(1361 Srogow, 1442 Strogow, 1448 Srogow Inferior, 1487 Nyzny Surogow, 1589 Srogow Nizny) dziś Srogów Dolny, 6 km na NW od Sanoka¹W haśle Srogów Niżny umieszczono również wzmianki źródłowe wymieniające Srogów bez bliższego określenia Niżny i Wyżny, mogą tu się więc znajdować i dane dotyczące Srogowa Wyżnego.

1. 1361 distr. san. (Mater. 1); 1473 distr. san. (XVI 913); 1496 terra et distr. san. (XVI 2310); 1530 z. san. (AS I 21 k. 349).

2. 1361 miejsca puste Jurowce, Srogow i drugi Srogow nad potokiem zw. Rusava [dziś Różowy] (Mater. 1) → p. 3; 1404 postanowienie starosty san. → Srogów Wyżny; 1450 granica z wsią Czerteż (XI 2831); 1450 granica z wsią Trepcza (XI 3007).

3. Własn. król., od r. 1361 szlach.; 1361 król Kazimierz nadaje za zasługi Piotrowi i Pawłowi, braciom z Węgier, miejsca puste Jurowce, Srogów i drugi Srogów nad potokiem zw. Rusava, oraz Dydnię i Temeszów nad potokami o tych nazwach i nad Sanem celem osiedlenia i z takim prawem, jakie obowiązywało, gdy należały one do zamku san. Z racji nadania wymienieni bracia zobowiązani będą do udziału w wyprawie wojennej z kopią i 2 łucznikami (Mater. 1); 1420-34 Zygmunt dziedzic ze S., z Jurowiec, Srogowski, 1424 podstarości san., 1425, 1429, 1430 zastępujący sędziego z. san. (Proch. 56, 72; AGZ XI wg indeksu); 1424 Stanisław Leszky w sprawie przeciw Zygmuntowi ze S. (XI 40); Jacz w sprawie przeciw Zygmuntowi ze S. o pieniądze (XI 95); Zygmunt ze S. pozywa Fryderyka z Jaćmierza o gwałt zadany w Brzozowie (XI 108); 1425 tenże współręczy Szczepanowi Bydłowskiemu za Matiasza ze Zboisk na 100 grz. (XI 135); tenże współręczy za Jana, niegdyś sołtysa z Iskrzyni (XI 136); Mikołaj [Czeszyk z Tyrawy], sędzia z. san., przeciw Zygmuntowi ze S. o porękę (XI 140); Zygmunt ze S. współręczy za Mikołaja Costirow (XI 147); 1420-35 Pełka z Jurowiec, ze S., br. Zygmunta → Jurowce; Pełka z Jurowiec daje ż. swej Fiennie (Phenna) 120 grz. na połowie swych dóbr w Jurowcach i S. (XI 166); Zygmunt ze S. winien jest Janowi Dolińskiemu 11 grz. (XI 170); 1427 Przecław ze Wzdowa pozywa Zygmunta ze S. o to, że porą nocną odwiódł kmiecia (XI 224, 225); Zygmunt ze S. pozwany przez Piotra Smolickiego o 60 grz. tytułem zakładu, także o 5 grz. w sprawie zabójstwa, tyleż szkody i „pokory”, 3 wiard. i 60 gr za buty, siekierę i popręg (XI 232, 235); 1428 tenże pozywa Honka z Witryłowa, że ten z 13 innymi napadł na jego posiadłość, uprowadził żonę kmiecia (kmetonissem) z jej majątkiem, końmi, maciorami, krowami i czynszem wartości 10 grz. (XI 256); tenże pozywa Mikołaja i Steczka z Tarnawy, że ci nieprawnie ścinali drzewa w jego lesie czyniąc szkodę na 100 grz. (XI 257-259); 1430 Pełka z Jurowiec ręczy Steczkowi [z Tarnawy] na 120 zł węg. za brata Zygmunta i daje zastaw na swych kmieciach (XI 450); Pełka ze S. współręczy staroście za mieszczanina san. (XI 451); 1434 Pyeschko pozywa Zygmunta ze S. o 1 grz. i 7 gr (XI 614); Katarzyna, wdowa po Zygmuncie ze S., odstępuje na wypadek swej śmierci Pełce z Jurowiec, tegoż spadkobiercom i bratankom 300 grz. zapisanych jej tytułem oprawy i wiana na połowie dóbr S. i Falejówka. Sąd przyznaje jej tę połowę dóbr zgodnie z aktem oprawy i wiana. Pełka z bratankami