(1429 Iaczimirzka Wola, 1432 Iaczimirzska Wola, 1434 Wolya Iaczymirz, 1437 Wolya, 1442 Baszanowka, 1444 Bazanowka, 1447 Iaczimirzkawola alias Baszanowka) 10 km na SE od Brzozowa.

1. 1437 distr. san. (XI 891); 1446 terra san. (XI 2122); 1481 distr. san. (XVI 1457); 1530 z. san. (AS I 21 k. 517); 1460 wieś B. należy do parafii rzym.-kat. w mieście Jaćmierzu (ADP 175 s. 115).

2. 1434 Fryderyk [z Jaćmierza] pozywa Krzczona [Krystyna] kaszt. sąd., i tegoż 2 synów o rozgraniczenie i granice między Jaćmierzem a Zarszynem, między Długiem a wsią Wolą Iaczymirz (XI 630); 1441 półłanek kościelny w Zarszynie w kierunku wsi B. (ZDM VIII 2352); 1444-46 sprawa o zaoranie granic wyznaczonych przez podkomorzego między B. a Strachociną, rozkopanie i rozoranie kopców (XI 1793, 1800, 2104) → p. 3; 1448, 1453 cd. sprawy o zaoranie granic (XI 2528, 2529, 2540, 2541, 3138); 1460 Piotr Smolicki pozywa Fryderyka z Jaćmierza m.in. o granice między Strachociną a B. (XI 3551); 1474, 1477 granica z Posadą Jaćmierską (XVI 963, 1212); 1481 granica z miastem Jaćmierzem (XVI 1514); 1530 rozgraniczenie między wsiami Strachociną a Górki i Wola Górecka (Sczirczkowa) rozpoczęte na polu na górze, gdzie są 3 stare kopce narożne, z tych jeden oznaczający granice miasta Jaćmierza i wsi B. [raczej tylko tej ostatniej] (TS 4 k. 230-233).

3. Własn. szlach., dobra → Posada Jaćmierska, → Jaćmierz. 1429-30 Fryderyk z Jaćmierza przyprowadza służkę de Cas [! Kostarowce?], który stwierdza dokonanie przez Hinczę [zarządcę z Zarszyna] i poddanych Krystyna z Koziegłów gwałtownego napadu w Jacimirskiej Woli, porąbane ogrodzenie, połamane wrota, porąbane „taczky”, zabranie siekier. Fryderyk pozywa Krystyna kaszt. sąd. o gwałt (XI 355, 360, 364); 1437 Fryderyk z Jaćmierza miecznik san. zapisuje ż. swej Jadwidze 300 grz. na mieście Jaćmierzu, Posadzie albo Przedmieściu tego miasta i na Woli, z wyjątkiem wójtostw w tych miejscowościach (XI 891); 1438 Jan Blesk, Jakusz Scopka, Tluxa, Marschalek, Stanek bednarz, Piotr Barwynek, Paweł Dzedkowicz [mieszkańcy B.?] ręczą wspólnie za stawienie w grodzie Piotra, syna Stanisława Cergowskiego (XI 1135, 1136); 1442 Fryderyk z Jaćmierza miecznik san. sprzedaje altarii 11000 dziewic w Krośnie czynsz m.in. z wsi Jacimirskiej Woli (XI 1447); Piotr Smolicki kaszt. i star. san. pozywa Fryderyka [z Jaćmierza] oraz sołtysa i kmieci z B. o spasanie pro depascuis alias o spaz (XI 1469, 1490, 1491); 1443 tenże zapisuje ż. swej Annie 200 grz. na całym mieście Jaćmierzu i całej wsi Jacimirskiej Woli (XI 1644); 1443-46 5 kmieci ze → Strachociny pozywa Fryderyka z Jaćmierza o najechanie ich ról z 15 szlachty i 100 „podlejszymi”, zabranie 320 kóp żyta i pszenicy. Piotr Smolicki kaszt. san. stoi przy swych kmieciach i skarży również Stanisława Cergowskiego sołtysa z B., jego