(1347 Banowicze, Banouicz, Banow, Banouice, Bandouicz, Barzewicze, Gadowicze!, Bathowice!, Banowice) 6 km na NE od Myślenic.

1. 1403 B. w ziemi szczyrz. (ZK 3 s. 509); 1490 n. pow. szczyrz. (ŹD s. 449); 1470-80, 1581, 1597 par. Droginia (DLb. 1 s. 137; ŹD s. 45; WR k. 45 v); 1529 par. Trzemeśnia (LR s. 188 - meszne).

2. 1364 B. leżą blisko Myślenic, w tej wsi i Trzemeśni 2 góry: → Burletka i → Borzęta (Mp. 3, 776); 1469 las → p. 3; 1486 B. graniczą z → Osieczanami (GK 22 s. 527-8).

3. Własn. szlach. 1347 Kazimierz W. poświadcza, że Leonard z B. sprzedał za 200 grz. Klemensowi z Branic B., Wolę Marcinową [= Trzemeśnia] i Łęki zw. Wolą Andrzejową [par. Trzemeśnia] (Mp. 3, 683); 1364 tenże poświadcza, że Sezema [Ziema] z Grodźca [Grójca, pow. śl.] s. Birowy oraz Birowo s. Marka zw. Tyczka, bracia stryjeczni z Łęk, sprzedali za 100 grz. Wierzbięcie z Małoszowa 1/2 swej ojcowizny w B. i Trzemeśni blisko Myślenic oraz 2 góry: Burletkę i Borzętę (Mp. 3, 776); 1385-1414 Klemens z B. br. Spytka i Birowy (KK 2, 326; SP 8 uw. 96, 98; 1, 83; Pol. 3, 174; ZK 3 s. 455; 5 s. 416); 1390-1412 Spytko z B. (Pol. 3, 174: SP 8 uw. 229, 268, 297, nr 9032, 9241, 9664, 10826; ZK 3 s. 6, 455; 3 b s. 5, 17, 33-4, 50, 59, 67, 104-5, 109, 112, 129, 137, 187-8, 194, 234, 249, 250, 258, 529, 592, 604, 607, 639; 5 s. 22, 183, 277, 291; w r. 1419 wymieniony jako zm. - ZK 6 s. 518); 1398 ma sprawę z kmieciami z Drogini o główszczyznę po Macieju kmieciu z B. (SP 8, 7467); 1399 Dzierżko z B. (SP 8 uw. 291/82); 1400-26, Birowo z B. i Przybenic (SP 8, 10380; ZK 3 s. 451, 455; 3b s. 104, 112, 592, 604, 607, 639; 6 s. 75, 111, 352, 518; 194 s. 304; 195 s. 400; 7 s.37-8, 239, 263, 266; 8 s. 165-6; GK 1 s. 35, 274; 2 s. 42, 54, 65, 93, 228, 290, 293, 303, 333; ZP 18 s. 144); 1402 wwda łęczycki Jaśko uzyskuje pr. bliższości od Klemensa, Spytka i Birowy posiadłość Rabkę (ZK 3 s. 455); 1403 Spytko rezygnuje na rzecz br. rodzonego Birowy z B. z dóbr w ziemi szczyrz.: B., Trzemeśni i Poręby [par. Trzemeśnia] (ZK 3 s. 509); tenże rezygnuje po śmierci na rzecz br. rodzonego Klemensa z wsi → Przybenice (ZK 3 s. 509); 1409 Żyra i Florian z B. (SP 2, 1188); 1414 Klemens i Spytko z B., poręczając za br. Birowę, sprzedają za 20 grz. Janowi z Małoszowa staw w Przybenicach (ZK 5 s. 416); 1416 Jan z Małoszowa odstępuje od roszczeń do Birowy i Klemensa z Przybenic o cz. posiadłości Spytka w Przybenicach, B. i Trzemeśni oraz wszystkich innych dóbr (ZK 6 s. 266); 1417 Birowo z B. zastawia za 100 grz. zięciowi Mikołajowi, wójtowi bocheńskiemu, wieś → Porębę (ZK 6 s. 350); Świętochna c. Birowy, ż. wójta bocheńskiego Mikołaja (ZK 6 s. 352); 1419 Anna wd. z B. po Klemensie Birowie z Przybenic (ZK 6 s. 518, → też Przybenice); 1420 Maciej karczmarz z B. (GK 1 s. 299); 1423 Jakusz z B. (GK 2 s. 42); 1424 Skarysza ż. Jakusza z Piotrkowic, c. Birowy z B. (ZK 7 s. 366); 1426 Birowo z B. dzieli się z bratankiem Marcinem wsią → Trzemeśnia (ZK 8 s. 65-6); 1428 Klemens Birowo z B. h. Gryf (SP 7/2, 539, później z Przybenic); 1434-8 Zbigniew z B. burgr. zamku dobczyckiego (OK 5 s. 57, 79v, 287); 1437-51 Marcin Birowo z Przybenic alias z