(1407 Dubiecko [w regeście z r. 1731], 1441 Dubyeczsko, 1458 Dubeczsko) 11 km na E od Dynowa.

1. 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII a. 120, 175); 1408 n. parafia łac. własna.

2. 1448 król Kazimierz w przywileju dla miasta Krasnepole [dziś Niżankowice, z. przem.] pozwala tamtejszym kupcom, udającym się do miast Krzywcza i D., opłacać cło przem. w Krasnempolu (ZDM III 798); 1458 role zw. łazy (laszy) wyrobione przez mieszczan i przedmieszczan D. za bagnem zw. Osz od granic Ruskiego Dubiecka [dziś Ruska Wieś] w lasach bachóreckich (XI 3433); 1487 droga z Dynowa do D. (XVI 1822); 1531 podkomorzowie przem. i san. dokonują rozgraniczenia między dobrami Stanisława Stadnickiego: miasto D., miasto Jawornik [Polski] z Przedmieściem, wsie Śliwnica, Drohobyczka, Laskówka, Hadle [Szklarskie] a wsiami Rączyna, Pantalowice i Zagórze [w z. przem.] Mikołaja Derszniaka z Rokitnicy i wsią Łopuszką Wielką [z. przem.] Wojciecha Starzechowskiego [nie dotyczy bezpośrednio granic samego miasta D.]. Wymieniona droga z Siennowa do miasta D. (XIX 3048).

3. Własn. szlach. 3a. Właściciele: 1407 24 VIII [?] król Władysław na prośbę Mikołaja Kmity z Wiśnicza pozwala na założenie miasteczka we wsi tegoż Dubiecko (Oss. 13280 s. 126-127; ZDM VI 1852); 1407-47 Mikołaj Kmita z Wiśnicza, z Sobnia, z Bachorza, z D., 1433-47 kaszt. przem. (XI, XIII wg indeksów; ZDM VI 1852); przed 1441 Mikołaj s. kasztelana przem. (XI 1352); 1441 Mikołaj kaszt. przem. pozywa Małgorzatę ż. jego zm. syna Mikołaja z D. (XI 1352); Małgorzata niegdyś ż. Mikołaja Kmity z Wiśnicza [i z D.] oraz Jan z Buczacza star. trembowelski kwitują Mikołaja Kmitę kaszt. przem. z oprawy i wiana (XI 1363); na podstawie podziału dóbr między Małgorzatą ż. [Przedpełka] Mościca z Wielkiego Koźmina a jej stryjem Mikołajem [Kmita] kaszt. przem. i tegoż synami, Małgorzata odstępuje Mikołajowi i jego synom [Janowi i Dobiesławowi] zamek → Sobień z wsiami przynależnymi, oraz dobra → Bachórzec, Koschowawola [dziś Kosztowa], Laskówka [Kostowka w Arch. Sang.], Bartkówka, Pawłokoma, Szinycza [dziś Sielnica], Słone, Zahoczin [dziś Żohatyn], Ruskyedubyeczsko [dziś Ruska Wieś], (castellum Dubiecko w Arch. Sang.), miasto D. z przedmieściem [dziś Przedmieście Dubieckie], Nyewnadowodubyeczsko [dziś Nienadowa], Skuwyerzowa Wola [dziś prawdop. górna część Nienadowej], Hololassz [dziś prawdop. Hucisko Nienadowskie], Śliwnica, Iskań, Bryoska [dziś Brzuska], Stupnica, Bachów, Ruszelczyce i Babice [dziś Przedmieście Babickie]. Mikołaj odstępuje Małgorzacie → Bachórz, miasto → Dynów z wsiami przynależnymi, anulując wszystkie długi z wyjątkiem długu 2400 grz. drobnej monety lub 1200 grz. półgroszków, za który ręczył Jan z Pilczy (XI 1370-1372; Arch. Sang. II 137, gdzie opuszczono Sielnicę, Skuwierzową Wolę, Hololasz, Iskań); Mikołaj i Małgorzata kwitują się wzajemnie z wszelkich zapisów i zobowiązań, czynią wolnymi poręczycieli Jana z Pilczy i Mikołaja z Piotraszówki w sprawie dóbr w pow. san., natomiast w sprawie dóbr w pow. krak. winni dokonać wpisów (XI 1373); Mikołaj winien