KROŚCIENKO NIŻNE

(1408 supurbium [!] Crosne, 1424 suburbium Crosznense, 1434 Croszenko (suburbium), 1514 Krosczyenko Inferior, 1515 Crosczenko civit[atis], 1528 Nyszne Kroszczyenko) 2 km na SE od Krosna.

1. 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 146); 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 411, 346).

2. 1493 Jan Gayzlar mieszcz. krak. sprzedaje radzie miejskiej Krosna za 260 zł łany, obszary i sadzawki położone między Suchodołem, Łężanami i Krościenkiem [Niżnym] (XVI 3529).

3. Własn. król, podlega wójtowi miasta Krosna, stwo san. 1408 Hannus Cerhalth z Krościenka Wyżnego winien zapłacić 6 grz. 30 gr Pawłowi Grevesterowi z przedmieścia krośn. (SPPP XI 1046); 1417 Hannus Gernot przedmieszcz. krośn. kupuje rolę w Krościenku Wyżnym za 3 grz. i 6 gr (SPPP XI 1069); 1424 Pesch Schwbert z Krościenka Wyżnego [?] czyni swym pełnomocnikiem w sprawie długów Michała s. Szczepana Fatirzele, przedmieszcz. miasta Krosna (SPPP XI 1194); 1433 stary Faterzele przedmieszcz. krośn. kwituje Macieja Foetchina z 4 grz. dziedzicznych od Piotra szewca de Busko [? Besko] (SPPP XI 1478); 1434 Janusz kmieć z K. N. a przedmieszcz. krośn. pozywa szl. Pawła Jasieńskiego o 19 grz. (XI 605, 624); 1471 Szczepan Myldo i Marcin Pelczer [z Krościenka Wyżnego] zobowiązani są dać 46 gr prac. Wawrzyńcowi Cawselthowi z przedmieścia (SPPP XI 2481); 1473 prac. Czyemny Loryncz z przedmieścia Krosna jako opiekun rybaka Matisa Wojnara staje z nim przed sądem ławn. w Krościenku Wyżnym w sprawie skradzionych im ryb na Wisłoku i zniszczenia urządzeń (wyrszye) do łowienia ryb (SPPP XI 2518-2528); 1474 król Kazimierz daje wsiom Białobrzegi, K., Suchodół i Głowienka, należącym do prawa miejskiego krośn., zdewastowanym przez Węgrów, wolność na 2 lata od wszystkich czynszów, wyjąwszy czynsze z ról zarezerwowane dla siebie (MRPS I 1155); 1504 król Aleksander obiecuje Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu oddać pożyczone 2300 zł lub zapisać je na zamku san., miastach m.in. Krosno, i wsiach m.in. K., Białobrzegi. Suchodół i Głowienka (MRPS III 1287); 1514 Klemens z Kamieńca kaszt. san. zapisuje swemu bratu Mikołajowi z Kamieńca wwdzie i star. krak. i star. san. dług 200 zł na szóstej części z czynszów należnej wójtostwu krośn. z wsi Białobrzegi, Głowienka, Suchodół i K. N. (XVI 3672); 1515 20 ł. i 2 pręty (ŹD XVIII s. 146); 1516 na podstawie kontraktu między Klemensem z Kamieńca kaszt. san. a radą miasta → Krosna, rada przejmuje m.in. 3 kmieci w K. (XVI 3682); 1523 inwentarz dochodów w związku z objęciem stwa san. przez Mikołaja Wolskiego: Simon Czuber 10 prt. Krokar 1 ł., Szolcz, Paulus Krovar po 7 prt., Czuber 1 ćwierć ł., Joannes Czubar a. Szubarth 12 prt., Jasczor 3 prt. bez virtela, Vynklar, Furman [a. furman], Praysznar po 3 prt., Bartholomeus Grusz 11 prt., Vylusz 8 prt., Schyndlar 13 prt., Mathias Gerloch. Rynch po 7 prt., Schyndlar 4 prt., Nykyel 1/2 ł., Przybyło 9 prt., Michno 8 prt., Mika 1/2 ł., Szynka. Schyndlar po 11 prt., Nyeszgoda 8 prt., Brothka 4 prt., Kandaw a. Kandaff, Hynka po 10 prt., wygon, który trzyma gromada 3 płt., Prayssnar, Sthachan, Skowyerz po 1/2 ł., Jaszol 9 prt., Skoczek 4 prt., Thomas Skowyerz 5 prt., Nowak 3 prt., Hryn 4 prt., Petrus Prynklar a. Rynklar 3 prt., Mayssnar 5 prt., Petrus Vynklar. Woythan po 1/2 ł., Skawroga, Helnar, Nybląk po 7 prt., Mlynarz [a. młynarz] 1/2 ł., Hawroth 11 prt. Razem 25 ł. bez virtela. Płacą z całej wsi: czynsz 7 grz. 12 gr 4 den., ponieważ wójtowi krośn. przypada 1 grz. 22 gr 2 den.; stacje 9 grz. 16 gr 6 den.; podymne 47 1/2 gr 1/2 den. Mieszkańcy za ścinanie drzewa w lasach król. dają po 1 tern. od wozu, co czyni 6 gr (AS I 21 k. 78-81, 155-156); 1526 23 1/2 ł. (AS I 21 k. 411); 1530 24 ł., 3 komornicy (AS I 21 k. 346); 1532 król Zygmunt wydaje dekret w sprawie prac dla zamku san. mieszkańców wsi: K. [N.], Białobrzegi, Suchodół i Głowienka, należących do miasta Krosna (MRPS IV 16274); 1536 23 ł., 5 zagr. (AS I 21 k. 559); 1537 mieszkańcy wsi K. N. zobowiązani do pracy przy fortyfikacjach miasta Krosna i przy młynie oraz 3 dni rocznie na zamku san. (Arch. Kom. Hist. IX 37, 39); 1552 39 gosp. (AS I 21 k. 1002).

Mieszkańcy: 1408 Paulus Greuster (Grevester) de supurbio Crosn. (SPPP XI 1046); 1417 Hannus Gernot suburbanus Crosn. (SPPP XI 1069); 1424 Michel Suberth de suburbio Crosn., Michael f. Stephani Fatirzele suburbanus civitatis Crossne (SPPP XI 1177, 1194); 1433 antiquus Faterzele suburbanus Crosn. (SPPP XI 1478); 1434 Ianussius kmieć z K. albo prac. Ianusch suburbanus Crosn. (XI 605, 624); 1471 prac. Laurencius (a. Loryncz) Cawselth de supurbio (SPPP XI 2481); 1473 Czyemny Loryncz de supurbio Croszna (SPPP XI 2518, 2519, 2521, 2522); 1516 Szuberth. Dąmbyecz, Kecznar kmiecie (XVI 3682); 1523 → wyżej; 1528 Pyothr Wynklar „z Nysznego Kroszczyenka” (SPPP XI 2657).

4. 1474, 1532 wieś K. N. należy do prawa miejskiego miasta Krosna (MRPS I 1155, IV 16274); 1514, 1523 szósta cześć z czynszów w K. N. należna wójtowi miasta Krosna → p. 3.

6. 1474 wieś K. N. zdewastowana podczas najazdu Węgrów (MRPS I 1155) → p. 3.