JASIENICA

(1420 Iasienica [w streszczeniu z r. 1722], 1442 Iassenycza, 1450 Iassenicza, 1460 Iassyenycza, 1470 Iaszyonycza, 1471 Antiqua Iaszyenyeza, 1495 Iaschyenycze Albae, 1508 utraque Iassyenycza, 1518 Iaszyenicza Minor i I. Maior) 8 km na NW od Brzozowa.

1. 1454 in distr. san. (XI 3203); 1478 in terra san. (XVI 1269); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 147); 1523, 1526, 1530 (AS I 21 k. 97, 413, 350).

2. 1454 wieś J. położona między wsią Blizne a zamkiem Kamieniec (XI 3203); 1460 Henryk z Kamieńca sprzedając swe wsie J., Wolę Jasienicką i Wolę Komborską (Chroszthowa Wola), zobowiązuje się oznaczyć ich granice „ogranyczycz” i usypać kopce od swych wsi Komborni i Jabłonicy. Nabywca i mieszkańcy sprzedanych wsi będą mieli prawo ścinania drzew na ich potrzeby w lasach kamienieckich, komborskich i jabłonickich, i urządzać barcie (XI 3566); Henryk z Kamieńca, właściciel m.in. wsi J., pozywa Mikołaja bpa przem. i tegoż kapitułę o granice (VIII 85) → Domaradz p. 2; 1462 tenże sprzedając swe wsie J., Wolę Jasienicką i Wolę Komborską (Chrostowa Wola), zobowiązuje się oznaczyć ich granice „ogranyczycz” i usypać kopce od swych wsi Komborni i Jabłonicy. Nabywca i mieszkańcy sprzedanych wsi będą mieli prawo ścinania drzew na ich potrzeby w lasach kamienieckich, komborskich i jabłonickich, i urządzać barcie (XI 3663); 1471 tenże sprzedaje wieś J. z Wolami Niższą i Wyższą [Wola Jasienicka i W. Komborska] począwszy od kopca narożnego od granic luteckich [wieś Lutcza, pow. pilzn.], dalej granica z Domaradzem i Bliznem aż do kopca narożnego wsi Orzechówki. Z drugiej strony od kopca luteckiego działem aż do szubienicy, a stąd do wierzchowiny Czarnej Jasienicy. Kamieniecki winien oznaczyć granice również od wszystkich innych stron (XVI 801).

