TARGOWISKA

(1365 oppidum Targowiska, 1404 villa Thargowiska, 1423 Russiae Thargowiscze, 1427 Ruskie Targowisko, 1429 Rutenicalis Targowiska, 1432 Thargowska, 1518 Targowisko) 7 km na SE od Krosna.

1. 1404 in terra et distr. san. (ZDM VI 1665); 1421, 1427 in distr. san. (ZDM VII 1912, 2011); 1423 in terra Russiae et distr. san. (ZDM VII 1934); 1443 in terra Russiae et distr. san., terra san. (ZDM III 641, 654, 662); 1458 distr. san. (XI 3448); 1467 terra san. (XVI 368); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 123, 151); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 97, 413, 349).

2. 1365 przyw. król. dla miasta Krosna nakazujący kupcom, udającym się przez miasto T. na Węgry i Ruś, jechać przez Krosno (Lustr. 1661-1665 s. 289, 290); 1433 na granicy z wsią Miejsce stagnum alias blotho oraz stagnum alias bloto Ptaky, to ostatnie odstąpione posiadaczowi Miejsca, Jezioro w T. (XI 56); 1501 sadzawka od strony Klimkówki, inne sadzawki i jezioro → p. 3 (XVI 2792); 1518 rozgraniczenie między wsiami król. Wróblik i T. a wsiami Klimkówka i Ladzin Wiktoryna Sienieńskiego (XIX DCCCLXXI, 3117).

3. Własn. król. w zastawie. 1404 król Władysław zatwierdza zastaw za dług połowy wsi T. i sołectwa w Łężanach przez rycerza Wrochen zw. Jaksa de Suelliwalde (Seschenczowy) Korniczowi de Wanczslavycz, oraz drugiej połowy za 100 grz. gr praskich (ZDM VI 1665); 1421 król zapisuje Piotrowi ze Smolic 300 grz. półgroszków na wsi T., którą Piotr wykupił z rąk Siestrzeńca, dzierżawcy będzińskiego, a ten od córek Wrochena (Wrochnionis) zw. Jaksa (ZDM VII 1912); 1421-62 Piotr ze Smolic, Smolicki (ZDM VII 1912, 1934, 2011; AGZ XI wg indeksu), 1433-62 kaszt. san., 1438-42 star. san.; 1423 król zapisuje Piotrowi ze Smolic 40 grz. na wsi T. (ZDM VII 1934); 1427 król zapisuje Piotrowi Smolickiemu 60 grz. na wsi Ruskie T. (ZDM VII 2011); Katarzyna i Elżbieta, córki zm. Jaksy Wrochena, rezygnują na rzecz Piotra Smolickiego ze swych praw do ojcowizny i macierzyzny we wsiach T. i Łężany z sołectwem, i kwitują go (XI 215, 216); 1429 Piotr Smolicki ręcząc Matiaszowi ze Zboisk za Andrzeja puszkarza na 140 grz., gwarantuje zapłacenie podwójnej kwoty intromisją we wsie Ruskie T. i Łężany z zachowaniem dla siebie dworu z folwarkiem i rolami w T. (XI 315); 1430 tenże gwarantuje Janowi Dolińskiemu terminowy zwrot 180 grz. i 18 gr czynszu zastawem wsi T. i Łężany, z zachowaniem dla siebie dworu, folwarku i sadzawek (XI 378); 1432 Piotr Schaffroth pozywa Piotra Smolickiego o 30 grz., sąd wyrokuje, że Smolicki ma dać Schaffrothowi zastaw na kmieci w T. płacących 3 grz. czynszu (XI 486); 1433 Piotr Smolicki i [Jan] Grzymała, posiadacz zastawny wsi → Miejsce, zawierają umowę, mocą której odstępują sobie pograniczne bagna (stagnum alias blotho) na urządzenie sadzawek, regulują sprawę ewentualnych szkód i wynagrodzeń. Nadto Smolicki