B. br. Klemensa Birowy z Przybenic (SP 2, 2724; ZK 13 s. 309; MS 1, 130; KK 2, 140, później z Przybenic); 1439 Katarzyna z B. i Łętowni wd. po Spytku z Myślenic (GK 6 s. 275); 1451 Marcin Birowo z Przybenic sprzedaje za 400 grz. Andrzejowi z Jurczyc całe posiadłości B., Porębę i Łętownię oraz cz. Trzemeśni (ZK 14 s. 70-1); 1458-71 Andrzej Banowski z B. i Trzemeśni (ZK 15 s. 71, 190, 303; 16 s. 564, 578; 17 s. 671; GK 19 s. 91; SP 2, 4013, 4036; DLb. 2 s. 113); 1464 Jan Stojowski z B. Poręby, Łętowni i Trzemeśni (ZK 17 s. 234); 1466 tenże daje wwiązanie Andrzejowi Banowskiemu do młyna w B. i do 1/2 Trzemeśni, całej Poręby i Łętowni (ZK 17 s. 346); tenże Jan zapisuje 200 fl. wiana i posagu ż. Katarzynie, c. Stan. Oraczowskiego z Przybysławic sędziego grodzkiego krak. na 1/2 Stojowic, B. i Czechówki (ZK 17 s. 411); 1467 tenże Jan odstępuje Andrzejowi Banowskiemu całe dziedzictwo: Łętownię, Porębę, 1/2 Trzemeśni oraz młyn karczmę w B., zatrzymując dla siebie całą wieś B. i 1/2 pr. patronatu w Trzemeśni (ZK 152 s. 109); 1469 Andrzej z B. (ZK 17 s. 671); Jan Stojowski zastawia Andrzejowi z Trzemeśni wsie: Trzemeśnia, Latowka [Łętownia], Poręba i młyn w B. (SP 2, 3949); Andrzej Banowski pozywa Jana ze Stojowic o wycięcie lasu w B. wart. 20 grz. i inne szkody (ZK 17 s. 636); 1470-80 dz. Jan Stojowski h. Gryf!. Folwark, 14 ł. kmiec., karczma, nie ma zagród (DLb. 1 s. 137); 1484 tenże ręczy za dług 50 fl. szl. Szczepanowi młynem i karczmą w B. (GK 22 s. 147); 1486 z podziału → Osieczan między Tomaszem i Stanisławem tenże dostaje pole „in hereditate Banowska” (GK 22 s. 527-8); 1488 Jan Stojowski z B. (GK 22 s. 852); a. 1490-99 pobór z 4 ł. (RP s. 144, 156, 170, 186, 200, 220, 93, 128, 56, 29); 1496 Jan Jordan z Zakliczyna i B. (GK 25 s. 439); folwark mieszcz. krak. Pawła Szwarca (ZK 25 s. 536, → Trzemeśnia); 1506 Aleksander Jag. zaświadcza, że Jan Jordan z Zakliczyna kaszt. biec. zastawił Stan. Szafrańcowi z Pieskowej Skały swe dobra, m. in. B. (MS 3, 2662); 1515 Zygmunt Stary zezwala Achacemu Jordanowi z Zakliczyna sprzedać m. in. B. z pr. wykupu (MS 4, 2575); 1519 tenże odnawia na prośbę Achacego Jordana z Zakliczyna celnika krak. przywileje Kazimierza W. z l. 1347 i 1364 dla B. z powodu ich starości (MS 4, 2907); 1522 Jordan z Zakliczyna celnik krak., dz. B. (GK 36 s. 253); 1529 folwark, młyn z rolami (LR s. 188).

4. 1399 Spytko z B. w sporze ze Staszkiem z Myślenic ma okazać przywilej, że jego sołtys nie odpowiada przed sądem wyższym pr. niem. na zamku krak. (KSN 829, 849); 1451 Kazimierz Jag. na prośbę Marcina Birowy z Przybenic przenosi z pr. pol. na magd. m. in. B. (MS 1, 130; MI 2, 140).

5. 1470-80 dzies. snop. i konop. z 9 ł. kmiec. wart 6 grz. wikarii prebendy Marchockiej w katedrze krak. dzies. pien. po 6 gr z 5 ł. kmiec. tejże wikarii; dzies. z folwarku i ról karczmarskich pleb. w Trzemeśni (DLb. 1 s. 137); 1529 dzies. pien. wart. 22 gr bpowi krak.; dzies. snop. z folwarku, 2 ról kmiec. i ról młyńskich wart. 2 grz. pleb. w Trzemeśni, do którego należy też meszne; dzies. snop wart. 2 grz. z pewnych ról kmiec. wikarii prebendy Marchockiej w katedrze krak. (LR s. 8, 188, 256).