3. Własn. szlach., dobra zamku Kamieniec; 1420 właśc. Henryk z Kamieńca (ZDM V 1503); 1448 Mikołaj, Marcin i Henryk, bracia rodzeni dz. z → Kamieńca, dokonują podziału dóbr ojczystych, mocą którego Marcinowi przypadają Łąki z wsiami: Przibowa [dziś Przybówka], Odrzykoń, Wojkówka, Bratkówka, Malinówka i J. z prawem patronatu (XI 2531); 1450 Marcin Kamieniecki zastawia Jerzemu Czeszykowiczowi z Bukowa za 50 grz. długu 5 grz. czynszu kmiecego we wsi J. (XI 2826); 1454 Henryk z Kamieńca zastawia Jerzemu Czeszykowi z Bukowa za 120 grz. wieś swą J. z owsem, kogutami i miodem czynszowymi, z wyjątkiem roli, która należała do sołectwa w tej wsi, a którą Henryk zachowuje dla siebie bez robocizny kmieci (XI 3203); 1457 właśc. Henryk Kamieniecki (XI 3365, 3367); 1460 Henryk z Kamieńca zastawia szl. Marcinowi Stryczkowi (Striczek) za dług 70 grz. wieś swą J. z 5 grz. czynszu kmiecego, z dworem i wszystkimi rolami i robocizną, z wszystkimi karami, z pocztami na Boże Narodzenie i Wielkanoc od kmieci. Plony jare i ozime z ról dworskich przypadają po połowie Henrykowi i Stryczkowi. Henryk zachowuje sobie koguty czynszowe oraz czynsze powyżej 5 grz. W roku bieżącym winien on dać ziarno na zasiewy jare w całości, później będą dawali obaj. Kmiecie z tej wsi winni posłuszeństwo Stryczkowi tak jak Henrykowi (XI 3506); tenże sprzedaje Jerzemu Czeszykowi z Bukowa za 300 grz. z prawem odkupu po 6 latach wsie swoje: J., Wolę Jasienicką zw. Krzyesczyanowa Wola i Wolę Stanisława Chrosta albo Chrostowa Wolę, jeśli Henryk w tym czasie nie wykupi tych wsi, wówczas Jerzy po dopłaceniu 400 grz. posiędzie je. Granice → p. 2 (XI 3566); 1461 Symek z J. płaci 7 wiard. Maciejowi Kukli za dziedzictwo. Kukla za młyn z Woli (de libertate) ma dać 1 grz. Sprawa przed sądem ławn. wsi Woli Komborskiej (SPPP XI 11); 1462 Henryk z Kamieńca sprzedaje Janowi Kobyleńskiemu stolnikowi krak., za 700 grz. z prawem odkupu po 5 latach, wsie swoje: J., Wolę Jasienicką zw. Krzyesczymowa Wola i Wolę Stanisława Chrosta albo Chrostową Wolę. Kobyleński płaci 410 zł, co stanowi 307 i pół grz. Po upływie 5 lat Henryk będzie mógł odkupić te wsie płacąc 410 zł, jeśli złote będą w tym czasie po 3 wiard. lub wyżej, jeśli zaś taniej, wówczas zapłaci 292 grz, jeśli Henryk nie wykupi tych wsi w tym czasie, wówczas Kobyleński po dodaniu 392 grz. posiędzie je dziedzicznie. Granice → p. 2 (XI 3663); tenże odstępując drogą zamiany Janowi wójtowi krośn. sołectwo w Jabłonicy zastrzega, że w razie uwolnienia swej wsi J. da Janowi sołectwo w J. (XI 3740, 3741); 1464 tenże zapisuje Janowi Kobyleńskiemu stolnikowi krak. dług 100 grz. na wsiach: J., Wola Jasienicka i Chrostowa Wola [dziś Wola Komborska] (XVI 89); 1468 tenże gwarantuje szl. Pełce z Zahutynia terminowy zwrot długu 68 grz. zastawem połowy wsi J. (XVI 426); tenże pożycza od ks. Prokopa plebana i tegoż brata Macieja Błażowskich 250 grz., za które zastawia im wieś swą J. (XVI 429); 1470 tenże skarży Mikołaja bpa przem. i tegoż kapitułę, którzy z domu swego w Brzozowie wysłali Lasotę i Starzyńskiego z 10 niższego stanu, ci napadli na wieś Kamienieckiego J., rozbili karczmę i z niej wypędzili karczmarzy, czyniąc szkody na 20 grz. (XVI 736-738, 743-749. 751); 1471 tenże sprzedaje Marcinowi Czarnockiemu za 600 grz. z prawem odkupu po 6 latach całą swą wieś Starą J. z Wolami Niższą i Wyższą z wszystkimi wierzchowinami potoku Jasienica, z wszystkimi rolami, począwszy od kopca narożnego u granic luteckich (→ p. 2). Kamieniecki winien własnym kosztem oznaczyć wszystkie granice. Również z wszystkimi ludźmi mającymi barcie w lasach Marcina i z posłuszeństwem sołtysa. Kamieniecki otrzymuje 500 zł, suma zapłacona przez Marcina za sołectwo w J. nie jest wliczona do 600 grz. Kiedy Kamieniecki po 6 latach zechce wykupić wieś, zapłaci całą sumę oraz za sołectwo. Czarnocki winien lokować Czarną Jasienicę po obu stronach potoku, począwszy od Starej J. aż do wierzchowiny. Marcin będzie miał kolaturę kościoła w J. oraz będzie otrzymywał opłaty za spasanie bukwi w lasach sive zyr (XVI 801); 1474 Marcin Czarnocki gwarantuje swemu bratu Mikołajowi Czarnockiemu terminowy zwrot długu 46 zł płaceniem czynszu kmiecego 3 grz. we wsi J. (XVI 987); 1476 Marcin Czarnocki (Sopichowski?) pozwala skreślić z akt ziemskich zapis na jego rzecz przez Henryka [Kamienieckiego] kaszt. san. na wsi J. (XVI 1144); Henryk Kamieniecki zabezpiecza Jerzemu Bukowskiemu i Mikołajowi Dedońskiemu daną za siebie porękę na 257 zł węg. intromisją w całą swą wieś J. (XVI 1159, 1160); tenże gwarantuje Marcinowi Czarnockiemu terminową zapłatę 70 grz. przedłużeniem dzierżawy wsi J. (XVI 1161); Maciek z J. kwituje Wawrzyńca Dilunga z całej zapłaty. Sprawa przed sądem ławn. Woli Komborskiej (SPPP XI 43); 1478 Henryk Kamieniecki kaszt. san. zobowiązuje się zapłacić swemu zięciowi Mikołajowi Strzeżowskiemu 340 grz. i daje mu na nie intromisję w wsie swoje: J. z sołectwem, PIosznyna [dziś Płosina Jasienicka] i Wola Jasienicka (XVI 1269); 1495 Jan Kamieniecki zastawia Mikołajowi Juriowskiemu za 600 zł węg. swe wsie Jasienice Białe (XVI 2248, 3541); 1499 Mikołaj Juriowski dzierżawca w J. (XVI 2563); 1508 Klemens z Kamieńca kaszt. san. oświadcza, że odstąpi wójtostwo krośn. bratu Janowi z Kamieńca star. buskiemu lub tegoż spadkobiercom, jeśli otrzyma 600 zł, za które wykupił obie wsie J., zastawione przez Jana za tę sumę Mikołajowi i Szczęsnemu Juriowskim. Wsie te, po otrzymaniu przez Klemensa od Jana 600 zł, przypadną równo wszystkim braciom: Mikołajowi wwdzie i star. krak. i star. san., Janowi, Klemensowi i Marcinowi (XVI 3637); 1515 6 ł., młyn 6 gr. karczma z browarem 1 wiard. (ŹD XVIII s. 147); 1518 król Zygmunt pozwala Marcinowi z Kamieńca wwdzie podolskiemu zapisać za 5000 zł czynsz 156 grz. i 12 gr z dóbr dziedzicznych Książ i in. oraz z połowy zamku Kamieniec i wsi: Odrzykoń, Jasienica Mniejsza i Większa i in., Janowi Bonerowi i .łanowi Kislinckowi rajcom krak., jako zarządcom m. Krakowa oraz patronom i prowizorom mansjonarzy nowo ufundowanych przy kościele P. Marii w rynku krak. (MRPS IV 11549); 1522 tenże król pozwala Marcinowi z Kamieńca wwdzie podolskiemu zastawić mansjonarzom przy kościele P. Marii w rynku krak. za 3000 zł z prawem odkupu czynsz 150 zł z połowy zamku Kamieniec i wsi: Odrzykoń. Łąki, Przybówka, Jasienica i Jasienicka Wola w z. sandom. i san. (MRPS IV 4054); 1523 Marcin z Kamieńca wwda podolski zapisuje mansjonarzom i kaznodziei niem. w kościele P. Marii w rynku krak. za 3000 zł czynsz 150 zł na swym dziale zamku Kamieniec i wsi Odrzykoń, J. i in. (MRPS IV 13530); 1523 podymne 18 gr (AS I 21 k. 97); 1526 9 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 413); 1530 9 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 350); 1536 9 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 561); 1550 Jan i Stanisław Bonerowie bracia, ss. zm. Seweryna kaszt. bieckiego, imieniem swoim i braci małoletnich Seweryna i Fryderyka oświadczają, że zawarli kontrakt z Janem z Kamieńca s. zm. Marcina z Kamieńca wwdy podolskiego i zm. Jadwigi z Oleska, w sprawie Wyższego zamku Kamieńca i wsi m.in. J., Wola Jasienicka i Odrzykoń oraz sum zapisanych na tych dobrach (MRPS V 699); 1552 32 gosp., karczma, młyn 1 koło (AS I 21 k. 1015).

