HŁOMCZA

(1402 Brud [bród] Chlumcense, 1429 Hlumcza, Hlumpcza, 1444 Lunicza [! zapewne Lumcza], 1500 Hlomyecz, 1503 Hlvmyecz) 9 km na NE od Sanoka.

1. 1468 in terra et disrtictus san. (Borzemski s. 148); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 146); 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 416, 353).

2. 1402 granice wsi Dobrej sięgają od szczytu kamienia do brodu zw. Brud Chlumcense (VII 22); 1439 wymienieni imiennie kmiecie [z Hłomczy, jak dowodzą inne zapiski XI 831, 1720, 1893, 1894] otrzymują od Piotra Smolickiego kaszt. san. i wójta miasta Tyrawy obszary począwszy od potoku zw. Rziczka, tam gdzie płynie on prosto do rz. San., za co odstępują mu do wójtostwa tyrawskiego role albo łazy położone na lewo od tyrawskich, od potoku Rziczka w kierunku miasta (XI 1246); 1454 sprawa o pobicie służków starościńskich, którzy pędzili maciory z lasu H. (XI 3224).

3. Własn. król.; 1429 Matiasz ze Zboisk [wójt m. Tyrawy, dziś Mrzygłodu] wyznacza kmieciom z H. termin znalezienia pozwanego, który zabił 2 konie i obciął ogony innym koniom ludzi z Tyrawy (XI 339, 344); 1435-36 Raid i Borys z H., obwinieni o spalenie miasta Tyrawy, powołują się na świadectwo całej swej wsi i ludzi godnych z innych wsi (XI 749, 754, 755, 759, 810, 811, 821); 1436 Raid z H. i Dmytr obwinieni o kradzież (XI 831); 1439 Mathwey młynarz (XI 1246); 1441, 1443 Cowalowa z H. a sołtysowa z Końskiego pozwana przez Mikołaja Chrapka [z Witryłowa] i Jerzego Matiaszowicza (XI 1398, 1403, 1404, 1712); 1442 Mal Garczarzow z H. pozwany przez Many Snieszka z H. (XI 1535); Hrim [!] z H. i Semon Dyak z H. (albo z Ulucza) skazani za zranienie tywona z H. (XI 1547-1549); starosta ustanawia zakład w sporze między mieszkańcami wsi H. (XI 1576); 1444 Rad myelnyk de Lunicza [!] (XI 1871); starosta ustanawia zakład w sporze między mieszkańcami wsi H. (XI 1894); 1445 szl. Marcisz Smolicki obwinia Mala Koczunicza z H., że ten przybywszy przez 18 łanów skosił jego łąkę, którą on posiada po [Piotrze Smolickim] kaszt. san., a Mal odpowiada, że skosił swoją łąkę, czego chce dowieść przez starców (antiquis alias starczi) z Międzybrodzia, Tyrawy, H. i Ulucza (XI 2077); Senko Koczunicz z H. pozywa Josypa ziemianina z Dobrej o gwałty, lecz nie jawi się w sądzie (XI 2084); 1446 Radz z H., pozwany przez pana Jana Omelto [z Siemuszowej] o konia, oczyszcza się (XI 2169, 2181, 2194, 2200); Mal Koczunicz z H. pozywa Hrynia z Olchowiec (XI 2179, 2193); 1446-48 Iwan Drobko sołtys z Tyrawy [Wołoskiej] i szl. Jan Czeszykowicz Tyrawski pozywają Laina Snyezek z H. o kamień młyński i spalenie folwarku (XI 2199, 2205, 2211, 2216, 2248, 2249, 2608, 2612); 1446 Lein Snyzek z H., dawny tywon, obwiniony o zabranie z zamku [san.] 2 miar słodu. Świadczą za nimi i ręczą mieszkańcy H. i innych wsi (XI 2219-2221, 2226); 1447 Hlan z H. zarzuca Semonowi s. Ziniów z Dobrej nieprawe pochodzenie i zabranie spadku, sąd gr. nakłada zakład na Hlana (XI 2472-2474); 1455 Radz z H. zarzuca Siemionowi Zyngowiczowi z Dobrej zabranie spadku (XI 3269); 1462 szl. Jakub de Dachnow pozywa Rusinów kmieci z H. Senka Coczimę, Hrynia i Iwana Denkowicza, jako pomagających radą i czynnie (manibus et consilio) Maszkowi w zabiciu Hermana z → Witryłowa, br. Jakuba (XI 3689, 3699); 1468 Nyeczosch i Semyon kmiecie z H. pozywają szl. Mikołaja Tyrawskiego o zadane im rany (XVI 540, 546); król Kazimierz przenosi na prawo niem. wieś H., której posiadaczem jest Mikołaj [Pieniążek] star. san. → p. 4 (Borzemski, Archiwa s. 148-149); 1473 wszyscy kmiecie z H. w liczbie 15, w tym Radz karczmarz, poręczają za uwolnienie z kajdan w zamku Mala zw. Nyeczosch, kmiecia z H., uwięzionego za groźby spalenia miasta Tyrawy; → Mieszkańcy (XVI 954); Piotr i Jakub br. Pieniążkowie za zgodą ich brata Stanisława star. san. zastawiają Janowi i Rafałowi i tych braciom niedzielnym z Tarnawy za dług 101 grz. wieś H. Gdyby jaz (obstagium) młyński został zniszczony przez wylew wody, wówczas mają go naprawiać ludzie z Ulucza. Gdyby ktoś wykupił Pieniążków, wówczas winni oni dać intromisję w czynsz 11 grz. i w połowę młyna, a jeśliby w tym młynie były stąpy myły alias iagyelne aut folusch, Tarnawscy będą mieli połowę z nich (XVI 1218); 1500 wieś H. skazana dwukrotnie za niepłacenie podatków królewskich (XVI 2624); 1503 wieś H. skazana przez poborcę na karę 14 grz. z powodu niezapłacenia 8 gr z łanu, uchwalonych na sejmie krak. pokoronacyjnym (XVI 2955); 1504 król Aleksander obiecuje Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu, oddać pożyczone 2300 zł lub zapisać je i zapisuje na zamku san., miastach m.in. Sanok, Tyrawa, i wsiach m.in. Kostarowce, H., Ulucz (MRPS III 1287; MK 20 k. 233); 1515 5 ł., pop 15 gr (ŹD XVIII s. 146); 1526 4 1/2, 1/8 ł., pop (AS I 21 k. 416); 1530 4 1/2 ł., pop (AS I 21 k. 353); 1536 4 1/2 ł., pop (AS I 21 k. 562); 1548 król Zygmunt August przyłącza do żup ruskich wsie Ulucz, Dobra i H. należące do stwa san., wykupione z rąk szl. Pieniążków za pieniądze król., z polecenia króla Zygmunta I przez Oktawiana Florentczyka (Florentinus) zarządcę żup ruskich, oraz wyjmuje te wsie spod jurysdykcji starosty san. (MRPS V 4629); 1552 14 gosp., karczma, pop (AS 21 k. 1010).