zgadzają się, aby Katarzyna, zgodnie z jej wolą, zamieszkała nadal w S., i odstępują jej tę wieś z dworem i rolami, a także zobowiązują się pełnić służbę wojskową otrzymując wojenne od poddanych (XI 639); dokładniejsze porozumienie, w obecności Katarzyny, Pełki, [Małgorzaty] wdowy po Mikołaju z Dydni oraz tegoż synów Pawła i Mikołaja, że Katarzyna otrzymuje wieś S. z połową dworu i ról należących do dworu, a Pełka z bratankami wieś Falejówkę z połową dworu i ról, lecz tę połowę dworu i ról w S. odstępują Katarzynie, która będzie posiadała dożywotnio wieś S. z całym dworem i wszystkimi rolami. Katarzyna na wypadek swej śmierci odstępuje Pełce i bratankom 300 grz. oprawy i wiana i wówczas dokument na nie stanie się nieważny, a wieś S. z dworem i rolami przypadną Pełce i bratankom. Ci zobowiązują się pełnić służbę wojskową otrzymując wojenne od poddanych (XI 641); 1435 Fienna, wdowa po Pełce, płaci [Katarzynie] wdowie po Zygmuncie Srogowskim, 5 grz. i pół kamienia wosku tytułem dzierżawy (XI 737); 1441-73 Mikołaj Pełka Juriowski, s. Pełki i Fienny (XI, XVI wg indeksów); 1441 Mikołaj Pełka z Jurowiec gwarantuje Wilamowi z Grabownicy terminowe zapłacenie 30 grz. i 2 kóp gr intromisją w kmieci [w Srogowie?] od granicy Trepczy (XI 1355); 1442 [Fienna] Pełczyna pozywa Iwanka z Lisznej o to, że ręczył za młynarza, który miał osadzić młyn w S. innym młynarzem (XI 1537); sąd gr. ustanawia zakład między wsią Trepczą a wsią S. [Fienny] Pełczyny i jej syna Mikołaja z tej wsi (XI 1559); 1448 Mikołaj Juriowski winien spowodować, aby jego matka Fienna zapisała Mikołajowi Pobiedzińskiemu 5 grz. czynszu kmiecego w S. Niżnym (XI 2563, 2576); tenże gwarantuje Mikołajowi z Pobiedna terminowy zwrot 50 grz. zastawem 5 grz. czynszu we wsi S. Niżny (XI 2575); Wawrzek dwornik z Kostarowiec przipowyedalse przeciw kmieciom z Popieli i Jurowiec oraz przeciw Mykicie s. Mala i Wasylowi kołodziejowi (colodzye, coląndzye) ze S. (XI 2594, 2601); 1450 Mikołaj z Jurowiec za zgodą matki swej Fienny gwarantuje Mikołajowi z Pobiedna terminowy zwrot 50 grz. zastawem wsi S. Niżny z 5 grz. czynszu (XI 2817); młyn w S. Niżnym i sadzawka zastawione przez Mikołaja Pełczyca z Jurowiec za zgodą jego matki Fienny Jerzemu Czeszykowiczowi z Bukowa wraz z wsią → S. Wyżny (XI 2831); 1451 Mikołaj Pełczyc z Jurowiec wraz z matką swą Fienną zapisuje Piotrowi Smolickiemu, kaszt. san., za 60 zł połowę wsi S. Niżny począwszy od wsi Trepczy wraz z połową tamtejszego młyna (XI 3007); 1453 dwór w S. (XIX 3139); 1464 Senko kmieć ze S. oskarża kmiecia z Międzybrodzia o zabójstwo (XVI 172); 1467-68 Leonard kmieć ze S. Mikołaja Juriowskiego pozwany przez ur. Pakosza [z Pakoszówki] z powodu spalenia młyna w Lalinie (XVI 394, 396, 398, 512); 1470 Jerzy Bukowski [ojciec Mikołaja dzierżawcy S. Wyżnego] gwarantuje zapłacenie poręki 20 grz. intromisją w 4 kmieci w S. Niżnym z 2 grz. czynszu (XVI 680); 1471 Mikołaj z Jurowiec zastawia Janowi Jasieńskiemu za 200 grz. wieś swą S. Niżny wyjąwszy poddanych swego zięcia Mikołaja. Jeśli Juriowski zechce w ciągu 6 lat wykupić Jasieńskiego, winien dać 250 grz., a po 6 latach 200 grz. Juriowski winien otrzymywać wojenne, jeśli zaś Jasieński uda się na