spłacić długi przez siebie zaciągnięte a Małgorzata długi swoje, ojca [Piotra Lunaka] i brata [Jana Tępego] oraz winni sobie przekazać odpowiednie dokumenty, natomiast pisma dot. posiadłości wspólnie posiadanych winni oddać do wiernych rąk (XI 1374); Mikołaj z synem Janem [Noskiem] dziedzice z Bachórca, winni zapłacić Małgorzacie 600 grz. półgroszków lub 1200 grz. drobnej monety, za co ręczy Jan z Pilczy, jeśli zaś tego nie uczynią w terminie, dadzą za 1200 grz. półgroszków intromisję w zamek Sobień z wszystkimi wsiami (XI 1375); za Mikołaja Kmitę i jego syna Jana ręczy Janowi z Pilczy Piotr Smolicki kaszt. i star. san. intromisją w miasto Zarszyn, Przedmieście i wsie Długie, Strachocinę i Wzdów z sołectwami, Smolickiemu, natomiast Mikołaj z synem gwarantuje tę porękę miastem D. z wójtostwem i wsiami Bachórzec z folwarkiem, Pawłokoma i Laskowa Wola (XI 1376-1377); 1448 szl. Marcisz wwda dubiecki jako świadek dok. Mikołaja Kmity kaszt. przem. wydanego w Bachowie dla popa w → Stupnicy (CPr 295 s. 1464); 1458 Stanisław i Jan dziedzice z D. odstępują swemu stryjowi Dobiesławowi z Wiśnicza, role zw. łazy (laszy) wyrobione przez mieszczan miasta D. i przedmieszczan (XI 3433) → Sprawy miejskie; Stanisław i Jan Kmicice bracia rodzeni, dziedzice z D. [ss. Mikołaja Kmity z D.] dokonują podziału dóbr, również przypadłych im po śmierci br. Mikołaja. Stanisławowi przypadają: D., Nienadowa z wsią Skuwierzowa i wsią Hololas, Piątkowa, Żohatyn, Słone z wsią Dubowye i Oboraczem, część Przedmieścia, połowa obu wsi Śliwnice od strony Skuwierzowej. Po br. Mikołaju Stanisławowi przypadają: część miasta, czwarta część wójtostwa miasta D., czwarta część opłat od jatek rzeźników, od szewców, piekarzy i tkaczy sukiennych, od ogrodów, z łaźni, mlewo w młynie od jego poddanych. Winien on uczestniczyć w czwartej części w naprawie młyna, łaźni i jatek rzeźniczych oraz pozwalać poddanym na pasienie i użytek lasów. Jan będzie posiadał sadzawkę młyńską [oprócz jego działu nie wymienionego szczegółowo]. Obaj bracia winni dawać rocznie 3 grz. altarzyście Pawłowi i tegoż następcom (XI 3441, 3442); 1461 Jan Kmita z D. zapisuje ż. swej Katarzynie 400 grz. na połowie swych dóbr, tzn. na połowie swego działu miasta D., przedmieścia, wsi Śliwnicy, Drohobyczki, dworów, stawów rybnych rz. San (XI 3602); Jan Kmita z D. (VIII 89); 1463 Jan Doliński chor. przem. odstępuje Stanisławowi z D., wnukowi Mikołaja Kmity kaszt. przem. jako posiadającemu prawo bliższości, wsie → Iskań i Dubiecko Ruskie oraz sołectwo w Iskani (XVI 3, 49); Stanisław Dubiecki winien jest Janowi Dolińskiemu 100 grz. (XVI 4, 50); Jan Sobieński [Kmita] kwestionuje zapis dot. wsi Ruskiego Dubiecka i Iskani dla Stanisława Dubieckiego (XVI 9); 1464 Stanisław Dubiecki z br. Janem panowie z D. kwitują szl. Marcina Iwanickiego z należności za połowę wsi → Iwonicz, którą stryj ich Jan [Nosek Kmita] kaszt. lw. kupił od stryja Marcina, a ten z racji prawa bliższości odkupił ją (XVI 76); Stanisław Kmita z D. zapisuje ż. swej Małgorzacie c. Leonarda z Pobiedna 200 grz. na połowie