synów Błażeja, Jakuba i Tomka oraz kmieci z B.: Grzegorza, Mikołaja s. Podbrosznow, Grzegorza brata Mikołaja, Stanka, Bernarda Słowianina, Maćka, Andruszową wdowę i jej syna, w sumie 10 kmieci z B., o zaoranie granic wyznaczonych przez podkomorzego, rozkopanie i rozoranie kopców. Sąd z. przyznaje Smolickiemu i dla sądu kary od pozwanych (XI 1662, 1670, 1672-1674, 1687, 1692, 1702, 1703, 1786-1789, 1791-1793, 1797, 1800, 180l, 1820-1824, 1827, 1857, 2098-2104, 2149, 2302, 2303, 2308); 1444 Fryderyk z Jaćmierza winien dać zastaw na 200 grz. w mieście Jaćmierzu lub na kmieciach w dobrach położonych koło Jaćmierza [Bażanówka?] Klemensowi Pstroskiemu (XI 1938, 1939); → Posada Jaćmierska; 1446 zamiana dóbr, w tym miasta Jaćmierza z przedmieściami [tu zapewne i B.] na inne dobra (XI 2122) → Jaćmierz miasto; 1447 Fryderyk z Jaćmierza zapisuje ż. swej Annie 400 grz. na całym mieście Jaćmierzu, Przedmieściu i wsi Jacimirskiej Woli albo B. (XI 2316) → Posada Jaćmierska; Anna ż. Fryderyka odstępuje na lat 7 od swej oprawy zabezpieczonej jej przez męża w Jaćmierzu, B. i in. (XI 2352); Piotr z B. syn sołtysa Cergowskiego oraz Wojtek kowal mieszcz. san. ręczą Wilamowi Czeszykowiczowi z Grabownicy za stawienie przed starostę Maćka Belczowicza (XI 2376); woźny daje szl. Mikołajowi Bielonce intromisję m.in. w wieś B. (XI 2463) → Jaćmierz miasto; 1448-49 cd. sprawy z pozwu Piotra Smolickiego przeciw Fryderykowi z Jaćmierza, Piotrowi sołtysowi i kmieciom z B. od wroth do wroth i Jaćmierzanow w sprawie zaorania granic (XI 2528, 2529, 2540, 2541, 2561, 2573, 2683, 2723, 2739); 1448 Mszczuj dzierżawca z Jaćmierza, któremu z polecenia starosty nie wolno pobierać czynszów i dochodów, i jego syn Mikołaj występują w imieniu sołtysa, tegoż synów i kmieci z B. w sprawie pozwu Piotra Smolickiego (XI 2551-2554, 2561, 2573); 1448-49 Jan Jacimirski pozywa Mikołaja s. Mszczuja, dzierżawcy jaćmierskiego, i Marcina zarządcę z Jaćmierza, że gwałtem wtargnęli w jego macierzyznę, w miasto Jaćmierz, w przedmieście tego miasta i wieś Wolę [dziś B.], gdzie Fryderyk miecznik zapisał 300 grz. Jadwidze, matce Jana, i posiadają te dobra z ich użytkami, nie nabywając żadnych praw od Jana (XI 2642, 2647, 2648, 2664, 2674, 2684, 2693); 1449 Fryderyk z Jaćmierza otrzymuje od Mikołaja z Tarnawy wsie Bronicę Mniejszą z Łużkiem i B. Większą za dług 700 grz. z racji poręki i zastawu Mikołajowi Bielonce miasta Jaćmierza i wsi do niego należących [→ Posada Jaćmierska i Jaćmierz miasto] (XI 2704-2706; ZDM III 815); tenże daje [w zastaw] Mszczujowi z Wyszogradu za dług 600 grz. miasto Jaćmierz z wsią B., przedmieściem i młynami. Mszczuj zabezpiecza Leonardowi z Pobiedna dług Fryderyka 40 zł węg. zastawem wsi B. (XI 2726-2729); Mszczuj z Wyszogrodu dzierżawca w Jaćmierzu i wsiach przyległych (XI 2787, 2793, 