiem po ojcu (WR 3 nr 496); 1418 tenże pozywa Małg. Walermulewę [ż. Janusza Warmula z Popowa k. Śmigla], że mu obiecała dać dziewkę [córkę za żonę] wraz z należnym jej majątkiem po ojcu i matce [i majątku nie dała?] (WR 1 nr 649); 1419 tenże w sporze z Mikołajem pleb. w Szubinie [pow. kcyn.] (KoścZ 5, 176v); 1422 tenże Henryk Wyskota z Bylęcina dowodzi w sądzie, że nie zabił męża Agnieszki z Bylęcina (WR 3 nr 933) [również z → Kociug 1405?, → Bylęcina 1416-29; brat Bawora z → Drobnina i → Krzemieniewa, Liska → z Dzięczyny, → Oporowa i Stroszyna z → Oporowa, Macieja z → Pawłowic oraz zm. wcześniej Jana] (Wp. 5 nr 375; WR 3 nr 1074; KObceRyc. 124, cytowanego aktu nie udało się odszukać; KoścZ 9 k. 1v, 86, 182v); 1425 w imieniu tegoż woźny zapowiada drogi boczne, łąki, pastwiska i lasy w dziedzinach Bylęcin, R. i Manieczki2Jest to jedyna wzm. o tym, że Henryk posiadał coś w → Manieczkach, jednakże w l. 1419-25 poświadczona jest tamże obecność jego brata Liska (KoścZ 8, 134) (KoścZ 8, 134); 1428 tenże ma przywiesić swoją pieczęć jako poręczyciel Burcharda Mirzewskiego, że ten odstąpi (zrezygnuje) Mirzewo Pietraszowi i Dziersławowi z Łęki Wielkiej i ich braciom oraz że uwolni tę wieś od roszczeń in. osób na sumę 20 grz. (KoścZ 9, 115);

1428-30 tenże Henryk w sporach z Karchowskimi: 1428 pozywa Andrzeja [recte: Henryka] Karchowskiego o to, że nie ukarał swego kmiecia, który wobec niego zawinił; pełnomocnik Karchowskiego odpowiada, że sprawę już mają w swych rękach ławnicy [z Karchowa?] i sprawiedliwość będzie wymierzona; w sądzie złożonym z ławników zasiądzie również jakiś szlachcic (KoścZ 9 k. 39, 86); 1428 tenże, nazwany Henrykiem Bylęckim, oraz Henryk Karchowski wyrażają zgodę, że spory między nimi mają rozpatrzyć polubownie wda pozn. [Sędziwój z Ostroroga] i star. gen. wlkp. [Marcin ze Sławska] (KoścZ 9, 81); 1429 temuż Winc. Karchowski ma dać 1/2 grz. (KoścZ 9, 236); 1430 tenże w sporze z Henrykiem Karchowskim o wymierzenie sprawiedliwości kmiotce Ninkowej [niejasne, czyją była ona poddaną] (KoścZ 9, 245);

1428-30 tenże Henryk w sporach z Janem Trzebieckim [z zaginionej wsi Trzebiec k. Krzywinia, sąsiadującej z Bylęcinem] (KoścZ 9 k. 11, 29, 44, 69, 70v, 76v, 132v);

1428-30 tenże Henryk w sporach z Tomisławem Sieńskim: 1428 tenże przegrywa proces z Tomisławem o zyski, jakie otrzymali w Siennie Michał Ręcski i Mac. Kotowski (KoścZ 9 k. 7, 11); 1428-30 tenże oraz Mik. Czacki są winni po 26 grz. i 1 wiard. Przybysławowi Gryżyńskiemu, ponieważ ręczyli mu za Tomisława Sieńskiego (KoścZ 9 k. 43v, 44, 238, 253v); 1430 tenże pozywa Tomisława Sieńskiego o 26 grz. i 1 wiard. [które za niego musiał zapłacić tytułem poręki] (KoścZ 9 k. 250v, 263, 263v, 275v);

1429 tenże pozwany przez szewca Kozła (Kozel) o należne mu za pracę (deservitium precium) 1 grz. i 5 gr (KoścZ 9, 207); 1429 tenże pozwany przez Hanusza (Hansa?) rymarza (sellator) o 13 sk. i 7 gr (KoścZ 9, 208);