miasta D., przedmieścia, młyna, wsi → Nienadowej, sołectwa i młyna tamże, na całym dworze w Nienadowej i połowie ról i łąk dworskich (XVI 84); 1465 tenże pozywa Katarzynę wdowę po Janie z D., obecnie ż. Andrzeja Fredry (XVI 234); 1466 Jan albo Szczęsny pozywa Stanisława Dubieckiego. Piotr dworzanin Stanisława odkłada termin (XVI 285); Jerzy z Humnisk kaszt. san. kwituje Leonarda z Pobiedna z 50 grz. z racji poręki tegoż za Stanisława Dubieckiego (XVI 303, 362); 1467 szl. Maciej Charzowski w zastępstwie Stanisława Dubieckiego pozywa Martę kasztelanową lw. wdowę po Janie [Nosku Kmicie], że jej poddani z jej polecenia przeorali owies zasiany na jego rolach (XVI 386, 388, 400, 404); 1470 Dobiesław Kmita kaszt. lub. gwarantuje Janowi, Mikołajowi i Zebrzydowi Herburtom (Herbolthom) z Felsztyna terminową spłatę 150 grz., wniesionych jako posag przez ich siostrę Katarzynę, ż. Jana Kmity z D. Kwotę tę Dobiesław zobowiązuje się zapłacić za Barbarę, swą [! brata swego Mikołaja] wnuczkę, dziedziczkę z D. (XVI 718); 1473 tenże jako opiekun Barbary c. zm. Stanisława Dubieckiego zapisuje Leonardowi z Pobiedna dług Barbary na wsi Nienadowej (XVI 918); 1475 tenże jako opiekun Barbary daje Leonardowi z Pobiedna wojskiemu san. intromisję w całą wieś Nienadowę (Dubyeczsko Nyewnadowa) z racji długu 400 zł węg., w tym starego długu Stanisława ojca Barbary, i długu zwróconego Herburtom za posag ich siostry [Katarzyny ż. Jana] przez Leonarda (XVI 1040); 1481 Barbara z D. c. Stanisława z D. a ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy pozywa Piotra z Rytarowiec oraz Pawła Pełkę i tegoż braci z Grabownicy, synów zm. Wilhelma, o to, że Piotr i Wilhelm ręczyli na 50 grz. za zm. Małgorzatę Buczacką ż. zm. Mikołaja z D., a po śmierci Małgorzaty pozwani nie chcą zapłacić jej wnuczce Barbarze c. Stanisława (XVI 1482, 1483); 1483 Stanisław Derszniak z Rokitnicy zastawiając wieś Tuligłowy [z. przem.] Baltazarowi de Bilicze, zobowiązuje się chronić go przed pretensjami Jana, Piotra, Stanisława i Henryka [! Andrzeja] z Wiśnicza i Sobnia oraz ż. swej Barbary z D., którzy nie dokonali jeszcze podziału wsi Tuligłowy (XVIII 1744); 1484 Barbara c. zm. Stanisława z D. a ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy, sprzedaje Piotrowi Kmicie za 1000 zł węg. wieś swą Smilowice [koło Miechowa] (Arch. Sang. II 187); Barbara z D., ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy, sprzedaje Piotrowi, Stanisławowi i Andrzejowi [Kmitom] z Sobnia za 6000 zł węg. swe dobra ojczyste i macierzyste: miasto D. z jego przedmieściami i wsiami Nienadowa, Skuwierzowa, Iskań, Piątkowa, Żohatyn, Ruska Wieś, Polchowa, Słone, Drohobyczka, Śliwnica, Stara Śliwnica, i otrzymuje należność (XVI 1647); Piotr, Stanisław i Andrzej Kmitowie bracia rodzeni, z jednej, a Barbara c. zm. Stanisława z D. a ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy z drugiej strony, jako posiadający prawo bliższości, dokonują podziału dóbr i rzeczy pozostałych po śmierci Dobiesława Kmity wwdy sandom. Piotrowi, Stanisławowi i Andrzejowi przypadają: zamek Wiśnicz z wsiami i in. uposażeniami w ziemi krak. pow. czchowskim i w pow. wiślickim ziemi sandom., wsie → Bachórzec i in. w z. san. Barbarze przypadają wsie Rączyna z folwarkiem, Zagórze i Tuligłowy z folwarkiem w z. i pow. przem. z dodatkiem 3000 grz. (XVI 1648); Barbara z D. kwituje Piotra, Stanisława i Andrzeja z Sobnia z opieki, którą sprawował zm. Dobiesław jej dziadek, a po jego śmierci wymienieni nad nią i dobrami ojczystymi i macierzystymi, ruchomościami i nieruchomościami, skarbcem, szatami i końmi. Kwituje ich również ze skarbca i rzeczy jej ojca Stanisława z D., które przejął Dobiesław (XVI 1649); Stanisław Kmita zapisuje Barbarze z D. ż. Stanisława Derszniaka, 1165 zł węg. na wsiach → Bachów, Stupnica, miasto Babice i in. wsiach należących do Bachowa (XVI 1650); Andrzej Kmita zapisuje Barbarze jw. 1500 zł i 65 zł węg. na wsiach → Bachórzec, Kosztowa i Laskówka (XVI 1651); 1485 Andrzej Sobieński współręczy miastem D. (MRPS I 1747); 1487 Piotr star. spiski, Stanisław i Andrzej podczaszy krak., Kmitowie, bracia rodzeni, dokonują podziału dóbr ojczystych, macierzystych, zastawnych, ruchomych i nieruchomych, i in. tak po zm. Dobiesławie Kmicie wwdzie sandom. jak po zm. Barbarze z D., ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy, przypadłych im prawem dewolucji (Arch. Sang. II 192); król Kazimierz potwierdza zrobiony już przedtem podział wszystkich dóbr dziedzicznych, zastawnych oraz przypadłych po Dobiesławie Kmicie wwodzie sandon. i po Barbarze z Dubiecka ż. Stanisława Derszniaka z Rokitnicy, dokonany przez Piotra, Stanisława i Andrzeja. Obecnie wprowadzają oni nowe postanowienie, że Piotr i Andrzej razem zapłacą Stanisławowi 700 zł węg. (IV 115); 1489 Andrzej albo Indrzich Kmita z Sobnia dz. z Bachórca i D. daje Janowi z Pilczy wwdzie ruskiemu i Piotrowi z Sobnia star. spiskiemu, swym poręczycielom, intromisję w dobra swe: wieś Bachórzec, miasto D. i wsie do tych należące Sielnica, Dylągówka, Laskówka, Kosztowa, Pawłokoma, Bartkówka, Hadle, miasto Jawornik, Nienadowa, Przedmieście [Dubieckie], Ruska Wieś i Polchowa (XVI 1940); 1497 król Jan Olbracht zatwierdza kontrakt zawarty przez Piotra Kmitę z Wiśnicza marsz. kor. i star. spiskiego i sądec. i Jana z Ossolina dworzanina król., opiekunów dzieci i zm. Andrzeja [Kmity] Sobieńskiego z Wiśnicza, mocą którego przyznają oni Barbarze, c. zm. Macieja z Bnina, matce tych dzieci a teraz ż. Rafała z Jarosławia, posiadanie miasta D. z cłem, przedmieściami i wsiami Nienadowa, Ruska [Wieś], Słone, Polchowa (Pulthowa), Iskań, Śliwnica, Bachórzec, Dylągowa, Sielnica, Bartkówka, Pawłokoma, Laskówka, Kosztowa i Żohatyn tak długo, aż zostanie spłacona suma oprawy i wiana, zapisana Barbarze przez Andrzeja Sobieńskiego (MRPS II 646); 1508 Barbara kasztelanowa przem. płaci z dóbr swych D. i wsi przynależnych 31 1/2 grz. 6 den. (ŹD XVIII s. 117); 1515 Nawojka [c. Andrzeja Kmity], ż. Ligęzy z Bobrku, zrzeka się na rzecz swego br. stryjecznego Piotra Kmity star. przem. dóbr miasta D. z przyległościami w pow. san. oraz Pławowic i Piotrkowic w pow. proszowskim (Arch. Sang. V 75); 1530 właśc. Stanisław Stadnicki (MRPS IV 5755); 1531 Stanisław Stadnicki ze Żmigrodu kaszt. san. właśc. miasta D. i wsi Śliwnica, Drohobyczka, Laskówka, miasto Jawornik [Polski] z Przedmieściem, Hadle (XIX 3048); tenże właśc. miasta D. i wsi Nienadowa, Iskań, Piątkowa i Żohatyn (XIX 3128).