2796, 2801-2803) → Posada Jaćmierska; 1450 w związku z umorzeniem przez Mszczuja z Wyszogrodu wszystkich zapisów na mieście Jaćmierzu i daniem Fryderykowi z Jaćmierza intromisji w to miasto, postanowiono, że Fryderyk winien sam wykupić wieś B. (XI 2880); 1451 Fryderyk z Jaćmierza zastawia Wilamowi Czeszykowiczowi z Grabownicy za 73 grz. i 3 wiard. wieś swą B. (XI 2914); tenże winien dać Rafałowi z Mikołajowa 130 grz. posagu za swą siostrzenicę Annę. Jeśli nie da w terminie, wówczas Rafał winien wykupić za 70 grz. swych własnych pieniędzy od Wilama Czeszykowicza wieś B. i posiadać ją aż do spłaty 200 grz. (XI 2930); Rafał z Mikołajowa zapisuje ż. swej Annie 260 grz. na wsi B. (XI 2931); 1453 Anna sestrzenicza Fryderyka miecznika, ż. Rafała Mikołajowskiego, kwituje Fryderyka z ojcowizny, macierzyzny i służby (servicio) a Rafał ze 130 grz. zapisanych na wsi B. Także Anna odstępuje swei oprawy, jaką miała na B. (XI 3120); taż wraz z mężem Rafałem odstampila swei oprawy posiadanej na wsi B., 9 grz., Wilamowi Czeszykowiczowi z warunkiem, że kiedy wieś B. zostanie wykupiona za 70 grz. od Wilama, wówczas owe 9 grz. będą obok tamtej sumy. Fryderyk miecznik daje swą zgodę (XI 3124); 1453-54 Piotr Smolicki pozywa Fryderyka z Jaćmierza o granice, ludzi z B. i o inne sprawy, w związku z pozwaniem Fryderyka przez karczmarzy o wieprze, w sprawie Stalskiego (XI 3138, 3159, 3201); 1453 Wilam Czeszykowicz z Grabownicy obwinia Fryderyka z Jaćmierza o napad na pole w B., zabranie 60 kóp pszenicy i przewiezienie do gumna kmiecia w Jaćmierzu. W napadzie miało brać udział 10 szlachty i 20 niższego stanu, którzy wyszli z domu Fryderyka i do niego wrócili (XI 3182); 1455 Fryderyk z Jaćmierza zastawia Mikołajowi z Pobiedna za 100 grz. wieś swą B. (XI 3245); 1459 tenże zastawia Mikołajowi z Burzyna sędziemu san. za dług 150 grz. wieś B. i sołtysa tamże. Wszyscy ludzie z B. będą mieli wolność pasienia we wszystkich lasach i polach, należących do miasta Jaćmierza i do Bzianki, oraz ścinania drzew na budowę i ku opalenyo, lecz nie na sprzedaż. Jeśli Mikołaj kupi jakąś rolę, wówczas Fryderyk zapłaci mu za nią (XI 3474); 1460 Mikołaj z Burzyna sędzia san. zapisuje swym wnukom Mikołajowi i Stanisławowi wszystkie swe dobra we wsi B. po śmierci swojej i żony (XI 3534); 1463 Mikołaj s. Burzyńskiego z B. zastawia Mikołajowi Ulińskiemu za 14 grz. trzech kmieci na → Posadzie Jaćmierskiej. Jeśli Fryderyk miecznik nie zgodzi się, wówczas Burzyński za zgodą babki [Świętosławy] da intromisję w kmiecia Błażeja w B. (XVI 41); Mikołaj Burzyński [wnuk Mikołaja sędziego] za zgodą babki swej Świętosławy (Swanthoslaisse) zastawia Mikołajowi z Uliny za 40 grz. 4 łany w B. z następującymi kmieciami: Jakub Przekrzsta z 1/2 łanu, Stanisław Forniaczko 1/2 ł., Maciej Oduczy 1 ł., Loasz 1/2 ł., Maciej