Mieszkańcy: 1430 Masch, Iwan, Iacub Chodkow syn, Chodor, Wasil (XI 436); 1435 Rayd, Borys (XI 749); ...popów, ...yn, Rayd f. Mathia[sch], Boris (XI 754-756); Boris f. Vraczow, Wacz (XI 759); 1436 Rayd, Boris (XI 810, 811); ...aczima (XI 814); Matwey, Iwan, Raid f. Mathffey (XI 821); Raid, Comon fr. Kaczuna, Thruchan, Sain, Iwan dziesiętnik (decimator) (XI 831); 1439 Hrin Hlebkouicz servilis, Wacz z 3 synami, Hrin Coczima z 5 synami, Iwan Coczimicz z 3 synami, Leyn Garnczarzow z 5 synami, Mathwey młynarz z 2 synami Radem i Laynem, Cusma f. Dubczin z braćmi, Conon Coczima z 3 synami, Wassil pater popów, Mal pop z synem, Proin popowicz z 2 synami, Iwan popouicz, Chodor, Iwan Stepanouicz, antiquus Chodor popouicz, Bosman Iwan z 2 synami, Truchan Rudouicz z 2 synami, Danilo Rudouicz z 3 synami, kmiecie (XI 1245, 1246); 1441 mulier Cowalowa z H., sołtysowa w Końskiem (XI 1398, 1403, 1404); 1442 Mal Garczarzow, Many Snieszek (XI 1535); Hrim, Semon Dyak alias Szak z H. [lub z Ulucza] (XI 1547-1549); Masch Hlepko (XI 1562); Masch i Han Lepkouiczy, Lan, Radz (XI 1576); 1443 Danilo Hlebkouicz, Mikytha Hlebcouicz, Syemon Koczunicz (XI 1720); 1444 Rad myelnyk (XI 1871); Rad Zany, Truchan, Fedor, Iwan, Hlepko kmiecie de Lunicza [? Hłomcza] (XI 1873); Mal thywon, Lain Snyeschko kmiecie (XI 1889); Masch Hlebcouicz, Layn f. Mathwey (XI 1893); Snyeschco Layn, Iwan Coczimicz, Hlebcones trzej bracia (XI 1894); Leyn Manyowycz, Mal thywon, Snyeschco Lain (XI 1898); Mikitha (XI 1979); 1445 Radz (XI 2070); Mal Koczunicz (XI 2077); Senko Koczunicz (XI 2084); 1446 Radz (XI 2169, 2181, 2194, 2200); Mal Koczunicz (XI 2179, 2193); Lanyo Snyeschco a. Lain Sznyzek a. Lain Snyezek, Mikitha Hlebcouicz, Chod Popouicz, Piotr Popouicz, Fedor f. Bosman, Truchan Rudouicz (XI 2199, 2205, 2211, 2216, 2219-2221, 2226, 2248, 2249); 1447 Hlan (XI 2472-2474); 1448 Lain Snyeszek (XI 2608, 2612); Ivan Hleczkouicz a. Hlepkouicz servilis (XI 2610); 1449 Mal thywon (XI 2788); 1453 Ribka Hrin, Krzekco, Iwan Clysch Polewca, Pyetuch Mal, Koczuma (XI 3171); 1455 Radz (XI 3269); 1462 perfidi Rutheni Senko Coczima (a. Coczyna), Hryn, Iwan Denkowycz kmiecie (XI 3689, 3699); 1468 Nyeczosch, Semyon kmiecie (XVI 540, 546); 1473 wszyscy kmiecie z H. i cała gromada: prac. Hryn f. Zan, Han Coczvna, Ywan Coczvna, Mykytha, Hlebko, Radz karczmarz, Semyon Coczvna, Sydor f. Danylko, laków f. Chod, Pyech f. Pron, Rad f. Chodor, Pyech f. Chodor, Semyon Slovye, Ywan Lyczko, Pyotranya, Mal zw. Nyeczosch (XVI 954); 1474 Radz (XVI 1017).

