DŹWINIACZ DOLNY

(1541 Nizny Zwiniacz, 1580 Zwiniacz) 17 km na E od Leska.

Własn. szlach., dobra → Sobień, Lesko. [1541 5 IX ?] Piotr Kmita wwda i starosta generalny krak., marszałek w. kor., star. przem., dziedzic w Sobniu, sprzedaje Tymkowi s. Szymaczka, kniazia z Serednicy, za 100 zł kniaźstwo na potoku Lodenka z obowiązkiem lokowania wsi na prawie wołoskim, zw. Nizny Zwiniacz, od potoku wpadającego do wym. potoku Lodenka. Granice wsi: „od działu Wielkiego Królia, gdzie są kopce od królewskiej wsi Berehów, na dół granicą przez rzekę Łodęnkę i przez rzeki Zwiniacz i Tyroka, które wpadają w rzekę Łodęnkę, aż do wierzchu Kosowego Działu, a Działem Kosowym aż na most polami przysłopy („prystopy”?) aż ku Wielkiemu Działu, a wierzchem Działu aż ku wierzchowi rzeki Zwiniacza”. Tymko otrzymuje 2 dworzyszcza, obszary, młyn, sadzawki, barcie w lasach. Kniaź i kmiecie otrzymują 24 lata wolnizny, zaś osadzeni na polach wykarczowanych 12 lat1Szczegół ten świadczy o wcześniejszym istnieniu wsi. Kmiecie otrzymują po 3 ćwierci [łanu], z których winni panu daniny zwyczajem innych wsi wołoskich, wojenne i inne powinności. Kmiecie winni dwukrotnie w roku iść do kniazia „z kolędką”, na Boże Narodzenie z kogutami i chlebami (tortis) i na Wielkanoc z jajami i chlebami, oraz w roku po 1 dniu orać, żąć i kosić. Kniaź będzie wolny od wyprawy wojennej, za co odda panu trzecią część z danin i płacić będzie kuchennego 1 zł węg. Kmiecie otrzymują prawo wołoskie, [sądownictwo przed kniaziem, ten] przed panem lub jego zastępcą. Kniaź winien strzec lasów i granic oraz poprawiać pasiekas et zaręby. Pop otrzymuje pół dworzyszcza, z którego winien powinności zwyczajem innych popów krainy sobieńskiej (Stadnicki, O wsiach s. 25-26); 1580 w dobrach pozostałych po Piotrze Kmicie i jego ż. Barbarze: wsi... Zwiniacz ze wsią i z folwarkowemi rolami, Maćkowa Wola, Romanowa Wola (Fastnacht, Działy s. 17); 1589 Zwiniacz 10 3/4 ł., młyn 1 koło, 2 komornicy bez bydła (ŹD XVIII s. 57).

1 Szczegół ten świadczy o wcześniejszym istnieniu wsi.