zwany Matha 1/2 ł., Tomkowa 1/2 ł. (XVI 59); w związku z ugodą między Fryderykiem miecznikiem a Świętochną (Swanthoslawa) wdową po Mikołaju Burzyńskim sędzi z. san., o posiadanie wójtostwa w Jaćmierzu postanowiono, że jeśli jej wnuk Stanisław nie zechce po jej śmierci posiadać wójtostwa, Fryderyk ustąpi mu połowę wsi B. Obecnie Świętochną ustępuje Fryderykowi wieś B. (XVI 68, 69) → Jaćmierz miasto p. 4; Fryderyk miecznik winien jest 7 1/2 grz. Elżbiecie Stalskiej (XVI 71); 1464 Fryderyk z Jaćmierza zapisuje Mikołajowi Biernaszowskiemu 200 grz. posagu za swą córkę Katarzynę oraz pożyczone od niego 100 grz., razem 300 grz., na wsi B. Fryderyk zachowuje sobie obowiązek służby wojennej, za co będzie pobierał wojenne, i zachowa sołtysa (XVI 96); Stanisław Burzyński umarza zapisy na wsi B. posiadane po dziadku Mikołaju Burzyńskim (XVI 97); Mikołaj Bierszowski zapisuje ż. swej Katarzynie 400 grz. na połowie swych dóbr Siedliska i B. (XVI 98); 1465 tenże z B. pozwany przez Mikołaja Ulińskiego z Jaćmierza o porwanie poddanego (XVI 270-272) → Posada Jaćmierska; 1467 Fryderyk miecznik gwarantuje Mikołajowi Ulińskiemu terminowy zwrot 14 zł węg. zapisem na kmieci w B. (XVI 383); 1468 tenże sprzedaje Mikołajowi Pieniążkowi z Witowic pkom. krak. i star. san. za 1800 grz. → miasto Jaćmierz z Przedmieściem i wsią B. i wydaje wszystkie przywileje (XVI 474); 1469 Mikołaj Pieniążek star. san. gwarantuje Leonardowi z Pobiedna terminowy zwrot 100 grz. intromisją w wieś B. (XVI 595); 1470 tenże gwarantuje Klemensowi Radwanowi terminowy zwrot 125 grz. intromisją w wieś B. (XVI 732); 1473 Mikołaj Pieniążek star. san. zastawia Mikołajowi s. Jerzego Czeszyka z Bukowa wieś B. za pożyczone 250 grz. (XVI 920); sprawa między Mikołajem dzierżawcą z B. a Janem Jasieńskim, dzierżawcą ze Srogowa Niżnego (XVI 960); 1474 Mikołaj s. Jerzego Czeszyka zapisuje ż. swej Zofii 200 grz. na wsi B. Jeśli zostanie wykupiony z tej wsi, winien zapisać na innych dobrach (XVI 1010); 1480 Jakub Pieniążek dziedzic w Jaćmierzu, w związku z umową między jego bratem Stanisławem star. san. a Marcinem Wodziczką sołtysem z Haczowa, zobowiązuje się dać Wodziczce intromisję w 8 lub więcej kmieci w B., płacących czynsze (XVI 1424); 1481 ks. Hieronim z Witowic odstępuje br. rodzonym Jakubowi i Piotrowi trzecią część swej ojcowizny i macierzyzny swego działu w Jaćmierzu, B. i in., inne zaś części zastawia im za 800 grz. (XVI 1457); Jakub Pieniążek, dziedzic z Jaćmierza, zastawia Mikołajowi Kalińskiemu (Calynsky) za 300 zł wieś B. oprócz pierwszego potoku między B. a miastem Jaćmierz, z sadzawkami, tak jak sięgają role dworskie. Jeśli Jakub nie wykupi tej wsi po 2 latach, Kaliński będzie ją posiadał aż do spłaty. Jakub, w razie sprzedaży ról uprawianych przez Mikołaja, winien zwolnić rolę Grzegorzczowska (XVI 