1428-29 tenże w sporach z Mik. Krowiną altarystą ze Wschowy3Krowinowie byli rodem z → Luboni, p. 6 (KoścZ 9 k. 1v, 28v, 147, 171v): 1429 tenże jest winien Mik. Krowinie kapłanowi z Gostynia 8 grz. (KoścZ 9 k. 147, 237); 1429 tenże ma zapłacić temuż Krowinie 18 grz. tzn. [zaległy] czynsz za 3 l. (KoścZ 9, 122); 1429 tenże w sporze z tymże Mik. Krowiną o 60 grz. sumy głównej (KoścZ 9, 194);

1429 temuż Henrykowi oraz Henrykowi Kleszczewskiemu [z Kleszczewa k. Krzywinia] Lisek z Dzięczyny, jego brat, winien jest 33 grz. (KoścZ 9, 242); 1430 woźny wwiązuje tegoż Henryka i Sobka Żytowieckiego w 5 ł. roli sołectwa, młyn, las, łąki, 2 dwory, 8 zagr. w Dzięczynie, ponieważ Lisek nie zapłacił im 41 grz. poręki, a Henryk i Sobek mają zapłacić 37 grz. i 26 grz. Mikołajowi i Janowi ss. [Olbrachta?] Kromno (KoścZ 9, 276v).

1432 Katarzyna wd. po Henryku z Bylęcina [i z R.] dowodzi, że nie ręczyła Sędziwojowi Spławskiemu i Zygmuntowi Grunowskiemu, że ich uwolni od roszczeń Olbrachta Kromno [treść zapiski niejasna] (WR 3 nr 1450); 1432 taż Kat. Bylęcka wg postanowienia sądu ma zeznać pod przysięgą, że po sprzedaży Karśnic i Popowa [obecnie Popowo Stare; obie wsie należały do jej rodziców Janusza i Małg. Warmulów] nie płaciła opatowi przem. 1 grz. czynszu [→ przyp. 1] (WR 3 nr 1464).

1432 Tomisław i Mikołaj ss. [Henryka] Wyskoty z → Jeziorka, Łęki [której?] i R. pozwani przez Dziersława Koszkę i Pawła z Łęki Małej o 15 grz. poręki (KoścZ 10, 134); 1435 ciż z R. w sporze z Olbrachtem Kromno z R. [uprzednio posiadaczem wsi klaszt. → Górsko] o 7 1/2 grz. szkody (KoścZ 11, 14); 1436 ciż z braćmi zawierają ugodę polubowną z Dziersławem Koszką z Mirzewa w sprawie listu przysądnego na sumę 15 grz., na podstawie którego Dziersław trzyma w zastawie dziedzinę R. oraz łąkę i jezioro zw. Jeziorko k. wsi Trzebiec; sędziowie umorzyli 1/2 wspomn. sumy tzn. 7 1/2 grz. (KoścZ 11, 216).

1485 Mik. Borek z Osiecznej sprzedaje Mik. Kębłowskiemu (Camblowski) [może z Kębłowa k. Miłosławia w pow. pyzdr.] 1/2 wsi Górka [k. Krzywinia] i cz. R. (PG 10, 21v); 1491 Mik. Borek Osiecki sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Dobiesławowi z Kociug burgr. kośc. części swych dóbr [→ Osieczna], m. in. wsie Wojnowice oraz Śmiechowo i uwalnia te dobra od roszczeń in. osób; Wojc. Miaskowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu wspomn. Dobiesławowi swoje prawa do wsi Wojnowice, Śmiechowo i R. nabyte wcześniej od Mik. [Borka] Osieckiego (PG 10 k. 145 – tu wsi R. nie wymieniono, 153; KoścG 3, 162); 1496 Mik. Borek Osiecki uzupełnia rezygnację 1/2 wsi Górka i 1/2 wsi Ziemice na rzecz Jana Miaskowskiego, gdyż te części wsi obejmują również cz. wsi R., która nie jest od nich odgraniczona (PG 7, 123).

1486 Piotr Borek z Gostynia [brat Mikołaja z Osiecznej] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Kąkolewskiemu z Sienna 1/2 wsi Górka i cz. R. (PG 10, 54); 1500 Jan Sieński daje w dożywocie swej ż. Helenie Radomickiej 1/2 wsi Ziemice oraz 1/2 Górki z 1/2 wiatraka i 1/2 folw. R. (PG 12, 130v); 1500 temuż Janowi Sieńskiemu Andrzej Osiecki sprzedaje za 300 zł węg. i 20 grz. swoje połowy wsi Ziemice i Górka wraz z 1/2 folw. R. (PG 12, 130); 1507 tenże Jan Sieński sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Bojanowskiemu, synowi Mikołaja, 1/2 Ziemic i 1/2 Górki z 1/2 folw. R. za 200 zł węg. i 20 grz. (PG 13, 118).