pozwala Grzymale i jego synom, jak długo będą posesorami w Miejscu, w poszczególne dni postu łowić ryby siecią w jeziorze w T. (XI 560); 1439 wieś T. płaci 7 grz. i 1 gr czynszu (XI 1244); 1443 król zapisuje Piotrowi ze Smolic, kaszt. san., na wsi T. 200 grz., które był winien Piotrowi Niemierza albo Pusdro z Wadowa (ZDM III 641); król zapisuje Piotrowi ze Smolic na wsi T. 200 grz. za Hinczę z Rogowa, kaszt. rozpierskiego i star. radomskiego (ZDM III 654); królowa Zofia na prośbę Piotra ze Smolic zgadza się na zapis przez króla na wsi T. 300 grz., a to 200 grz. za Hinczę z Rogowa i 100 grz. za Niemierzę albo Pusdro (ZDM III 662); 1444 Piotr Smolicki zapisuje ż. swej Katarzynie 250 grz. na całej posiadłości T. i Łężany z sołectwem oraz daruje jej wszystko bydło i trzodę znajdujące się we dworze. Marcisz br. Piotra wyraża zgodę (XI 1805); 1447 Zygmunt z T. wraz z ż. Agnieszką zeznają przed sądem ławniczym w Krościenku Wyżnym, że Jerzy szewc zapłacił im za zagrodę (ortum) szewca (SPPP XI 1957); 1448 w związku z postanowieniem o naprawie parkanów wokół zamku san. przez wsie król., kasztelan san. [Piotr Smolicki] oznajmia, że wsie T. i Łężany nie pracują, a naprawia królowa (XI 2681); 1458 Piotr Smolicki postanawia na wypadek swej śmierci, że wsie T. i Łężany otrzymają Jan, Maciej i Andrzej bracia synowie Marcisza br. Piotra (XI 3448); 1464 król wzywa przed siebie Mikołaja, Stanisława [ss. Michała Smolickiego], Jana i Macieja [ss. Marcisza Smolickiego], dzierżawców z Zarszyna, wskutek skargi Marcina i Jana, braci ze Święcic ss. Anny siostry Piotra Smolickiego, o to, że zajęli gwałtem miasto → Zarszyn i wsie m.in. T. i Łężany, stanowiące posiadłość zm. Piotra Smolickiego, kaszt. san., podzielili je między siebie nie dopuszczając do podziału Marcina i Jana, mających takie samo prawo po wuju przez matkę Annę, nie wyposażoną. Król powołuje komisję do rozpatrzenia sprawy. Sprawa toczy się w sądzie z. w r. 1465 (XVI 187-189); 1467 Mikołaj de Pobyadra alias Brzesznycza z br. swym pozywają Mikołaja i Stanisława z Zarszyna oraz Jana i Macieja ze Wzdowa z racji pr. bliższości matki ich w sprawie dóbr miasta → Zarszyna i wsi m.in. T. i Łężan (XVI 368); 1469 Jan i Maciej bracia ze Wzdowa dokonują podziału dóbr: Maciej młodszy winien posiadać Wzdów, Malinówkę i Strachocinę, Jan starszy wsie T. z Łężanami i do tego 500 grz. Gdyby wieś T. została wykupiona, Jan przejdzie do Wzdowa i korzystać będzie z wszystkich dóbr z Maciejem aż do kupienia dóbr na własność za pieniądze otrzymane za T. Wówczas mają uczynić nowy podział wszystkich dóbr razem z nowo kupionymi (XVI 582); 1469-96 Jan z Targowisk, Targowicki (XVI wg indeksu); 1469 Jan z T. zapisuje ż. swej Annie 300 grz. na połowie swych dóbr w T. (XVI 583); Jan i Piotr z Sobnia winni są 100 grz. Janowi z Targowisk (XVI 585); 1474 Jan Targowicki przeciw Janowi i