3b. Sprawy miejskie: 1407 zezwolenie króla Władysława na założenie miasteczka D. na prawie niem. (Oss. 13280 s. 126-127; ZDM VI 1852); 1441 miasto D. z przedmieściem (XI 1371) → p. 3 a; 1448 kupcy z Niżankowic (Krasnopole) udający się do miasta D. (ZDM III 798); termin sprawy między Boczką z Otosławic a Marciszem z Iwonicza wyznaczony najpierw w D., przeniesiony do Sanoka (XI 2665); 1458 role zw. łazy (laszy), które wyrobili (przerobyly) mieszczanie z D. i przedmieszczanie tego miasta za bagnem zw. Osz od granic Ruskiego Dubiecka [dziś Ruska Wieś] w lasach bachóreckich. Kmiecie, posiadacze tych ról, winni nowemu właścicielowi Dobiesławowi Kmicie płacić czynsze i wykonywać robociznę po upływie wolnizny. Jeśli nie zechcą tego czynić, winni sprzedać role i osadzić je. Dobiesław daje im 10 lat wolnizny, poczas trwania której kmiecie ci winni mu posłuszeństwo jak inni jego kmiecie (XI 3433); akt podziału dóbr dubieckich między Stanisławem i Janem Kmicicami postanawia, że mieszkańcy miasta D. mają prawo ścinania drzew w lasach okolicznych wsi i spasania bukwi jak kmiecie wsi Nienadowej. Stanisław otrzymuje część miasta od domu Goworka aż do Dubieca (Dwbecz) i ulicę, począwszy od kowala do łaźni włącznie, po obu stronach z ogrodem należącym do Laszka, z 3 łanami począwszy od ćwierci roli Szawranka, także czwartą część wójtostwa, czwartą część opłat od jatek rzeżniczych, od szewców, piekarzy, tkaczy sukienniczych, z ogrodów, łoju i wszystkiego co należy do wójtostwa, i z łaźni. Należy mu się część ziarna i słodu z młyna od jego poddanych mielących w młynie. Winien on uczestniczyć w czwartej części w naprawie młyna, łaźni i jatek rzeżniczych. Sadzawka młyńska ma należeć do Jana. Stanisław ma wybierać 2 radnych, Jan 3 co roku, Stanisław 2 ławników, Jan 4 (XI 3442); 1464 zapis Stanisława Kmity dla ż. Małgorzaty na połowie miasta D., przedmieścia i młyna (XVI 84) → p. 3a; 1499 poborca czopowego z. san. skazuje burmistrza i radę miejską na karę 14 grz. za nieuiszczenie 15 grz. czopowego (XVI 2557); 1503 1 IX król Aleksander zwalnia miasto D. na 6 lat od wszelkich podatków z powodu doszczętnego zniszczenia przez ogień przez Tatarów, jak miasto Przeworsk (MRPS III 898, 899); 1504 król Aleksander na prośbę mieszczan z D. odnawia przywilej zwolnienia, który dał miastu 1 IX 1503 r. (MRPS III 1604); 1508 miasto D. płaci czopowe za kwartał 5 grz. 7 gr (ŹD XVIII s. 120); 1515 miasto D. płaci szos 8 grz., młyn wartości 70 grz. płaci 3 grz. (ŹD XVIII s. 175); 1530 król Zygmunt nadaje miastu D., własn. Stanisława Stadnickiego, drugi jarmark doroczny w dzień Podniesienia Krzyża [14 IX] (MRPS IV 5755); 1552 miasto D. płaci szos 3 zł 5 gr 9 den., młyn o 2 kołach, 11 ról mieszczańskich (AS I 21 k. 1019).