4. 1436 Iwan decimator (XI 831); 1438 kaszt. san. [i zarazem star. san. Piotr Smolicki] postanawia, że kmiecie z Tyrawy Solnej mają być zachowani przy takich prawach i miarach roli jak wsie Ulucz, H. i Olchowce, co nie dotyczy robocizny i warzenia (? coctura) soli (XI 1119); 1439 Hrin Hlebkouicz służka (servilis) z H. kwituje Iwana Popowicza mieszcz. tyrawskiego z należności za rolę albo łaz (XI 1245); 1442 sprawa o zranienie tywona z H. (XI 1547-1549); 1443 Mal tywon z H. jako asesor sądu gr. (XI DXLI); 1444, 1449 Mal tywon z H. (XI 1889, 1898, 2788); 1446 Lain Snyzek z H. dawny (antiquus) tywon (XI 2219); 1448 Iwan Hlepkouicz (a. Hleczkouicz) służka z H. (XI 2610); 1468 król Kazimierz przenosi wieś H. z prawa polskiego i ruskiego na prawo niem. magd., znosząc prawa polskie, ruskie i wszelkie inne i postanawiając, że kmiecie i mieszkańcy tej wsi mają odpowiadać sądownie przed sołtysem (Borzemski s. 148-149); 1565 służka tamże jeden żupny, który jeździ po sprawach żupnych (Żerała II s. 32).

5. 1429 kmiecie z H. winni przysięgać w cerkwi ruskiej [w Sanoku] (XI 344); 1435 ... popow z H. (XI 754); 1439 Wassil pater popow, Mal pop, Proin Popouicz, Iwan Popouicz, antiquus Chodor Popouicz (XI 1246); 1446 Chod Popouicz, Piotr Popouicz z H. (XI 2220, 2221); 1515, 1526, 1530, 1536 pop → p. 3.

7. 1448 (XI 2621).

8. Fragmenty ceramiki wczesnośredn. (X-XII w.) i późnośredn. (Parczewski, Źródła I s. 200-201).