Mieszkańcy: 1461 Symek (SPPP XI 11); 1476 Maczek (SPPP XI 43); 1509 Barbara Szabowa (SPPP XI 123); 1545 Mathias Slawyecz (SPPP XI 3753); 1554, 1556 Martinus Bonyek (SPPP XI 229, 239); 1559 Stanislaus Zarziczky (SPPP XI 249).

4. 1442 Stanisław Podwójci z J. (XI 1493); 1454 rola należąca do sołectwa (XI 3203) → p. 3; 1457 Stanisław sołtys z J. pozwany przez Mikołaja bpa przem. przed sąd gr., lecz na wniosek jego zastępcy sprawa odesłana do jego pana. Henryka Kamienieckiego (XI 3365, 3367); 1462 Henryk Kamieniecki zamiast sołectwa w Jabłonicy obiecuje dać Janowi wójtowi krośn. sołectwo w J. z łanami, jeśli nie będzie tam pełnych 3 łanów, jak mówi przywilej, Henryk da uzupełnienie (XI 3741); 1417 sprzedaż wsi J. z posłuszeństwem sołtysa (XVI 801) → p. 3; 1525 szl. Stanisław Sznyeszhek sołtys w Starej J. przewodniczy sądowi ławn. we wsi Woli Jasienickiej (SPPP XI 37-17);

5. 1420 1 II wyrok polubowny w sporze między bpem przem. i Mikołajem plebanem w Bliznem z jednej, a Henrykiem z Kamieńca z drugiej strony, postanawiający, że: 1) wsie J. i Orzechówka, należące do kościoła paraf. w Bliznem, będą podlegały plebanowi tegoż kościoła aż do jego śmierci i ten będzie otrzymywał dochody oraz dziesięcinę snopową z dworu wsi J.; 2) po śmierci Mikołaja plebana w Bliznem Henryk z Kamieńca będzie miał prawo prezenty plebana kościoła paraf. w J., która wraz z Orzechówką zostaną odłączone od kościoła w Bliznem, a bp ustanowi plebana w J.; 3) plebani w Bliznem otrzymają z dochodów kościoła w J. 6 miar żyta i tyleż owsa; 4) plebani w J. otrzymają dziesięcinę snopową z folwarku w J., a kmiecie będą dawali bpowi dziesięcinę pieniężną. Mikołaj bp przem. [1452-1474?] za zgodą kapituły zatwierdza ten wyrok (ZDM V 1503); 1470, 1471 Marcin Czarnocki, kupując od Henryka Kamienieckiego wieś J. z Wolami Niższą i Wyższą, otrzymuje również kolaturę kościoła w J. (XVI 801); 1545 Walenty pleban jasienicki (SPPP XI 3752, 3753).