wyprawę, on je otrzyma. Poddani ze S. Niżnego będą mieli wolność w lasach i pastwiska w nich. Jeśli Jasieński wykupi jakąś rolę, Juriowski uwzględni to przy wykupnie. Juriowski zobowiązuje się dać co roku stóg siana na 8 łokci wzdłuż i wszerz Jasieńskiemu, który zbierze je swoimi ludźmi. Gdyby nie dał, zapłaci 2 zł. Każdy z nich zbierze to, co sam zasiał. Po wykupnie ludzie z tej wsi zbiorą Jasieńskiemu zboże z pola (XVI 808); Piotr, s. Mikołaja Juriowskiego, zgadza się na ten zapis na wsi S. Niżny i odstępuje od swej macierzyzny. Ręczy również za zgodę swego młodszego brata Bogumiła (XVI 809); Jan Jasieński zapisuje matce swej Annie na wsi S. Niżny 60 grz., które Anna miała wcześniej zapisane na Jasionowie, Turzempolu i Zmiennicy (XVI 810); 1473 Mikołaj Juriowski zastawia Jerzemu Humnickiemu, kaszt. san., za 100 grz. połowę swej sadzawki w Jurowcach i pozwala wykupić wsie S. Wyżny i S. Niżny. Kiedy Juriowski zechce wykupić połowę sadzawki i te wsie, będzie to mógł uczynić tylko za własne pieniądze (XVI 911, 926); Zofia, ż. Mikołaja s. Bukowskiego, kwituje ojca swego Mikołaja Juriowskiego z ojcowizny i macierzyzny (XVI 912); Mikołaj Juriowski sprzedaje Jerzemu Humnickiemu, kaszt. san., wsie swoje S. Wyżny za 270 grz. i 4 zł z racji budynku, oraz S. Niżny za 200 grz. z tym warunkiem, że jeśli zechce odkupić jedną z tych wsi lub obie, będzie to mógł uczynić w każdym czasie, lecz za własne pieniądze (XVI 913); Jan Jasieński, dzierżawca ze S. Niżnego, ma sprawę z Mikołajem, dzierżawcą z Bażanówki (XVI 960); 1485 Jakub i Rafał, synowie zmarłego Jerzego [Humnickiego], kaszt. san., dokonują podziału dóbr, mocą którego młodszemu Rafałowi przypadają → Humniska i in., w tym S. z sadzawką zastawioną przez [Mikołaja] Juriowskiego (XVI 1689).

1485-1511 Rafał z Humnisk s. Jerzego, Humnicki, 1496-1506 burgrabia krak., 1510 wojski san. (XVI, XIX wg indeksów); 1485 Rafał z Humnisk gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu, podstarościemu san., terminowe zapłacenie 113 zł intromisją w posiadłość swą S. Niżny (XVI 1713); 1486 Piotr, Mikołaj i Szczęsny, br. rodzeni niedzielni z Jurowiec, sprzedają Rafałowi z Humnisk za 4000 zł węg. dobra ojczyste i macierzyste swoje i brata niedzielnego Leonarda, które mają mu przypaść po ojcu i matce, w → Jurowcach, S. Wyżnym, S. Niżnym, Raczkowej i in. (XVI 1768); ciż czterej bracia obiecują Rafałowi przywileje i dokumenty na wymienione dobra (XVI 1769); Mikołaj i Szczęsny z Jurowiec ręczą za brata Leonarda, przed którym winni chronić Rafała (XVI 1770); Mikołaj Juriowski zapisuje ż. swej Annie 200 grz. na połowie wsi → Jurowce, Srogów, Popiele (XVI 1772); 1487 Rafał Humnicki jako poręczyciel za Stanisława Pieniążka Janowi Mzurowskiemu na 100 grz. winien dać intromisję na wieś Niżny Surogow (XVI 1834); 1488 tenże gwarantuje Janowi Jasieńskiemu terminowy zwrot długu 200 grz. intromisją w wieś S. Niżny (XVI 1860); Jan Jasieński, dzierżawca ze S., pozywa Rafała z Humnisk (XVI 1873); prac. Wojciech kmieć ze S. pozywa szl. Jana z Dydni (XVI 1877); 1493 Rafał z Humnisk zastawia Mikołajowi Jasieńskiemu za pożyczone 140 grz. połowę wsi S. Niżny (XVI 2129); 1495 Piotr, Mikołaj i Szczęsny, br. rodzeni