Piotrowi Sobieńskim (XVI 999, 1002); 1476 Jan z T. gwarantuje Janowi Rakowi terminowy zwrot 230 grz. intromisją w wieś swą Jasionów (XVI 1156); 1480 tenże bierze w zastaw od Pawła Jasieńskiego za 8 grz. 2 kmieci w Jasionowie (XVI 1399, 1846); 1481 tenże kupuje od Pawła z Jasionowa za 15 grz. i 1 wiard. oraz za 20 grz. 2 kmieci w Jasionowie (XVI 1469, 1563); 1483 tenże posiadacz wsi Długie (XVI 1627); 1485 Anna c. Jana Targowickiego kwituje ojca z ojcowizny i macierzyzny (XVI 1698); 1486 Jan z T. otrzymuje od Pawła z Jasionowa zapis na 2 kmieci i 2 role puste w Jasionowie (XVI 1751, 1775, 1840); 1489 tenże bierze w zastaw od tegoż role dworskie w Jasionowie (XVI 1938); 1490 tenże kupuje z prawem odkupu od tegoż za 30 grz. 2 kmieci i 2 role puste w Jasionowie (XVI 1956); 1490-93 tenże przeciwko ks. Piotrowi Balowi z Hoczwi, kustoszowi przem. (XVI 1976, 2015, 2022, 2122); 1492 tenże otrzymuje od Pawła z Jasionowa zapis na 2 kmieci i 2 role puste w Jasionowie (XVI 2061, 2121); 1497-1506 Jan Targowicki z T. i jego bracia synowie Jana: 1497-1501 Marcin, 1497-1506 Andrzej, 1497 Mikołaj (XVI wg indeksu); 1497 Barbara Skotnicka pozywa Jana Targowickiego [s. Jana] (XVI 2361); Jan Targowicki z braćmi niedzielnymi Marcinem, Andrzejem i Mikołajem pozywają Macieja Bala z Hoczwi jako spadkobiercę dóbr po tegoż bracie ks. Piotrze Balu, kustoszu przem., którego pozywał kiedyś ojciec Targowickich Jan o 20 grz. (XVI 2369); 1498 spór między Katarzyną Kolanowską z Chorkówki a Janem Targowickim o woły, które ten zajął i przetrzymuje we dworze w T. (XVI 2472, 2476); 1500 Barbara ż. Skotnickiego pozywa braci swych Jana, Andrzeja i Marcina o 162 1/2 zł węg. jako ósmą część 1300 zł, otrzymanych przez ojca ich zm. Jana Targowickiego za sprzedane dobra w pow. opoczyńskim żony jego, a matki ich Anny, o 30 grz. tytułem posagu Barbary jako ósmą część z dóbr własnych ojca Jasionów i zastawnych T. i Łężany, o 18 grz. i 3 wiard. jako ósmą część 150 grz. posagu ich matki Anny, zapisanych na dobrach T. i wszystkich innych (XVI 2590-2592); 1501 Jan Targowicki kupuje od Piotra z Jasionowa za 30 grz. część tegoż w Jasionowie i Zmiennicy (XVI 2711); Jan, Marcin i Andrzej z T., bracia niedzielni, dokonują podziału dóbr, mocą którego Janowi najstarszemu przypadają: [wieś] Jasionów, Rubin, Puchała [kmiecie] z T., Dzyągyl z czynszem 6 1/2 gr, Mikołaj zięć „Blaszkowey”, Nykyl Drobysch 15 gr, sadzawka górna na polu od strony Klimkówki (Clymkowa) i połów ryb przez 2 lata celem poprawy sadzawek. Marcinowi i Andrzejowi niedzielnym przypadają T. i Łężany, w tym w T. kmiecie: Jakub Kozyk, Grzegorzowa, Pyther Thil, Mikołaj Nowak, Iusch, Piotr Glod, Stanisław Krzychowycz, Maciej Royek, Jan Krzychowycz, Wojciech Pathyk, Thomek Krzychowycz, Wojciech Helnar, Stanisław Papawa, Mikołaj Gyemza, Jan Kulyg, Stanisław Foresth, Michał Fuga, Pyther Kąnthny, Nikyel