1498-99 Andrzej Osiecki syn Mik. Borka Osieckiego ręczy Dobiesławowi z Kociug, że uwolni od roszczeń in. osób dobra [przeznaczone do sprzedaży?], m. in. role opust. wsi R. należącej do Wojnowic, a Dobiesław z Kociug sprzedaje całe nabyte z zastrz. pr. odkupu dobra na tych samych warunkach Piotrowi Opalińskiemu (KoścG 5, 1v; PG 12, 31v); 1498 tenże Andrzej Osiecki składa Piotrowi z Opalenicy takie samo poręczenie, jakie poprzednio otrzymał Dobiesław z Kociug, → Osieczna (KoścG 5, 16); 1500 tenże → wyżej; 1502 tegoż pozywa Jan Sieński dz. Sienna i Grunowa o to, że nie stawił przed sądem Mac. [Borka] Gostyńskiego, który miał zeznać, że nie będzie szkodził Sieńskiemu w dzierżawionych przez niego dobrach (tenuta), a mianowicie w połowach wsi Ziemice z 1/2 jeziora, Górka [k. Krzywinia] z 1/2 wiatraka, opust. R. i 1/2 [lasu] zw. Gaj w Ziemicach (KoścZ 18, 80); 1506 tenże pozwany przez Katarzynę wd. po Jarosławie Dłużyńskim, a ż. Piotra Witosławskiego, o to, że ją usunął z jej oprawy, zapisanej przez zm. Jarosława, na wsiach Wojnowice, Śmiechowo i na cz. wsi R. leżącej przy Wojnowicach (PG 65, 144v).

1509 Małg. Osiecka ż. Mik. Lasoty Zaborowskiego i Barbara ż. Dobrogosta Jezierskiego [z Jezior w pow. pyzdr.], cc. Mik. Borka Osieckiego, [po śmierci brata Andrzeja Osieckiego] dają swoje dobra → Osieczna, w tym swoje części wsi R., małol. Andrzejowi Górce, a w zamian otrzymują [król.] wieś Wrzeszczyna [k. Wielenia] oraz kilka wsi k. → Górki Miejskiej (PG 14 k. 84, 166, 168; PG 66 251v).

1520 Andrzej z Górki syn Łukasza sprzedaje z zastrz. pr. odkupu dobra nabyte od Barbary Jezierskiej i Małg. Lasociny [Zaborowskiej], w tym 1/4 R., Janowi Gostyńskiemu za 2500 zł (PG 15, 336)

1588 Marcin Borek Gostyński sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Malechowskiemu wsie Górka i Ziemice wraz z opust. R. (PG 151, 229).

[W rejestrach poborowych XVI w. wieś R. nie występuje.]

Uwaga: Przybak Jarosławski [z Jarosławek k. Książa], który potem miał zastaw w → Rusocinie, w 1429 był raz określony błędnie jako Przybak de Russynowo, a innym razem jako Przybak de Russoczinowo (KoścZ 9 k. 115, 198v); w rzeczywistości nic go nie łączyło z R.

1 Wcześniej Henryk występował często bez określenia wsi, z której pochodził: 1409 jego bratowa Więcoszka ż. Liska pozwała go o 110 grz. (KoścZ 3, 109); 1419 Dobrogost Koleński, mąż Hanki, jego bratanicy po zm. bracie Janie, dowodzi, że nie miał go w sądzie zastępować w sprawie z Piotraszem Golskim [z Goli k. Gostynia] o 11 grz. i 10 grz. szkody (WR 3 nr 724, 736); 1413 temuż oraz [jego braciom] Liskowi i Stroszynowi Hanka ż. Dobrogosta z Kolna dowodzi, że Drobnin jest jej majątkiem po ojcu (WR 3 nr 496); 1418 tenże pozywa Małg. Walermulewę [ż. Janusza Warmula z Popowa k. Śmigla], że mu obiecała dać dziewkę [córkę za żonę] wraz z należnym jej majątkiem po ojcu i matce [i majątku nie dała?] (WR 1 nr 649); 1419 tenże w sporze z Mikołajem pleb. w Szubinie [pow. kcyn.] (KoścZ 5, 176v); 1422 tenże Henryk Wyskota z Bylęcina dowodzi w sądzie, że nie zabił męża Agnieszki z Bylęcina (WR 3 nr 933).

2 Jest to jedyna wzm. o tym, że Henryk posiadał coś w → Manieczkach, jednakże w l. 1419-25 poświadczona jest tamże obecność jego brata Liska (KoścZ 8, 134).

3 Krowinowie byli rodem z → Luboni, p. 6.