Mieszkańcy: 1442 Peter Kankoyl, Petir Glod, Stanisław (PdL IV 551 w jęz. niem. zapiski ławn.); 1458 Stodola, Goworek, Dwbecz, Laszek (Laszkow), Schawranko (XI 3441, 3442); 1448 Wawrzek (a. Wawrzko) (SPPP XI 2001, 2016, 2022); 1449 Marczin Masz (Brzezówka s. 9); 1471 Sthachna cmetonissa (Wara 75); 1548 Iacobus (XVI 3718, 3721); 1552 Iacobus Smirownyk (XVI 3741).

4. 1407 zezwolenie króla na założenie miasta na prawie niem. we wsi D. (ZDM VI 1852); 1426 pro sculteto de Dubeczco (Ks. ł. Przem. I 1754); 1441 wójtostwo (XI 1377) → p. 3a; 1458 wójtostwo, rada miejska, ławnicy (XI 3442).

5. 1408 Mikołaj pleban z D. (VIII 36); 1458 Stanisław i Jan Kmicice bracia rodzeni, dokonując podziału dóbr dubieckich, zobowiązują się dawać altarzyście Pawłowi i jego następcom 3 grz. rocznie w 2 ratach, połowę na św. Jana [24 VI] i połowę na św. Marcina [11 XI], zaś Paweł i jego następcy winni odprawiać 2 msze tygodniowo, jedną za odpuszczenie grzechów i drugą na dowolną intencję (XI 3442); 1471 13 IV Dobiesław Kmita dz. D. funduje ponownie kościół w D. 1479 zatwierdzenie w Przemyślu [przez bpa przem.?] powyższej fundacji, zawierające jej akt (CS 177 s. 1083); 1508 pleban oskarżony o współżycie z konkubiną Barbarą (H. Rybus, Prymas Maciej Drzewiecki. Działalność kościelna w diec. przem. 1504-1513, Warszawa 1968 s. 200); 1529-32 Klemens z Osieka pleban podejrzany o łamanie celibatu (T. Śliwa, Duchowieństwo parafialne diec. przem. w poł. XVI w., Roczniki Teol.-Kan. 15:1968 z. 4 s. 83).

6. 1441 Stanisława syn krawca (Sartoris) z D. notariusz publiczny (ZDM VIII 2352); 1491 discr. ks. Mikołaj z D. presbiter gracialis de Leop. pozywa szl. Katarzynę Kozłowską (Rolny II 599); przed 1 IX 1503 spalenie miasta przez Tatarów podobnie jak w Przeworsku (MRPS III 898, 899).

7. 1464 (XVI 107); K. Chłapowski, Z. Głębocka, Dzieje Dubiecka, Przemyśl 1972; J.T. Frazik, Ze studiów i badań nad zamkiem w Dubiecku, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, t. 2-3, Kraków 1968-1969, s. 207-223, 159-177.