niedzielni z Jurowiec, zgadzają się dopuścić Rafałowi z Humnisk zapis na sprzedane mu dobra → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2242); 1495-96 Leonard z Jurowiec zgadza się na sprzedaż przez braci Piotra, Mikołaja i Szczęsnego z Jurowiec Rafałowi z Humnisk dóbr → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. za 4000 zł oraz kwituje Rafała z 1000 zł za część ojcowizny i macierzyzny (XVI 2276, 2310); 1495 tenże kwituje braci Mikołaja i Szczęsnego z 1000 zł za swój dział w wymienionych wsiach, m.in. w S. Niżnym, sprzedanych Rafałowi podczas nieobecności Leonarda (XVI 2277); Rafał z Humnisk zapisuje Leonardowi z Jurowiec pożyczone 275 zł na wsi S. Niżny (XVI 2278); 1496 tenże gwarantuje Janowi z Tarnowa, chor. krak., terminowy zwrot 380 zł węg. intromisją w połowę wsi → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2330); 1497 tenże zastawia za zgodą ż. Barbary Andrzejowi Czuryło ze Stojanic za 700 zł węg. wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2377, 2423-2425, 2442); tenże, burgrabia krak., gwarantuje Auktowi i Janowi z Paniowa terminowy zwrot 400 zł intromisją we wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2396); 1500 tenże dopisuje Auktowi, Janowi, Wacławowi, Irzykowi i Jakubowi, braciom rodzonym niedzielnym z Paniowa, otrzymane 250 zł do pierwszej sumy 400 zł, zapisanej na dobrach → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Aukt i Jan pozwalają Rafałowi posiadać te dobra przez 2 lata (XVI 2620); 1501 tenże gwarantuje Auktowi, Janowi i Wacławowi z Paniowa terminowy zwrot długu 1032 grz. intromisją we wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Barbara ż. Rafała wyraża zgodę na ten zapis (XVI 2714, 2715); 1505 Wacław z Paniowa, dzierżawca z Jurowiec, kwituje Rafała z Humnisk, swego zięcia, ze swej części pieniędzy, zapisanej na dobrach → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Woźny stwierdza danie intromisji Rafałowi w dzierżawę dóbr Jurowce, przekazanych przez Wacława (XVI 3060, 3061, 3064, 3067); 1508 Auctus z Paniowa płaci z dóbr swych m.in. Srogów (Brogow!) → Jurowce (ŹD XVIII s. 117); 1515 S. Niżny należy do dóbr Humniska, Jurowce i in. Humnickiego, młyn valn[ik] 1 wiard., karczma z browarem (ŹD XVIII s. 148); 1523 podymne → Jurowce; 1526 → Jurowce; 1530 → Jurowce; 1533 właśc. Stanisław, Jan i Jerzy Humniccy (XIX DCCCLXXIX); 1536 → Jurowce; 1538, 1542, 1546 właśc. Jan i Jerzy oraz Jerzy, Stanisław i Jan synowie zm. Stanisława Humniccy (XIX DCCCLXXXI, 3136, DCCCLXXXIII, DCCCLXXXV, 3140, 3141); 1552 18 gosp., karczma, młyn 1 koło (AS I 21 k. 1011).

Mieszkańcy: 1404 → Srogów Wyżny; 1448 Mikytha f. Malonis, Wassil colodzye (coląndzye) ze S. (XI 2594, 2601); 1464 Senko kmieć ze S. (XVI 172); 1467 Leonard kmieć ze S. (XVI 394, 396, 398, 512); 1488 prac. Albertus kmieć (XVI 1877); 1538 przezorny Martinus Hardy ze S. woźny ziemski (XIX 3138, 3141); 1554 prac. Tarnawski karczmarz ze S. (Balzer 3).

5. 1487 dziesięcina z ról folwarcznych w S. należna kościołowi w Dydni (ADP 175 s. 80, 334); 1502 dziesięcina ze S. należna kościołowi w Dydni (ADP 2 s. 709); 1527 kmiecie ze S.N. płacą meszne kościołowi par. w Dydni (CPr 494 s. 937-942).