Schenk, Mikołaj Gawronek, sadzawka dolna na polu, z której woda płynie do innej sadzawki przy młynie, sadzawka, pod którą jest młyn, i mniejsza sadzawka we dworze, kmiecie w → Łężanach, sadzawki tamże, mniejsza sadzawka w T. przed Jakubem, jezioro w T. Wszyscy trzej bracia zapisują siostrze Helenie pieniądze posiadane w Żeglcach i Chorkówce (XVI 2792); 1502 Jan Targowicki kupuje od Piotra z Jasionowa za 100 grz. część tegoż w Jasionowie i Zmiennicy (XVI 2831); 1503 Jan [może Marcin?] i Andrzej z T., bracia, dokonują podziału dóbr w T., Łężanach i Jasionowie, mocą którego Jan posiada w T. i Łężanach 13 kmieci i u czternastego 15 grz. czynszu, całą robociznę, czwartą część karczmy i młyna w T., Andrzej młodszy posiada w T. i Łężanach cały dwór i pozostałych kmieci, lecz winien dać br. starszemu Janowi izbę we dworze do wybudowania i 3 grz. z dworu, połowę jeziora w T. i połowę sadzawki w Łężanach, całą sadzawkę górną w T., role służące do folwarku, czwartą część z zasiewami w T. i Łężanach, połowę barci, czwartą część bydła i wolność w lasach (XVI 2892); Jan z T. skarży Andrzeja z T. z powodu zajazdu z 16 szlachty i tyluż niższego stanu na dobra → Jasionów (XVI 2937); 1504 Andrzej z T. wydzierżawia na 3 lata stryjowi swemu Maciejowi ze Wzdowa całe swe części dóbr w T. i Łężanach, przypadłe mu z podziału, Maciej z racji dzierżawy winien dawać corocznie po 17 grz. i zastępować Andrzeja w wyprawie wojennej, otrzymując wojenne (XVI 3011); 1506 Jan Targowicki z T. mając wobec rady miejskiej krośnieńskiej stary dług po ojcu 56 z węg., oraz niedawno pożyczonych 30 grz., zapisuje te sumy na 6 kmieciach we wsi T. nie szkodząc swemu br. niedzielnemu Andrzejowi Targowickiemu, współdziedzicowi w T. i daje intromisję przez woźnego aż do spłacenia, wraz z robocizną, czynszami, daninami itd. Kmiecie ci mają nadal wolność w pasieniu, wodach itd., jak od dawna i przed zastawem posiadali, niczego nie umniejszając. Targowicki ma pełnić służbę wojskową z racji tych 6 kmieci, a gdyby został wykupiony przez króla z wsi T., wówczas ma tę sumę zapisać na dobrach dziedzicznych (IX 164, XVI 3153); Maciej ze Wzdowa pozywa Andrzeja Targowickiego z powodu niedopuszczenia do intromisji wg zapisu (XVI 3155); 1508 karczma z browarem 1 wiard. (ŹD XVIII s. 123); 1509 Jan Targowicki z z. san. zwolniony z powodu choroby od udziału w wojnie (MRPS IV 2, 9219); 1511 Jan z T. daruje swej siostrze Zofii 100 i 300 grz. stanowiące oprawę jego matki zm. Jadwigi na wsi Jakubowice w z. krak. (MRPS IV 1, 1106, 1107); 1515 T. i Łężany 16 ł., młyn walnik 1 wiard., karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 151); Zofia z Targowisk, c. zm. Mikołaja Targowickiego a ż. Krzysztofa z Szydłowca, kanclerza w. kor., kwituje br. swego Jana z T. z ojcowizny i macierzyzny (MRPS IV 2, 10712); 1518 wieś T. tenuta Jana Targowickiego z Jasionowa (XIX DCCCLXXI, 3117); 1523 T. z Łężanami podymne 36 gr (AS I 21 k. 97); 1524 król Zygmunt pozwala Andrzejowi Targowickiemu zastawić wieś T. z. san., tegoż dzierżawę, Adamowi Wzdowskiemu, wojskiemu san. (MRPS IV 2, 14052); 1526 T. z Łężanami 20 1/2 ł., młyn (AS I 21 k. 413); 1530 T. z Łężanami 18 3/4 ł., karczma (AS I 21 k. 349); 1536 T. z Łężanami 18 ł., młyn (AS I 21 k. 561v); 1539 przeniesienie Janowi Wzdowskiemu terminu przedłożenia przywilejów na wsie Łężany i T. (MRPS IV 3, 20228); 1543 król Zygmunt pozwala Janowi Wzdowskiemu, pisarzowi z. san., zastawić Zbigniewowi Sienieńskiemu wieś T. i sołectwo w Łężanach (MRPS IV 1, 7152); tenże król pozwala na zapis 288 grz. na wsi T. pow. san. Helenie Targowskiej przez Jana i Andrzeja Targowskich, jej braci (MRPS IV 1, 7074); 1544 król Zygmunt pozwala Janowi Wzdowskiemu, pisarzowi z. san., zastawić wieś T. z sołectwem i Łężany Zbigniewowi Sienieńskiemu, dworzaninowi król. (MRPS IV 3, 21337); 1552 24 gosp., karczma (AS I 21 k. 1009).

Mieszkańcy: 1429 Michael Czwirner (SPPP XI 1353); 1436 Gregorius młynarz z Ruskich T. (SPPP XI 1527); 1447 Sigismundus, jego ż. Agnes (SPPP XI 1957); 1468 Januch vel Iohannes, Janus (Trz. 238); 1470 prac. Albertus (SPPP XI 2470); 1501 → p. 3 (XVI 2792); 1506 Stanisław Slabycz, Jakub Glynnel (alias Glyvnel), Michał Gromek, Jakub Drabysch, Czarny Iakyel, Jakub Puchala kmiecie (IX 164, XVI 3153); 1519 Foresch kmieć (XVI 3685); 1544 Mroszek Adamovycz (Trz. 922).

4. 1427 sołectwo [może w Łężanach?] → p. 3 (XI 215); 1444 sołectwo [może w Łężanach?] → p. 3 (XI 1805); 1519 szl. Helena, wdowa po Marcinie Marcinkowskim, dzierżawczyni części sołectwa w T., zapisuje Baltazarowi Dąbrowskiemu za dług 10 grz. kmiecia należącego do sołectwa i 1 grz. czynszu należnego jej z karczmy w T. (XVI 3685); 1533 Mikołaj Derszniak, sędzia i wojski przem., Mikołaj Bal pkom. i Szczęsny Zarszyński, chor. san., ustanowieni komisarzami król. do oszacowania sołectwa we wsi król. T. (MRPS IV 2, 16975); 1534 Mikołaj Derszniak, Mikołaj Bal i Szczęsny Zarszyński jako komisarze król. szacują sołectwo we wsi król. T. w pow. san. w posiadaniu Adama Wzdowskiego, wojskiego san., na 1617 grz. 24 gr (MRPS IV 2, 17151); 1435 król Zygmunt zatwierdza powyższe oszacowanie na prośbę Piotra Kmity, kaszt. sandom. i marsz. kor., który ma wykupić sołectwo (MRPS IV 2, 17191); tenże król pozwala Piotrowi Kmicie, marsz. kor., odstąpić sołectwo wsi król. T. pow. san. Adamowi Wzdowskiemu, wojskiemu san. (MRPS IV 2, 17214); 1544 → p. 3 (MRPS IV 3, 21337); 1543 tenże król pozwala Janowi Wzdowskiemu zastawić Zbigniewowi Sienieńskiemu wsie T. z sołectwem i Łężany (MK 64 k. 217).

5. 1451 budowa kościoła (ADP 171 s. 1176); 1543 kościół par. w T. nadany mansjonarii w kościele Św. Trójcy, ufundowanej przez mieszczan w Krośnie (MRPS IV 3, 21121).

7. 1490 (XVI 3435) dot. wsi → Łężany.