1514); 1484 w wyniku podziału dóbr między Stanisławem, Mikołajem, Piotrem i Jakubem Pieniążkami, Piotr wojski san. i Jakub otrzymują miasto Jaćmierz, jego przedmieścia, wsie B. i Bziankę (XVI 1631) → Posada Jaćmierska; Jakub Pieniążek z Jaćmierza zapisuje ż. swej Annie c. Stanisława z Zarszyna, 700 grz. na połowie swych dóbr, m.in. na połowie wsi B. (XVI 1638) → Posada Jaćmierska; 1485 tenże zastawia Mikołajowi Kalińskiemu (Calynsky) za 300 zł wieś B. oprócz pierwszego potoku między B. a miastem Jaćmierzem. Jakub będzie otrzymywał wojenne. Winien on zwolnić rolę Grzegorzewska z domem i budynkami, które zajmuje Kaliński (XVI 1704, 1716); 1486 Mikołaj Kaliński (Calinszky) otrzymuje 300 zł od Piotra i Jakuba Pieniążków i umarza zastaw na dobrach B. (XVI 1793); Piotr i Jakub Pieniążkowie z Jaćmierza sprzedają szl. Mikołajowi Frysztackiemu wójtowi z Frysztaka, za 4000 zł. węg. i konia wartości 100 zł dobra swoje: miasto Jaćmierz, wieś B. i in. Barbara ż. Piotra i Anna ż. Jakuba umarzają zapisy na tych dobrach posiadane od mężów (XVI 1795); Mikołaj Frysztacki gotów jest dać zastaw Mikołajowi Biernaszowskiemu na 300 zł węg. na dobrach B. (XVI 1797); 1489 Mikołaj z Biernaszowic daje s. Janowi 300 zł, które ma na wsi B., tytułem jego części ojczystej i macierzystej, jaką będzie miał z braćmi i siostrami po śmierci ojca w pow. san., z wyjątkiem Biernaszowic w pow. krak. (XVI 1923); Katarzyna ż. Mikołaja Biernaszowskiego odstępuje s. Janowi zapis wiana swego na B. (XVI 1924); Jan Biernaszowski zapisuje ż. swej Ewie siostrze Marcina i Jana z Morawska 200 grz. na wsi B. i na 300 zł węg., na co wyraża zgodę ojciec Jana Mikołaj Biernaszowski dzierżawca z B. Jeśli zostaną wykupieni z tej wsi, zapiszą Ewie na dobrach własnych. Żona Mikołaja odstępuje od swej oprawy na B. (XVI 1925); 1491 Mikołaj Frysztacki dziedzic z Jaćmierza i B., syn zm. Mikołaja z Frysztaka i Jaćmierza, w zastępstwie braci swoich Pawła, Bartłomieja i Jana, oświadcza, że są wszyscy winni Janowi z Biernaszowic 300 zł węg. długu swego ojca na zastawionej wsi B. (XVI 2025); 1492 Mikołaj i Jan Frysztaccy, bracia rodzeni niedzielni, dziedzice z Frysztaka i Jaćmierza, sprzedają Janowi Amorowi z Tarnowa kaszt. krak. za 4000 zł węg. dobra ojczyste i macierzyste swoje i br. niedzielnego Bartłomieja w Jaćmierzu z przedmieściami, z wsią B. i Bzianką (XVI 2064) → Posada Jaćmierska; Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. daje synowi swemu Janowi młodszemu, zrodzonemu z ż. Barbary, dobra swoje Jaćmierz i in., w tym B. Jan kaszt. ustanawia ż. Barbarę na wypadek swej śmierci opiekunką s. Jana aż do jego pełnoletności (XVI 2065) → Posada Jaćmierska; Jan Biernaszowski z ż. swą Ewą z Morawska stwierdzają otrzymanie 300 zł, które mieli na dobrach B. (XVI 2080); 1496 Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. daje