LESZCZAWA

(1464 Lesczowa, 1481 Lyesczawa, 1485 Lesczawa, 1501 Lyeszczawa, 1502 Lyeszczowa, Leszczawa) 20 km na NE od Sanoka.

1. 1500 terra san. (XVI 2612); 1504 terra et distr san. (XVI 2957).

2. 1532 (1531?) podkomorzy z udziałem rozjemców przeprowadza rozgraniczenie między wsiami Leszczawa Jana Humnickiego a Kuźminą Mikołaja, Jana i Marcina Tyrawskich, z pozwu Humnickiego, począwszy od 3 kopców narożnych na grzbiecie góry Chwaniów, nad źródłami potoku Kamionka u granic wsi Kreców panów z Siemuszowej. Stąd grzbietem Chwaniowa do „Zynyow lasz” położonego między „Iwanowem potokyem” a wierzchowiną wsi Leszczawy, stąd przez „Potok Gląboky”, potok Kamienne koło grzbietu góry Chwaniów. Dalej koło źródeł potoku Leszczawka obok grzbietu Chwaniowa weszli na Chwaniów „po wyrzch Borszukowcza”, od wierzchu Borsukowca do potoku „Roszochy” (Roztoki ?), do drugiego wierzchu potoku „Roszochy” przez wierzch Szerokiego Działu koło góry Chwaniów aż do wierzchowiny „Polomnego potoka”, przez „Polonny dział” do Żebraczego Działu aż do kopców narożnych wsi Trzcianiec Józefa Kormanickiego, gdzie usypano 3 kopce narożne oddzielające wsie L., Kuźminę i Trzcianiec. Wszystkie biegi potoków spływających z gór Chwaniów i Jaworów do wsi L. należą do tej wsi, a potoki płynące na drugą stronę do wsi Kuźminy należą do niej (XIX DCCCLXXX, 3135); 1538 3 kopce w lesie koło góry zw. Chwaniów Dział, gdzie zaczyna się Jaworów Dział, koło miejsca zw, żebracza ścieżka, oddzielające wsie L., → Kuźmina oraz Trzcianiec i Roztoka (TS 26 s. 141-142); 1552 w lesie na wierzchowinie potoku zw. „Nadzeczny” niedaleko miejsca zw. Olsza 3 kopce narożne oddzielające miasto Birczę z wsiami do niego należącymi [Wola Korzeniecka] oraz wsie Leszczawę i Łomnę (XIX DCCCXLVII, 3088).

3. Własn. szlach. 1464 Jerzy z Humnisk kaszt. san. zapisuje ż. swej Beacie, siostrze Jana, Spytka i Rafała z Jarosławia, 1400 grz. na połowie wszystkich swych dóbr Bircza. → Humniska i in., w tym L. (XVI 86); 1481 szl. Mikołaj z L. asesor sądu z. (XVI DCLIV); 1485 Jakub i Rafał, synowie zm. Jerzego kaszt. san., dokonują podziału dóbr, mocą którego młodszemu Rafałowi przypadają wsie → Humniska, L i in. Wszystkie lasy wokół wsi mają być wieczyście wspólne obu braci a mieszkańcy wsi mają prawo ścinania drzew i wolne spasanie żołędzi i bukwi. Jakub i Rafał mają prawo na „wegnanye” trzód w tych lasach i każdy otrzyma „wkup” od korzystających, zależnie od tego, do czyjej wsi trzody będą wpędzane. Nadto inne postanowienia (XVI 1689); 1494 Rafał [Humnyleczky z L. skazany na 14 grz. kary król. z powodu niezapłacenia czwartej części czynszu (XVII 2612); 1497 98 tenże zapisuje Mikołajowi Jasieńskiemu pożyczone 190 grz. na wsi L. (XVI 2384, 2428); 1500 tenże za zgodą ż. Barbary gwarantuje Mikołajowi Jasieńskiemu terminowy zwrot 150 grz. intromisją w wieś L. w z. san. Gdyby ta wieś miała jakieś sprawy prawne w z. i pow. przem., Rafał odstępuje od kompetencji prawnej przem. (XVI 2612, 2677); 1501-03 tenże gwarantuje Mik. Jasieńskiemu terminowy zwrot 50 grz. intromisją w wieś L. Jasieński nie otrzymuje intromisji, także przez woźnego, domaga się zakładu. Spór zakończony przez rozjemców ugodą, mocą której Rafał winien zapłacić Jasieńskiemu 100 zł i 15 zł kosztów i daje intromisję w dobra L. (XVI 2761, 2838, 2841, 2843-2847, 2852, 2853, 2902, 2903, 2907, 2911, 2918); 1502 Rafał z L. dzierżawca z Birczy zatrzymuje kmiecia z Kupnej [z. przem.] (XVII 3392); 1502-04 Paweł Rozborski z Rzeplina pozywa Rafała Humnickiego z L. o niewydanie zbiegłego z Rzeplina, woźny dodany mu do dochodzenia 10 grz. z dóbr L. Starosta przem. ustanawia zakład między stronami, aby Humnicki nie przeszkadzał i nie stosował gwałtów w sprawie wsi L., uzyskanej prawem przez Rozborskiego (XVII 3459, 3463, 3483, 3518, XVIII 3035, 3238, 4084, 4127, 4160); 1502-03 Rafał z Humnisk oskarżony przez Aleksandra Orzechowskiego z Krzywczy o niewydanie człowieka zbiegłego z wsi Chyrzynki. Sąd z. przem. przydaje Orzechowskiemu woźnego do intromisji w wieś L. dla dochodzenia 3 grz. i 3 grz. sądowi (XVIII 3052, 3081, 3178, 4031, 4045, 4085, 4126); 1503-05 sąd z. przem. przydaje Janowi Fredrze z Pleszowic woźnego do intromisji w wieś L. Rafała, burgrabiego zamku krak., oskarżonego o niechęć wydania zbiegłego (XVIII 3058, 3163, 3391, 4171); 1504 Rafał z Humnisk gwarantuje Piotrowi Felsztyńskiemu terminowy zwrot długu 66 zł intromisją w wieś L. (XVI 2957); 1505 woźny dodany Janowi Ostrowskiemu do intromisji w wieś L. Rafała Humnickiego oskarżonego o zbiegłego przez Ostrowskiego (XVIII 3367, 4412); Rafał z Humnisk dziedzic z L. oskarżony przez prac. Romana, kniazia z Trójcy i Jamny (XVIII 3457); 1508 Rafał Humnicki właściciel wsi L. (ŹD XVIII s. 117); 1515 Humnicki właśc. wsi L., 8 ł., młyn 6 gr. karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 148); 1517 Vanyk Maczyeycza, Malyevya i Myszko ludzie z L. kwitują Chrycza kmiecia z Wary z należności 4 grz. za sprzedaną rolę w Warze (Wara 171); 1520 Maciej br. Mąlyow z L. kwituje Jaczka z części należności 1 grz. za sprzedaną ćwierć roli w Warze (Wara 185); 1523 podymne 16 gr (AS I 21 k. 96); 1526 10 ł., młyn. karczma, pop (AS I 21 k. 413); 1530 10 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 349); 1532 Jan Humnicki właśc. L. (XIX DCCCLXXX. 3135); 1536 brak L. w rejestrze podatkowym; 1552 57 col., 2 karczmy, folusz. 2 młyny po 1 kole, pop (AS I 21 k. 1017).

Mieszkańcy: 1517 Vanyk Maczyeycza, Malyevya, Myszko (Wara 171); 1520 Matias Mąlyow (Wara 185).

5. 1526, 1530, 1552 pop → p. 3.