synowi swemu Janowi Amorowi młodszemu z drugiego małżeństwa dobra → Dynów i miasto Jaćmierz z → Posadą Jaćmierską, B. i in. oraz ustanawia opiekunami s. Jana aż do jego pełnoletności króla Jana Olbrachta, Barbarę ż. swą a matkę Jana oraz in. (XVI 2286, 2289, 2293, 2294; Arch. Sang. I 110); 1515 10 ł. (ŹD XVIII s. 150); 1518 Beata z Tęczyna wd. po Jakubie z Siekluk kaszt. wojnickim, dzierżawczyni dóbr Pilzno i Jaćmierz, zapisuje za 1000 zł swej siostrze Zofii ż. Szczęsnego Ligęzy burgr. krak., za zgodą swego br. Jana Amora z Tarnowa, dział miasta → Jaćmierza i wsi B. i in., który to dział zajmowała po śmierci swej matki Barbary z Rożnowa kasztelanowej krak. (MRPS IV, 2667); 1523 Jan Amor z Tarnowa kaszt. wojnicki dz. miasta Jaćmierza, odstępuje wieczyście Stanisławowi Szczęsnemu Ligęzie z Bobrku burgr. zamku krak. za 4000 zł miasto → Jaćmierz z wsiami Bzianka, B. i in. (MRPS IV, 4100); 1523 podymne 17 gr (AS I 21 k. 99); 1526 8 ł. (AS I 21 k. 419); 1530 właśc. Szczęsny Ligęza burgr. zamku krak. (TS 4 k. 230-233); 8 ł. (AS I 21 k. 517); 1536 8 ł. (AS I 21 k. 565); 1550 Stanisław kaszt. chełmski, Zygmunt cześnik kor., Aleksander i Mikołaj Ligęzowie ss. Piotra kaszt. Czechowskiego, dzielą dobra. Stanisławowi przypadają miasto → Jaćmierz z wsiami B., Bzianka i in. (MRPS V, 996); 1552 18 gosp. (AS I 21 k. 1004).

Mieszkańcy: 1438 Iohannes Blesk, Iacusch Scopka, Tluxa, Marschalek, Stanek bednarz, Petrus Barwynek, Paulus Dzedkowicz, Petrus f. Czergowski (XI 1136); 1443-46 Blasius, Iacobus, Thomko (Thomek) synowie sołtysa Stanisława Cergowskiego, Gregorius, Nicolaus f. Podbrosznow, Gregorius fr. Nicolai, Stanek, Bernhardus Slowyanyn, Maciek, Andrussowa (Andrissowa) wdowa z synem kmiecie (XI 1674, 1687, 1827, 2104); 1463 Blasius kmieć (XVI 41); Iacobus Przekrzsta, Stanislaus Forniaczko, Mathias Oduczy, Loasz, Mathias dictus Matha, Thomkowa kmiecie (XVI 59); 1464 Iacobus Czergowsky, Mathias Oduczy (XVI 113).

4. 1432 Czergowsky sołtys z Jacimirskiej Woli współręczy za młynarza z Jaćmierza (XI 485); 1437 sołectwo (advocacia) (XI 891) → p. 3; 1442 sołtys i kmiecie (XI 1469, 1490); 1443-46 Stanisław Cergowski sołtys (XI 1674, 1687, 1793, 1827, 1857, 2104, 2149, 2302); 1447 Piotr s. sołtysa Cergowskiego (XI 2376); 1448-49 Piotr sołtys (XI 2528, 2529, 2553, 2561, 2573, 2683, 2723); 1459 Fryderyk z Jaćmierza zastawia wieś B. i sołtysa tamże (XI 3474) → p. 3; 1464 tenże czyniąc zapis na wsi B. zachowuje sobie służbę sołtysa na wypadek wyprawy wojennej (XVI 96) → p. 3.

5. 1460 meszne dla plebana w Jaćmierzu z łanu po kłodzie żyta i kłodzie owsa, dziesięciny w snopach. Bp przem. przyznał kościołowi katedralnemu w Przemyślu m.in. 30 gr z wsi B. (ADP 175 s. 115).

7. P. Dąbkowski: Miecznik Fryderyk Jacimirski. Ziemia sanocka I. s. 97-186.